13

Zgodność

wewnętrzn

a

Test-

Retest

Charakterystyka psychometryczna

testu

Rzetelność

Trafnoś

ć

Kryterial

na

Treściowa

Teoretyczn

a

Aspekt

zbieżny

Aspekt

rozbieżny

Prognostycz

a

Diagnostycz

na

Trudność

pozycji

Moc

dyskryminacyj

na

Wersje

równoleg

łe

Metoda

połówkow

a

Oceny

sędziów

Analiza

pozycji

Różne

oszacowania

rzetelności

Różne rodzaje
trafności

Strategie konstruowania

testów

1). teoretyczna (dedukcyjna)

2). zewnętrzna (kryterialna)

3). wewnętrzna (indukcyjna)

Porównanie strategii konstrukcji

testów

Aspekty opisu strategii:

a). dostępność teorii psychologicznej
w strategii: dedukcyjna ("teoria"),
kryterialna ("wiedza"), indukcyjna
("metodologia");

Porównanie strategii konstrukcji

testów (c.d.)

b). model psychometryczny
zastosowany do konstrukcji testu:
teoretyczna - analiza pozycji
(korelacja pozycja-skala, zewnętrzna
- analiza pozycji (korelacja pozycja-
kryterium), indukcyjna -
eksploracyjna analiza czynnikowa;

Porównanie strategii

konstrukcji testów (c.d.)

c). efekt finalny: w zakresie
psychologicznym, diagnostycznym i
psychometrycznym - każda strategia
ma swoje zalety i wady - zależnie od
typu problemu należy stosować różne
strategie.

Strategia teoretyczna

Strategia teoretyczna



opiera się na teorii psychologicznej,
celem konstrukcji jest pomiar cech
postulowanych przez teorię



kluczowym etapem konstrukcji jest
analiza definicji cech



odwołuje się do danych z prób
reprezentatywnych



kryterium włączania pozycji do skali mogą
być:
trudność pozycji, moc dyskryminacyjna



powstałe narzędzia cechuje wysoka
trafność teoretyczna i często wysoka
trafność kryterialna



wadą zbudowanego testu jest wzajemne
skorelowanie skal

Strategia zewnętrzna

Strategia zewnętrzna



opiera się na ogólnej wiedzy
psychologicznej niż na konkretnej teorii
psychologicznej, celem konstrukcji jest
pomiar „syndromów zachowania”



kluczowym etapem konstrukcji jest
empiryczny dobór wskaźników



odwołuje się do danych z prób
dobieranych celowo



kryterium włączania pozycji do skali:
korelacja pozycji z zewnętrznym
kryterium



powstałe narzędzia cechuje wysoka
trafność kryterialna



często takie testy są nisko rzetelne i
nadmiernie długie

Strategia wewnętrzna

Strategia wewnętrzna



opiera się na metodologii, a nie na

wiedzy i teorii, celem konstrukcji jest

identyfikacja podstawowych wymiarów

zachowania a przedmiotem pomiaru są

cechy



kluczowym etapem konstrukcji jest

empiryczny dobór wskaźników (analiza

czynnikowa)



odwołuje się do danych z prób

reprezentatywnych



kryterium włączania pozycji do skali

może być:

ładunek czynnikowy



powstałe skale są oszczędne i trafne

teoretycznie



wadą zbudowanych skal jest ich

nadmierna jednorodność i ogólność



Istnieje możliwość łączenia
elementów poszczególnych
strategii w celu uzyskania
narzędzi maksymalizujących
różne rodzaje trafności

Etapy tworzenia te
stu

1. Zdefiniowanie

mierzonej właściwości



Do pomiaru jakiej właściwości ma
być przeznaczony test (np.
cecha/y osobowości, zdolności,
inteligencja, style funkcjonowania
itd.)



Do czego ma być przeznaczony
test (badania naukowe, diagnoza
indywidualna, poradnictwo
zawodowe, klasyfikacja, selekcja
itd.)?

2. Wybór strategii

konstruowania

narzędzia



Strategia konstruowania zależy
od celu do jakiego będzie
wykorzystywany test

3. Zapisywanie pozycji

testowych



Poszukiwanie wskaźników
(przejawów) danej cechy



Wskaźnikami mogą być
zachowania, przekonania, emocje



Tworzenie pozycji testowych

4. Analiza językowo-treściowa

pozycji.

Ustalenie formatu i klucza

odpowiedzi.

Przygotowanie instrukcji i

formularza testu



Przy analizie językowo-treściowej
można skorzystać z pomocy sędziów
kompetentnych (ekspertów z zakresu
językoznawstwa oraz psychologii)



przygotowanie testu do badań:
przyjęcie nazwy testu, zaopatrzenie go
w instrukcję oraz wprowadzenie
losowej kolejności pozycji lub
uporządkowania ich według stopnia
trudności

5. Badanie pilotażowe



Przeprowadzenie badania
wstępnego przy użyciu
konstruowanego narzędzia



Liczebność: zwykle 5 – 10 osób
na jedną pozycję testową



Skład próby uzależniony jest od
celu zastosowania narzędzia

6. Obliczenia

statystyczne, trafność,

rzetelność

Eliminacja wadliwych

pozycji



Pozycje o niskich lub ujemnych
mocach dyskryminacyjnych są
modyfikowane lub eliminowane

7. Ostateczna wersja testu.

Normalizacja.

Przygotowanie testu do

publikacji



przygotowanie testu do

praktycznego stosowania:

normalizacja oraz publikacja

testu wraz z podręcznikiem i

wszystkimi pomocami



Ten etap jest niekonieczny jeś

test nie będzie wykorzystywany

w praktyce psychologicznej a

jedynie w badaniach naukowych

Warunki poprawności badań

konstrukcyjnych

Kilka prób (uniknięcie zjawiska
„zyskiwania na przypadku) w celu
„walidacji krzyżowej”

Próby bardzo liczebne - mnożnik 5 -
10 osób badanych na jedną pozycję
testową („psychometria nie toleruje
małych prób”)

Próby maksymalnie zróżnicowane
demograficznie (płeć, wiek,
wykształcenie, zawód, miejsce
zamieszkania, itp.)

Walidacja krzyżowa

Analiza

pozycji

Analiza

trafności