Symptomatologia Chorób Układu

Krążenia

Dr n.med Krystyna Stec-Michalska

Definicja niewydolność

Definicja niewydolność

serca

serca



Objawy niewydolności serca ( spoczynkowe

Objawy niewydolności serca ( spoczynkowe

lub wysiłkowe)- niezdolność do osiągania

lub wysiłkowe)- niezdolność do osiągania

przez serce pojemności minutowej

przez serce pojemności minutowej

adekwatnej do zaspokojenia potrzeb ciała.

adekwatnej do zaspokojenia potrzeb ciała.



Obiektywne dowody ( preferowana

Obiektywne dowody ( preferowana

echokardiografia) dysfunkcji mięśnia

echokardiografia) dysfunkcji mięśnia

sercowego ( skurczowej/lub rozkurczowej)

sercowego ( skurczowej/lub rozkurczowej)

w spoczynku

w spoczynku



Odpowiedź na typowe leczenie

Odpowiedź na typowe leczenie

Konieczne do spełnienia dwa kryteria

Konieczne do spełnienia dwa kryteria

Niewydolność

Niewydolność

prawokomorowa serca

prawokomorowa serca



Objawy:

Objawy:



obrzęk kończyn dolnych

obrzęk kończyn dolnych



nadmierne wypełnienie żył

nadmierne wypełnienie żył

szyjnych

szyjnych



przekrwieniem wątroby

przekrwieniem wątroby



nykturia

nykturia



przesięk do jam opłucnowych

przesięk do jam opłucnowych



wodobrzusze

wodobrzusze

Przyczyny zwiększonego

Przyczyny zwiększonego

obciążenia ciśnieniowego

obciążenia ciśnieniowego

prawej komory

prawej komory



zwężenie zastawki pnia płucnego

zwężenie zastawki pnia płucnego



zawał ściany prawej komory

zawał ściany prawej komory



zwiększenie płucnego oporu

zwiększenie płucnego oporu

naczyniowego;

naczyniowego;

- przewlekła hipoksja

- przewlekła hipoksja

- przewlekłe choroby płuc

- przewlekłe choroby płuc

- wtórna niewydolność do niewydolności

- wtórna niewydolność do niewydolności

lewokomorowej

lewokomorowej

- zespół Eisenmengera

- zespół Eisenmengera

- pierwotne nadciśnienie płucne

- pierwotne nadciśnienie płucne

Niewydolność

Niewydolność

lewokomorowa serca

lewokomorowa serca



Objawy

Objawy

:

:



duszność wysiłkowa,

duszność wysiłkowa,

spoczynkowa,

spoczynkowa,



sinica

sinica



kaszel

kaszel



cechy zagrażającego obrzęku

cechy zagrażającego obrzęku

płuc

płuc

Obciążenie ciśnieniowe

Obciążenie ciśnieniowe

lewej komory serca:

lewej komory serca:



zwężenie zastawki aorty

zwężenie zastawki aorty



zwężenie podzastawkowe aorty

zwężenie podzastawkowe aorty



zwężenie nadzastawkowe aorty

zwężenie nadzastawkowe aorty

- postać błoniasta

- postać błoniasta

- przerostowa kardiomiopatia zaporowa

- przerostowa kardiomiopatia zaporowa



zwężenie cieśni aorty

zwężenie cieśni aorty



nadciśnienie układowe

nadciśnienie układowe

Postacie ostrej

Postacie ostrej

niewydolności serca

niewydolności serca



Objawy niewydolności serca

Objawy niewydolności serca

( spoczynkowe lub wysiłkowe)

( spoczynkowe lub wysiłkowe)



Ostra zdekompensowana niewydolność

Ostra zdekompensowana niewydolność

serca

serca



Ostra niewydolność serca przebiegająca z

Ostra niewydolność serca przebiegająca z

nadciśnieniem tętniczym

nadciśnieniem tętniczym



Obrzęk płuc

Obrzęk płuc



Wstrząs kardiogenny

Wstrząs kardiogenny



Niewydolność serca z wysokim rzutem

Niewydolność serca z wysokim rzutem



Niewydolność prawokomorowa

Niewydolność prawokomorowa

Objawy kliniczne ostrej

Objawy kliniczne ostrej

niewydolności serca

niewydolności serca



Ostra duszność ( obrzęk płuc)

Ostra duszność ( obrzęk płuc)



Niedociśnienie

Niedociśnienie



Zimna, wilgotna skóra

Zimna, wilgotna skóra



Stan splątania ( upośledzony

Stan splątania ( upośledzony

przepływ mózgowy, hopoksemia)

przepływ mózgowy, hopoksemia)



Lęk

Lęk



Skąpomocz

Skąpomocz

Kryteria przewlekłej

Kryteria przewlekłej

niewydolności układu

niewydolności układu

krążenia wg NYHA ( New

krążenia wg NYHA ( New

York Hart Assotiation):

York Hart Assotiation):



I – brak objawów w spoczynku,

I – brak objawów w spoczynku,

duszność tylko podczas dużego wysiłku

duszność tylko podczas dużego wysiłku



II - brak objawów w spoczynku ,

II - brak objawów w spoczynku ,

duszność przy umiarkowanym

duszność przy umiarkowanym



III - znacznie osłabiona wydolność przy

III - znacznie osłabiona wydolność przy

niedużym obciążeniu

niedużym obciążeniu



IV –znaczna duszność spoczynkowa

IV –znaczna duszność spoczynkowa

Diagnostyka

Diagnostyka



VO2

VO2

max

max

–maksymalne zużycie tlenu

–maksymalne zużycie tlenu



80ml/kg/min- liga światowa

80ml/kg/min- liga światowa

sportowców

sportowców



45 ml/kg/min- młodzi mężczyźni

45 ml/kg/min- młodzi mężczyźni



16-25 ml/kg/min. II klasa NYHA

16-25 ml/kg/min. II klasa NYHA



< 13 ml/kg/min. przeszczep

< 13 ml/kg/min. przeszczep

serca

serca

Diagnostyka

Diagnostyka



Pomocne w diagnostyce niewydolności

Pomocne w diagnostyce niewydolności

serca jest oznaczanie stężenia

serca jest oznaczanie stężenia

osoczowych peptydów natiuretycznych

osoczowych peptydów natiuretycznych

BNP i NT-pro BNP

BNP i NT-pro BNP

w określaniu

w określaniu

upośledzenia funkcji lewej komory serca

upośledzenia funkcji lewej komory serca

( peptyd natiuretyczny typu B

( peptyd natiuretyczny typu B

wydzielany jest prze komórki mięśnia

wydzielany jest prze komórki mięśnia

sercowego w odpowiedzi na rozciaganie

sercowego w odpowiedzi na rozciaganie

m. sercowego wskutek jego

m. sercowego wskutek jego

nadmiernego obciążenia)

nadmiernego obciążenia)

Klasyfikacja CCS

Klasyfikacja CCS

( Canadian Cardiovascular Society)

( Canadian Cardiovascular Society)



Obejmuje ona cztery stopnie zaawansowania

Obejmuje ona cztery stopnie zaawansowania

choroby niedokrwiennej serca

choroby niedokrwiennej serca



stopień I - pojawienie się dusznicy bolesnej przy

stopień I - pojawienie się dusznicy bolesnej przy

bardzo dużych wysiłkach lub w sytuacjach

bardzo dużych wysiłkach lub w sytuacjach

mocno stresujących

mocno stresujących



stopień II - dusznica bolesna występująca przy

stopień II - dusznica bolesna występująca przy

umiarkowanym wysiłku - odpowiednik wejścia

umiarkowanym wysiłku - odpowiednik wejścia

na drugie piętro, powolnego przejścia > 200

na drugie piętro, powolnego przejścia > 200

metrów

metrów



stopień III - objawy pojawiają się przy

stopień III - objawy pojawiają się przy

niewielkim wysiłku - odpowiednik wejścia na

niewielkim wysiłku - odpowiednik wejścia na

pierwsze piętro, powolnego przejścia < 200

pierwsze piętro, powolnego przejścia < 200

metrów

metrów



stopień IV - dusznica ciągła nawet w spoczynku

stopień IV - dusznica ciągła nawet w spoczynku

Sinica

Sinica



Widoczna sinica pojawia się , gdy ilość

Widoczna sinica pojawia się , gdy ilość

odlenowanej hemoglobiny we krwi

odlenowanej hemoglobiny we krwi

włośniczkowej sięga powyżej 5g/100ml

włośniczkowej sięga powyżej 5g/100ml



Przyczyny:

Przyczyny:



Upośledzone utlenowanie krwi w

Upośledzone utlenowanie krwi w

płucach

płucach



Przeciek krwi nieutlenowanej

Przeciek krwi nieutlenowanej



Zwolnienie obwodowego przepływu

Zwolnienie obwodowego przepływu

krwi; palce pałeczkowate, paznokcie w

krwi; palce pałeczkowate, paznokcie w

kształcie szkiełka zegarka

kształcie szkiełka zegarka

Sinica

Sinica



Objawy:

Objawy:



Sinawe zabarwienie na wargach i łożysku

Sinawe zabarwienie na wargach i łożysku

paznokci, małżowinie usznej

paznokci, małżowinie usznej



Sinawe zabarwienie skóry policzków

Sinawe zabarwienie skóry policzków



Niewydolność oddechowa: zespół serca

Niewydolność oddechowa: zespół serca

płucnego

płucnego



Intensywna sinica typu centralnego

Intensywna sinica typu centralnego



Ciepłe i dobrze ukrwione dłonie

Ciepłe i dobrze ukrwione dłonie



Przekrwienie spojówek ( retencja CO2)

Przekrwienie spojówek ( retencja CO2)



Senność

Senność

Sinica

Sinica



Sinicę spowodowaną przeciekiem

Sinicę spowodowaną przeciekiem

( prawo→lewo 25 %↑ rzutu

( prawo→lewo 25 %↑ rzutu

minutowego LK) cechuje:

minutowego LK) cechuje:



upośledzone wysycenie tlenem krwi

upośledzone wysycenie tlenem krwi

tętniczej

tętniczej



skłonność do wtórnej hiperglobuli

skłonność do wtórnej hiperglobuli



pałeczkowate, zniekształcone palce

pałeczkowate, zniekształcone palce



prawidłowa zawartość dwutlenku

prawidłowa zawartość dwutlenku

węgla we krwi

węgla we krwi

Sinica

Sinica



Sinica palców rąk w zespole

Sinica palców rąk w zespole

Raynauda- napadowy skurcz

Raynauda- napadowy skurcz

tętniczek z następowym wybitnym

tętniczek z następowym wybitnym

zwolnieniu przepływu krwi w

zwolnieniu przepływu krwi w

kapilarach.

kapilarach.



Sinica w zarostowej miażdżycy

Sinica w zarostowej miażdżycy

naczyń i chorobie Burgera

naczyń i chorobie Burgera

Obrzęki

Obrzęki



Zakłócenie równowagi pomiędzy

Zakłócenie równowagi pomiędzy

ciśnieniem hydrostatycznym w

ciśnieniem hydrostatycznym w

kapilarach i ciśnieniem onkotycznym

kapilarach i ciśnieniem onkotycznym

białek osocza .

białek osocza .



Dodatkowo:

Dodatkowo:



utrudniony odpływ chłonki

utrudniony odpływ chłonki



zmniejszone wydalanie sodu z

zmniejszone wydalanie sodu z

moczem

moczem



wzmożona przepuszczalność kapilar

Obrzęki

Obrzęki



W niewydolności krążenia obrzęki

W niewydolności krążenia obrzęki

są jednym z późniejszych

są jednym z późniejszych

objawów. Pojawiają się w najniżej

objawów. Pojawiają się w najniżej

położonych okolicach ciała.

położonych okolicach ciała.



Patrz zawsze na obecność innych

Patrz zawsze na obecność innych

objawów niewydolności krążenia;

objawów niewydolności krążenia;

wzrost centralnego ciśnienia

wzrost centralnego ciśnienia

żylnego, powiększona wątroba,

żylnego, powiększona wątroba,

powiększone serca ( nie zawsze).

powiększone serca ( nie zawsze).



Inne przyczyny obrzęków

Inne przyczyny obrzęków



niewydolność żylna,

niewydolność żylna,



zakrzep żyły

zakrzep żyły



zespół żyły głównej górnej

zespół żyły głównej górnej



utrudniony odpływ chłonki

utrudniony odpływ chłonki



zespół nerczycowy

zespół nerczycowy



nadciśnienie w żyle wrotnej

nadciśnienie w żyle wrotnej



obrzęki przedmiesiączkowe

obrzęki przedmiesiączkowe



niedoczynność tarczycy

niedoczynność tarczycy



nadczynność kory nadnerczy

nadczynność kory nadnerczy



obrzęki głodowe

obrzęki głodowe



obrzęki pochodzenia zapalnego i

obrzęki pochodzenia zapalnego i

alergicznego

alergicznego

Przyczyny kołatania

Przyczyny kołatania

serca

serca



skurcze dodatkowe

skurcze dodatkowe



napadowe migotanie

napadowe migotanie

przedsionków

przedsionków



napadowy częstoskurcz

napadowy częstoskurcz

nadkomorowy

nadkomorowy



nadczynność tarczycy

nadczynność tarczycy



okres okołomenopauzalny

okres okołomenopauzalny

Tamponada serca

Tamponada serca



Przyczyny

Przyczyny



wysięk osierdziowy ( zakażenie, zawał, guzy

wysięk osierdziowy ( zakażenie, zawał, guzy

złośliwe, autoalergiczne)

złośliwe, autoalergiczne)



zapalenie płuc

zapalenie płuc



uraz

uraz



Obraz kliniczny

Obraz kliniczny



niedociśnienie

niedociśnienie



skąpomocz

skąpomocz



podwyższone ciśnienie żylne

podwyższone ciśnienie żylne



tętno dziwaczne

tętno dziwaczne

Tamponada serca

Tamponada serca



Rozpoznanie

Rozpoznanie



zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej;

zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej;

powiększona sylwetka serca

powiększona sylwetka serca



EKG niskonapięciowe, „niestabilność

EKG niskonapięciowe, „niestabilność

elektryczna”

elektryczna”



ECHO wysięk z zapadnięciem prawej

ECHO wysięk z zapadnięciem prawej

komory

komory



HRCT

HRCT



Leczenie

Leczenie



Nakłucie osierdzia

Nakłucie osierdzia



Drenaż chirurgiczny

Drenaż chirurgiczny

Omdlenie

Omdlenie

Pytania, które trzeba zadać

Pytania, które trzeba zadać



Jakie były dokładnie okoliczności utraty

Jakie były dokładnie okoliczności utraty

przytomności?

przytomności?



Czy występowały objawy zwiastujące?

Czy występowały objawy zwiastujące?



Jak długo trwała utrata przytomności?

Jak długo trwała utrata przytomności?



Czy był pan blady, czy czerwony podczas

Czy był pan blady, czy czerwony podczas

omdlenia?

omdlenia?



Czy bezwiednie oddał pan mocz, czy nie przygryzł

Czy bezwiednie oddał pan mocz, czy nie przygryzł

pan sobie języka?

pan sobie języka?



Czy po odzyskaniu przytomności wystąpiły

Czy po odzyskaniu przytomności wystąpiły

zaburzenia mowy, osłabienie siły mięśniowej

zaburzenia mowy, osłabienie siły mięśniowej

kończyn?

kończyn?



Ciśnienie tętnicze krwi

Ciśnienie tętnicze krwi

≥ 90

< 140

Nadciśnienie
izolowane
rozkurczowe

< 90

≥ 140

Nadciśnienie
izolowane
skurczowe

≥ 110

≥ 180

Nadciśnienie
stopień 3 - ciężkie

100 - 109

160 - 179

Nadciśnienie
stopień 2 -
umiarkowane

90 - 99

140 - 159

Nadciśnienie
stopień 1 - łagodne

85 - 89

130 - 139

Ciśnienie wysokie
prawidłowe

80- 84

120 - 129

Ciśnienie
prawidłowe

< 80

< 120

Ciśnienie
optymalne

Ciśnienie
rozkurczowe
(mmHg)

Ciśnienie
skurczowe (mmHg)

Kategoria



Przyjmuje się, że w toku leczenia

Przyjmuje się, że w toku leczenia

hipotensyjnego docelowa wartość

hipotensyjnego docelowa wartość

ciśnienia tętniczego wynosi:

ciśnienia tętniczego wynosi:

•

•

< 140/90 mmHg u chorego z

< 140/90 mmHg u chorego z

nadciśnieniem tętniczym,

nadciśnieniem tętniczym,

•

•

<130/80 mmHg u chorego z

<130/80 mmHg u chorego z

nadciśnieniem tętniczym i

nadciśnieniem tętniczym i

współistniejącą

współistniejącą

Leczenie niewydolności

Leczenie niewydolności

serca

serca



Zmniejszenie przewodnienia,

Zmniejszenie przewodnienia,

obniżenie oporu naczyń obwodowych,

obniżenie oporu naczyń obwodowych,

leki hamujące enzym konwertujący

leki hamujące enzym konwertujący

angiotensynę, blokery receptora AT

angiotensynę, blokery receptora AT

1 , poprawienie kurczliwości serca,

1 , poprawienie kurczliwości serca,

leki wpływające na rytm serca.

leki wpływające na rytm serca.



Dieta małosolna, bilans płynów,

Dieta małosolna, bilans płynów,

codzienne ważenie się, aktywność

codzienne ważenie się, aktywność

fizyczna

fizyczna

Fizjoterapia

Fizjoterapia



zapobieganie zapalenia płuc

zapobieganie zapalenia płuc



ćwiczenia przeciwzakrzepowe -

ćwiczenia przeciwzakrzepowe -

pompy mięśniowej

pompy mięśniowej



wykonywanie ruchów celowych

wykonywanie ruchów celowych



przy wszystkich działaniach

przy wszystkich działaniach

bierze się pod uwagę stan

bierze się pod uwagę stan

wydolności pacjenta

wydolności pacjenta