13
13
Zgodność
wewnętrzn
a
Test-
Retest
Charakterystyka psychometryczna
testu
Rzetelność
Trafnoś
ć
Kryterial
na
Treściowa
Teoretyczn
a
Aspekt
zbieżny
Aspekt
rozbieżny
Prognostycz
a
Diagnostycz
na
Trudność
pozycji
Moc
dyskryminacyj
na
Wersje
równoleg
łe
Metoda
połówkow
a
Oceny
sędziów
Analiza
pozycji
Różne
oszacowania
rzetelności
Różne rodzaje
trafności
Strategie konstruowania
testów
1). teoretyczna (dedukcyjna)
2). zewnętrzna (kryterialna)
3). wewnętrzna (indukcyjna)
Porównanie strategii konstrukcji
testów
Aspekty opisu strategii:
a). dostępność teorii psychologicznej
w strategii: dedukcyjna ("teoria"),
kryterialna ("wiedza"), indukcyjna
("metodologia");
Porównanie strategii konstrukcji
testów (c.d.)
b). model psychometryczny
zastosowany do konstrukcji testu:
teoretyczna - analiza pozycji
(korelacja pozycja-skala, zewnętrzna
- analiza pozycji (korelacja pozycja-
kryterium), indukcyjna -
eksploracyjna analiza czynnikowa;
Porównanie strategii
konstrukcji testów (c.d.)
c). efekt finalny: w zakresie
psychologicznym, diagnostycznym i
psychometrycznym - każda strategia
ma swoje zalety i wady - zależnie od
typu problemu należy stosować różne
strategie.
Strategia teoretyczna
Strategia teoretyczna
opiera się na teorii psychologicznej,
celem konstrukcji jest pomiar cech
postulowanych przez teorię
kluczowym etapem konstrukcji jest
analiza definicji cech
odwołuje się do danych z prób
reprezentatywnych
kryterium włączania pozycji do skali mogą
być:
trudność pozycji, moc dyskryminacyjna
powstałe narzędzia cechuje wysoka
trafność teoretyczna i często wysoka
trafność kryterialna
wadą zbudowanego testu jest wzajemne
skorelowanie skal
Strategia zewnętrzna
Strategia zewnętrzna
opiera się na ogólnej wiedzy
psychologicznej niż na konkretnej teorii
psychologicznej, celem konstrukcji jest
pomiar „syndromów zachowania”
kluczowym etapem konstrukcji jest
empiryczny dobór wskaźników
odwołuje się do danych z prób
dobieranych celowo
kryterium włączania pozycji do skali:
korelacja pozycji z zewnętrznym
kryterium
powstałe narzędzia cechuje wysoka
trafność kryterialna
często takie testy są nisko rzetelne i
nadmiernie długie
Strategia wewnętrzna
Strategia wewnętrzna
opiera się na metodologii, a nie na
wiedzy i teorii, celem konstrukcji jest
identyfikacja podstawowych wymiarów
zachowania a przedmiotem pomiaru są
cechy
kluczowym etapem konstrukcji jest
empiryczny dobór wskaźników (analiza
czynnikowa)
odwołuje się do danych z prób
reprezentatywnych
kryterium włączania pozycji do skali
może być:
ładunek czynnikowy
powstałe skale są oszczędne i trafne
teoretycznie
wadą zbudowanych skal jest ich
nadmierna jednorodność i ogólność
Istnieje możliwość łączenia
elementów poszczególnych
strategii w celu uzyskania
narzędzi maksymalizujących
różne rodzaje trafności
1. Zdefiniowanie
mierzonej właściwości
Do pomiaru jakiej właściwości ma
być przeznaczony test (np.
cecha/y osobowości, zdolności,
inteligencja, style funkcjonowania
itd.)
Do czego ma być przeznaczony
test (badania naukowe, diagnoza
indywidualna, poradnictwo
zawodowe, klasyfikacja, selekcja
itd.)?
2. Wybór strategii
konstruowania
narzędzia
Strategia konstruowania zależy
od celu do jakiego będzie
wykorzystywany test
3. Zapisywanie pozycji
testowych
Poszukiwanie wskaźników
(przejawów) danej cechy
Wskaźnikami mogą być
zachowania, przekonania, emocje
Tworzenie pozycji testowych
4. Analiza językowo-treściowa
pozycji.
Ustalenie formatu i klucza
odpowiedzi.
Przygotowanie instrukcji i
formularza testu
Przy analizie językowo-treściowej
można skorzystać z pomocy sędziów
kompetentnych (ekspertów z zakresu
językoznawstwa oraz psychologii)
przygotowanie testu do badań:
przyjęcie nazwy testu, zaopatrzenie go
w instrukcję oraz wprowadzenie
losowej kolejności pozycji lub
uporządkowania ich według stopnia
trudności
5. Badanie pilotażowe
Przeprowadzenie badania
wstępnego przy użyciu
konstruowanego narzędzia
Liczebność: zwykle 5 – 10 osób
na jedną pozycję testową
Skład próby uzależniony jest od
celu zastosowania narzędzia
6. Obliczenia
statystyczne, trafność,
rzetelność
Eliminacja wadliwych
pozycji
Pozycje o niskich lub ujemnych
mocach dyskryminacyjnych są
modyfikowane lub eliminowane
7. Ostateczna wersja testu.
Normalizacja.
Przygotowanie testu do
publikacji
przygotowanie testu do
praktycznego stosowania:
normalizacja oraz publikacja
testu wraz z podręcznikiem i
wszystkimi pomocami
Ten etap jest niekonieczny jeś
test nie będzie wykorzystywany
w praktyce psychologicznej a
jedynie w badaniach naukowych
Warunki poprawności badań
konstrukcyjnych
Kilka prób (uniknięcie zjawiska
„zyskiwania na przypadku) w celu
„walidacji krzyżowej”
Próby bardzo liczebne - mnożnik 5 -
10 osób badanych na jedną pozycję
testową („psychometria nie toleruje
małych prób”)
Próby maksymalnie zróżnicowane
demograficznie (płeć, wiek,
wykształcenie, zawód, miejsce
zamieszkania, itp.)
Walidacja krzyżowa
Analiza
pozycji
Analiza
trafności
