Kształcenie
Kształcenie
pedagogów
pedagogów
specjalnych w Polsce i
specjalnych w Polsce i
na świecie
na świecie
wg.
wg.
Dykcik W. (red.), Pedagogika specjalna. Wydawnictwo naukowe UAM,
Dykcik W. (red.), Pedagogika specjalna. Wydawnictwo naukowe UAM,
Poznań 2003.
Poznań 2003.
Kształcenie pedagogów
Kształcenie pedagogów
specjalnych
specjalnych
Studia w zakresie pedagogiki specjalnej
Studia w zakresie pedagogiki specjalnej
mają
mają
charakter interdyscyplinarny
charakter interdyscyplinarny
,
,
ponieważ obejmują oprócz wiedzy, jaką
ponieważ obejmują oprócz wiedzy, jaką
powinien posiadać każdy humanista
powinien posiadać każdy humanista
pedagog także wiedzę z zakresu:
pedagog także wiedzę z zakresu:
–
medycyny,
medycyny,
–
psychologii klinicznej,
psychologii klinicznej,
–
teorii i organizacji kształcenia specjalnego,
teorii i organizacji kształcenia specjalnego,
–
umiejętności z zakresu nauczania i wychowania
umiejętności z zakresu nauczania i wychowania
dzieci o konkretnym upośledzeniu
dzieci o konkretnym upośledzeniu
(konkretnej
(konkretnej
niesprawności), jak również w zakresie
niesprawności), jak również w zakresie
wszystkich terapii stosowanych w odniesieniu
wszystkich terapii stosowanych w odniesieniu
do dzieci niepełnosprawnych.
do dzieci niepełnosprawnych.
Osobowość pedagogów
Osobowość pedagogów
specjalnych
specjalnych
(wg. H. Borzyszkowskiej)
(wg. H. Borzyszkowskiej)
Pedagog specjalny musi rozumieć
Pedagog specjalny musi rozumieć
wartość społeczną swojej pracy
wartość społeczną swojej pracy
i
i
charakteryzować się specjalnym
charakteryzować się specjalnym
stosunkiem do jednostki
stosunkiem do jednostki
upośledzonej.
upośledzonej.
–
W tym stosunku nie może być miejsca
W tym stosunku nie może być miejsca
na sentymentalizm, tkliwość czy też
na sentymentalizm, tkliwość czy też
rozrzewnienie, ale musi się on
rozrzewnienie, ale musi się on
odznaczać racjonalną organizacją opieki
odznaczać racjonalną organizacją opieki
rewalidacyjnej.
rewalidacyjnej.
…
…
Pedagog specjalny, musi też dobrze
Pedagog specjalny, musi też dobrze
zrozumieć problemy indywidualności
zrozumieć problemy indywidualności
i otoczyć dużą troską każdą
i otoczyć dużą troską każdą
jednostkę
jednostkę
, aby wprowadzić ją na
, aby wprowadzić ją na
odpowiednią drogę rewalidacji.
odpowiednią drogę rewalidacji.
–
Wynika z tego, że pedagog specjalny
Wynika z tego, że pedagog specjalny
powinien odznaczać się dużą
powinien odznaczać się dużą
wnikliwością poznawczą i badawczą
wnikliwością poznawczą i badawczą
dociekliwością.
dociekliwością.
…
…
Pedagog specjalny musi też być wyjątkowo
Pedagog specjalny musi też być wyjątkowo
odpowiedzialny za organizowany proces
odpowiedzialny za organizowany proces
dydaktyczno-wychowawczy
dydaktyczno-wychowawczy
z jednostką
z jednostką
upośledzoną.
upośledzoną.
–
To duże poczucie odpowiedzialności zmusza go
To duże poczucie odpowiedzialności zmusza go
do współpracy z różnymi specjalistami, rodziną,
do współpracy z różnymi specjalistami, rodziną,
bliższym i dalszym środowiskiem społecznym.
bliższym i dalszym środowiskiem społecznym.
Musi on posiadać również dobrą umiejętność
Musi on posiadać również dobrą umiejętność
organizowania jej.
organizowania jej.
–
Praca ta wymaga, aby odznaczał się
Praca ta wymaga, aby odznaczał się
łatwością
łatwością
w nawiązywaniu kontaktów z różnymi osobami.
w nawiązywaniu kontaktów z różnymi osobami.
…
…
Ze względu na często spotykany u jednostek
Ze względu na często spotykany u jednostek
niepełnosprawnych brak wiary we własne siły i
niepełnosprawnych brak wiary we własne siły i
możliwości, poczucie niższości, procesy
możliwości, poczucie niższości, procesy
zahamowania i frustracji, pedagoga specjalnego
zahamowania i frustracji, pedagoga specjalnego
musi cechować wyjątkowe
musi cechować wyjątkowe
zaufanie i
zaufanie i
przychylność do jednostek niepełnosprawnych
przychylność do jednostek niepełnosprawnych
.
.
–
Wyżej wymienione właściwości osobowościowe
Wyżej wymienione właściwości osobowościowe
potrzebne są, aby zapewnić sobie dobre efekty pracy w
potrzebne są, aby zapewnić sobie dobre efekty pracy w
zakresie przeciwdziałania frustracji, a także nabywania
zakresie przeciwdziałania frustracji, a także nabywania
przez jednostkę niepełnosprawną poczucia własnej
przez jednostkę niepełnosprawną poczucia własnej
godności i wartości.
godności i wartości.
…
…
Osobowość pedagoga specjalnego
Osobowość pedagoga specjalnego
powinna
powinna
odznaczać się również
odznaczać się również
dużym optymizmem
dużym optymizmem
, który zapobiega
, który zapobiega
zniechęceniu, gdy rezultaty jego
zniechęceniu, gdy rezultaty jego
pracy są skromne lub gdy trzeba na
pracy są skromne lub gdy trzeba na
nie długo czekać.
nie długo czekać.
…
…
Ewa Tomasik podkreśla,
Ewa Tomasik podkreśla,
że:
że:
pedagog specjalny oprócz kwalifikacji
pedagog specjalny oprócz kwalifikacji
w zakresie nauczania i wychowania
w zakresie nauczania i wychowania
osób o konkretnym upośledzeniu,
osób o konkretnym upośledzeniu,
musi być obrońcą osób
musi być obrońcą osób
niepełnosprawnych i zapewnić im
niepełnosprawnych i zapewnić im
poczucie bezpieczeństwa
poczucie bezpieczeństwa
;
;
…
…
pedagog specjalny winien być
pedagog specjalny winien być
przygotowany do współdziałania w
przygotowany do współdziałania w
tworzeniu diagnozy i prognozy
tworzeniu diagnozy i prognozy
oraz
oraz
winien
winien
organizować terapię
organizować terapię
i
i
rehabilitację doraźną w stosunku do
rehabilitację doraźną w stosunku do
dzieci o sprzężonych upośledzeniach,
dzieci o sprzężonych upośledzeniach,
(zwłaszcza w środowiskach oddalonych od
(zwłaszcza w środowiskach oddalonych od
specjalistycznych poradni i gabinetów
specjalistycznych poradni i gabinetów
terapeutyczno-rehabilitacyjnych);
terapeutyczno-rehabilitacyjnych);
…
…
pedagog specjalny
pedagog specjalny
powinien mieć
powinien mieć
umiejętności kształtowania kultury
umiejętności kształtowania kultury
społeczeństwa, jeżeli chodzi o osoby
społeczeństwa, jeżeli chodzi o osoby
niepełnosprawne
niepełnosprawne
, zgodnie z
, zgodnie z
maksymą sformułowaną przez Marię
maksymą sformułowaną przez Marię
Grzegorzewską - organizatorkę
Grzegorzewską - organizatorkę
Państwowego Instytutu Pedagogiki
Państwowego Instytutu Pedagogiki
Specjalnej - „Nie ma kaleki - jest
Specjalnej - „Nie ma kaleki - jest
człowiek”.
człowiek”.
Absolwenci studiów pedagogiki specjalnej
Absolwenci studiów pedagogiki specjalnej
posiadają kwalifikacje naukowo-
posiadają kwalifikacje naukowo-
pedagogiczne w jednej z siedmiu wybranych
pedagogiczne w jednej z siedmiu wybranych
specjalności:
specjalności:
Specjalność
Specjalność
oligofrenopedagogika:
oligofrenopedagogika:
wychowanie w przedszkolu i nauczanie w
wychowanie w przedszkolu i nauczanie w
ośmioklasowej szkole podstawowej dla
ośmioklasowej szkole podstawowej dla
upośledzonych umysłowo w stopniu
upośledzonych umysłowo w stopniu
umiarkowanym i znacznym,
umiarkowanym i znacznym,
nauczanie w klasach początkowych szkoły
nauczanie w klasach początkowych szkoły
podstawowej dla upośledzonych umysłowo w
podstawowej dla upośledzonych umysłowo w
stopniu lekkim,
stopniu lekkim,
nauczanie przedmiotów ogólnokształcących w
nauczanie przedmiotów ogólnokształcących w
klasach
klasach
IV-
IV-
VIII szkoły podstawowej dla
VIII szkoły podstawowej dla
upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim,
upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim,
wychowanie internatowe dla upośledzonych w
wychowanie internatowe dla upośledzonych w
stopniu lekkim umiarkowanym i znacznym,
stopniu lekkim umiarkowanym i znacznym,
rehabilitacja indywidualna dziecka upośledzonego
rehabilitacja indywidualna dziecka upośledzonego
umysłowo.
umysłowo.
Specjalność
Specjalność
surdopedagogika:
surdopedagogika:
wychowanie w przedszkolu i nauczanie w
wychowanie w przedszkolu i nauczanie w
klasach początkowych szkoły podstawowej
klasach początkowych szkoły podstawowej
dla niesłyszących i słabo słyszących,
dla niesłyszących i słabo słyszących,
nauczanie przedmiotów
nauczanie przedmiotów
ogólnokształcących w klasach
ogólnokształcących w klasach
VI-
VI-
VIII szkoły
VIII szkoły
podstawowej dla niesłyszących i słabo
podstawowej dla niesłyszących i słabo
słyszących,
słyszących,
rehabilitacja indywidualna dziecka
rehabilitacja indywidualna dziecka
niesłyszącego i słabo słyszącego.
niesłyszącego i słabo słyszącego.
Specjalność
Specjalność
tyflopedagogika:
tyflopedagogika:
wychowanie w przedszkolu i nauczanie w
wychowanie w przedszkolu i nauczanie w
klasach początkowych szkoły podstawowej
klasach początkowych szkoły podstawowej
dla niewidomych i słabo widzących,
dla niewidomych i słabo widzących,
nauczanie przedmiotów
nauczanie przedmiotów
ogólnokształcących w klasach
ogólnokształcących w klasach
IV-
IV-
VIII szkoły
VIII szkoły
podstawowej dla niewidomych i słabo
podstawowej dla niewidomych i słabo
widzących,
widzących,
wychowanie internatowe dzieci
wychowanie internatowe dzieci
niewidzących i słabo widzących,
niewidzących i słabo widzących,
rehabilitacja indywidualna dziecka
rehabilitacja indywidualna dziecka
niewidomego i słabo widzącego.
niewidomego i słabo widzącego.
Specjalność pedagogika
Specjalność pedagogika
lecznicza (terapeutyczna):
lecznicza (terapeutyczna):
wychowanie w przedszkolu i nauczanie
wychowanie w przedszkolu i nauczanie
dzieci chorych w klasach I-III w warunkach
dzieci chorych w klasach I-III w warunkach
zakładu leczniczego,
zakładu leczniczego,
prowadzenie zajęć pozalekcyjnych
prowadzenie zajęć pozalekcyjnych
(odciążających, podtrzymujących i
(odciążających, podtrzymujących i
relaksacyjnych) z dziećmi chorymi w
relaksacyjnych) z dziećmi chorymi w
warunkach zakładu leczniczego,
warunkach zakładu leczniczego,
terapia indywidualna dziecka chorego w
terapia indywidualna dziecka chorego w
warunkach zakładu leczniczego.
warunkach zakładu leczniczego.
Specjalność pedagogika
Specjalność pedagogika
korekcyjna:
korekcyjna:
stymulacja rozwojowa dziecka
stymulacja rozwojowa dziecka
nieharmonijnie rozwiniętego (z
nieharmonijnie rozwiniętego (z
zaburzeniami rozwojowymi) w wieku 3-6
zaburzeniami rozwojowymi) w wieku 3-6
lat,
lat,
usprawnienie (pomoc korekcyjno-
usprawnienie (pomoc korekcyjno-
wyrównawcza) dziecka z trudnościami w
wyrównawcza) dziecka z trudnościami w
uczeniu się w klasach I-III szkoły
uczeniu się w klasach I-III szkoły
podstawowej zwykłej z powodu zaburzonej
podstawowej zwykłej z powodu zaburzonej
percepcji wzrokowej i słuchowej oraz
percepcji wzrokowej i słuchowej oraz
koordynacji psychoruchowej i lateralizacji,
koordynacji psychoruchowej i lateralizacji,
jak również zaburzeń emocjonalnych.
jak również zaburzeń emocjonalnych.
Specjalność logopedia
Specjalność logopedia
(terapia mowy):
(terapia mowy):
umiejętność diagnozy zaburzeń komunikacji
umiejętność diagnozy zaburzeń komunikacji
,
,
terapia zaburzeń fonacyjnych,
terapia zaburzeń fonacyjnych,
terapia logopedyczna osób z uszkodzonym
terapia logopedyczna osób z uszkodzonym
słuchem,
słuchem,
terapia osób z afazją, alalią i mózgowym
terapia osób z afazją, alalią i mózgowym
porażeniem dziecięcym,
porażeniem dziecięcym,
terapia osób jąkających się i z innymi
terapia osób jąkających się i z innymi
zaburzeniami płynności mówienia,
zaburzeniami płynności mówienia,
terapia mowy osób upośledzonych umysłowo, z
terapia mowy osób upośledzonych umysłowo, z
zespołem Downa,
zespołem Downa,
terapia osób autystycznych i osób z mutyzmem.
terapia osób autystycznych i osób z mutyzmem.
Specjalność pedagogika
Specjalność pedagogika
resocjalizacyjna:
resocjalizacyjna:
nauczanie przedmiotów ogólnokształcących
nauczanie przedmiotów ogólnokształcących
nieletnich i młodocianych w szkole podstawowej
nieletnich i młodocianych w szkole podstawowej
(jest to z reguły reedukacja) zorganizowanej w
(jest to z reguły reedukacja) zorganizowanej w
państwowym młodzieżowym ośrodku
państwowym młodzieżowym ośrodku
wychowawczym, schronisku dla nieletnich bądź w
wychowawczym, schronisku dla nieletnich bądź w
zakładzie poprawczym,
zakładzie poprawczym,
prowadzenie zajęć resocjalizacyjnych w
prowadzenie zajęć resocjalizacyjnych w
państwowym młodzieżowym ośrodku
państwowym młodzieżowym ośrodku
wychowawczym, schronisku dla nieletnich bądź w
wychowawczym, schronisku dla nieletnich bądź w
zakładzie poprawczym,
zakładzie poprawczym,
oddziaływanie resocjalizacyjne „w kuratorskim,
oddziaływanie resocjalizacyjne „w kuratorskim,
ośrodku pracy”,
ośrodku pracy”,
oddziaływania resocjalizacyjne w ośrodku
oddziaływania resocjalizacyjne w ośrodku
socjoterapii.
socjoterapii.
Sylwetka absolwenta studiów
Sylwetka absolwenta studiów
pedagogiki specjalnej
pedagogiki specjalnej
Absolwent powinien dysponować
Absolwent powinien dysponować
wiedzą dotyczącą prawidłowości
wiedzą dotyczącą prawidłowości
rozwojowych człowieka,
rozwojowych człowieka,
dewiacji organicznych i społecznych,
dewiacji organicznych i społecznych,
możliwości edukacyjnych,
możliwości edukacyjnych,
rehabilitacyjnych, resocjalizacyjnych i
rehabilitacyjnych, resocjalizacyjnych i
terapeutycznych osób
terapeutycznych osób
niepełnosprawnych i
niepełnosprawnych i
niedostosowanych społecznie.
niedostosowanych społecznie.
…
…
Powinien posiadać umiejętności w
Powinien posiadać umiejętności w
zakresie wybranej specjalności
zakresie wybranej specjalności
odpowiadającej typowi placówki
odpowiadającej typowi placówki
specjalnej bądź rodzajowi odchylenia
specjalnej bądź rodzajowi odchylenia
od normy.
od normy.
…
…
Powinien posiadać umiejętności w
Powinien posiadać umiejętności w
zakresie opanowane metody
zakresie opanowane metody
stymulacji, usprawniania, terapii i
stymulacji, usprawniania, terapii i
kształcenia adekwatnego do
kształcenia adekwatnego do
możliwości psychofizycznych
możliwości psychofizycznych
jednostek odchylonych od normy.
jednostek odchylonych od normy.
…
…
Powinien znać język umożliwiający
Powinien znać język umożliwiający
korzystanie z literatury w zakresie
korzystanie z literatury w zakresie
pedagogiki specjalnej oraz mieć
pedagogiki specjalnej oraz mieć
zdolności dostrzegania i
zdolności dostrzegania i
samodzielnego rozwiązywania
samodzielnego rozwiązywania
problemów naukowych, edukacyjnych
problemów naukowych, edukacyjnych
i rehabilitacyjnych, a także
i rehabilitacyjnych, a także
umiejętność przygotowania publikacji
umiejętność przygotowania publikacji
z zakresu swojej działalności”.
z zakresu swojej działalności”.
(Dz.U.
(Dz.U.
MEN
MEN
z
z
1996r. nr 6, póz. 30, s. 2)
1996r. nr 6, póz. 30, s. 2)
Treści programowe,
Treści programowe,
przedmiotów kierunkowych,
przedmiotów kierunkowych,
zawodowych i
zawodowych i
specjalizacyjnych na studiach
specjalizacyjnych na studiach
pedagogika specjalna.
pedagogika specjalna.
Biblioterapia
Biblioterapia
Terapeutyczny wpływ książki w
Terapeutyczny wpływ książki w
procesie leczenia, rekonwalescencji
procesie leczenia, rekonwalescencji
irehabilitacji
irehabilitacji
.
.
Biblioterapia kliniczna i
Biblioterapia kliniczna i
wychowawczo-humanistyczna.
wychowawczo-humanistyczna.
Proces biblioterapii
Proces biblioterapii
Dydaktyka specjalna
Dydaktyka specjalna
Dydaktyka ogólna a dydaktyka specjalna.
Dydaktyka ogólna a dydaktyka specjalna.
Podział dydaktyki specjalnej (dydaktyka
Podział dydaktyki specjalnej (dydaktyka
korekcyjna, dydaktyka resocjalizacyjna,
korekcyjna, dydaktyka resocjalizacyjna,
dydaktyka terapeutyczna, oligofrenodydaktyka,
dydaktyka terapeutyczna, oligofrenodydaktyka,
surdodydaktyka, tyflodydaktyka).
surdodydaktyka, tyflodydaktyka).
Miejsce i rola dydaktyki specjalnej w szkolnictwie
Miejsce i rola dydaktyki specjalnej w szkolnictwie
ogólnym (w tzw. kształceniu integracyjnym).
ogólnym (w tzw. kształceniu integracyjnym).
Specyfika procesu nauczania i uczenia się osób
Specyfika procesu nauczania i uczenia się osób
odchylonych od normy (w nauczaniu specjalnym).
odchylonych od normy (w nauczaniu specjalnym).
Metody i środki nauczania preferowane w
Metody i środki nauczania preferowane w
kształceniu osób odchylonych od normy.
kształceniu osób odchylonych od normy.
Zagadnienie efektywności w nauczaniu
Zagadnienie efektywności w nauczaniu
specjalnym.
specjalnym.
Ergoterapia
Ergoterapia
Podstawowe wiadomości z fizjologii i
Podstawowe wiadomości z fizjologii i
organiza
organiza
cj
cj
i
i
pracy. Kompensacyjny i
pracy. Kompensacyjny i
terapeutyczny charakter pracy u
terapeutyczny charakter pracy u
osób niepełnosprawnych i
osób niepełnosprawnych i
niedostosowanych społecznie.
niedostosowanych społecznie.
Preferowane techniki w ergoterapii
Preferowane techniki w ergoterapii
osób niepełnosprawnych i
osób niepełnosprawnych i
niedostosowanych społecznie.
niedostosowanych społecznie.
Ekonomiczne aspekty ergoterapii.
Ekonomiczne aspekty ergoterapii.
Historia kształcenia
Historia kształcenia
specjalnego
specjalnego
Stosunek do osób ułomnych (niepełnosprawnych)
Stosunek do osób ułomnych (niepełnosprawnych)
i trudnych od starożytności do XVIII wieku.
i trudnych od starożytności do XVIII wieku.
Poglądy wybitnych osób na temat życia osób
Poglądy wybitnych osób na temat życia osób
niepełnosprawnych.
niepełnosprawnych.
Rola i znaczenie haseł Wielkiej Rewolucji
Rola i znaczenie haseł Wielkiej Rewolucji
Francuskiej w kształtowaniu się poglądów na
Francuskiej w kształtowaniu się poglądów na
życie osób niepełnosprawnych.
życie osób niepełnosprawnych.
Rozwój instytucjonalnego kształcenia i opieki osób
Rozwój instytucjonalnego kształcenia i opieki osób
niepełnosprawnych i wykolejonych społecznie w
niepełnosprawnych i wykolejonych społecznie w
XIX i
XIX i
XX
XX
wieku w Europie, ze szczególnym
wieku w Europie, ze szczególnym
uwzględnieniem Polski.
uwzględnieniem Polski.
Kształcenie pedagogów specjalnych w Polsce od
Kształcenie pedagogów specjalnych w Polsce od
1922 r. Czołowi pedagodzy specjalni w Polsce.
1922 r. Czołowi pedagodzy specjalni w Polsce.
Kinezyterapia
Kinezyterapia
Odchylenia od normy w budowie i
Odchylenia od normy w budowie i
postawie ciała.
postawie ciała.
Systematyka i metodyka ćwiczeń
Systematyka i metodyka ćwiczeń
korygujących poszczególne partie
korygujących poszczególne partie
mięśniowe i funkcje organizmu.
mięśniowe i funkcje organizmu.
Próby wydolnościowe organizmu oraz
Próby wydolnościowe organizmu oraz
sprawności fizycznej.
sprawności fizycznej.
Logopedia
Logopedia
Budowa i czynności aparatu mowy.
Budowa i czynności aparatu mowy.
Kształtowanie się mowy dziecka w
Kształtowanie się mowy dziecka w
zależności od przebiegu rozwoju
zależności od przebiegu rozwoju
psychofizycznego dziecka.
psychofizycznego dziecka.
Etiologia i klasyfikacja zaburzeń
Etiologia i klasyfikacja zaburzeń
mowy.
mowy.
Diagnostyka i terapia logopedyczna.
Diagnostyka i terapia logopedyczna.
Metodologia badań w
Metodologia badań w
pedagogice specjalnej
pedagogice specjalnej
Swoiste cechy osób niepełnosprawnych (sytuacja,
Swoiste cechy osób niepełnosprawnych (sytuacja,
diagnoza, terapia, populacja) jako przedmiot
diagnoza, terapia, populacja) jako przedmiot
badań naukowych.
badań naukowych.
Elementy warsztatu empirycznego: typy badań
Elementy warsztatu empirycznego: typy badań
empirycznych, rodzaje i techniki obserwacji,
empirycznych, rodzaje i techniki obserwacji,
narzędzia pomiaru (ankieta, kwestionariusz, test),
narzędzia pomiaru (ankieta, kwestionariusz, test),
zasady ilościowej i jakościowej interpretacji
zasady ilościowej i jakościowej interpretacji
wyników, podstawowe pojęcia statystyki opisowej
wyników, podstawowe pojęcia statystyki opisowej
i indukcyjnej.
i indukcyjnej.
Studium indywidualnych przypadków jako źródło
Studium indywidualnych przypadków jako źródło
poznania rozwoju, rehabilitacji i karier osób
poznania rozwoju, rehabilitacji i karier osób
niepełnosprawnych.
niepełnosprawnych.
Muzykoterapia
Muzykoterapia
Rola terapeutyczna muzyki.
Rola terapeutyczna muzyki.
Programy muzyczne o charakterze
Programy muzyczne o charakterze
pobudzającym, tonizującym i
pobudzającym, tonizującym i
relaksacyjnym.
relaksacyjnym.
Konstrukcja i przebieg seansów
Konstrukcja i przebieg seansów
muzykoterapeutycznych, w
muzykoterapeutycznych, w
zależności od rodzaju choroby bądź
zależności od rodzaju choroby bądź
niepełnosprawności.
niepełnosprawności.
Patologia ogólna
Patologia ogólna
Zdrowie a choroba, konsekwencje choroby
Zdrowie a choroba, konsekwencje choroby
dla człowieka, wyzdrowienie.
dla człowieka, wyzdrowienie.
Śmierć jako naturalna konsekwencja życia,
Śmierć jako naturalna konsekwencja życia,
prawo do godnego umierania.
prawo do godnego umierania.
Patologia poszczególnych układów
Patologia poszczególnych układów
(organów).
(organów).
Zaburzenia przemiany węglowodanowej,
Zaburzenia przemiany węglowodanowej,
tłuszczowej, białkowej, wodnej i
tłuszczowej, białkowej, wodnej i
mineralnej.
mineralnej.
Zmiany postępowe, zapalenia i nowotwory.
Zmiany postępowe, zapalenia i nowotwory.
Patologia społeczna
Patologia społeczna
Rozwój cywilizacji a dewiacje społeczne.
Rozwój cywilizacji a dewiacje społeczne.
Bezrobocie jako problem społeczny.
Bezrobocie jako problem społeczny.
Determinanty oraz rozwój alkoholizmu i
Determinanty oraz rozwój alkoholizmu i
narkomanii w Polsce.
narkomanii w Polsce.
Prostytucja homoseksualna.
Prostytucja homoseksualna.
Rozwody w Polsce i ich skutki społeczne.
Rozwody w Polsce i ich skutki społeczne.
Człowiek w sytuacji trudnej; rozmiary
Człowiek w sytuacji trudnej; rozmiary
zjawiska samobójstw w Polsce.
zjawiska samobójstw w Polsce.
Pedeutologia
Pedeutologia
Nauczyciel jako zawód (kształcenie, status
Nauczyciel jako zawód (kształcenie, status
prawny).
prawny).
Osobowość nauczyciela (struktura,
Osobowość nauczyciela (struktura,
potrzeby i poczucie kontroli).
potrzeby i poczucie kontroli).
Pedagog specjalny (zadania,
Pedagog specjalny (zadania,
predyspozycje, kształcenie, osobowość).
predyspozycje, kształcenie, osobowość).
Problemy deontologiczne zawodu
Problemy deontologiczne zawodu
pedagoga specjalnego.
pedagoga specjalnego.
Badania nad zawodem pedagoga
Badania nad zawodem pedagoga
specjalnego.
specjalnego.
Pedagogika specjalna
Pedagogika specjalna
Przedmiot i zakres pedagogiki specjalnej.
Przedmiot i zakres pedagogiki specjalnej.
Relacje pedagogiki specjalnej z innymi
Relacje pedagogiki specjalnej z innymi
dyscyplinami naukowymi.
dyscyplinami naukowymi.
Rozmiary zjawiska niepełnosprawności w populacji
Rozmiary zjawiska niepełnosprawności w populacji
generalnej i młodzieżowej.
generalnej i młodzieżowej.
Zasady i metody pracy pedagogicznej z osobami
Zasady i metody pracy pedagogicznej z osobami
odchylonymi od normy.
odchylonymi od normy.
System kształcenia specjalnego w Polsce na tle
System kształcenia specjalnego w Polsce na tle
systemów w innych państwach.
systemów w innych państwach.
Subdyscypliny pedagogiki specjalnej.
Subdyscypliny pedagogiki specjalnej.
Postawy społeczne wobec niepełnosprawnych
Postawy społeczne wobec niepełnosprawnych
(deontologia w praktyce), idea integracji osób
(deontologia w praktyce), idea integracji osób
niepełnosprawnych ze społeczeństwem.
niepełnosprawnych ze społeczeństwem.
Problemy osób niepełnosprawnych dorosłych
Problemy osób niepełnosprawnych dorosłych
funkcjonujących samodzielnie, w rodzinach i
funkcjonujących samodzielnie, w rodzinach i
wspólnotach.
wspólnotach.
Psychiatria i psychopatologia
Psychiatria i psychopatologia
dzieci i młodzieży
dzieci i młodzieży
Podstawowe wyznaczniki życia
Podstawowe wyznaczniki życia
psychicznego.
psychicznego.
Zaburzenia podstawowych procesów
Zaburzenia podstawowych procesów
psychicznych.
psychicznych.
Etiologia i patogeneza chorób: nerwice,
Etiologia i patogeneza chorób: nerwice,
psychopatie, charakteropatie, psychozy,
psychopatie, charakteropatie, psychozy,
zespół wodogłowia, mózgowe porażenie
zespół wodogłowia, mózgowe porażenie
dziecięce, padaczka, zespoły depresyjne,
dziecięce, padaczka, zespoły depresyjne,
schizofrenia dziecięca.
schizofrenia dziecięca.
Zaburzenia zachowania dzieci szkolnych.
Zaburzenia zachowania dzieci szkolnych.
Nerwice, psychozy i agresja w okresie
Nerwice, psychozy i agresja w okresie
dojrzewania.
dojrzewania.
Psychologia kliniczna
Psychologia kliniczna
Koncepcje związku między funkcjami ustrojowymi
Koncepcje związku między funkcjami ustrojowymi
i psychicznymi.
i psychicznymi.
Koncepcje potrzeb, uczenia się, wymiany
Koncepcje potrzeb, uczenia się, wymiany
systemowe.
systemowe.
Ego i warunki patologii jego rozwoju. Patologia
Ego i warunki patologii jego rozwoju. Patologia
osobowości w ujęciu humanistycznym.
osobowości w ujęciu humanistycznym.
Zaburzenia
Zaburzenia
funk
funk
cj
cj
i percepcyjnych,
i percepcyjnych,
zaburzenia
zaburzenia
emocjonalne, w kształtowaniu się funkcji „ja”, w
emocjonalne, w kształtowaniu się funkcji „ja”, w
zachowaniu społecznym.
zachowaniu społecznym.
Problemy rozwoju seksualnego.
Problemy rozwoju seksualnego.
Funkcje symptomów: przystosowawcza,
Funkcje symptomów: przystosowawcza,
komunikacyjna, katarktyczna, dekompensacyjna.
komunikacyjna, katarktyczna, dekompensacyjna.
Psychoterapia
Psychoterapia
Zadania psychoterapii w zależności
Zadania psychoterapii w zależności
od stanu psychicznego,
od stanu psychicznego,
emocjonalnego i osobowości
emocjonalnego i osobowości
jednostki.
jednostki.
Psychoterapia indywidualna i
Psychoterapia indywidualna i
grupowa, dyrektywna i
grupowa, dyrektywna i
niedyrektywna, bezpośrednia i
niedyrektywna, bezpośrednia i
pośrednia, powierzchowna i głęboka.
pośrednia, powierzchowna i głęboka.
Rehabilitacja przez
Rehabilitacja przez
twórczość
twórczość
Wykorzystanie możliwości
Wykorzystanie możliwości
rehabilitacyjnych tkwiących w
rehabilitacyjnych tkwiących w
procesie tworzenia dzieła oraz
procesie tworzenia dzieła oraz
kontaktów ze sztuką.
kontaktów ze sztuką.
Doskonalenie własnych sprawności
Doskonalenie własnych sprawności
jako technik kompensacyjno-
jako technik kompensacyjno-
terapeutycznych osób
terapeutycznych osób
niepełnosprawnych i
niepełnosprawnych i
niedostosowanych społecznie.
niedostosowanych społecznie.
Ustawodawstwo społeczne
Ustawodawstwo społeczne
Ustawodawstwo społeczne wśród innych
Ustawodawstwo społeczne wśród innych
norm prawnych.
norm prawnych.
Deklaracja Praw Dziecka.
Deklaracja Praw Dziecka.
Rodzice a dzieci oraz dzieci a rodzice w
Rodzice a dzieci oraz dzieci a rodzice w
świetle kodeksu rodzinnego i
świetle kodeksu rodzinnego i
opiekuńczego.
opiekuńczego.
Nieletni w świetle kodeksu karnego i
Nieletni w świetle kodeksu karnego i
kodeksu postępowania cywilnego.
kodeksu postępowania cywilnego.
Regulacje prawne: o postępowaniu w
Regulacje prawne: o postępowaniu w
sprawach nieletnich, o wychowaniu w
sprawach nieletnich, o wychowaniu w
trzeźwości i o zapobieganiu narkomanii.
trzeźwości i o zapobieganiu narkomanii.
Bibliografia
Bibliografia
Hulek A. (1989),
Hulek A. (1989),
Stan obecni/ i kierunki przebudowy kształcenia
Stan obecni/ i kierunki przebudowy kształcenia
specjalnego w Polsce. Ra-porty tematyczne.
specjalnego w Polsce. Ra-porty tematyczne.
Nr 11. Warszawa-Kraków,
Nr 11. Warszawa-Kraków,
PWN.
PWN.
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych,
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych,
„Monitor Polski" z 1997, nr 50, póz.
„Monitor Polski" z 1997, nr 50, póz.
475.
475.
Marek-Ruka M. (1997),
Marek-Ruka M. (1997),
Teoria i praktyka rehabilitacji w dorobku naukowym
Teoria i praktyka rehabilitacji w dorobku naukowym
profesora Aleksandra Hulka,
profesora Aleksandra Hulka,
Warszawa, WSPS.
Warszawa, WSPS.
pańczyk J. (1997),
pańczyk J. (1997),
Czlowiek dużego formatu,
Czlowiek dużego formatu,
(w:) Marek-Ruka M. (red.),
(w:) Marek-Ruka M. (red.),
Teoria i prakty ka rehabilitacji w dorobku naukowym profesora Aleksandra
Teoria i prakty ka rehabilitacji w dorobku naukowym profesora Aleksandra
Hulka,
Hulka,
Warszawa, WSPS.
Warszawa, WSPS.
Pańczyk J. (1998),
Pańczyk J. (1998),
Wyróiunywanie szans osób niepełnosprawnych w
Wyróiunywanie szans osób niepełnosprawnych w
zakresie oświaty.
zakresie oświaty.
„Ro czniki Pedagogiki Specjalnej", t. 9, Warszawa, WSPS.
„Ro czniki Pedagogiki Specjalnej", t. 9, Warszawa, WSPS.
Pańczyk J. (1999),
Pańczyk J. (1999),
Przesłanki i uwarunkowania niesegregacyjnego
Przesłanki i uwarunkowania niesegregacyjnego
kształcenia osób niepeł nosprawnych.
kształcenia osób niepeł nosprawnych.
„Roczniki Pedagogiki Specjalnej",
„Roczniki Pedagogiki Specjalnej",
1.10, Warszawa, WSPS.
1.10, Warszawa, WSPS.
„
„
Rocznik Statystyczny" (1999), Warszawa, GUS.
Rocznik Statystyczny" (1999), Warszawa, GUS.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. iv
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 r. iv
sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych.
sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych.
Dz.U. nr 14,
Dz.U. nr 14,
póz. 128.
póz. 128.