Odpady i składowiska odpadów
wymogi prawne i konflikty społeczne
ich lokalizacji
Dr inż. Andrzej A
ysko
ZUT Szczecin
*UWAGA!!! Wykład nie jest z
ródłem PRAWA
Wytwarzanie odpadów w Europie
http://epp.eurostat.ec.europa.eu
http://epp.eurostat.ec.europa.eu
http://epp.eurostat.ec.europa.eu
http://epp.eurostat.ec.europa.eu
http://www.dublinwastetoenergy.ie
Wytwarzanie odpadów w Polsce
(KPGO)
Gospodarka odpadami
w Unii Europejskiej
Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975r. w sprawie
odpadów (tzw. dyrektywa ramowa)
zmieniona dyrektywami rady: 91/156/EWG i 91/692/EWG, decyzją Komisji 96/350/WE
oraz Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1882/2003 (Dz. U.
WE L 194 25.07.1975, str. 39, z póz
niejszymi zmianami).
Dyrektywa ta nakłada na paostwa członkowskie wymóg zapewnienia
odzysku lub usuwania odpadów w sposób nie zagrażający życiu
ludzkiemu i nie powodujący szkód w środowisku.
W myśl tej dyrektywy paostwa członkowskie mają obowiązek
wprowadzid zakaz wyrzucania, zwałki i niekontrolowanych wysypisk
odpadów.
Parlament Europejski uchwalił 17 czerwca 2008 r. rezolucję w sprawie projektu nowej dyrektywy ramowej o odpadach.
Dyrektywa ustanawia hierarchie zasad
dotyczących odpadów:
1. Paostwa członkowskie mają obowiązek
zapobiegad tworzeniu się lub ograniczad ilośd
odpadów i ich szkodliwośd.
2. Jeżeli działania wymienione w pkt. 1 nie są
możliwe, paostwa członkowskie powinny
propagowad odzysk odpadów poprzez takie
działania jak recykling.
3. Składowanie odpadów na wysypiskach lub ich
spalanie.
 odpady oznaczają wszelkie substancje lub przedmioty,
które posiadacz usuwa lub powinien usunąd zgodnie z
obowiązującymi przepisami prawa krajowego;
 unieszkodliwianie oznacza:
 zbieranie, sortowanie, transport oraz przetwarzanie
odpa- dów, jak również ich magazynowanie oraz
składowanie na powierzchni lub pod ziemią,
 działania związane z przekształcaniem niezbędnym
dla ponownego wykorzystania, odzysku lub recyklingu.
Artykuł 12
Co trzy lata Paostwa Członkowskie opracowują
sprawozdanie sytuacyjne dotyczące unieszkodliwiania
odpadów w swoich krajach oraz przesyłają je Komisji.
W tym celu instalacje lub przedsiębiorstwa określone w art. 8 i
10 muszą przekazad właściwym władzom, określonym w
art. 5, dane szczegółowe dotyczące unieszkodliwiania
odpadów.
Komisja przekazuje wymienione sprawozdanie innym
Paostwom Członkowskim.
Raz na trzy lata Komisja składa Radzie i Parlamentowi
Europejskiemu sprawozdanie dotyczące stosowania
niniejszej dyrektywy.
Pozostałe dyrektywy i akty prawne regulujące
gospodarkę odpadami obowiązujące w Unii
Europejskiej:
" Dyrektywa 91/689/EWG z 12 grudnia 1991 r. w sprawie
odpadów niebezpiecznych;
" Decyzja 2000/532/WE 2000 r. ustanawiająca tzw.
Europejski katalog odpadów;
" Rozporządzenie 2150/2002/WE z 25 listopada 2002 r. w
sprawie statystyki odpadów;
" Dyrektywa 2000/76/WE z 4 grudnia 2000 r. w sprawie
spalania odpadów, która z dniem 28 grudnia 2000 r.
zastąpiła dotychczasowe dyrektywy dotyczące spalania
odpadów;
" Dyrektywa 1999/31/WE z 26 kwietnia 1999 r. w
sprawie składowania odpadów;
*UWAGA!!! Akty prawne się zmieniają to jest wykład omawiający jedynie zagadnienie i nie jest z
ródłem prawa
Dyrektywy dotyczące szczególnych rodzajów odpadów:
" olejów odpadowych (75/439/EWG z 16 czerwca 1975 r.),
" ditlenku tytanu (78/176/EWG z 20 lutego 1978 r.),
" osadów ściekowych stosowanych w rolnictwie
(86/278/EWG z 12 czerwca 1986 r.),
" baterii i akumulatorów (91/157/EWG z 18 marca 1991 r.),
" opakowao i odpadów opakowaniowych (94/62/WE z 20
grudnia 1994 r.),
" polichlorowanych bifenyli i trifenyli (96/59/WE z 16
września 1996 r.),
" przekazywanych do urządzeo portowych odpadów ze
statków (2000/59/WE z 27 listopada 2000 r.),
" pojazdów wycofanych z eksploatacji (2000/53/WE z 18
września 2000 r.),
" zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
(2002/96/WE z 27 stycznia 2003 r.);
*UWAGA!!! Akty prawne się zmieniają to jest wykład omawiający jedynie zagadnienie i nie jest z
ródłem prawa
Rozporządzenia dotyczące transgranicznego
przemieszczania odpadów:
 Rozporządzenie 259/93/EWG z 1 lutego 1993 r. w
sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w
obrębie, do Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej
obszar;
 Rozporządzenie 1420/1999 z 29 kwietnia 1999 r.
ustanawiające wspólne zasady i procedury
stosowane do wysyłki niektórych rodzajów
odpadów do niektórych krajów nienależących do
OECD;
 Rozporządzenie 1547/1999 z 12 lipca 1999 r.
określające niektóre procedury kontrolne.
*UWAGA!!! Akty prawne się zmieniają to jest wykład omawiający jedynie zagadnienie i nie jest z
ródłem prawa
Najważniejsze akty prawne związane z
gospodarką odpadami w Polsce:
USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
(Dz.U. 2001 Nr 62 poz. 628)
USTAWA z dnia 13 września 1996 r. o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(Dz.U. 1996 Nr 132 poz. 622)
" Art. 3.
1. Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący
do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do
ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyd się
lub do ich pozbycia się jest obowiązany.
2. Odpady niebezpieczne są to odpady:
1) należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych
na liście A załącznika nr 2 do ustawy oraz posiadające co
najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku
nr 4 do ustawy lub
2) należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych
na liście B załącznika nr 2 do ustawy i zawierające
którykolwiek ze składników wymienionych w załączniku nr 3
do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości
wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy.
1) gospodarowanie odpadami - rozumie się
przez to zbieranie, transport, odzysk i
unieszkodliwianie odpadów, w tym również
nadzór
3) magazynowanie odpadów - rozumie się przez
to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie
odpadów przed ich transportem, odzyskiem
lub unieszkodliwianiem,
16) składowisko odpadów - rozumie się przez to
obiekt budowlany przeznaczony do
składowania odpadów,
14) recykling - rozumie się przez to taki odzysk,
który polega na powtórnym przetwarzaniu
substancji lub materiałów zawartych w
odpadach w procesie produkcyjnym w celu
uzyskania substancji lub materiału o
przeznaczeniu pierwotnym lub o innym
przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny,
z wyjątkiem odzysku energii,
20) termiczne przekształcanie odpadów  rozumie się
przez to:
a) spalanie odpadów przez ich utlenianie,
b) inne procesy termicznego przekształcania odpadów, w
tym pirolizę, zgazowanie i proces plazmowy, o ile
substancje powstające podczas tych procesów
termicznego przekształcania odpadów są następnie
spalane,
21) unieszkodliwianiu odpadów - rozumie się przez to
poddanie odpadów procesom przekształceo
biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonym
w załączniku nr 6 do ustawy w celu doprowadzenia ich
do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia,
zdrowia ludzi lub dla środowiska,
Ustawa o odpadach wprowadza obowiązek:
zapobiegania powstawania odpadów lub ograniczania ich ilości i negatywnego
wpływu na środowisko przy wytwarzaniu produktów, a także w trakcie i po okresie
ich użytkowania;
zapewnienia zgodnie z zasadami ochrony środowiska odzysku w przypadku, gdy
nie udało się zapobiec powstaniu odpadów;
obowiązek dokonywania selektywnej zbiórki odpadów z podziałem na
poszczególne rodzaje odpadów;
zapewnienie zgodnego z przepisami ochrony środowiska unieszkodliwiania
odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać
odzyskowi;
uzyskiwanie odpowiednich po(ze)zwoleń na wytwarzanie odpadów, odzysk,
unieszkodliwianie, transport, zbiórkę;
wprowadzenie ewidencji gospodarki odpadami ( karta przekazania odpadu, karta
ewidencji odpadu ) zgodnie z nową strukturą kodyfikacji odpadów;
Ogólnopolska Izba Gospodarcza Recyklingu
Zasady gospodarowania odpadami
zobowiązanie wytwórcy odpadów do stosowania takich metod produkcji lub form usług oraz surowców i
materiałów. Aby zapobiegały powstawaniu odpadów, pozwalały utrzymać na możliwie najniższym poziomie
ich ilość, a także ograniczały oddziaływanie na środowisko.
postępowanie każdego posiadacza odpadów zgodnie z wymogami prawa ochrony środowiska oraz planami
gospodarki odpadami,
hierarchia postępowania z odpadami w następującej kolejności: odzysk, unieszkodliwianie, składowanie
zasada stosowania procesów odzysku i unieszkodliwiania w miejscu powstawania odpadów lub jak najbliżej
tego miejsca przy pomocy najlepszej dostępnej techniki lub technologii
selektywna zbiórka odpadów i ich segregacja
szczególne wymogi co do miejsc unieszkodliwiania i odzysku (wyznaczone w trybie przepisów o
zagospodarowaniu przestrzennym)
zakaz mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne wyjątek: art.. 11 pkt 2
Ustawy
Należy pamiętać, że transport odpadów niebezpiecznych odbywa się z zachowaniem przepisów normujących
warunki transportu materiałów niebezpiecznych
Ogólnopolska Izba Gospodarcza Recyklingu
Do obowiązkowych zadao własnych gmin należy:
- zapewnianie objęcia wszystkich mieszkaoców gminy zorganizowanym
systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych
- zapewnianie systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów
komunalnych poprzez ograniczenie składowania odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji
- wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych
- osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych.
Gminy muszą również zapewnid możliwośd korzystania z własnych lub
wspólnych z innymi gminami lub też przedsiębiorcami instalacji i urządzeo do
odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych.
Okresy przejściowe przy ograniczaniu ilości masy
odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
kierowanych do składowania:
" do dnia 31 grudnia 2010 r.  do nie więcej niż 75%
wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji,
" do dnia 31 grudnia 2013 r.  do nie więcej niż 50%
wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji,
" do dnia 31 grudnia 2020 r.  do nie więcej niż 35%
wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych
odpadów wytworzonych w 1995 r.
USTAWA z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach (Dz.U. 1996 Nr 132 poz. 622)
Regulamin gminny powinien określad:
- wymagania w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie
nieruchomości;
- rodzaje i minimalną pojemnośd urządzeo przeznaczonych do
zbierania odpadów komunalnych;
- częstotliwośd i sposób pozbywania się odpadów komunalnych i
nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz terenów
przeznaczonych do użytku publicznego;
- maksymalny poziom odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji dopuszczonych do składowania na składowiskach
odpadów;
- inne wymagania wynikające z gminnego planu gospodarki odpadami;
- obowiązki osób utrzymujących zwierzęta domowe;
- wymagania odnośnie utrzymywania zwierząt gospodarskich na
terenach wyłączonych z produkcji rolniczej;
- wyznaczenie obszarów podlegających obowiązkowej deratyzacji i
terminy jej przeprowadzania.
Inne ważniejsze akty pomocnicze:
" Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i
odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63
poz. 638)
" Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu
pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.U. 2005
nr 25 poz. 202)
" Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. 2005 nr 180
poz. 1495)
LOKALIZACJA SKA
ADOWISK
ROZPORZ
DZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA
z dnia 24 marca 2003 r.
w sprawie szczegółowych wymagao
dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji
i zamknięcia, jakim powinny odpowiadad
poszczególne typy składowisk odpadów
http://runcoenv.com
Konflikty społeczne
http://www.zm.org.pl
http://www.gs24.pl/