background image

1

www.scholari
s.pl

Rzymski system 

zapisywania liczb

background image

2

www.scholari
s.pl

Jakich znaków używa się

 do zapisywania liczb 

  systemem rzymskim? 

I

 = 1

V

 = 5

 

X

 = 

10

L

 = 

50

C

 = 

100

D

 = 

500

M

 = 1000

background image

3

www.scholari
s.pl

        pochodzi od słowa 

centum = 100

       

pochodzi od 

słowa  mille = 1000

C

M

background image

4

www.scholari
s.pl

Jak systemem rzymskim 

zapisać inne liczby?

Wystarczy 

dodawać lub 

odejmować znaki

background image

5

www.scholari
s.pl

Które liczby powstają 

z dodawania znaków?

 

6  =  (V + I)  

=  VI

11  =  (X + I)  =  XI

60  =  (L + X)  =  LX

110  =  (C + X)  =  CX

600  =  (D + C)  =  DC

1100  =  (M + C)  =  

MC

background image

6

www.scholari
s.pl

Które liczby powstają 

z odejmowania  znaków?

4  =  (V – 1)  =  IV

9  =  (X – I)  =  IX

40  =  (L – X)  =  XL

90  =  (C – X)  =  XC

400  =  (D – C)  =  CD

900  =  (M – C)  =  CM

background image

7

www.scholari
s.pl

Jakie są inne zasady 

obowiązujące przy 

tworzeniu liczb systemem 

rzymskim?

Obok siebie można zapisać 

tylko trzy jednakowe znaki I, 

X, C, M.

Nie wolno powtarzać obok 

siebie znaków V, L, D.

background image

8

www.scholari
s.pl

Spróbuj zapisać liczby 

znakami rzymskimi:

78  =

LXXVII

I

94  

=

XCIV

116  =

CXV

I

465  

=

CDLXV

999  

=

CMXCIX

  

lub

 

 

IM

background image

9

www.scholari
s.pl

Spróbuj odczytać liczby 

zapisane  znakami 

rzymskimi:

XLV  =

45

LXXIX  =

79

CCXLVI  

=

246

CDXCIV  

=

49

4

MMM  

=

3000

background image

10

www.scholari
s.pl

 Gdzie dzisiaj używa się 

zapisu liczb systemem 

rzymskim? 

  Przy zapisywaniu dat i 

wieków

11  XI 1918

  Przy numeracji ważnych 

rocznic

XV Konkurs 

Chopinowski

  Przy imionach kolejnych 

królów

Zygmunt III Waza

background image

11

www.scholari
s.pl

Gdzie jeszcze używa się 

zapisu liczb systemem 

rzymskim? 

  

Do oznaczania godzin na 

tarczy     zegarowej

  

Przy numeracji 

rozdziałów

  

Na tablicach 

pamiątkowych

  

W inskrypcjach

background image

12

www.scholari
s.pl

Jak zapisać systemem 

rzymskim większe liczby?

I

C

I  = 

 

10 000

I

XLVI

I

  

=

  

4 600

I

DCIV

I

  

=

  

60 400

Liczby w pionowych kreskach 

zwiększają  swoją wartość  

stukrotnie.

background image

13

www.scholari
s.pl

Jak zapisać jeszcze 

większe liczby systemem 

rzymskim?

XXX 

 

=

DV 

 =

 MM

  =

Liczby podkreślone u góry 

zwiększają swoją wartość 

tysiąckrotnie.

30 000

505 
000

2 000 000

background image

14

www.scholari
s.pl

Praca domowa

Na pewno nie raz zwiedzałeś 

stare, zabytkowe obiekty 

budowlane. Czy zauważyłeś, 

na umieszczonych na 

frontonie inskrypcjach, trzy 

literki D.O.M. ?

Czy zastanawiałeś się, co one 

znaczą? Odpowiedzi poszukaj 

w słowniku akronimów.


Document Outline