1

Wykład 10

Struktury mieszkaniowe a kwestie

ochrony środowiska i kreowania

warunków dla rozwoju

społeczności lokalnej

Piotr Lorens

Katedra urbanistyki i Planowania

Regionalnego

Wydział Architektury PG

1. Podstawowe problemy

środowiskowe

– Zanieczyszczenie środowiska
– Zmiany klimatyczne
– Utrata bioróżnorodności
– Konieczność redukcji ilości

odpadów

– Dążenie do zmniejszenia zużycia

wody

2

2. Podstawowe zasady

środowiskowe

• Przezorność środowiskowa
• Równoważenie rozwoju przestrzennego
• Pro-środowiskowy styl życia

• Kształtowanie zespołów

mieszkaniowych zgodnie z wymogami
ochrony środowiska i z uwzględnieniem
potrzeb świadomej społeczności
lokalnej

3

3. Pro-środowiskowy styl

życia

• Spacerowanie, dojazdy na rowerze i

transportem zbiorowym zamiast
samochodem

• Akceptowanie życia w zespołach o większej

intensywności, realizowanych z minimalnym
wykorzystaniem terenów dotąd
niezurbanizowanych

• Umożliwianie dzieciom swobodnych

interakcji z rówieśnikami

• Preferowanie naturalnych i wytwarzanych

lokalnie produktów żywnościowych

4

• Dążenie do recyclingu i zagospodarowania – w

tym poprzez kompostowanie – odpadów
wytwarzanych w gospodarstwach domowych

• Oszczędzanie i odzyskiwanie wody
• Generowanie energii z własnych źródeł i/lub

używanie paliw odnawialnych

• Dążenie do minimalizacji potrzeb

energetycznych, w tym poprzez właściwą
konstrukcję i ocieplenie budynków

• Dążenie do zwiększania udziału zieleni w

otoczeniu, w tym – o dużym stopniu
bioróżnorodności

5

4. Kształtowanie zespołów

mieszkaniowych zgodnie z

wymogami ochrony

środowiska

•

Preferowanie w kształtowaniu układu
komunikacyjnego form transportu
zbiorowego oraz komunikacji rowerowej

•

Odzyskiwanie na cele mieszkaniowe
istniejących obiektów oraz terenów
zdegradowanych

•

Kreowanie pro-ekologicznych systemów
kanalizacyjnych – w tym w szczególności
kanalizacji burzowej

6

7

• Wykorzystywanie „zielonych” technologii

w budowaniu poszczególnych obiektów:
zielonych dachów, paneli słonecznych,
pomp ciepła i in.;

• Minimalizowanie powierzchni w sposób

trwały wyłączonych z absorpcji wody
deszczowej

• Kreowanie form urbanistycznych

sprzyjających oszczędności energii

• Poszanowanie cech fizjograficznych,

klimatycznych i orientacji terenu
względem stron świata

8

5. Przestrzenie zielone jako

kluczowy element struktur

mieszkaniowych

• Analiza i zrozumienie hierarchii powiązań

ekologicznych i terenów zielonych

• Kreowanie systemu przestrzeni zielonych

jako jednego z podstawowych elementów
strukturalizujących układ zespołu
mieszkaniowego

• Wykorzystywanie różnorodnych rodzajów

przestrzeni zielonych, w tym wykreowanych
ręką człowieka

• Uważne kreowanie nowych przestrzeni

zielonych

9

• Staranna ochrona istniejących form

zieleni, w szczególności wiążących się z
ciekami wodnymi oraz zielenią wysoką

• Promowanie i wprowadzanie

bioróżnorodności w układach zieleni

• Wykorzystywanie drzew jako ważnych

elementów zielonych o charakterze
punktowym w strukturze
urbanistycznej

• Projektowanie wysokich intensywności

netto

10

11

6. Kształtowanie formy

urbanistycznej zespołu jako

kluczowa decyzja projektowa

• Te same wartości intensywności zabudowy

mogą być osiągane w różny sposób

• Dążenie do kreowania przestrzeni zielonych

vs. wytwarzanie miejskiego krajobrazu ulicy

– Obiekty wysokie – dużo otwartej przestrzeni, brak

przestrzeni półpublicznych i duży stopień
rozluźnienia zabudowy

– Obiekty niskie wymagają dużej ilości dróg

lokalnych

– Obiekty średniej wielkości często zapewniają

odpowiedni balans pomiędzy koniecznością
kreowania zwartych pierzei i terenów otwartych

12

13

7. Forma urbanistyczna a

kreowanie warunków dla

rozwoju społecznego

• Przestrzenie społeczne a przestrzenie

komunikacji

• Przestrzenie publiczne, półpubliczne i

prywatne jako kluczowe elementy
przestrzeni społecznych

• Strefowanie przestrzeni społecznych jako

element sztuki projektowania zespołów
mieszkaniowych

• Kreowanie przestrzeni dla różnych

odbiorców i różnych grup wiekowych

14

8. Podsumowanie

• Kreowanie atrakcyjnych i komfortowych

przestrzeni mieszkaniowych jest obecnie
jednym z najważniejszych wyzwań
urbanistycznych

• Ważnym elementem poszukiwań

projektowych są często kwestie
środowiskowe i społeczne

• Struktury środowiskowe nie sprowadzają się

do „punktów”, lecz do „systemu”

• Równie istotnym jest kreowanie przestrzeni

dla aktywności społecznej

15

9. Na zakończenie całości

• Przedstawione zasady projektowania są

jedynie ogólnymi wytycznymi

• W każdym przypadku uwzględniamy zarówno

charakter zadania projektowego jak i
specyfikę miejsca

• Dotyczy to zarówno formy jak i charakteru

zespołu, w tym – rodzaju społeczności go
zamieszkującej

• Niezależnie od uwarunkowań winniśmy

unikać stosowania rozwiązań ryzykownych
technicznie lub naruszających kanon miejsca

16