ORGANIZACJA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ W POLSCE

ORGANIZACJA

ADMINISTRACJI

PUBLICZNEJ W POLSCE

W płaszczyźnie podmiotowej i

przedmiotowej pojęciowo administracja

państwowa obejmuje wszystkie

przejawy działalności i wszystkie

organy, które są państwowe. A zatem

obejmuje także administracje rządową ,

która w współczesnej literaturze

utożsamiana jest nieraz z administracja

państwową, a z kolei administracja

państwowa utożsamiana jest z

administracją rządową.

W DZISIEJSZYM STANIE

PAŃSTWA DO ADMINISTARCJI

PAŃSTWOWEJ NALEŻY

ZALICZYĆ:

•

Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej

•

Organy Najwyższej Izby Kontroli

•

Krajową Radę Radiofonii i Telewizji

•

Rzecznika Praw Obywatelskich

•

Krajowa Rade Sądownictwa

•

Organy Narodowego Banku Polskiego, w tym Krajową Radę

Polityki Pieniężnej

•

Centralne Organy Administracji podległe Sejmowi

•

Ambasadorów i konsulów RP jako organy administracji

państwowej funkcjonujące za granicami państwa

Wszystkie organy administracji państwowej powołane są do

realizacji i ochrony najwyższego stopnia interesu

publicznego, to jest interesu państwowego.

Administracja rządowa dzieli

się na:

•

administrację rządową centralną

•

administrację rządową terenową (wojewódzką),

jedno województwo jest równe jednemu urzędowi

wojewódzkiemu

Administracją rządową kieruje Rada Ministrów:

Ministrowie kierują określonymi działami

administracji rządowej lub wypełniają zadania

wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów.

Zakres działania ministra kierującego działem

administracji rządowej określają ustawy.

(Konstytucja, art.149, ust.1)

W administracji rządowej

wyróżniamy dwa rodzaje

stanowisk:

•

stanowiska polityczne- zmieniają się wraz ze zmianą

rządu

•

stanowiska cywilne- działają niezależnie od rządu

(przynajmniej w teorii), a powstały:

W celu

zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i

politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa,

w urzędach administracji rządowej (...)

(Konstytucja,

art.153, ust.1)

Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem służbowym

pracowników administracji rządowej. Przedstawicielem

Rady Ministrów w województwie jest wojewoda.

Administracja samorządowa

zespół organów publicznych

powołanych do realizowania zadań państwa w terenie.

Samorząd gminny, powiatowy czy samorząd

województwa to utworzone z mocy prawa zrzeszenia

wszystkich mieszkańców danej gminy, powiatu czy

województwa, mające osobowość prawną i wypełniające

zadania z zakresu administracji publicznej. Samorząd

wykonuje zadania samodzielnie, na podstawie

upoważnień i w ramach środków przyznanych mu przez

Konstytucję i ustawy. Państwo posiada jedynie możliwość

nadzorowania poczynań samorządów, przy czym zakres

nadzoru i jego formy są ograniczone i ściśle określone

przez przepisy prawa. Samorząd terytorialny jako

zrzeszenie podejmuje decyzje bądź przez samych

mieszkańców (gminy, powiatu czy województwa), bądź

przez swoje organy. Na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej istnieje trójstopniowy podział terytorialny. Jego

jednostkami są:

- województwa (16)

- powiaty (314 powiatów ziemskich i 65 grodzkich –

miast, na prawach powiatu)

- gminy (jest ich 2478); w gminach mogą być tworzone

tzw. jednostki pomocnicze np. sołectwa, dzielnice,

osiedla.

Stopień

Organ

stanowiący

Organ

wykonawczy

Na stopniu

wojewódzkim

Sejmik

Zarząd

wojewódzki z

marszałkiem

na czele

Na stopniu

powiatu

Rada powiatu

Zarząd

powiatu ze

starosta na

czele

Na stopniu

gminy

Rada gminy

Wójt,

Burmistrz,

Prezydent

STRUKTURA PIONOWA

Z reguły w przypadku średniej wielkości urzędu nie

jest możliwe skuteczne sterowanie jego

działalnością przez jednego kierownika powstaje

konieczność rozbudowy pionowych struktur

organizacyjnych urzędu przez tworzenie wydziałów

lub referatów, a więc różnych pośrednich szczebli

kierownictwa. Dominuje pogląd, że racjonalizacja

działania urzędu wymaga „ spłaszczenia” jego

struktur przez tworzenie relatywnie dużych

wewnętrznych jednostek organizacyjnych. Należy

podkreślić, że im mniejsza jest rozpiętość

kierowania, tym bardziej jest „wysmukła” struktura

organizacyjna, co powoduje straty i zakłócenia

informacyjne na drodze służbowej.

STRUKTURA POZIOMA

Oznacza to tworzenie warunków do swobodnego zrzeszania się obywateli

w najróżnorodniejsze ugrupowania o charakterze sieci raczej niż

zorganizowanych pionowo, a więc hierarchicznie. Strukturę

hierarchiczną oddaje się często za pomocą piramidy: jej podstawę

tworzą najliczniejsi, ale pozbawieni mocy sprawczej; szczyt tworzą

nieliczni, którzy skupiają całą władzę. "Dół" w konsekwencji pozbawiony

jest motywacji do działania, gdyż ma poczucie braku wpływu na bieg

spraw, "szczyt" działa w warunkach braku bazy, poparcia społecznego,

a czasem nawet w próżni społecznej. W warunkach skrajnych dochodzi

nawet do paraliżu władzy. Tradycyjny, hierarchiczny sposób

organizowania instytucji społecznych nie jest w stanie unieść zadania

przekształcenia naszego systemu. Relatywnie niska aktywność

obywatelska w Polsce (także w innych krajach postkomunistycznych,

np. na Węgrzech) może służyć jako poważne ostrzeżenie. Pozioma

struktura instytucji pozwala także lepiej niż tradycyjna pionowa

wydobywać i wykorzystywać kompetencje poszczególnych osób

wchodzących do sieci, środowisk ją tworzących, wreszcie - budowanie

istotnych instytucji społecznych (np. organizacji pozarządowych), za

które obywatele mogą się czuć w pełni odpowiedzialni.

Document Outline