Znaczenie aktywności
Znaczenie aktywności
ruchowej w życiu człowieka
ruchowej w życiu człowieka
„Człowiek żyje
życiem całego
swojego ciała,
wszystkimi jego
elementami,
warstwami, jego
zdrowie zależy od
zdrowia jego
organizmu”.
Swoje możliwości ruchowe
człowiek przejawia na bazie
budowy ciała i jego funkcji
wewnętrznych zaś w formie
ruchu rozwija je i doskonali.
Ćwiczenia ruchowe są tym
czynnikiem, który rozwija
somatyczne i motoryczne
właściwości organizmu.
Ich znaczenie dla
prawidłowego przebiegu
rozwoju biologicznego trudno
jest przecenić. Ćwiczenia
ruchowe kształtują
właściwości morfologiczne
organizmu przez
intensyfikowanie
intensyfikowanie wzrastania
oraz wpływ na funkcje
narządów biorących udział w
ćwiczeniu.
Ćwiczenia ruchowe wpływają także na
czynnościowe doskonalenie się
organizmu. Praca mięśniowa
mobilizuje funkcje całego organizmu,
rozwijając je i dostosowując do
szerokiego zakresu zadań.
Strukturalne
i funkcjonalne efekty wpływu ćwiczeń
ruchowych na organizm dziecka
znajdują szczególny wyraz w rozwoju
sprawności fizycznej.
Wychowanie fizyczne i sport
w najbardziej widoczny
sposób wpływają przede
wszystkim na sprawność
dzieci i młodzieży oraz stają
się głównym czynnikiem ich
rozwoju motorycznego.
Stan sprawności fizycznej młodego
pokolenia, czyli tych właściwości
motorycznych, które decydują o
sposobie rozwiązywania
różnorodnych zadań ruchowych
wymagających pełnego zdrowia,
stanowi podstawowe zadanie
wychowania fizycznego i sportu
oraz różnorodnych form rekreacji
ruchowej. Poziom sprawności
fizycznej zależy
w dużym stopniu od trybu życia, a
w nim od poziomu aktywności
ruchowej.
Uczestnictwo polskiej
młodzieży szkolnej
pozostawia jednak wiele do
życzenia. A przecież
wiadomo, iż wpływ
działalności sportowej na
dzieci i młodzież jest bardzo
ważny, ze względu na jej
psychiczne uwarunkowania.
Osobowość, jej postawy
wykształcają się bowiem już
we wstępnych okresach
edukacji szkolnej.
Wykorzystując postępy techniki,
współczesny człowiek, coraz
bardziej ogranicza swoją
aktywność fizyczną do
niezbędnego minimum. Jak wynika
z badań, stopniowa redukcja
ogólnej aktywności ruchowej
prowadzi do obniżenia wydolności
fizycznej i ogranicza możliwości
rozwoju osobniczego, a także
zmniejsza zdolności adaptacyjne
do stale zmieniających się
warunków życia.
Wśród przedstawicieli
młodego pokolenia, stale
wzrasta procent dzieci
zaliczanych do
dyspanseryjnych
dyspanseryjnych. Znaczna
część niedomagań i schorzeń
jest wynikiem
niedostatecznego
uczestnictwa dzieci i
młodzieży w ćwiczeniach
fizycznych.
Wśród czynników egzogennych
wpływających z różną mocą na poziom
aktywności ruchowej wyróżnia się
takie czynniki
społeczno-kulturowe jak: pochodzenie
społeczne, wykształcenie rodziców,
wpływy rodzinne na sprawność
fizyczną, poziom wykształcenia,
wysokość zarobków, postawy wobec
kultury fizycznej, ciała, oraz kultury
osobistej, wpływ szkoły, przykład
nauczyciela wychowania fizycznego,
miejsce zamieszkania, charakter
i wielkość środowiska.
Stwierdzono, iż najlepszą sprawnością
fizyczną odznacza się młodzież
pochodzenia inteligenckiego; ustępuje
im nieco młodzież robotnicza,
natomiast wyraźnie gorsze
sprawnościowo są dzieci chłopskie.
Korzystniejsze elementy
środowiska materialnego, a przede
wszystkim inne formy spędzania
czasu, modele zachowań,
aspiracje, systemy wartości
powodują, że młodzież wzrastająca
w miastach odznacza się wyższym
poziomem sprawności fizycznej.
Dzieci rodziców o najniższym
statusie wykształcenia –
niepełne podstawowe i
podstawowe, wykazują
najniższy poziom ogólnej
sprawności fizycznej. Dzieci
rodziców
o wykształceniu średnim, a
nawet niepełnym oraz
wyższym charakteryzują się
sprawnością powyżej
przeciętnej.
O tym jak systematyczne
ćwiczenia ruchowe wpływają
na podniesienie rozwoju
somatycznego świadczą liczne
polskie i zagraniczne
eksperymenty. Dowodzą one,
że grupy młodzieży trenującej
osiągają znaczną przewagę
nad rówieśnikami nie
trenującymi
w takich cechach wzrastania
jak: wysokość, ciężar ciała,
obwód klatki piersiowej i
obwody kończyn.
Aktywność ruchowa poprawia stan
zdrowia na różne sposoby. Jest
najtańszym
i najprostszym sposobem
zapobiegania wielu schorzeniom.
Lekarze alarmują, iż obecny
sedenteryjny tryb życia:
„nałogowe” spędzanie wolnego
czasu przed telewizorem czy
monitorem komputera, a co za tym
idzie ogólny brak nawyku ruchu, w
sposób zdecydowanie negatywny
wpływa nie tylko na samopoczucie,
ale przede wszystkim na zdrowie
człowieka.
Najistotniejsze zmiany w
wyniku uprawiania
jakichkolwiek form ruchowych,
zachodzą w czynnościach
układu oddechowego, krążenia,
mechanizmach kontroli
metabolizmu oraz mięśniach
szkieletowych. Trening,
zwłaszcza aerobikowy,
powoduje, zwiększenie się
pojemności życiowej płuc,
wzrasta ich maksymalna
wentylacja, przez co dochodzi
do zwiększenia ogólnej
wytrzymałości organizmu.
Regularnie ćwicząc, zwiększamy
objętość krwi krążącej w ustroju, co
powoduje szybsze usuwanie
szkodliwych substancji i produktów
przemiany materii z organizmu,
powodując szybsza odnowę
biologiczną.
W dalszym ciągu jednak
aktywność ruchowa nie jest w
pełni doceniana,
a nawet rozumiana.
Bagatelizuje się jej integrującą
rolę w budowaniu
i realizowaniu zdrowego stylu
życia, nie dostrzega jej
znaczenia we wzmacnianiu
psychiki człowieka,
rozwiązywaniu problemów
społecznych czy nawet
duchowych.
Jeśli zatem chcemy żyć w zgodzie ze
słynną sentencją:
”PRIMUM NON
”PRIMUM NON
NOCERE”,
NOCERE”, co znaczy przede
wszystkim nie szkodzić, powinniśmy
uświadomić sobie, że z pośród wielu
środków najważniejsza jest aktywność
ruchowa. Tylko ona jest w stanie
skutecznie wspomagać rozwój fizyczny
na zasadzie pełnej harmonii, a także
jego rozwój fizyczny i społeczny.
Żadne rozważania
intelektualne czy debaty, ani
medytacje czy
skomplikowane procedury
psychoterapeutyczne,
najlepsze odżywianie lub leki
nie zastąpią
w żadnej mierze ruchu.
Ruch jest w stanie zastąpić
każdy lek, lecz żaden lek nie
jest w stanie zastąpić ruchu.
Zatem ruch oraz aktywność
fizyczna są sprawą
priorytetową. Są jakby
fundamentem i podstawą
zdrowia, najważniejszym
elementem strategii w jego
promocji.
Choć budżet naszego wolnego
czasu określamy jako nie
wystarczający, że względu na
wymogi współczesności,
musimy pamiętać czas wolny
możemy spędzić miło i
pożytecznie. Istotną funkcję
może tu pełnić rekreacja
ruchowa, która dotyczy
wszelkich form racjonalnego
pożytkowania wolnego od
pracy czasu
z przeznaczeniem na odnowę
sił.
Recreo - znaczy: przywrócić
do życia, ożywić, pokrzepić,
wzmocnić, stworzyć na nowo.
Uprawianie różnego
rodzaju form
rekreacji ruchowej
stwarza możliwości
kontaktu
z przyrodą oraz
wpływa na dbałość o
własne zdrowie.
Istotą rekreacji jest:
aktywność- jako forma
aktywnego spędzania wolnego
czasu; dobrowolność- jako
poczucie swobody wyboru i
możliwości działania;
bezinteresowność- jako barak
pobudek ekonomicznych;
przyjemność- jako relaks dla
ducha i ciała.
Zagrożeniami wynikającymi z
Zagrożeniami wynikającymi z
braku aktywności ruchowej jest
braku aktywności ruchowej jest
m.in.zwiększenie ryzyka
m.in.zwiększenie ryzyka
wystąpienia następujących
wystąpienia następujących
schorzeń:
schorzeń:
•nadciśnienie
tętnicze
•choroby
serca
•otyłość
•osteoporoz
a
•udar mózgu
•depresja
•rak jelita
grubego
Korzyści jakie płyną ze
Korzyści jakie płyną ze
zwiększonej aktywności
zwiększonej aktywności
ruchowej to min.:
ruchowej to min.:
•szybsza utrata masy ciała
•zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej
bez utraty tkanki mięśniowej
•zwiększenie wydolności organizmu
•poprawa samopoczucia oraz wzrost
energii życiowej
•zmniejszenie napięcia i stresu
•poprawa ogólnego stanu zdrowia
•obniżenie ciśnienia tętniczego
•obniżenie całkowitego poziomu
cholesterolu oraz co najważniejsze
„złego” cholesterolu LDL we krwi
Od wczesnego dzieciństwa człowiek
przejawia naturalną potrzebę ruchu.
Ruch jest nieodłącznym elementem
naszego życia, naszej egzystencji.
Zaniedbania w postaci braku jego
nawyku, zaowocują w przyszłości.
Błędem jest czekanie na dorosłość,
by zrozumieć jakie korzyści niesie
ze sobą aktywność ruchowa.
Zatem brak w młodym wieku
zachęty i warunków do
systematycznego
zaspakajania tej naturalnej
potrzeby, doprowadzi do jej
wygasania.
Reasumując zatem: stała,
systematyczna i optymalna aktywność
ruchowa, stanowi warunek ciągłego
podnoszenia na wyższy poziom nie
tylko sprawności fizycznej, ale przede
wszystkim walorów zdrowotnych
naszego organizmu.
Źródło:
1. Maszczak T., 1995, „Wychowanie
fizyczne i zdrowotne wobec
zagrożeń cywilizacyjnych”,
Wychowanie fizyczne i zdrowotne.
2. Sroczyński W., 1983,
„Uczestnictwo młodzieży szkolnej
w kulturze fizycznej”, Kultura
fizyczna nr. 9-10.
3. Publikacje zamieszczone w
internecie.
Słownik
•
Intensyfikowanie
Intensyfikowanie
:
: potęgowanie,
wzmacnianie
•
Dyspanseryjny:
Dyspanseryjny: związany z
profilaktyką oraz opieką medyczną
i sanitarną nad dużymi grupami
ludności zwłaszcza młodzieży i
dzieci
Primum non nocere
Primum non nocere
(z łac. - po pierwsze nie
szkodzić), jedna z naczelnych
zasad etycznych w medycynie.
Autorstwo tej zasady nie jest
znane, lecz zgodnie z tradycją
przypisywane Hipokratesowi,
choć wielu za jej twórcę uznaje
też Imhotepa.