Rzymski system 

liczbowy

 

 

 

System rzymski wykorzystuje cyfry
pochodzenia etruskiego, które 
Rzymianie przejęli i zmodyfikowali 
ok. 500 r. p.n.e. 
Stosowany był w łacińskiej części 
Europy do końca średniowiecza.
Obecnie cyfry rzymskie stosuje się 

rzadko. 

Służą one głównie do zapisywania 
miesięcy, wieków, oznaczania godzin 
w starych zegarach, rzędów w kinie, 
tomów dzieł, czy liceów (szkół 
podstawowych i gimnazjów nie). 

Historia

 

 

 

W systemie rzymskim do zapisu 
liczb używa się 7 liter/cyfr, z 
których każda oznacza liczbę. 
Oto one:

 

 

 

Ciekawostk

Ciekawostk

a

a

 

 

Nie  istnieją  cyfry  rzymskie  dla  liczb  większych  od 

1000. 

Można je zapisać poprzez zapisanie liczby 100 razy
mniejszej i umieszczenie jej między dwiema 
pionowymi kreseczkami, np.:

Innym  znakiem  jest  nadkreślenie  liczby  zapisanej 

w systemie 

rzymskim,  oznaczające  pomnożenie  przez  1000, 

np.:

 

 

Sposób odczytu i 

zapisu

 

Gdy w rzymskim zapisie liczby:

  cyfry są jednakowe – dodaj je do siebie

III – 3, bo 1 + 1 + 1 = 3
MM – 2000, bo 1000 + 1000 = 2000

  cyfry mniejsze stoją za większymi – dodaj je do nich

XVI – 16, bo 10 + 5 + 1 = 16
MC – 1100, bo 1000 + 100 = 1100

  cyfry mniejsze poprzedzają większe – odejmij je od nich

XIV – 14, bo 10 + (5 - 1) = 14
CM – 900, bo 1000 – 100 = 900.

 

Przy zapisywaniu liczb w systemie rzymskim:

  obok siebie nie mogą występować dwie cyfry V, L i D
  mogą występować kolejno co najwyżej trzy cyfry I, X, C 
i M.