Teresa Kosyra-Cieślak
Przeszłość to dziś. Literatura  język  kultura
Plan realizacji materiału języka polskiego w I klasie liceum i technikum
Semestr II
1
Kształcenie w zakresie podstawowym  4 godz. tygodniowo (ok. 56 godz.).
* Kształcenie w zakresie rozszerzonym  dodatkowo 2 godz. tygodniowo (ok. 56 + 28 godz.).
Plan jest rozpisany dla 4 godzin tygodniowo języka polskiego dla zakresu podstawowego i 6 godzin  dla zakresu rozszerzonego (tak jak określa to program
Przeszłość to dziś). Minimalna liczba godzin w klasie I  150 dla nauczania w zakresie podstawowym i dodatkowo 80 w zakresie rozszerzonym.
Część II. Romantyzm
1. Czas przełomu
G: I.1.1, 2, 11
Przełom 12 malarstwo  wyjaśnia dwa znaczenia terminu  romantyzm  omawia filozoficzne podłoże romantyzmu
I.2.1, 2, 3
romantyczny romantyczne  komentuje wieloznaczność wyrazu (J.G. Herder, G. Hegel), przedstawia
III.1.1, 3, 8
(obrazy  romantyczny , odwołując się do jego etymologii przyczyny kryzysu światopoglądu
III.2, 2, 4, 5, 10, 11
C.D. Friedricha,  na podstawie malarstwa charakteryzuje oświeceniowego ( cywilizacji rozumu )
K.F. Schinkla) krajobraz romantyczny; wyjaśnia, na czym  wskazuje z
ródła romantycznego
P: I.1.1, 2, 3, 4
polegało romantyczne piękno Północy zainteresowania średniowieczem i mitami
I.2.1, 2
 wymienia najważniejszych twórców, którzy Północy
I.3.1
R. Wagner, Cwał zapoczątkowali modę na średniowiecze, i ich  wyjaśnia romantyczne znaczenie mitu
III.1.1, 2, 4, 7
walkirii z dramatu dzieła prometejskiego
III.2.1
muzycznego  podaje podstawowe informacje o literaturze  odnosi nazwy: gotycyzm, osjanizm,
Walkiria  burzy i naporu , używa terminu walterskotyzm do zjawisk kulturowych R: III.1.1, 2, 4
 preromantyzm i literackich
 w malarstwie i utworze muzycznym wskazuje
cechy sztuki romantycznej  wyjaśnia, czym był romantyczny
 wyjaśnia, dlaczego romantycy uważali muzykę mistycyzm
za najdoskonalszą ze sztuk; wymienia wybitnych i określa, do jakich z
ródeł sięgał
kompozytorów romantycznych  szerzej omawia różne kierunki muzyki
 wyjaśnia, czym był romantyczny historyzm, romantycznej i jej twórców
i podaje przykłady  mody na średniowiecze
A.O. Lovejoy,  znajduje potrzebne informacje w podręczniku,
[Ekspresja słownikach, encyklopediach i innych
rozmaitości] kompendiach drukowanych, a także w internecie
 czyta literaturę naukową, aby zdobyć
2
informacje
G: I.1.1
*Pochwała *3 *J.W. Goethe,  *podaje podstawowe informacje o Goethem  *wyjaśnia, czym jest mit człowieka
I.3.1, 3
twórczej Faust (fragmenty)  *na podstawie podręcznika streszcza historię faustycznego i wskazuje przykłady jego
II.1.1, 2
aktywności Fausta funkcjonowania we współczesnej kulturze
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 11
 *interpretuje fragment Fausta ukazujący  *zabiera głos w dyskusji na temat
II.3.1, 2
bohatera w chwili zwątpienia współczesnej kultury i jej mitów
II.4.1, 2, 4
K.M. Weber, Chór
 *charakteryzuje Mefistofelesa (na podstawie  *wyjaśnia, dlaczego Mefistofeles został
III.1.1, 5
strzelców z opery
fragmentu) nazwany  duchem, który przeczy
III.2, 2, 4, 11
Wolny strzelec
 *określa, jaką koncepcję zła ukazał Goethe  *na podstawie fragmentów Fausta
w swym dziele przedstawia problematykę filozoficzną
P: I.1.1, 2, 3, 4
 *wyjaśnia przesłanie utworu: pochwałę dzieła Goethego
I.2.1, 2
twórczej aktywności i pracy na rzecz I.3.1, 4
II.1, 1, 2, 3
społeczeństwa, krzewienie postępu
II.2.1, 2, 3, 5
W. Szymborska, II.3.1, 2, 3, 4
 interpretuje wiersz Szymborskiej, dostrzegając  samodzielnie analizuje i interpretuje
II.4.1, 2
Prospekt
związek z motywem  kuszenia wiersz współczesny, dostrzegając funkcje
III.1.1, 2, 4, 7
 wykorzystując wiadomości o języku reklamy, środków artystycznych
III.2.1
formułuje przesłanie utworu i odnosi się do niego  *interpretuje utwór w kontekście mitu
 uczestniczy w klasowej dyskusji na temat faustycznego
R: I.1.1, 4
problemu ukazanego w wierszu (na temat  wykorzystuje wiadomości o poezji
II.2.3
zagrożeń, przed którymi stoi współczesna Szymborskiej
II.3.2, 4
młodzież)
II.4.1
G: I.1.1
Przyjaz
ń, *1 *F. Schiller, Do  *wskazuje główne idee zawarte w odzie Do  *na podstawie poznanych utworów
I.3.1, 3
miłość, Radości (fragm.) Radości wypowiada się na temat związków między
II.1.1, 2
braterstwo  *określa funkcje apostrof i innych środków literaturą, muzyką i malarstwem
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 11
*L. van retorycznych
II.3.1, 2
Beethoven, IX  *dostrzega cechy wersyfikacji i inne  *na wybranych przykładach pokazuje, jak
II.4.1, 2, 4
Symfonia d-moll wykładniki regularności budowy dzieła różnych sztuk ukazują te same idee
op. 125 (finał z  *charakteryzuje muzykę Beethovena i jej
P: I.1.1, 2, 3, 4
kantatą do tekstu związek z utworem
I.2.1, 2
ody Do Radości  *formułuje przesłanie wiersza i odnosi się do
I.3.1, 4
F. Schillera, niego
II.1, 1, 2, 3
3
II.2.1, 2, 3, 4, 5
fragm.)  *wskazuje obecność motywów faustycznych
II.3.1, 2, 3, 4
w dziełach różnych sztuk i różnych epok
II.4.1, 2, 3
E. Delacroix,  porównuje dzieła różnych sztuk  *porównuje funkcje upostaciowienia idei
III.1.1, 2, 4, 7
Wolność wiodąca przedstawiające idee; uwzględnia specyfikę ich w literaturze, malarstwie i muzyce;
III.2.1
lud na barykady tworzywa artystycznego analizując dzieła, uwzględnia specyfikę ich
tworzywa
R: II.2.3
II.3, 4
II.4.1
2. Bunt młodych
G: I.1.1
Młodość jako 1 2 A. Mickiewicz,  interpretuje Odę... jako manifest młodych  wskazuje filozoficzne konteksty Ody...
I.3.1, 2, 3
wartość Oda do młodości  odnajduje w utworze hasła i idee filomackie  interpretuje motywy lotu i skrzydeł,
II.1.1, 2
 odczytuje (recytuje) utwór z właściwą dykcją wskazując ich tradycje kulturowe
II.2.1, 2, 4, 5, 6
i intonacją  szerzej przedstawia atmosferę spotkań
II.3.1, 2, 3
 wskazuje w utworze środki artystyczne i idee filomatów wileńskich
II.4.1, 2, 4
i określa ich funkcje  porównuje odę Mickiewicza z odą
 dostrzega, że budowa wiersza oparta jest na Schillera pod względem problematyki
P: I.1.1, 3, 4
antynomii młodości i starości i poetyki
I.3.1, 4
 wskazuje cechy romantyczne i klasyczne  w interpretacji wykorzystuje wiadomości
II.1, 1, 2, 3
 wyjaśnia, na czym polegała rewolucyjność o konwencji gatunku
II.2.1, 2, 3, 4, 5
Ody&  pisze rozprawkę lub esej na temat różnych II.3.1, 2, 3, 4
II.4.1, 2, 3
 interpretuje utwór w kontekście biograficznym przedstawień młodości w kulturze (także
III.1.1, 2, 7
i kulturowym (udział Mickiewicza współczesnej)
III.2.1
w towarzystwach filomatów i filaretów)
G: I.1.1
Poetycki 1 2 A. Mickiewicz,  wyjaśnia, dlaczego wiersz ma charakter  wskazuje filozoficzne konteksty Ody...
I.3.1, 2, 3
manifest Romantyczność programowy  interpretuje motywy lotu i skrzydeł,
II.1.1, 2
romantyzmu  dostrzega w utworze cechy manifestu wskazując ich tradycje kulturowe
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7,
 wskazuje w balladzie idee i postawy  porównuje odę Mickiewicza z odą
11
romantyczne (np. ludowość, irracjonalizm, Schillera pod względem problematyki
II.3.1, 2, 3
F. Chopin, Nokturn
spirytualizm, indywidualizm, bunt przeciw i poetyki
II.4.1, 2, 4
Fis-dur op. 15 nr 2
konwencjom)  w interpretacji wykorzystuje wiadomości
 interpretuje polemikę poety ze starcem jako o konwencji gatunku
P: I.1.1, 3, 4
starcie się dwóch odmiennych światopoglądów  pisze rozprawkę lub esej na temat różnych
I.3.1, 4
4
II.1, 1, 2, 3
J.E. Millais, Ofelia  określa, na czym polega nowatorstwo kreacji przedstawień młodości w kulturze (także
II.2.1, 2, 3, 4, 5
bohaterki współczesnej)
II.3.1, 2, 3, 4
 interpretuje motto, wskazując związki  interpretuje utwór w kontekście polemiki
II.4.1, 2, 3
romantyków z Szekspirem romantyków z klasykami
III.1.1, 2, 7
 *w dłuższym komentarzu do ballady  określa stanowiska innych  poza
III.2.1
wykorzystuje wiadomości historyczne i Mickiewiczem  uczestników tej polemiki
biograficzne  charakteryzuje i komentuje język i styl
R: II.3.4
 w tekście ballady wskazuje środki językowe ballady Romantyczność jako formę
(leksykalne, słowotwórcze, fleksyjne, romantycznego sprzeciwu wobec
składniowe) i je klasyfikuje klasycystycznych konwencji
 rozróżnia archaizmy i wyrazy przestarzałe  wyjaśnia, w jaki sposób romantycy
postrzegali szaleństwo
 *wykorzystuje konteksty filozoficzne,
przedstawiając romantyczne widzenie
świata
G: I.1.1
*Bohater *2 *G. Byron, Giaur  *na podstawie fragmentu określa, jaką postawę  *wyjaśnia wyrażenie  postać
I.3.1, 2, 3
bajroniczny  (fragm.) życiową reprezentuje Giaur bajroniczna
II.1.1, 2
jako nowy typ  *charakteryzuje Giaura jako bohatera  *w pogłębiony sposób charakteryzuje
II.2.1, 2, 4, 5, 6
bohatera romantycznego postać bohatera
II.3.1, 2, 3
literackiego J.M. Rymkiewicz,  *przedstawia postać Byrona jako  *do interpretacji utworu wykorzystuje
II.4.1, 2, 4
Dlaczego romantycznego skandalistę (i przykład biografii wiadomości biograficzne na temat Byrona
romantycy umierali romantycznej)  *pisze wypracowanie (np. esej) na temat
P: I.1.1, 2, 3, 4
młodo?  *wskazuje powieść poetycką jako typowy postawy buntu, wykorzystując utwory
I.3.1, 4
gatunek romantyczny z różnych epok
II.1, 1, 2, 3
 *czyta ze zrozumieniem esej Rymkiewicza
II.2.1, 2, 3, 4, 5
II.3.1, 2, 3, 4
II.4.1, 2
III.1.1, 2, 7
III.2.1
R. II.2.2
G: I.3.1, 3
Styl naukowy 1  wymienia podstawowe odmiany stylistyczne  na przykładzie czytanego tekstu (np.
polszczyzny Lovejoya) charakteryzuje styl naukowy
5
P: I.1.4
 wyjaśnia, czym są style funkcjonalne, określa  nazywa środki językowe typowe dla stylu
I.2.2, 3
ich typy, rozróżniając style użytkowe naukowego i określa ich funkcje
II.2.3
 rozpoznaje (w tekście mówionym i pisanym)
III.3.4
style: potoczny, naukowy, urzędowy, artystyczny
 określa najważniejsze cechy stylu naukowego
wskazuje je w czytanym tekście (np. Lovejoya)  przedstawia zasady opisu
 wyjaśnia, co jest specyfiką stylu naukowego bibliograficznego książki, artykułu w pracy
 odróżnia styl naukowy i jego zbiorowej, artykułu
popularnonaukową odmianę w czasopiśmie, z
ródła internetowego
 zna zasady zapisu bibliografii sporządza krótką  odczytuje najważniejsze skróty
bibliografię do wskazanego zagadnienia/tematu i sformułowania stosowane w przypisach
 wie, jak należy sporządzać przypisy
3. Tajemnica istnienia
G: I.1.1
Romantyczny 3 Powtórzenie:  interpretuje ballady, wskazując w nich  określa filozoficzne podstawy
I.3.1, 2, 3
świat duchów i + A. Mickiewicz, elementy typowe dla romantycznego widzenia romantycznego widzenia natury
II.1.1, 2
wyzwolonej *1 ballady poznane świata  wyjaśnia z
ródła romantycznego
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7,
wyobraz
ni w gimnazjum  wskazuje cechy ballady romantycznej odrzucenia rozumu i poszukiwania innych
9, 11
II cz. Dziadów (synkretyzm rodzajowy, ludowość, śpiewność, sposobów poznania świata
II.3.1, 2, 3
(utwór poznany nastrojowość, tajemniczość,  cudowność )  analizuje konstrukcję narratora
II.4.1, 2, 4
w gimnazjum)  charakteryzuje romantyczne widzenie natury w balladach romantycznych
baśnie braci Grimm (i jej funkcje w balladzie)  analizuje język i styl ballad
P: I.1.1, 3, 4
 na podstawie ballad wskazuje nowe, romantycznych
I.3.1, 4
malarstwo
pozarozumowe sposoby poznania świata  wskazuje stylistyczne i wersyfikacyjne
II.1, 1, 2, 3
pejzażowe (np.  wyjaśnia, na czym polega ludowość ballad wykładniki emocjonalności wiersza II.2.1, 2, 3, 4, 5
C.D. Friedrich, II.3.1, 2, 3, 4
(folkloryzm) i jaki obraz ludu stworzyli  wyjaśnia, jaką rolę odegrały
II.4.1, 2, 3
Dwaj mężczyz
ni
romantycy Mickiewiczowskie Ballady i romanse
III.1.1, 2, 7
obserwujący
 przedstawia romantyczny świat duchów i jego w kształtowaniu się polskiego romantyzmu
III.2.1
księżyc) oraz
funkcję w balladach  interpretuje czytane utwory w kontekście
zawierające
 trafnie interpretuje obrazy zawierające motywy filozoficznym
R: II.2.2, 3
motywy
tajemnicze i irracjonalne, np. Dwaj mężczyz
ni  w swych wypowiedziach poprawnie
II.3.4
niesamowitości i
obserwujący księżyc Friedricha, Koszmar używa terminów: mistycyzm, spirytualizm,
grozy
F�ssliego metafizyka, irracjonalizm
6
(np. H. F�ssli,  *porównuje różne przejawy
H. Vernet,  wskazuje i interpretuje utwory romantyczne, subiektywizmu
F. Goya) w których znalazła wyraz prawda, iż  nie masz w literaturze i malarstwie wskazuje różnicę
zbrodni bez kary tworzywa i podobieństwo idei
 *interpretuje balladę Goethego jako wyraz  *syntetyzuje wiadomości na temat z
ródeł
*J.W. Goethe,
romantycznego subiektywizmu i irracjonalizmu i zasad etyki obecnej w utworach
Król olch
 *przedstawia specyfikę budowy i kompozycji wczesnego romantyzmu
utworu Goethego
*F. Schubert,
 podaje przykłady romantycznego  *wskazuje związek romantycznych ballad
Król olch
zainteresowania baśniami, legendami i z mitologią Północy, a także z wyobraz
nią
podaniami ludowymi (także kulturą ludową) oraz mityczną i baśniową
mitami  wyjaśnia, dlaczego wyobraz
nię
romantyków klasycy uważali za chorobliwą
 podaje cechy filmu grozy (horroru) i wskazuje
wybrany film grozy
je w znanych dziełach
(np. Dracula, reż.
 wymienia najbardziej znane horrory (należące  pisze recenzję wybranego horroru,
F.F. Coppola
do klasyki filmu) uwzględniając właściwości gatunku
lub Nosferatu
 wskazuje różnice między horrorem a thrillerem
wampir, reż. K.
 analizuje wybrane środki filmowe (na  dostrzega romantyczne z
ródła nurtu grozy
Kinski)
podstawie konkretnego obrazu filmowego) we współczesnej kulturze (w literaturze i
(omówienie filmu)
 recenzuje obejrzany film filmie)
 czyta ze zrozumieniem tekst naukowy  *wyjaśnia określenie  wyobraz
nia
M. Janion,
oniryczna
[Wyzwolenie
wyobraz
ni]
4. Miłość
G: I.1.1, 2, 3, 4
Miłość 3 A. Mickiewicz, IV  charakteryzuje postać Mickiewiczowskiego  interpretuje kreację Gustawa
I.3.1, 2, 3
romantyczna. +*1 część Dziadów Gustawa jako kochanka (nieszczęśliwego kochanka), wskazując
II.1.1, 2
Nieszczęśliwi (fragmenty  lub  określa cechy miłości romantycznej w niej cechy romantyczne i sentymentalne
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7, 9
kochankowie utwór czytany  w dyskusji Pustelnika i Księdza wskazuje racje  w swoich wypowiedziach poprawnie
II.3.1, 2, 3
w całości) wynikające z dwóch różnych światopoglądów posługuje się pojęciami werteryzm,
II.4.1, 2, 4
 dostrzega w utworze obecność prądów i postaw werterowski; odnosi je do postaci Gustawa
7
ważnych dla romantyzmu (mistycyzm,  samodzielnie analizuje język i styl
P: I.1.1, 3, 4
spirytualizm, irracjonalizm, wiara w obecność monologów Gustawa
I.3.1, 4
świata nadprzyrodzonego i przechodzenia ze  interpretuje IV cz. Dziadów jako utwór o
II.1, 1, 2, 3
świata żywych do świata umarłych itp.) dążeniu do poznania natury świata
II.2.1, 2, 3, 4, 5
 interpretuje fragment zamieszczony (dostrzega płaszczyznę epistemologiczną
II.3.1, 2, 3, 4
w podręczniku dzieła)
II.4.1, 2, 3
 wskazuje stylistyczne i językowe wykładniki  wyjaśnia, jakie miejsce zajmowała miłość
III.1.1, 2, 3, 6, 7
zmieniających się uczuć Gustawa w romantycznej filozofii życia
III.2.1
 wskazuje cechy romantycznego języka miłości
 przedstawia specyfikę gatunkową utworu
R: II.2.2, 3
(dramat romantyczny jako odrębny gatunek II.3.4
dramatu)
M. Piwińska, Bunt
 czyta ze zrozumieniem tekst M. Piwińskiej  wykorzystuje informacje znalezione w
zakochanych
 przedstawia rolę, jaką w kształtowaniu się tekście naukowym do pogłębionego
wzorca miłości romantycznej odegrała powieść odczytania IV cz. Dziadów
Goethego Cierpienia młodego Wertera
*Z. Krasiński,
 *interpretuje tekst, odnajdując w nim cechy  *charakteryzuje autora (nadawcę) listu,
Listy do Delfiny
typowe dla epistolografii romantycznej nawiązując do kreacji bohaterów literackich
Potockiej
 *wykorzystuje kontekst biograficzny do Nowej Heloizy Rousseau i Cierpień
pełnego odczytania listu młodego Wertera (powieści
 wskazuje nieszczęśliwą miłość jako ważny epistolograficznych)
składnik biografii romantycznej  *porównuje język listów romantycznych
 *w czytanych fragmentach listów wskazuje z językiem współczesnych e-maili (lub
językowe i stylistyczne wykładniki SMS-ów)
emocjonalności
 wyjaśnia, czym się różni współczesny sposób
mówienia o miłości od miłosnych monologów
romantycznych
 przedstawia romantyczną konwencję
miłości, odwołując się do poznanych utworów
8
*M. Białoszewski,  *określa, na czym polega specyficzne
O tym Mickiewiczu  *określa, w jaki sposób Białoszewski odczytał podejście do języka M. Białoszewskiego
jak go mówię monolog Gustawa i co go w nim zafrapowało
G: II.1.1, 2
Różne wzorce 1 A. Mickiewicz,  przy pomocy nauczyciela analizuje utwory  samodzielnie przeprowadza analizę
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7, 9
miłości i różne Dobranoc należące do romantycznej liryki miłosnej oraz i interpretację wskazanych utworów
II.3.1, 2, 3
sposoby będące ich współczesnymi nawiązaniami lirycznych
II.4.1, 2, 4
mówienia o niej �% wskazuje dominantę kompozycyjną każdego  swoje wnioski ujmuje w formę eseju lub
Cz. Niemen,
z wierszy rozprawki
P: I.1.1, 3, 4
Dobranoc
�% określa rodzaj liryki, sytuację liryczną,  wykorzystuje do interpretacji kontekst
II.1, 1, 2, 3
kreację podmiotu lirycznego, nadawcy itp. macierzysty wiersza (w tym  kontekst
II.2.1, 2, 3, 4, 5
�% formułuje hipotezę interpretacyjną biografii autora)
II.3.1, 2, 3, 4
�% rozpoznaje gatunek literacki i jego związek  rozpoznaje różne konwencje miłości
II.4.1, 2, 3
z charakterem utworu obecne
III.1.1, 2, 3, 6, 7
�% określa funkcję środków artystycznych w utworze III.2.1
 określa, jak wykonanie muzyczne wpływa na
interpretację wiersza; wskazuje środki ekspresji
typowe dla poezji śpiewanej
5. Wędrowcy w świecie natury
G: I.1.1, 2, 3, 4
Romantyczne 3 A. Mickiewicz,  wskazuje przykłady i z
ródła romantycznej  omawia filozoficzne podstawy
I.3.1, 2, 3
widzenie +*1 Sonety krymskie fascynacji naturą romantycznego widzenia natury (np.
II.1.1, 2
natury. (wybór, np.:  wymienia najważniejsze krajobrazy filozofia Schellinga)
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7,
Topos podróży Stepy akermańskie, fascynujące romantyków: Orient (np. Krym),  w krajobrazach romantycznych dostrzega
11
Droga nad góry (np. Alpy wraz z jeziorem Leman, góry filozoficzną jedność ducha i materii, a także
II.3.1, 2, 3
przepaścią na Krymie), morze ukazane jako żywioł relacje jednostki i świata
II.4.1, 2, 4
w Czufut-Kale,  opisuje romantyczne krajobrazy na podstawie  na podstawie analizowanych utworów
Burza) tekstów, podając ich cechy charakterystyczne ukazuje relacje między artystą a naturą
P: I.1.1, 3, 4
 wskazuje symboliczne sensy i wartości
I.2.1
związane z ulubionymi krajobrazami  *dokonuje samodzielnej analizy i
I.3.1, 4
malarstwo:
romantycznymi (egzotyzm, magia, z
ródło interpretacji wybranego utworu II.1, 1, 2, 3
L.A. Richter, Małe
II.2.1, 2, 3, 4, 5
wiedzy, wzniosłość, wolność, obecność Boga,  rozpoznaje romantyczny styl czytanych
jezioro II.3.1, 2, 3, 4
przeznaczenie, przechodzenie na  drugą stronę utworów; wskazuje jego cechy
9
 II.4.1, 2, 3
itp.), a także z motywami takimi, jak: burza,  *w sposób pogłębiony odczytuje sensy
III.1.1, 2, 3, 6, 7
C.D. Friedrich,
wiatr, zachód słońca, gwiazdy itp. symboliczne i metaforyczne wiersza
III.2.1
Kredowe skały na  analizując wybrane sonety, wskazuje sensy  wykorzystuje różnorodne konteksty
Rugii
symboliczne obrazu stepu, morza, góry (biograficzne, filozoficzne, malarskie itp.)
R: I.1.1, 2
 charakteryzuje podmiot liryczny Sonetów do odczytania utworu
II.2.2, 3
W. Wańkowicz,
krymskich  podróżnika, pielgrzyma, tułacza, ale  porównuje na konkretnych przykładach,
II.3.4
Mickiewicz na
także filozofa i artystę w jaki sposób te same idee zostały ukazane
Judahu skale
 wykorzystuje różne konteksty (w tym w różnych tworzywach (np. w literaturze i
biograficzny) do interpretacji sonetów malarstwie)
 w kreacji podmiotu lirycznego Sonetów...  wyjaśnia, dlaczego podróż jest
J.N. Głowacki,
wskazuje cechy bohatera romantycznego nieodłącznym elementem biografii
Widok wyjścia
 przy pomocy nauczyciela analizuje wybrane romantycznej
z Doliny
sonety, uwzględniając ich cechy gatunkowe  przygotowuje prezentację na temat
Kościeliskiej
 wskazuje charakterystyczne środki artystyczne podróży romantycznych, wykorzystuje
występujące w Sonetach... i określa ich funkcje różne z
ródła informacji, w tym internet
T. G�ricault,
 odwołując się do przykładów, wyjaśnia, na  *indywidualnie lub zespołowo (metodą
Tratwa  Meduzy
czym polega istota metafory; odróżnia metaforę projektu edukacyjnego) przygotowuje
od synekdochy i metonimii gazetkę szkolną (jednodniówkę)
W. Turner, Statek
 rozpoznaje tropy i figury stylistyczne, w tym: tematycznie związaną
niewolników,
oksymoron, antytezę, hiperbolę, elipsę, z motywami podróży (współczesnych lub
Szybkość, para
paralelizm składniowy i określa ich funkcje literackich)
i deszcz
w tekście poetyckim  pisze artykuł (reportaż, komentarz,
 komentuje funkcje orientalizmów w sonetach notatkę prasową)
I. Ajwazowski
 wyjaśnia, czym jest orientalizm, podając  zamieszcza zdjęcia z ilustracjami
Dwumasztowiec
przykłady  nadaje trafne tytuły, śródtytuły, dopisuje
 Merkury itp.
 *analizuje zamieszczoną w podręczniku zapowiedz
itp.
przykładową interpretację sonetu Droga nad  dokonuje adiustacji tekstu, wykorzystuje
przepaścią w Czufut-Kale; sporządza plan program komputerowy (edytor)
odtwórczy, wykorzystuje znalezione informacje umożliwiający łamanie strony itp.
 *pisze pracę na temat romantycznego motywu
podróży zawierającą samodzielne wnioski
interpretacyjne
10
 na podstawie utworów literackich i dzieł
malarskich przytacza różne ujęcia motywu
podróży i związane z nim obrazy (np. pielgrzym,
tułacz, żeglarz, kozak pędzący na koniu po
stepie, podróżnik wspinający się na szczyty gór)
 interpretuje dzieła malarskie, uwzględniając
specyfikę tworzywa i konteksty epoki
 czyta ze zrozumieniem esej naukowy  wykorzystuje informacje i opinie zawarte
J. Bachórz,
w literaturze naukowej (literaturze
[Motywy
przedmiotu) do analizy i interpretacji
akwatyczne:
wierszy
morze]
G: II.1.1, 2
Człowiek 2 J. Słowacki, Hymn  interpretuje utwory poetyckie i dzieła  samodzielnie analizuje i interpretuje
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7,
wobec Boga i +*1 malarskie, dostrzegając w nich treści religijne czytane utwory, wykorzystując konteksty
11
C. Norwid,
natury w i mistyczne (biograficzny, filozoficzny, kulturowy)
II.3.1, 2, 3
Pielgrzym
literaturze i  interpretuje Hymn Słowackiego, uwzględniając  dostrzega różnice między
II.4.1, 2, 4
sztuce formę podawczą, kreację podmiotu i adresata, przedstawieniem natury w Sonetach
romantycznej odnosi się do konwencji gatunkowej utworu krymskich i lirykach lozańskich
P: I.1.1, 3, 4
malarstwo:
 w Hymnie wyodrębnia obrazy i określa ich  *określa z
ródła romantycznego
II.1, 1, 2, 3
C.D. Friedrich,
metaforyczne znaczenie poszukiwania sfery sacrum
II.2.1, 2, 3, 4, 5
Kredowe skały na  wskazuje poetyckie sposoby budowania  *wyjaśnia, dlaczego w różnych
II.3.1, 2, 3, 4
Rugii, Krzyż
nastroju środowiskach pojawiają się koncepcje
II.4.1, 2, 3
w górach
 odczytuje wiersz Pielgrzym, dostrzegając mesjanistyczne III.1.1, 2, 3, 6, 7
III.2.1
w nim znaczenia symboliczne i topos wędrówki i mistyczne dotyczące narodu lub całej
W. Turner, Statek
 w czytanych dziełach odnajduje obraz ludzkości
R: I.1.1, 2
niewolników,
duchowego życia jednostki  wyjaśnia rolę intonacji w lirykach
II.2.2, 3
Szybkość, para
 *w dziełach literackich i malarskich wskazuje romantycznych
II.3.4
i deszcz
i interpretuje symbole kulturowe (w tym aluzje  wyjaśnia, czym jest indywidualizm
biblijne) językowy
I. Ajwazowski
 w wierszach wskazuje językowe i stylistyczne  *ocenia wartość stylistyczną i
11
Dwumasztowiec wykładniki lirycznej  rozmowy z Bogiem znaczeniową indywidualizmów językowych
 Merkury itp.  wskazuje charakterystyczne środki artystyczne poetów romantycznych
występujące w czytanych utworach i określa ich  porównuje, jakimi środkami
funkcje artystycznymi Norwid przedstawił
rysunki
 interpretuje symbolikę motywu wędrowca pielgrzyma w wierszu i na rysunku
Słowackiego
w wierszach Słowackiego i Norwida
 charakteryzuje osobę mówiącą w wierszach
C. Norwid
jako kreację bohatera romantycznego
Pielgrzym
 w czytanych utworach wskazuje
(rysunek)
indywidualizmy językowe Słowackiego
i Norwida, komentuje je
 wskazuje indywidualne cechy stylu
poetyckiego: Słowackiego i Norwida (na
przykładzie omawianych utworów)
 poprawnie używa w swoich wypowiedziach  *rysuje mapę podróży Mickiewicza,
wyrazów: mistycyzm, mistyczny, mistyk, Słowackiego, Norwida i innych postaci
mistyka romantycznych
 *określa z
ródła romantycznego poszukiwania
sfery sacrum  *porównuje biografię Norwida z życiem
 *wyjaśnia, dlaczego Norwid był poetą Mickiewicza i Słowackiego, wyciąga
zapomnianym wnioski
6.  Ja . Narodziny indywidualizmu
G: II.1.1, 2
Różne oblicza 2  wskazuje przykłady i przejawy romantycznego  wskazuje z
ródła romantycznego
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7
romantycznego +*1 indywidualizmu dotyczące sfery wewnętrznej indywidualizmu (m.in. Rousseau)
II.3.1, 2, 3
indywidualizm (zainteresowania psychiką) i zewnętrznego stylu
II.4.1, 2, 4
u bycia  interpretuje utwór Mickiewicza jako
wyraz indywidualnych poszukiwań
P: I.1.1, 3, 4, 7
A. Mickiewicz,  interpretuje liryk Nad wodą wielką i czystą... filozoficznych
II.1, 1, 2, 3
Nad wodą wielką  określa metaforyczność obrazów poetyckich i artystycznych poety
II.2.1, 2, 3, 4
i czystą w tym wierszu, symbolikę wody, odbicia, gromu  określa przedstawioną w utworze wizję
II.3.1, 2, 3, 4
 określa problematykę filozoficzną wiersza Boga
II.4.1, 2, 3
 wskazuje środki stylistyczne i określa ich i kosmosu
III.1.1, 2, 3, 6, 7
12
III.2.1
funkcje  wykorzystuje konteksty filozoficzne do
 określa, na czym polega w tym wierszu odczytania wiersza
R: II.2.2, 3
specyfika mówienia o wartościach
II.3.2, 4
II.4.1
 *określa temat zamieszczonego w podręczniku  *wskazuje charakterystyczne cechy
fragmentu Beniowskiego poematu dygresyjnego jako gatunku
 *określa, kim jest osoba mówiąca w utworze romantycznego
 odczytuje dążenie do wyrażenia siebie jako  *w tekście Beniowskiego wskazuje środki
wyraz romantycznego indywidualizmu służące ironii romantycznej
 *rozpoznaje utwór jako romantyczny poemat  *wskazuje związki poematu dygresyjnego
dygresyjny z eposem
*J. Słowacki,  *interpretuje fragment listu jako przykład  *wyjaśnia, na czym polega romantyczny
Beniowski (fragm.) epistolografii romantycznej charakter utworu
*J. Słowacki, List  *wymienia charakterystyczne elementy mody  *wyjaśnia, dlaczego Słowackiego nazywa
do matki (fragm.) romantycznej, wiążąc ją ze zjawiskiem się bajronistą
dandyzmu  wyjaśnia, odwołując się do tekstu
portrety
 podaje przykłady postaci, które nadawały ton Przybylskiego i podając przykłady, co to
romantyczne
epoce (Byron, Chopin, Sand, Liszt) znaczy, że ubranie jest tekstem
(np. E. Delacroix,  wyjaśnia, czym jest indywidualny styl autora  odnosi wyrażenie  indywidualny styl do
Chopin,
lub utworu, odnosząc te pojęcia do konkretnych różnych postaci romantycznych
Autoportret)
przykładów  potrafi powiedzieć, na czym polega
indywidualny styl wybranych autorów
R. Przybylski,
 pisze pracę na temat sposobów podkreślania romantycznych, np. Słowackiego, Norwida
[Ubranie jako
własnej indywidualności
teks]t
 pisze sprawozdanie z koncertu, pokazu mody  pisze pracę w dowolnej formie na temat:
 *na wybranym przykładzie charakteryzuje Samotność i indywidualność
portret romantyczny  pisze recenzję z koncertu kompozytora
 *zabiera głos w klasowej dyskusji na temat romantycznego  w dowolnej konwencji
wartości indywidualizmu we współczesnym  *interpretuje portret romantyczny,
świecie: Podkreślać swą indywidualność  czy uwzględniając kontekst romantycznego
utożsamiać się z tłumem? indywidualizmu
13
C. Norwid,  interpretuje wiersz Norwida, nawiązując do  dokonuje samodzielnej interpretacji
Marionetki toposu świata jako teatru wiersza
 wyjaśnia, dlaczego świat nudzi poetę  do odczytania wiersza Norwida
 wskazuje charakterystyczne cechy stylu wykorzystuje uwagi Przybylskiego na temat
C. Norwid, Norwida ubrania jako tekstu
Marionetki  rozpoznaje ironię romantyczną, wyjaśnia, na
(rysunek) czym ona polega
 wyjaśnia, na czym polega odmienność Norwida  porównuje biografię Norwida z życiem
(na tle literatury romantycznej) i dlaczego był on Mickiewicza i Słowackiego, wyciąga
poetą zapomnianym wnioski
 analizuje i definiuje znaczenia słów  dostrzega zawiązek języka (wyrazów i ich
 wykorzystuje różne słowniki, ze świadomością, znaczeń) z obrazem świata
jakiego typu informacje może w nich znalez
ć  wymienia najczęściej wykorzystywane
 na konkretnych przykładach określa relacje słowniki języka polskiego (ogólne i inne)
między treścią i zakresem znaczeniowym  wyjaśnia, czym zajmuje się semantyka i
wyrazów na czym polega trudność opisania znaczenia
 wskazuje i określa (na przykładach) różne typy wyrazu
znaczeń wyrazów: słownikowe, realne,
etymologiczne
 *wskazuje funkcje groteski w literaturze
 *dostrzega groteskowy charakter nawiązania i sztuce współczesnej
*S. Mrożek, do romantycznego indywidualizmu w cyklu
Z cyklu  Ja rysunków Mrożka; wyjaśnia sposób uzyskania
efektu ośmieszającego
 *określa przesłanie cyklu
P: I.3.7
Praca klasowa 2 wypracowanie  tworzy dłuższy tekst pisany spójny logicznie  analizuje przyczyny błędów językowych
III.1.1, 2, 3, 6
nr 5 +*1 poprawa i stylistycznie, zgodny z tematem pojawiających się w pracach uczniowskich
na temat  tworzy samodzielną wypowiedz

poznanych argumentacyjną
R: III.1.2
utworów  nadaje pracy właściwą kompozycję
romantycznych  dba o estetykę swojej wypowiedzi
14
 dostrzega w wypowiedziach własnych
i cudzych błędy językowe, poprawia je
 określa podstawowe typy błędów językowych
7. Za naszą i waszą wolność
G: II.1.1, 2
Słowo i czyn  1 + *C. Delavigne,  określa z
ródła romantycznego zainteresowania  ukazuje z
ródła romantycznej fascynacji
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7
czyli o polskim *2 K. Sienkiewicz, historią; wskazuje historię jako ważny temat bitwą, bohaterstwem, postaciami wybitnych
II.3.1, 2, 3
wybijaniu się Warszawianka sztuki romantycznej wodzów
II.4.1, 2, 4
na  wyjaśnia, jak romantycy pojmowali historię  wskazuje literackie sposoby heroizacji
Malarstwo:
niepodległość.  na podstawie utworów literackich i dzieł bohaterów oraz określa jej funkcję
P: I.1.1, 3, 4
P. Michałowski,
Romantyczna malarskich charakteryzuje bitwę jako jeden  wyjaśnia, jak romantycy oceniali
II.1.1, 2, 3
Bitwa pod
wizja historii z ulubionych tematów romantycznych  rozsądek i  szaleństwo
II.2.1, 2, 3, 4
Somosierrą
 wskazuje w literaturze i malarstwie przykłady  na podstawie poznanych utworów
II.3.1, 2, 3, 4
J. Kossak, Tadeusz
apoteozy  pięknej śmierci za ojczyznę wyjaśnia, czym jest etos romantyczny
II.4.1, 2, 3
Kościuszko
 wyjaśnia przyczyny romantycznej popularności  uczestniczy w dyskusji na temat
III.1.1, 2, 3, 6, 7
J. Suchodolski,
idei walki narodowowyzwoleńczej oraz haseł  za współczesnej recepcji etosu romantycznego III.2.1
Śmierć ks. Józefa&
waszą i naszą wolność ; wyjaśnia, na czym  wskazuje filozoficzne i historyczne z
ródła
R: II.2.1, 3
A. Scheffer,
polegał romantyczny kult wolności takiego ich pojmowania
II.3.4
Polonia
 wymienia polskich romantycznych bohaterów  na podstawie poznanych utworów i
II.4.1
F. Goya,
narodowych innych tekstów kultury wskazuje, jak
Rozstrzelanie  wyjaśnia, jak romantycy pojmowali naród kształtowała się romantyczna idea narodu
powstańców
(duchowa wspólnota i kulturowa)  tworzy teksty utrzymane w stylu
madryckich
 rozpoznaje cechy stylu patetycznego, w swoich patetycznym
wypowiedziach używa poprawnie terminów:  *wyjaśnia greckie znaczenie słowa
Muzyka:
patos, styl patetyczny, poezja tyrtejska  patos
F. Liszt,
 wskazuje tematy, które w romantyzmie  przeredagowuje teksty, zmieniając ich
Salve Polonia,
przedstawiano, wykorzystując styl patetyczny styl
interludium
 podaje przykłady pieśni i pokrewnych  analizuje środki stylistyczne budujące
z oratorium Św.
gatunków lirycznych ważnych dla literatury podniosły, patetyczny styl pieśni
Stanisław (fragm.)
romantyzmu patriotycznych
 wskazuje różne znaczenia słowa  pieśń ,  na wybranym przykładzie analizuje środki
F. Chopin, Polonez
odwołując się do z
ródeł liryki (poezji melicznej) stylistyczne typowe dla poezji tyrtejskiej
As-dur op. 53,
i toposu liry  dokonuje syntezy motywu poezji-pieśni
15
zwany  wskazuje poetyckie wykładniki rytmiczności i poety- śpiewaka w literaturze
Heroicznym omawianych utworów romantyzmu
 wyjaśnia termin  poezja tyrtejska , odnosząc  pisze rozprawkę na temat znaczenia
go do konkretnych utworów romantycznych pieśni dla przetrwania narodu bez państwa
 wykorzystując kontekst polityczny, historyczny  na przykładzie literatury i malarstwa
i kulturowy, wyjaśnia, na czym polegała wskazuje znaczenie motywu pożegnania
koncepcja poety-barda i dlaczego odrodziła się żołnierza
w romantyzmie z dziewczyną
*J. Kaczmarski,  *interpretuje utwór Kaczmarskiego,  *wyjaśnia, w jaki sposób pieśni utrwalały
Mury wykorzystując kontekst polityczny, historyczny polski etos romantyczny
i kulturowy  wymienia różnych mistrzów
 *odczytuje utwór jako poezję tyrtejską romantycznej pieśni
 *w utworze Kaczmarskiego odnajduje
nawiązania do romantycznego wzorca poety-
barda
 *rozpoznaje obecne w pieśni romantyczne  *wymienia współczesnych bardów (np.
symbole kulturowe Kaczmarskiego) i wyjaśnia, jakie
okoliczności historyczne przyczyniły się do
ich popularności
G: I.2.1, 2, 3
Między 1 2 J. Słowacki, Grób  wyjaśnia, dlaczego polskie życie intelektualne  wyjaśnia, co to znaczy, że literatura
II.1.1, 2
Termopilami a +*1 Agamemnona i kulturalne rozwijało się na emigracji romantyczna tworzyła kulturową przestrzeń
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7
Cheroneą, czyli  wskazuje, w jaki sposób ten fakt odzwierciedlił wolności
II.3.1, 2, 3
polski poeta na się w literaturze (etos emigranta, pielgrzyma  wskazuje środki stylistyczne służące
II.4.1, 2, 4
grobie *J. Słowacki, [Szli zmierzającego do duchowej ojczyzny) idealizacji obrazu wymarzonej ojczyzny
Agamemnona krzycząc...]  na konkretnych przykładach ukazuje, jak  interpretuje motywy symboliczne w
P: I.1.1, 3, 4
twórcy emigracyjni próbowali kształtować Grobie Agamemnona
II.1.1, 2, 3
lub: J. Jedlicki duchowe oblicze narodu  *interpretuje wiersz [Szli krzycząc...]
II.2.1, 2, 3, 4
[Rząd dusz i  analizując Grób Agamemnona, przedstawia  wskazuje przykłady inwersji składniowej
II.3.1, 2, 3, 4
Polska  ale pospolitość życia] ocenę narodu polskiego (a także przyczyny klęski i określa jej funkcję w wierszu
II.4.1, 2, 3
jaka? (fragm.) powstania listopadowego) romantycznym III.1.1, 2, 3, 6, 7
III.2.1
 wskazuje postulatywną funkcję utworów  *dokonuje samodzielnej analizy i
romantycznych (apele o przebudowę społeczną interpretacji wybranych utworów
16
i moralne odrodzenie narodu) romantycznych (kierując się wskazówką
 wyjaśnia, w jaki sposób literatura i sztuka interpretacyjną)
przyczyniły się do przetrwania narodu bez  pisze wypracowanie (np. rozprawkę) na
państwa temat sposobów istnienia narodu bez
 dokonuje analizy i interpretacji wierszy państwa
Słowackiego: wskazuje ich przesłanie, określa
funkcje środków artystycznych
 czyta ze zrozumieniem fragment rozprawy
naukowej nt. utworów romantycznych
 na konkretnych przykładach (np. słownictwa  rozpoznaje rodzaje zmian znaczeniowych
z czytanych utworów) wskazuje zmiany wyrazów (rozszerzenie, zawężenie i
znaczeniowe, jakie zaszły w wyrazach przesunięcie znaczenia); omawia je na
 wykorzystuje słowniki dawnej polszczyzny przykładach
(w tym dostępne w internecie), omawiając  wymienia najbardziej znane słowniki
zmiany znaczeniowe analizowanego słownictwa dawnej polszczyzny, wie, gdzie można je
znalez
ć
w intrenecie i jak z nich skorzystać
G: II.1.1, 2; II.2.1, 2,
Rola jednostki 2 3 C. Norwid, Bema  przy pomocy nauczyciela dokonuje analizy  dokonuje analizy i interpretacji wiersza
3, 4, 5, 6, 11
wybitnej pamięci żałobny- i interpretacji wiersza Norwida Norwida
II.3.1, 2, 3
w historii -rapsod  określa funkcje odrealnienia pogrzebu bohatera  próbuje samodzielnie interpretować
II.4.1, 2, 4
według  rozpoznaje metaforyczny charakter konduktu zakończenie utworu, przedstawia różne
Norwida pogrzebowego propozycje
P: I.1.1, 3, 4
 opisuje kompozycje wiersza i określa jej  wskazuje charakterystyczne cechy stylu
II.1.1, 2, 3
Malarstwo: funkcję Norwidowskiego
II.2.1, 2, 3, 4
J. Kossak, Bitwa  wyjaśnia, na czym polega symboliczny  określa funkcje środków artystycznych
II.3.1, 2, 3, 4
pod Ostrołęką charakter wizji przedstawionej w wierszu  opisuje warstwę brzmieniową wiersza
II.4.1, 2, 3
J. Kossak, Tadeusz  wyjaśnia, jak poeta rozumie rolę wybitnej  wyjaśnia, jak Norwid rozumie naród i
III.1.1, 2, 3, 6, 7
Kościuszko jednostki w historii czym różni się jego koncepcja od koncepcji III.2.1
J. Suchodolski,  rozpoznaje polską wersję heksametru i określa innych wielkich poetów romantycznych
Śmierć ks. Józefa& jego funkcję w utworze  wskazuje z
ródła osamotnienia ideowego
poety
17
Powtórzenie:  interpretuje wiersz Mickiewicza,
A. Mickiewicz, wykorzystując kontekst historyczny i kulturowy  porównuje sposób kreowania bohatera
Reduta Ordona (idee epoki) w wierszach Norwida i Mickiewicza
 określa formę gatunkową i styl wiersza  określa i porównuje idee i wartości
Mickiewicza, przedstawia sposób prowadzenia obecne
narracji i określa jego funkcję w każdym z utworów
 wskazuje literackie sposoby kreowania
bohatera; wskazuje środki służące idealizacji
i sakralizacji
 wskazuje środki stylistyczne służące
przedstawieniu bitwy, określa ich funkcje
 odczytuje utwór jako poezję tyrtejską, będącą
apoteozą pięknej śmierci za ojczyznę
 na podstawie wierszy i obrazów wskazuje  na podstawie wierszy i obrazów
literackie i malarskie środki idealizacji przedstawia relacje między historią a
i heroizacji bohatera (postaci historycznej) mitami narodowymi; wyjaśnia, jakie
 przedstawia panteon romantycznych bohaterów potrzeby zaspokajały legendy postaci i
narodowych, wskazując wartości reprezentowane wydarzeń historycznych
przez poszczególne postacie
8. Dramat romantyczny
G: I.1.1, 2, 3, 4
Dramat 7 A. Mickiewicz,  charakteryzuje budowę Dziadów  określa gatunkowe cechy dramatu
I.3.1, 2, 3
romantyczny + III część Dziadów  określa tematykę poszczególnych części romantycznego, porównując go z dramatem
II.1.1, 2
(1) *2 (utwór czytany i wskazuje ich związek antycznym, Szekspirowskim i
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7, 9
Romantyczna w całości)  wskazuje w III części Dziadów cechy dramatu klasycystycznym
II.3.1, 2, 3
wizja historii i romantycznego (synkretyzm, odrzucenie reguł  interpretuje Dziady w pogłębiony sposób,
II.4.1, 2, 4
A. Mickiewicz,
roli jednostki. klasycznych, fragmentaryczność, otwarta wprowadzając kontekst literacki,
Literatura
kompozycja, dynamiczny bohater, niejednolitość filozoficzny, kulturowy
P: I.1.1, 3, 4
słowiańska
Mistyczny sens konwencji i rozmaitość wersyfikacji; odnosi się  określa zasady, na których jest oparta
I.2.1
cierpienia. do nich, interpretując utwór) budowa dramatu romantycznego
I.3.1, 4
opera romantyczna
 dokonuje analizy i interpretacji III części  wskazuje środki rytmizujące tekst i
II.1, 1, 2, 3; II.2.1, 2,
R. Wagnera
Dziadów, wykorzystując terminy: martyrologia, nadające poszczególnym scenom wartość 3, 4, 5
18
II.3.1, 2, 3, 4
(omówienie lub prometeizm, mistycyzm, mesjanizm meliczną
II.4.1, 2, 3
fragm. np.  wskazuje sceny historyczne  *odnajduje w Dziadach elementy
III.1.1, 2, 3, 6, 7
zarejestrowany na  wykorzystuje kontekst historyczny, romantycznej syntezy sztuk i
III.2.1
wideo) biograficzny, kulturowy (idee epoki pokrewieństwa z Wagnerowskim dramatem
romantyzmu) i filozoficzny do interpretacji muzycznym
R: I.1.1
A. Mickiewicz, utworu
II.2.1, 2, 3, 4, 5
Literatura  *interpretuje Dziady jako dramat o przemianie
II.3.4
słowiańska człowieka
(fragment Dramat  *interpretuje III część Dziadów jako dramat
słowiański) historiozoficzny
 odnajduje w dramacie ocenę narodu polskiego
 interpretuje III część Dziadów jako dramat,  *porównuje Konrada z innymi bohaterami
Wypowiedzi
w którym toczy się walka dobra ze złem romantycznymi
badaczy literatury
symbolizowanym przez despotyzm carski  na przykładach wskazuje, jak się
o Dziadach
 charakteryzuje Konrada jako bohatera rozwijała kreacja bohatera romantycznego
(Z. Stefanowska,
romantycznego
W. Weintraub,
 wyjaśnia, czym była improwizacja w życiu  *charakteryzuje język i styl
W. Borowy,
romantycznych salonów; wymienia postacie poszczególnych scen utworu
T. Kantor; wybór
słynnych improwizatorów (np. Chopin, Paganini,
z podręcznika)
Liszt)  ocenia stylistyczną wartość
 charakteryzuje język i styl różnych scen ekspresywizmów
A. Kijowski,
dramatu i frazeologizmów typowych dla języka
Listopadowy
 wykazuje zróżnicowanie stylistyczne dzieła mówionego w funkcji artystycznej (np. na
wieczór (fragm.)
 odnajduje elementy stylu potocznego (języka przykładzie sceny I, VII i VIII)
mówionego), żargonu więziennego, stylizacji
biblijnej
 *wypowiada się na temat walorów
dostępny spektakl
 analizuje teatralną i/lub filmową interpretację teatralnych dramatów Mickiewicza i
Dziadów
III części Dziadów; uwzględnia specyfikę Słowackiego
(obejrzany na żywo
tworzywa teatralnego i filmowego, wskazuje (w kontekście opinii, że są niesceniczne)
lub w teatrze TV);
charakterystyczne środki teatralne i/lub filmowe  *wymienia najważniejsze inscenizacje
Dziadów
Lawa,
19
reż. T. Konwicki  określa, jaki przekaz niesie filmowa i/lub
sceniczna realizacja dramatu romantycznego;
porównuje go z przekazem arcydzieła  *określa, jak współcześni twórcy teatru
Mickiewicza, określając idee i wartości niesione odczytują i interpretują wybrane sceny
*J. Grotowski, przez każde z dzieł Dziadów (np. Wielką Improwizację)
 Dziady jako  *wskazuje cechy i kierunki poszukiwań
model teatru  *odnajduje aluzje i nawiązania do Dziadów teatru współczesnego
nowoczesnego w literaturze XX w.  *określa rolę Różewicza i Grotowskiego
*T. Różewicz,  *wyjaśnia, jakie wartości dostrzegają jako twórców awangardowego dramatu
Salon warszawski w Dziadach współcześni twórcy teatru współczesnego
Powtórzenie:  porównuje Zemstę z dramatami Mickiewicza  wskazuje charakterystyczne cechy
A. Fredro, Zemsta (i  ewentualnie Słowackiego) pod względem komedii Fredrowskich
tematyki, konwencji gatunkowej, języka
artystycznego
 interpretuje Zemstę, odnosząc do niej
określenia: komedia postaci, komizm języka,
komizm sytuacyjny
 przedstawia sposób ukazania świata
sarmackiego w Zemście
G: I.1.1, 2, 3, 4
Dramat 6 J. Słowacki,  interpretuje fragment aktu I (początek sceny I)  w sposób pogłębiony wyjaśnia
I.2.1, 2, 3
romantyczny: +*4 Kordian ukazujący wewnętrzne rozterki Kordiana romantyczną kategorię  trudnej młodości
I.3.1, 2, 3
(2) (fragmenty, m.in.  wyjaśnia, w jaki sposób poeta oddał  wie, czym była romantyczna  choroba
II.1.1, 2
akt I, scena I; psychologiczną prawdę o młodości wieku
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7, 9
Bohater monolog Kordiana,  w postaci Kordiana wskazuje niektóre cechy i odnosi ją do biografii romantycznych
II.3.1, 2, 3
w Spisek koronacyjny bohatera romantycznego  interpretuje postać Kordiana w kontekście
II.4.1, 2, 4
poszukiwaniu lub  analizuje polemikę Kordiana z Prezesem, dylematów Hamleta (hamletyzowanie)
III.1.1, 2, 3, 5
wartości. *utwór czytany wskazując w niej dialog racji  wskazuje poetyckie wykładniki
Etyczny w całości)  wskazuje argumenty przedstawione przez artystycznego stylu J. Słowackiego
P: I.1.1, 3, 4, 7
wymiar czynu. każdą z uczestniczących w sporze stron  interpretuje dramat, wykorzystując
I.2.1
 ocenia moralne racje Kordiana i Prezesa kontekst historyczny, literacki i I.3.1, 4
II.1, 1, 2, 3
 określa, jakie oskarżenia padają pod adresem *filozoficzny
20
II.2.1, 2, 3, 4, 5
Polaków i ustosunkowuje się do nich  porównuje postawy Kordiana i Konrada
II.3.1, 2, 3, 4
 *wyjaśnia, dlaczego Kordiana możemy uważać Wallenroda
II.4.1, 2, 3
za dramat psychologiczny  wskazuje aksjologiczną płaszczyznę
III.1.1, 2, 3, 4, 7
A. Kowalczykowa,  *w postaci Kordiana odnajduje cechy bohatera utworu
III.2.1
[Monologi romantycznego i dialog wartości
Kordiana]  przedstawia przyczyny klęski Kordiana
R: I.1.1
(fragm.)  zabiera głos w dyskusji, czy Kordian jest  *charakteryzuje Kordiana, wykorzystując
II.2.1, 2, 3, 4, 5
bohaterem przegranym, i uzasadnia swoje zdanie różne konteksty (np. porównując go z
II.3.4
Z. Raszewski,  *określa, jaki obraz narodu polskiego rysuje się postacią Hamleta)
Poeci romantyczni w Kordianie  *wyjaśnia, na czym polegał tragizm
i teatr  *wyjaśnia, jak Słowacki interpretuje klęskę Kordiana
powstania listopadowego  *wyjaśnia, na czym polega ukazany
 interpretuje sceny (*dramat), sytuując je (go) w Kordianie  dramat czynu
w kontekście historycznym, kulturowym  *na podstawie dramatu określa, jaka była
(polemika z Mickiewiczem, idee romantyczne), romantyczna koncepcja historii
biograficznym  *wyjaśnia założenia Heglowskiej filozofii
 *wskazuje obecne w dramacie siły, które mają dziejów
wpływ na rozwój historii
 wyjaśnia, jakie było romantyczne rozumienie  syntetyzuje wiedzę na temat dramatu
tragizmu romantycznego, wprowadza różnorodne
 *przygotowuje referat lub inną formę konteksty
prezentacji na temat utworów dramatycznych  *uzupełnia wiedzę informacjami
epoki romantyzmu samodzielnie znalezionymi w różnych
kompendiach
Powtórzenie:  *na przykładzie Kordiana i Balladyny
J. Słowacki, przedstawia różnorodność konwencji
Balladyna estetycznych w dramatach Słowackiego
 rozpoznaje ironię i określa jej funkcję
G: I.1.1, 2, 3, 4
*Dramat *6 *Z. Krasiński,  *rozpoznaje złożoną problematykę (rodzina,  *w analizowanych fragmentach odnajduje
I.2.1, 2, 3
romantyczny: Nie-Boska poezja i poeta, rewolucja, wybitna jednostka) charakterystyczne środki stylistyczne
I.3.1, 2, 3
(3) komedia i kompozycję utworu i kompozycyjne; określa ich funkcje
II.1.1, 2
 *określa funkcję budowy oraz różnorodności (np. w scenie polemiki Pankracego z
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7, 9
21
II.3.1, 2, 3
*W przededniu (*utwór czytany w językowo-stylistycznej i wersyfikacyjnej dramatu Mężem  kontrasty, antynomie)
II.4.1, 2, 4
końca świata& całości)  *interpretuje całość i fragmenty dzieła  *interpretuje dramat w kontekście
III.1.1, 2, 3, 5
(np. wędrówka Męża przez obóz rewolucji; romantycznej filozofii historii (np. triad
polemika Męża z Pankracym itp.) Hegla)
P: I.1.1, 3, 4, 7
 *przedstawia racje Pankracego i Męża, ocenia  *zestawia hrabiego Henryka z innymi
I.2.1
je; dostrzega spór ideologiczny toczący się bohaterami romantycznymi (np. z
I.3.1, 4
między postaciami bohaterem bajronicznym, Konradem,
II.1, 1, 2, 3
 *charakteryzuje dwóch głównych bohaterów Kordianem)
II.2.1, 2, 3, 4, 5
dramatu, odnajduje w nich cechy bohatera  *na podstawie Nie-Boskiej komedii i
II.3.1, 2, 3, 4
romantycznego innych utworów określa romantyczną
II.4.1, 2, 3
 *formułuje ocenę rewolucji zawartą koncepcję poety III.1.1, 2, 3, 4, 7
III.2.1
w dramacie Krasińskiego i poezji (dokonuje syntezy)
 *interpretuje Nie-Boską komedię jako dramat  *wyjaśnia, na czym polega katastrofizm
R: I.1.1
historiozoficzny historiozoficzny Krasińskiego
II.2.1, 2, 3, 4, 5
 charakteryzuje hrabiego Henryka, jego dążenia  *przedstawia romantyczną wizję historii;
II.3.4
i cele; ocenia je porównuje, zestawia informacje i fakty,
 *odnajduje w dramacie koncepcję poety dokonuje syntezy
i poezji  *interpretuje dramat, wykorzystując
 *wyjaśnia, dlaczego hrabia Henryk był  poetą znajomość kontekstu biograficznego,
fałszywym historycznego
 *charakteryzuje obóz rewolucji, znajduje i filozoficznego i religijnego
odniesienia historyczne  *wskazuje przyczyny negatywnego
 *charakteryzuje arystokrację ukazaną stosunku poety do rewolucji
w dramacie  *dostrzega w utworze aluzje i nawiązania
 *podaje różne interpretacje zakończenia dzieła religijne oraz kulturowe; określa ich funkcje
 *interpretuje tytuł dramatu i wskazuje
nawiązania do dzieła Dantego
* Z. Raszewski,  *dokonuje syntezy wiadomości o poetyce i
Poeci romantyczni problematyce dramatu romantycznego  *syntetyzuje wiedzę na temat dramatu
i teatr  *wskazuje jednoczesną obecność różnych romantycznego, wprowadza różnorodne
kategorii estetycznych (tragizm, patos, komizm, konteksty
22
groteska)  *uzupełnia wiedzę informacjami
 *przygotowuje referat lub inną formę samodzielnie znalezionymi w różnych
prezentacji (samodzielnie lub zespołowo) kompendiach
G: I.1.1, 2, 3, 4
Biografie 1F Życie i twórczość  przedstawia najważniejsze fakty z życia  samodzielnie wygłasza referat na temat
I.2.1, 2, 3
romantyczne. A. Mickiewicza, i twórczości Mickiewicza, Słowackiego, życia
I.3.1, 2, 3;
Temat J. Słowackiego Krasińskiego, Norwida, Fredry, Kraszewskiego, i twórczości wybranego poety, ilustrując go
III.1.1, 2, 3, 5
fakultatywny i innych wskazując związki między literaturą a zdjęciami, cytatami itp.
romantyków rzeczywistością pozaliteracką  wyjaśnia wyrażenie  biografia
P: I.1.1, 3, 4, 7
(materiał  wymienia najważniejsze elementy biografii romantyczna , odnosząc je do różnych
I.2.1
z podręcznika romantycznej przykładów postaci historycznych i
I.3.1, 4
*uzupełniony  wiadomości z podręcznika uzupełnia literackich
III.1.1, 2, 3, 4, 7
samodzielnie samodzielnie znalezionymi informacjami  samodzielnie opracowuje bibliografię na
III.2.1
znalezionymi (np. w internecie) temat życia i twórczości jednego z poetów
wiadomościami)  przedstawia twórców romantyzmu krajowego (sporządza krótki wykaz literatury
przedmiotu)
*M. Biedrzycki  *interpretuje wiersz poety współczesnego,  *odnosi się do sposobu zinterpretowania
[Dobry wieczór, dostrzegając w nim aluzje do biografii tożsamości Mickiewicza w wierszu
nazywam się Mickiewicza Biedrzyckiego
Mickiewicz& ]  *zestawia motywy wiersza z biografią
Mickiewicza, porównuje je i wyciąga wnioski
9. W ogrodzie Pana Tadeusza
G: I.1.1, 2, 3, 4
Epopeja? 6 A. Mickiewicz,  streszcza akcję i fabułę utworu, uwzględniając  wyjaśnia, dlaczego Pan Tadeusz jest
I.2.1, 2, 3
Romantyczna? +*1 Pan Tadeusz kompozycję  świętą księgą dla Polaków
I.3.1, 2, 3
(utwór czytany w  wymienia i charakteryzuje postacie  wskazuje w utworze elementy
II.1.1, 2
 Widzę całości)  charakteryzuje Pana Tadeusza jako epopeję, romantyczne
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7,
i opisuję , czyli ale dostrzega też cechy innych gatunków i nieromantyczne
11
ojczyzna duszy W. Kilar, Polonez literackich (np. sielanki, poematu opisowego,  *wskazuje obecne w utworze elementy
II.3.1, 2, 3
z filmu A. Wajdy komedii, satyry, poematu heroikomicznego, tradycji literackiej i kulturowej
II.4.1, 2, 4
Pan Tadeusz *gawędy szlacheckiej, baśni) -*porównuje cechy gatunkowe Pana
III.1.1, 2, 3, 5
Szlachta polska  w różnych obszarach dzieła wskazuje Tadeusza
23
P: I.1.1, 3, 4, 7
w Panu S. Moniuszko, idealizację utraconej ojczyzny z tradycją eposu Homeryckiego
I.2.1
Tadeuszu Aria Skołuby  wyjaśnia kluczową rolę powtarzającego się  wskazuje antyczny rodowód opisowości
I.3.1
z opery Straszny przymiotnika  ostatni utworu i obecność ekfrazy
II.1.1, 2, 3
dwór  *odwołując się do konkretnych fragmentów,  wyjaśnia, jaki wpływ na charakter utworu
II.2.1, 2, 3, 4, 5
wyjaśnia, na czym polegają walory plastyczne ma kategoria  widzę i opisuję oraz
II.3.1, 2, 3, 4
dzieła  przeniesienie utęsknionej duszy do kraju
II.4.1, 2, 3
literatura naukowa,  wyjaśnia funkcje trzynastozgłoskowca i jego lat dziecinnych
III.1.1, 2, 3, 4, 7
komentarze związek z antycznym heksametrem  wskazuje zróżnicowanie wiersza w
III.2.1
(fragmenty):  dostrzega opisowość utworu, wskazuje jej zależności od sytuacji i bohatera
A. Witkowska, przykłady, odwołując się do konkretnych  wskazuje pozaliterackie z
ródła apoteozy
R: II.2.1, 2, 3, 4, 5
[Uchronić od fragmentów (np. opis dworu i jego otoczenia, szlacheckiego dworu  ostoi polskości II.3.1, 4
zatraty] stroju, broni, serwisu)  *przygotowuje samodzielnie prezentację
 charakteryzuje obraz szlachty, jej mentalność, na temat różnych elementów obyczajowości
I. Opacki, [Od obyczaje, styl życia itd. szlacheckiej ukazanej w utworze (tytuły,
rodów  do  wskazuje zróżnicowanie szlachty (magnat pieniactwo, potrawy, stroje, przywiązanie
narodu] Horeszko, dwór szlachecki Sopliców, zaścianek do polskiego obyczaju, koligacje rodzinne,
Dobrzyńskich); formułuje własne opinie i oceny uczty, polowania, tradycje rycerskie);
J. Przyboś, Historia na temat tej warstwy społecznej wykorzystuje własne wiadomości z różnych
szlachecka, czyli  wskazuje różne opisy przyrody, określając ich z
ródeł oraz samodzielnie znalezione
baśń funkcję materiały i ilustracje
 analizuje wybrany opis przyrody, wskazując  wskazuje idealizację obrazu przyrody i
Cz. Miłosz, Poemat funkcję środków stylistycznych odejście od wierności realiom na rzecz
metafizyczny  wskazuje obecność onomatopei w języku odtworzenia  wyższego ładu świata
potocznym i określa jej funkcję  wskazuje obecność nadrzędnego rytmu
J. Bachórz, Jak  określa charakter narracji; charakteryzuje natury rządzącego czasem utworu i
pachnie na Litwie narratora, dostrzegając jego różne oblicza działaniami bohaterów
Mickiewicza?  komentuje osobisty ton pojawiający się  wskazuje relację  dom i świat , na której
w wypowiedziach narratora oparty jest świat przedstawiony utworu
 charakteryzuje Jacka Soplicę jako bohatera  odnosi ją do czasu (rytm natury w  cichej
ilustracje do Pana romantycznego  odmiennego od Konrada lub wsi litewskiej  czas burzliwej historii w
Tadeusza Kordiana Europie, skąd docierają jej odgłosy)
(podręcznik)  porównuje ilustracje do Pana Tadeusza  interpretuje dzieło, wykorzystując
24
 wykonane przez różnych artystów fragmenty prac naukowych znanych
 wygłasza z pamięci wybrane fragmenty utworu badaczy Mickiewiczowskiego dzieła
 interpretuje Epilog, wyjaśniając funkcje  docieka, dlaczego tytułowym bohaterem
zastosowanego w nim kontrastu; wskazuje środki Mickiewicz uczynił postać  pospolitego
stylistyczne służące idealizacji obrazu ojczyzny młodzieńca, a nie wyjątkowego bohatera
tragicznego
Pan Tadeusz  analizuje różne warstwy filmu, odnosząc je do  na podstawie Epilogu rekonstruuje obraz
w reż. Andrzeja właściwych elementów dzieła; wykorzystuje polskiej emigracji
Wajdy wiedzę o filmie i jego języku (obraz w ruchu,  porównuje go z mesjanistyczną koncepcją
zdjęcia, muzyka, inne dz
więki, kostiumy, gra pielgrzymstwa polskiego
aktorów)
 pisze recenzję filmu Wajdy  analizuje środki filmowe, za pomocą
 pisze wypracowanie na temat wskazanego których reżyser przeniósł na ekran dzieło
aspektu Pana Tadeusza (temat do wyboru lub literackie
analiza wybranego fragmentu ze wskazówką  pisze esej krytyczny na temat relacji
interpretacyjną) między dziełem literackim a jego filmową
realizacją
 na konkretnych przykładach wskazuje relacje,  pisze samodzielną dłuższą pracę (np.
jakie mogą zachodzić między znaczeniami rozprawka, esej, recenzja) na temat
wyrazów (np. synonimia, antonimia, polisemia, wskazanego obszaru dzieła, wykorzystując
homonimia); rozpoznaje je różnorodne konteksty
 podaje synonimy, antonimy itp. wskazanych
wyrazów  analizuje relacje semantyczne zachodzące
między wskazanymi wyrazami
 dostrzega wartość stylistyczną wyrazów
powiązanych różnymi relacjami (w
omawianych utworach literackich)
G: II.1.1, 2; II.2.1, 2,
Ojczyzna 1F A. Mickiewicz,  przedstawia obraz emigracji polskiej w Paryżu  na podstawie wiedzy historycznej i
4, 5, 6, 7, 11
Polaków  Epilog Pana na podstawie Epilogu; wykorzystuje kontekst utworów literackich przedstawia w sposób
II.3.1, 2, 3
zesłańców, Tadeusza; historyczny i biograficzny syntetyczny sytuację polskiej emigracji w
II.4.1, 2, 4
emigrantów,  określa przyczyny i funkcje idealizacji okresie romantyzmu
pielgrzymów. Ustęp z III części ojczyzny w Epilogu
P: I.1.1, 3, 4, 7
25
I.2.1
Temat Dziadów;  dokonuje syntezy wiadomości na temat
I.3.1
fakultatywny  charakteryzuje obraz Syberii w literaturze funkcjonowania motywu Syberii
II.1, 1, 2, 3; II.2.1, 2,
malarstwo i malarstwie polskim (wykorzystuje Ustęp z III cz. Dziadów)
3, 4, 5
przedstawiające  określa symboliczne sensy wiążące się  znajduje w albumach, internecie itp. inne
II.3.1, 2, 3, 4
motywy Syberii z Syberią w polskiej literaturze i sztuce XIX w. przykłady malarstwa ukazującego motywy
II.4.1, 2, 3
i zesłańców,  interpretuje wybrane dzieła malarskie zesłańcze
III.1.1
m.in. obrazy zawierające motywy zesłańcze  wskazuje przyczyny trwałości motywu
A. Grottgera,  wyjaśnia, w jaki sposób dzieła różnych sztuk Syberii w kulturze polskiej (martyrologia
J. Malczewskiego ukazują te same idee polska, piekło, ale i oczyszczenie,
 w swych komentarzach używa terminów: zmartwychwstanie)
martyrologia, mistycyzm, symboliczność,  w motywach Sybiru odnajduje realizację
F. Chopin, Polonez
sakralizacja toposu podróży
fis-moll op. 44
 w sposób syntetyczny przedstawia
funkcjonowanie motywu wędrowca i pielgrzyma
w literaturze romantycznej; odczytuje
alegoryczne i symboliczne znaczenia tego
motywu
10. Poezja wieszczów. Słuchacze i czytelnicy
G: II.1.1, 2
Poezja 3 4 J. Słowacki,  interpretuje wiersz Słowackiego, wychodząc od  dokonuje samodzielnej analizy i
II.2.1, 2, 4, 5, 6, 7,
wieszczów +*1 Testament mój tytułu i formy podawczej interpretacji wiersza, wykorzystując różne
11
 wskazuje obecne w nim toposy (łódz
, sternik, konteksty (biograficzny, kulturowy, tradycji
II.3.1, 2, 3
symboliczny pogrzeb poety) literackiej itp.)
II.4.1, 2, 4
 określa funkcje apostrof obecnych w wierszu  rozpoznaje charakter wiersza (badając
 interpretuje przesłanie, jakie poeta zostawił wersyfikację)
P: I.1.1, 3, 4, 7
narodowi  określa funkcję melodyjności utworu
I.2.1
I.3.1
C. Norwid,  przy pomocy nauczyciela analizuje  charakteryzuje Norwidowską koncepcję
II.1, 1, 2, 3
Fortepian Szopena i interpretuje wiersz Fortepian Szopena sztuki i artysty (opozycyjną do koncepcji
II.2.1, 2, 3, 4, 5
 charakteryzuje warstwę brzmieniową utworu wieszczów) II.3.1, 2, 3, 4
II.4.1, 2, 3
 wyjaśnia symbolikę motywów i postaci  wskazuje odrębność społecznej i
T. Kwiatkowski, III.1.1, 2, 3, 4, 7
obecnych w utworze artystycznej postawy Norwida
26
III.2.1
Polonez w Hotelu  na podstawie wiersza charakteryzuje  analizuje melodykę wiersza, rozpoznając
Lambert najważniejsze założenia Norwidowskiej zróżnicowanie rytmiczne utworu
koncepcji sztuki  interpretuje obraz Kwiatkowskiego,
R: II.2.1, 2, 3, 4, 5
F. Schubert,  wyjaśnia, dlaczego Chopina nazywano  poetą wykorzystując kontekst historyczny i
II.3.1, 4
Podróż zimowa fortepianu i jakie znaczenia wiązały się z tym kontekst muzyki Chopina
(np. pieśń nr 8 określeniem (romantyczna synteza sztuk)  komentuje stwierdzenie, że  fortepian był
In der Fremde)  interpretuje sformułowanie:  ideał sięgnął najbardziej romantycznym instrumentem
F. Chopin, bruku , podkreślając obecną w nim grę słów
Etiuda c-moll op. (paradoks)  dokonuje syntezy: wskazuje
10 nr 12, zwana  pisze pracę (w formie eseju lub rozprawki) na Norwidowską tendencję  odczytywania
Rewolucyjną temat uszlachetniającego wpływu muzyki na znaków w różnych pozornie zwyczajnych
człowieka wydarzeniach i sytuacjach
 zbiera wnioski z różnych utworów i
C. Norwid,  wyjaśnia, kim są postacie przywołane formułuje tezę o Norwidowskiej koncepcji
Coś ty Atenom w wierszu Norwida i co je łączy wybitnej jednostki i jej roli w postępie
zrobił, Sokratesie...  interpretuje funkcję Norwidowskiego ludzkości
przemilczenia (przypomina też o obecności tego  wykorzystuje informacje znalezione
środka artystycznego we wcześniej poznanych w literaturze przedmiotu do interpretacji
utworach) utworów i syntetyzowania wiedzy
 wygłasza komentarz na temat sensu, jaki
dostrzegał Norwid w pośmiertnych losach
wielkich ludzi
 czyta ze zrozumieniem wywiad z badaczką  w koncepcji poety-wieszcza wskazuje
Zapytajcie sami.
literatury romantycznej elementy postaw romantycznych i filozofii
Rozmowa z Marią
epoki
Janion
 wyjaśnia, na czym polega romantyczna  wyjaśnia, jakie były z
ródła i przyczyny
koncepcja poety-wieszcza romantycznego kultu wieszczów
 objaśnia etymologię słowa  wieszcz i jego  wskazuje wzory postaw podsuwane przez
pomniki
przesunięcie znaczeniowe poezję wieszczów (rekapitulacja wiedzy)
wieszczów
 przedstawia patriotyczny wymiar poezji  wyjaśnia, czym było  brązownictwo i na
romantycznych
wieszczów i jej rolę w zachowaniu tożsamości czym polegała  antybrązownicza
27
narodu pozbawionego własnego państwa działalność Żeleńskiego-Boya
(trwającego w kulturze)
 wskazuje przykłady kultu wieszczów i ich  *samodzielnie interpretuje wiersze
utworów w XIX w. i póz
niej współczesnych poetów, uwzględniając
 *wie, czym jest epigonizm, odróżnia go od środki artystyczne, budowę wersyfikacyjno-
tradycji (dziedzictwa) składniową, sposób wykreowania podmiotu
 wyjaśnia pojęcie  kicz , odwołując się do lirycznego (lub bohaterów lirycznych)
etymologii tego słowa
 *interpretuje wiersze współczesnych poetów,
znajdując w nich różne realizacje motywu
romantycznego wieszcza
*A. Bursa, Poeta  *wskazuje antybrązowniczy charakter utworu
Bursy
*J. Karpiński,  *w czytanych wierszach odnajduje i ocenia
Marzec próby ożywienia pomnikowych postaci
wieszczów
 opisuje wybrany pomnik poety romantycznego
(np. w pobliżu swego miejsca zamieszkania)
G: I.3.1, 3
Cechy języka 1  przedstawia uwarunkowania polityczne  wyjaśnia, w jakim celu romantycy
i stylu i ideowe, które wpłynęły na język romantyzmu stosowali
P: I.1.4
romantyzmu  wymienia najważniejsze cechy języka utworów w swoich utworach takie zabiegi, jak
I.2.2, 3
(synteza) romantycznych (m.in. potoczność języka, archaizacja czy dialektyzacja
II.2.3
prozaizmy, nawiązania do twórczości ludowej,  wyjaśnia, jak przejawiał się romantyczny
III.3.4
orientalizmy; stosowanie niedopowiedzeń, indywidualizm w języku
peryfraz i metafor, stosowanie wyrazów rzadkich  dostrzega wpływy obce na polszczyznę
i dawnych itp.); wskazuje je w czytanych XIX w., w czytanych utworach wskazuje
utworach zapożyczenia i wtręty obcojęzyczne
 określa główne przemiany polszczyzny (zwłaszcza galicyzmy i rusycyzmy)
w pierwszej połowie XIX w.
 w czytanych utworach wskazuje cechy języka
28
typowe dla romantyzmu
 przedstawia spór klasyków z romantykami
o język
G: I.1.1
Synteza 1 2  na podstawie znanych utworów przedstawia  przedstawia filozoficzne podstawy epoki
I.3.1, 2, 3
romantyzmu +*2 główne postawy, prądy filozoficzne i kierunki  charakteryzuje główne założenia
III.1.1, 5
Poznane wcześniej epoki romantycznej historiozofii
III.2, 2, 4, 11
Zagadnienia: i/lub dodatkowe  na wybranych przykładach charakteryzuje  dokonuje syntezy romantycznego
Romantyzm utwory główne gatunki romantyczne: balladę, powieść widzenia artysty (poety) i sztuki
P: I.1.1, 2, 3, 4
jako epoka romantyczne poetycką, dramat romantyczny, poemat  *na wybranych przykładach wyjaśnia,
I.2.1, 2, 3, 4
buntu. i zawierające aluzje dygresyjny czym była romantyczna synteza sztuk,
I.3.1, 4
Nowe idee do romantyzmu,  wyjaśnia znaczenie kategorii: bunt, młodość, wskazuje wyjątkowe znaczenie muzyki
III.1.1, 2, 4, 7
poznawcze. np.: miłość, wolność, rewolucja, lud, wieszcz w epoce  *wygłasza samodzielnie przygotowane
III.2.1
Indywidualizm C. Norwid, Ostatni romantyzmu referaty, w których prezentuje różne
romantyczny. despotyzm;  charakteryzuje kategorię bohatera zagadnienia sztuki romantycznej R: I.1.1, 4
Człowiek wobec romantycznego (wiadomości zdobyte
natury. W. Gombrowicz,  wyjaśnia romantyczne rozumienie tragizmu w szkole uzupełnia samodzielnie
Historia polem Ferdydurke  omawiając utwory, używa poprawnie znalezionymi
zmagań sił (fragment Lekcja terminów: synkretyzm rodzajowy i gatunkowy, w bibliotekach, internecie itp.)
nadprzyrodzo- polskiego) ironia romantyczna, wzniosłość, groteska,  *zabiera głos w klasowej dyskusji na
nych i absurd, retrospekcja temat funkcji wyobraz
ni w sztuce
aktywności O. Nash, Ty, ja  *zabiera głos w klasowej dyskusji na temat współczesnej
człowieka. i P.B. Shelley romantycznych korzeni niektórych postaw, cech  *zabiera głos w dyskusji na temat
Bohater i wartości narodowych aktualności
romantyczny.  czyta ze zrozumieniem tekst z podręcznika na i wyczerpania się romantycznych mitów
Miłość temat dyskusji i debaty; stosuje się do zasad narodowych oraz polskiego etosu
romantyczna. i zaleceń, uczestnicząc w dyskusji klasowej romantycznego
Dramat
romantyczny
jako odbicie
egzystencji.
Nowa estetyka
(synkretyzm,
29
synteza sztuk,
sztuka wyrazem
wolności).
P: I.3.7
Praca klasowa 2 wypracowanie  tworzy dłuższy tekst pisany spójny logicznie  analizuje przyczyny błędów językowych
III.1.1, 2, 3, 6
nr 6 +*1 poprawa i stylistycznie, zgodny z tematem pojawiających się w pracach uczniowskich
na temat  tworzy samodzielną wypowiedz

poznanych argumentacyjną
R: III.1.2
utworów  nadaje swojej wypowiedzi właściwą formę
romantycznych gatunkową i odpowiedni układ kompozycyjny
 dopiera właściwe słownictwo
 dostrzega w wypowiedziach własnych
i cudzych błędy językowe, poprawia je
 określa podstawowe typy błędów językowych
Razem na romantyzm: ok. 56 godz. (kształcenie w zakresie podstawowym) + ok. 28 godz. (* kształcenie w zakresie rozszerzonym), tzn. około
14 tygodni nauki.
30