Strona 1 z 5
Wszechświat w odległości 100 milonów lat
świetlnych
Supergromada w Pannie (Supergromada
Lokalna)
Liczba grup galaktyk w odległości 100 milonów lat świetlnych = 200
Liczba du\
ych galaktyk w odległości 100 milonów lat świetlnych = 2500
Liczba galaktyk karłowatych w odległości 100 milonów lat świetlnych = 25 000
Liczba gwiazd w odległości 100 milonów lat świetlnych = 200 biliardów
O M a p i e
Nasza Galaktyka jest tylko jedną z tysięcy, które le\
ą w odległości 100 milonów lat świetlnych.
Powy\
sza mapa pokazuje tendencję galaktyk do gromadzenia się w grupy. Największa z
pobliskich gromad, to gromada w Pannie, będąca koncentracją kilkuset galaktyk i dominująca
nad grupami galaktyk wokół niej. Zbiorczo, wszystkie te grupy galaktyk są znane jako
Supergromada w Pannie (albo: Supergromada Lokalna). Drugą gromadą pod względem
obfitości w tej objętości przestrzeni kosmicznej jest Gromada w Piecu (Fornax), ale nie jest ona
tak bogata, jak Gromada w Pannie. Tylko jasne galaktyki są przedstawione na mapie, a nasza
Galaktyka jest kropką w samym środku.
Strona 2 z 5
A d d i t i o n a l M a p s
Mapa najbli\
szych grup galaktyk
Nasz Układ lokalny jest otoczony przez pięć innych
grup galaktyk . Przedstawione są na tej mapie, która
ukazuje rozło\
enie galaktyk w odległości 20 milionów
lat świetlnych.
Wszechświat w odległości 200 milionów lat świetlnych
Supergromada Lokalna znajduje się blisko dwu innych
supergromad. Ta mapa pokazuje wa\
niejsze grupy i
gromady otaczające Supergromadę w Pannie.
I n f o r m a c j e i K a t a l o g i
Lista pobliskich grup galaktyk
Ogromna większość galaktyk łączy się w gromady
posiadające od dziesięciu do tysiąca członków. Tu
znajduje sie lista większości wa\
niejszych grup
galaktyk w odległości 100 milionów lat świetlnych.
200 najjaśniejszych galaktyk
Jest wiele galaktyk, które mo\
na zobaczyć przez mały
telekskop. Oto lista 200 najjaśniejszych galaktyk z
najlepszymi dostępnymi oszacowaniami ich
odległości.
Informacje na temat niektórych pobliskich grup galaktyk
Grupa w Rzez
biarzu (Sculptor)
Grupa w Rzez
biarzu jest najbli\
szą grupą galaktyk dla naszego Układu Lokalnego i jest
zdominowana przez pięć galaktyk; cztery spiralne- NGC 247, 253, 300 i 7793 oraz jedną
nieregularną - NGC 55. Najbli\
sza z nich to NGC 55, która le\
y na granicy grupy w
Rzez
biarzu i Układu Lokalnego.
Grupa Maffei
W 1968 roku włoski astronom Paolo Maffei odkrył dwie galaktyki ukryte za płaszczyzną
naszej galaktyki i przez to powa\
nie przesłoniete przez materię międzygwiezdną. Te
dwie galaktyki znane są jako Maffei 1 i Maffei 2. Razem z galaktyką IC342 i silnie
przesłoniętą galaktyką Dwingeloo 1 tworzą dominującą grupę członków kolejnej
pobliskiej grupy. Maffei 1 jest najbli\
szą nam du\
ą galaktyką eliptyczną. Chocia\

obserwacje grupy są utrudnione, to obecnie znamy 20 jej członków, z których wiekszość
to galaktyki karłowate.
Grupa M81
Jest to wyró\
niająca się pobliska grupa w Wielkiej Nied\
wiedzicy i jest skoncentrowana
wokół słynnej pary galaktyk M81/M82, wraz z dość jasną galaktyką NGC 2403. M82 jest
słynną galaktyką z intensywnymi procesami gwiazdotwórczymi (starburst). Kilka
milionów lat temu miała ona bliskie spotkanie ze swoim większym sąsiadem M81, co
właśnie spowodowało wytworzenie du\
ej fali procesów gwiazdotwórczych wewnątrz
galaktyki.
Grupa w Psach Gończych I [Canes (Venatici)]
Strona 3 z 5
Kolejna bliska grupa skoncentrowana wokół NGC 4214, 4244 i 4395. Galaktyka spiralna
M94 tak\
e prawdopodobnie le\
y w jej tyle. Grupa ta jest godna uwagi ze względu na
zawartość du\
ej liczby średniej wielkości galaktyk karłowatych.
Grupa NGC 5128
Jest to sąsiednia grupa galaktyk w Centaurze (Centaurus), zdominowana przez dwie
galaktyki spiralne M83 i NGC 4945 oraz du\
ą soczewkowatą NGC 5128. NGC 5128 to
jedna z najjaśniejszych blikskich nam galaktyk, a zarazem jest to pote\
ne z
ródło fal
radiowych [znane radioastronomom jako Centaur A (Centaurus A)]. Wydaje się, \
e
przeciągu ostatnich kilkuset milionów lat doszło do połączenia galaktyki NGC 5128 z
du\
ą galaktyką spiralną.
Grupa M101
Ta grupa jest skoncentrowana wokół słynnej galaktyki M101, która jest jedną z
najbli\
szych nam ogromnych galaktyk spiralnych- jej średnica wynosi 200 tysięcy lat
świetlnych. Blisko tej grupy le\
y kolejna grupa- M51 (NGC 5194) i obie są przez to
często zaliczane razem do jednej du\
ej grupy.
Grupa w Psach Gończych II [Canes (Venatici)]
Kolejna du\
y zbiór galaktyk spiralnych w Psach Gończych (Canes Venatici), której
dominującymi członkami są prawdopodobnie: M106, NGC 4096 i NGC 4490, ale jest
równie\
wiele innych grup galaktyk w tym obszarze nieba i cały ten region znany jest
jako Chmura (lub Obłok) w Psach Gończych.
Grupa w Lwie I (Leo I)
Jest to du\
a i wyró\
niajaca się grupa galaktyk spiralnych w Lwie, składajaca się z
dwóch głównych podgrup, jedna z nich jest skoncentrowana wokół M65, M66 i NGC
3628, a druga wokół M95, M96, M105 oraz NGC 3384.
Gromada w Pannie (Virgo)
To najbardziej znana gromada galaktyk. Jest o wiele większa od jakiejkolwiek innej
grupy w odległości 100 milionów lat świetlnych. Znajduje się tu około 150 du\
ych
galaktyk i przynajmniej tysiąc znanych galaktyk karłowatych. Ta gromada całkowicie
dominuje nad naszym maleńkim zakątekiem Wszechświata, nawet nasz Układ Lokalny
jest grawitacyjnie przyciągany przez tą gromadę. W jądrze Gromady w Pannie le\
ą trzy
du\
e galaktyki eliptyczne: M84, M86 i M87. Prawdopodobnie są one utworzone z
połączenia wielu mniejszych galaktyk i są o wiele masywniejsze od naszej Galaktyki.
Grupy w Wielkiej Niedz
wiedzicy
Jest to du\
e nagromadzenie galaktyk spiralnych u boku Gromady w Pannie,
rozciągające się na przestrzeni 20 milionów lat świetlnych. Prawdopodobnie składa się z
dwóch głównych grup- Wielkiej Niedz
wiedzicy- Północ [Ursa Major (Borealis)]- skupionej
wokół NGC 3631, 3953 i M109 oraz Wielkiej Niedz
wiedzicy- Południe [Ursa Major
(Australis)]- wokół NGC 3726, 3938 i 4051.
Grupy w Pannie II (Virgo)
Grupy w Pannie II tworzą długie włókno galaktyk rozciągające się w kierunku
południowym od grup galaktyk przy południowym brzegu gromady w Pannie.
Gromada w Piecu (Fornax)
Druga pod względem obfitości gromada w odległości 100 milionów lat świetlnych,
chocia\
jesto wiele mniejsza od Gromady w Pannie. W rzeczywistości składa się z
dwóch sąsiadujących gromad nazywanych: gromada w Piecu I i II [albo: grupa Erydana
(Eridanus)]. Obie gromady zawierają po około 50 du\
ych galaktyk ka\
da. Grupy
Strona 4 z 5
galaktyk wokół Gromady w Piecu są czasem nazywane Supergromadą w Piecu albo
Supergromadą Południową.
Grupy w Lwie II (Leo)
Grupy w Lwie II są du\
ym zbiorem grup galaktyk, zgromadzonych w odległości około 30
milionów lat świetlnych od boku gromady w Pannie.
Grupy w Pannie III (Virgo)
Te grupy galaktyk, rozciągające się z dala od Gromady w Pannie, sa nazywane Chmurą
(lub Obłokiem) w Pannie III. Przyciąganie grawitacyjne gromady w Pannie jest
prawdopodobnie przyczyną rozciągnięcia tego zbioru galaktyk w długie włókno.
Powy\
ej znajduje się mapa Gromady w Pannie - najbli\
szej du\
ej gromady galaktyk. Pokazuje ona
pozycje 500 najjaśniejszych galaktyk znajdujących się wokół oraz w samej gromadzie. W środku
gromady znajduje się kilka masywnych galaktyk eliptycznych. Niemo\
liwe jest otrzymanie dobrej
fotografii całej gromady, poniewa\
galaktyki są słabymi obiektami rozrzuconymi na przetrzeni 15
stopni nieba, a fotografia szerokokątna byłaby zasypana na przednim planie tysiącami gwiazd
naszej Galaktyki. 26 najjaśniejszych galaktyk zostało oznaczone.