Atropina
Właściwości
Zastosowanie
Działania niepożądane
Zatrucie
Atropina
Właściwości
Zastosowanie
Działania niepożądane
Zatrucie
Atropina – alkaloid
tropanowy
pokrzyk wilcza
jagoda
bieluń dziędzierzawa
lulek czarny
Nieselektywny bloker receptorów
muskarynowych (mięśnie gładkie, mięsień
sercowy, gruczoły egzokrynowe, zwoje
i neurony śródścienne, OUN)
Słabo działa na receptory nikotynowe
(częściowy bloker – duże dawki)
Wpływ na serce
Małe dawki powodują niewielkie
zwolnienie czynności serca o 4-8
uderzeń na minutę
Większe dawki przyspieszają czynność
serca
o 30-40 uderzeń na minutę poprzez
zablokowanie receptorów M2 w węźle
zatokowo-przedsionkowym, dochodzi do
częstoskurczu
Zwiększa przewodnictwo między
przedsionkami
a komorami mięśnia sercowego
Wpływ na krążenie
Toksyczne dawki mogą wywołać
rozkurcz naczyń krwionośnych w skórze
i jej zaczerwienienie
Wpływ na gruczoły
egzokrynowe
Najbardziej wrażliwe na działanie
atropiny są gruczoły ślinowe, oskrzelowe i
potowe
Już bardzo małe dawki powodują hamowanie
wydzielania tych gruczołów
Gruczoły żołądkowe mało wrażliwe na
działanie atropiny
Praktycznie brak wpływu na wydzielanie
trzustkowe i jelitowe
Wpływ na mięśnie gładkie
Zwalnia opróżnianie żołądka
Zmniejsza kurczliwość mięśni jelita
cienkiego
i okrężnicy (może powodować zaparcia)
Stosowana w leczeniu biegunek wraz z
agonistami receptorów opioidowych
Słabe działanie rozkurczające
pęcherzyk żółciowy i przewodu żółciowe
Rozkurcza mięśnie gładkie
moczowodów i ściany pęcherza
moczowego
Wpływ na oko
rozszerzenie źrenicę
może powodować
zaburzenia widzenia
oraz akomodacji
NIE WOLNO podawać
u osób chorych na
jaskrę → podwyższa
ciśnienie śródgałkowe
Wpływ na OUN
Dawki terapeutyczne praktycznie nie
wpływają na funkcję OUN
Dawki toksyczne wywołują niepokój,
zwiększenie pobudliwości, zaburzenia
orientacji, omamy, stany majaczenioowe
i objawy psychotyczne
Wskazania
bradykardia zatokowa, arytmia –
dożylnie, w razie potrzeby powtórzyć
dawkę po 1 – 2 godzinach
wprowadzenie do znieczulenia ogólnego
(premedykacja) – domięśniowo lub
podskórnie pół godziny przed zabiegiem
pomocniczo w stanach spastycznych
mięśniówki gładkiej w jamie brzusznej
(kolka wątrobowa, nerkowa) –
domięśniowo lub dożylnie
Atropina jest stosowana jako
podstawowy lek ratujący życie w
przebiegu zatrucia inhibitorami
acetylocholinoesterazy i zatruciach
grzybami zawierającymi muskarynę
Podawana podskórnie, domięśniowo
lub dożylnie
Atropina w iniekcjach jest lekiem do
podawania doraźnego!!!
Wskazania
Przeciwwskazania do stosowania
atropiny
Przerost gruczołu
krokowego
Astma
Jaskra zapalna
Zwężenia
odźwiernika
Wrzodziejące
zapalenie jelita
grubego
Toksyczne
rozszerzenie
okrężnicy
Atonia jelit
Niedrożność
porażenna
Przebywanie w
wysokich
temperaturach
Działania niepożądane
Suchość w jamie ustnej
Zaburzenia akomodacji
Światłowstręt
Przyspieszenie czynności serca
Trudności w oddawaniu moczu
Zatrucie atropiną
N
Najczęściej występuje u dzieci po
spożyciu kilku owoców pokrzyku wilczej
jagody, a także po przedawkowaniu
atropiny stosowanej w celach
terapeutycznych
Dawka toksyczna – powyżej 5
mg
Dawka śmiertelna – powyżej 10
mg dla dziecka, 100 mg dla
dorosłego
Objawy zatrucia
Suchość w jamie ustnej
Zaczerwienienie skóry
Przyspieszenie czynności serca i
oddechu
Zatrzymanie moczu
Zachowanie agresywne
Zaburzenia pamięci
Omamy, splątanie, drgawki, śpiączka
Podwyższenie temperatury
Objawy zatrucia
Chory jest:
Gorący jak piec
Czerwony jak burak
Suchy jak pieprz
Ślepy jak nietoperz
Niespokojny jak tygrys w klatce
Postępowanie terapeutyczne
Leczenie zatrucia
W czasie upałów należy zmniejszać dawki
stosowanych leków cholinolitycznych, ponieważ
łatwiej dochodzi do zatrucia
płukanie żołądka zawiesiną z węglem
aktywowanym
podać środek przeczyszczający o
działaniu osmotycznym
dożylnie salicylanu fizostygminy lub
pilokarpinę
Drgawki można opanować podając
diazepam
Powinno się cewnikować pęcherz by nie
dopuścić do jego pęknięcia