SPINAL
TRAUMA
1
URAZY KRĘGOSŁUPA
URAZY KRĘGOSŁUPA
SPINAL
TRAUMA
2
ZAGADNIENIA
ZAGADNIENIA
ZAGADNIENIA
ZAGADNIENIA
•
Anatomia i fizjologia kręgosłupa
Anatomia i fizjologia kręgosłupa
•
Przegląd urazów kręgosłupa
Przegląd urazów kręgosłupa
•
Ocena stanu pacjenta
Ocena stanu pacjenta
•
Postępowanie w urazach
Postępowanie w urazach
kręgosłupa
kręgosłupa
•
Problemy specyficzne dla
Problemy specyficzne dla
urazów kręgosłupa
urazów kręgosłupa
SPINAL
TRAUMA
3
ANATOMIA KRĘGOSŁUPA I
ANATOMIA KRĘGOSŁUPA I
RDZENIA KRĘGOWEGO
RDZENIA KRĘGOWEGO
ANATOMIA KRĘGOSŁUPA I
ANATOMIA KRĘGOSŁUPA I
RDZENIA KRĘGOWEGO
RDZENIA KRĘGOWEGO
SPINAL
TRAUMA
4
ANATOMIA
ANATOMIA
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
ANATOMIA
ANATOMIA
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
Krąg
Rdzeń
kręgowy
Wyrostek
poprzeczn
y
Wyroste
k
kolczyst
y
SPINAL
TRAUMA
5
KINETYKA TĘPEGO URAZU
KINETYKA TĘPEGO URAZU
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
KINETYKA TĘPEGO URAZU
KINETYKA TĘPEGO URAZU
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
•
Nadmierne
Nadmierne
odgięcie
odgięcie
•
Nadmierne
Nadmierne
przygięcie
przygięcie
•
Kompresja
Kompresja
•
Rotacja
Rotacja
•
Rozciągnięcie
Rozciągnięcie
•
Rozerwanie
Rozerwanie
SPINAL
TRAUMA
6
URAZ RDZENIA
URAZ RDZENIA
KRĘGOWEGO
KRĘGOWEGO
URAZ RDZENIA
URAZ RDZENIA
KRĘGOWEGO
KRĘGOWEGO
•
Pierwotny uraz rdzenia
Pierwotny uraz rdzenia
– Uszkodzenie jest natychmiastowe i nieodwracalne
– Rdzeń zostaje przecięty, rozerwany, zgnieciony lub
traci dopływ krwi
•
Wtórny uraz rdzenia
Wtórny uraz rdzenia
– Uraz rdzenia rozwija się później z powodu:
Niedotlenienia, obrzęku, niedociśnienia tętniczego,
ucisku od obrzęku lub krwawienia dookoła rdzenia
Prawidłowe postępowanie z poszkodowanym powinno
zminimalizować uraz wtórny
SPINAL
TRAUMA
7
OBJAWY URAZU
OBJAWY URAZU
RDZENIA KRĘGOWEGO
RDZENIA KRĘGOWEGO
OBJAWY URAZU
OBJAWY URAZU
RDZENIA KRĘGOWEGO
RDZENIA KRĘGOWEGO
•
Ból
Ból
•
Miejscowo skurcz mięśni
Miejscowo skurcz mięśni
•
Niedowład lub paraliż
Niedowład lub paraliż
•
Zaburzenia czucia
Zaburzenia czucia
SPINAL
TRAUMA
8
WSTRZĄS
WSTRZĄS
NEUROGENNY
NEUROGENNY
WSTRZĄS
WSTRZĄS
NEUROGENNY
NEUROGENNY
•
Nadnercza produkują katecholaminy
Nadnercza produkują katecholaminy
•
Katecholaminy regulują CTK przez
Katecholaminy regulują CTK przez
wpływ na rytm serca i napięcie naczyń
wpływ na rytm serca i napięcie naczyń
krwionośnych
krwionośnych
•
Utrata przewodzenia nerwowego do
Utrata przewodzenia nerwowego do
nadnerczy powoduje wstrząs
nadnerczy powoduje wstrząs
neurogenny
neurogenny
– Niskie CTK, tętno w normie lub
wolniejsze, ciepła, różowa i sucha skóra
SPINAL
TRAUMA
9
POSTĘPOWANIE PRZY
POSTĘPOWANIE PRZY
PODEJRZENIU URAZU
PODEJRZENIU URAZU
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
POSTĘPOWANIE PRZY
POSTĘPOWANIE PRZY
PODEJRZENIU URAZU
PODEJRZENIU URAZU
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
•
Poproś pacjenta o
Poproś pacjenta o
poruszenie stopami i dłońmi
poruszenie stopami i dłońmi
przed i po wydobyciu z
przed i po wydobyciu z
pojazdu
pojazdu
•
Ocena miejsca zdarzenia
Ocena miejsca zdarzenia
–
Oceń mechanizm wypadku
pod kątem urazu kręgosłupa
SPINAL
TRAUMA
10
POSTĘPOWANIE PRZY
POSTĘPOWANIE PRZY
PODEJRZENIU URAZU
PODEJRZENIU URAZU
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
POSTĘPOWANIE PRZY
POSTĘPOWANIE PRZY
PODEJRZENIU URAZU
PODEJRZENIU URAZU
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
•
Wstępne badanie urazowe
Wstępne badanie urazowe
– Zanotuj, na co się uskarża pacjent
– Zanotuj objawy uszkodzeń
kręgosłupa z szybkiego badania
urazowego
– Zawsze zakładaj obecność urazu
kręgosłupa u poszkodowanego
nieprzytomnego
SPINAL
TRAUMA
11
OCENA OBJAWÓW
OCENA OBJAWÓW
NEUROLOGICZNYCH
NEUROLOGICZNYCH
BADANIE SZCZEGÓŁOWE
BADANIE SZCZEGÓŁOWE
OCENA OBJAWÓW
OCENA OBJAWÓW
NEUROLOGICZNYCH
NEUROLOGICZNYCH
BADANIE SZCZEGÓŁOWE
BADANIE SZCZEGÓŁOWE
•
Pacjenci przytomni
Pacjenci przytomni
– Czucie — dotknij palców rąk i nóg
– Motoryka — poproś pacjenta o
poruszanie palcami
•
Pacjenci nieprzytomni
Pacjenci nieprzytomni
– Mogą lokalizować ból przy
uszczypnięciu palców rąk lub nóg
•
Zanotuj i powtarzaj co 5 min.
Zanotuj i powtarzaj co 5 min.
SPINAL
TRAUMA
12
Masz
wątpliwoś
ci
-unierucho
m
Masz
wątpliwoś
ci
-unierucho
m
SPINAL
TRAUMA
13
KONTROLA DRÓG ODDECHOWYCH
KONTROLA DRÓG ODDECHOWYCH
A UNIERUCHOMIENIE
A UNIERUCHOMIENIE
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
KONTROLA DRÓG ODDECHOWYCH
KONTROLA DRÓG ODDECHOWYCH
A UNIERUCHOMIENIE
A UNIERUCHOMIENIE
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
•
Ustabilizuj w pozycji neutralnej
Ustabilizuj w pozycji neutralnej
•
Udrożnij i zabezpiecz drogi oddechowe - w
Udrożnij i zabezpiecz drogi oddechowe - w
razie potrzeby
razie potrzeby
•
Załóż kołnierz szyjny
Załóż kołnierz szyjny
•
Stabilizuj głowę dopóki pacjent nie jest w
Stabilizuj głowę dopóki pacjent nie jest w
pełni unieruchomiony we właściwy sposób
pełni unieruchomiony we właściwy sposób
•
Jedna osoba zawsze musi być
Jedna osoba zawsze musi być
odpowiedzialna za drogi oddechowe
odpowiedzialna za drogi oddechowe
•
W razie konieczności intubacji: stabilizacja
W razie konieczności intubacji: stabilizacja
ręczna w osi podczas procedury
ręczna w osi podczas procedury
SPINAL
TRAUMA
14
NIEPRZYTOMNI PACJENCI
NIEPRZYTOMNI PACJENCI
URAZOWI W 15-20%
URAZOWI W 15-20%
PRZYPADKÓW MAJĄ URAZ
PRZYPADKÓW MAJĄ URAZ
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
NIEPRZYTOMNI PACJENCI
NIEPRZYTOMNI PACJENCI
URAZOWI W 15-20%
URAZOWI W 15-20%
PRZYPADKÓW MAJĄ URAZ
PRZYPADKÓW MAJĄ URAZ
KRĘGOSŁUPA
KRĘGOSŁUPA
SPINAL
TRAUMA
15
POSTĘPOWANIE WE
POSTĘPOWANIE WE
WSTRZĄSIE
WSTRZĄSIE
NEUROGENNYM
NEUROGENNYM
POSTĘPOWANIE WE
POSTĘPOWANIE WE
WSTRZĄSIE
WSTRZĄSIE
NEUROGENNYM
NEUROGENNYM
•
100% tlen
100% tlen
•
Pełne unieruchomienie kręgosłupa
Pełne unieruchomienie kręgosłupa
•
Jedna osoba odpowiedzialna za
Jedna osoba odpowiedzialna za
drogi oddechowe
drogi oddechowe
•
Ładuj i jedź
Ładuj i jedź
•
Płyny i.v. w celu utrzymania 90-100
Płyny i.v. w celu utrzymania 90-100
mmHg skurczowego CTK (przy
mmHg skurczowego CTK (przy
urazie głowy 110-120 mmHg)
urazie głowy 110-120 mmHg)
SPINAL
TRAUMA
16
SYTUACJE
SYTUACJE
NIETYPOWE
NIETYPOWE
SYTUACJE
SYTUACJE
NIETYPOWE
NIETYPOWE
•
Ratownictwo w
Ratownictwo w
ograniczonych
ograniczonych
przestrzeniach
przestrzeniach
•
Ratownictwo wodne
Ratownictwo wodne
•
Pacjenci stojący i
Pacjenci stojący i
leżący na brzuchu
leżący na brzuchu
•
Pacjenci pediatryczni
Pacjenci pediatryczni
•
Pacjenci w
Pacjenci w
podeszłym wieku
podeszłym wieku
•
Pacjenci z dużą
Pacjenci z dużą
nadwagą
nadwagą
SPINAL
TRAUMA
17
SYTUACJE
SYTUACJE
NIETYPOWE
NIETYPOWE
SYTUACJE
SYTUACJE
NIETYPOWE
NIETYPOWE
•
Pacjenci w kaskach
Pacjenci w kaskach
ochronnych
ochronnych
•
Pacjenci z ranami
Pacjenci z ranami
szyi
szyi
•
Pacjenci w stanie
Pacjenci w stanie
zagrożenia życia
zagrożenia życia
–
Szybkie wydobycie
•
Pacjenci
Pacjenci
zdezorientowani,
zdezorientowani,
pobudzeni
pobudzeni
SPINAL
TRAUMA
18
KASKI
KASKI
KASKI
KASKI
•
Pacjenci w kaskach i naramiennikach
Pacjenci w kaskach i naramiennikach
(futbol amerykański)
(futbol amerykański)
– Usuwa się tylko część twarzową kasku
•
Kaski motocyklowe
Kaski motocyklowe
– Zazwyczaj powodują przygięcie szyi
– Konieczność usunięcia kasku dla
udrożnienia dróg oddechowych
– Zdejmij kask przed umieszczeniem
pacjenta na desce ortopedycznej
SPINAL
TRAUMA
19
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
•
Ocena miejsca wypadku pod kątem diagnozy
Ocena miejsca wypadku pod kątem diagnozy
urazu kręgosłupa
urazu kręgosłupa
•
Manualne zabezpieczenie kręgosłupa szyjnego
Manualne zabezpieczenie kręgosłupa szyjnego
•
Badanie urazowe BTLS
Badanie urazowe BTLS
– ABC
– Wywiad ukierunkowany na okoliczności urazu
– Zbadaj kark i plecy poszkodowanego
•
Wskazane unieruchomienie kręgosłupa?
Wskazane unieruchomienie kręgosłupa?
•
Decyzje dotyczące transportu
Decyzje dotyczące transportu
•
Krytyczne interwencje
Krytyczne interwencje
SPINAL
TRAUMA
20
PYTANIA?
PYTANIA?
PYTANIA?
PYTANIA?