 
Pomoc i wsparcie rodziny patologicznej
WYKŁAD 1
POLSKI SYSTEM POMOCY
OFIAROM PRZEMOCY W RODZINIE
 
W SKŁAD SYSTEMU WCHODZĄ INSTYTUCJE:
1.
rządowe, samorządowe
działające z mocy obowiązujących ustaw
1.
Pozarządowe
(fundacje stowarzyszenia)
 
INSTYTUCJE RZĄDOWE i SAMORZĄDOWE
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
z dnia 29 lipca 2005r.,
Ustawa o pomocy społecznej
z dnia 12 marca 2004 r.,
Rozporządzenie Ministra polityki społecznej
  w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego
  z dnia 19 kwietnia 2005 r.,
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
  alkoholizmowi
  z dnia 26 października 1982 r.,
  
Ustawa o policji
z dnia 6 kwietnia 1990 r..
 
POLICJA
interwencje domowe,
sporządzenie dokładnego opisu zdarzenia (notatka
urzędowa
- niebieska karta),
zabezpieczenie dowodów popełnienia przestępstwa,
wszczęcie postępowania przygotowawczego
przeciwko
sprawcy przemocy w przypadku zgłoszenia lub
stwierdzenia
popełnienia przestępstwa,
zatrzymanie sprawców przemocy domowej
stwarzających
w sposób oczywisty zagrożenie dla życia bądź zdrowia
ofiar,
podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy
przemocy,
udzielenie informacji ofiarom o możliwości uzyskania
pomocy.
 
PROKURATURA
przyjmuje doniesienia o popełnieniu przestępstwa,
wszczyna postępowanie przygotowawcze mające na
celu
sprawdzenie czy faktycznie popełniono przestępstwo,
wyjaśnia okoliczności czynu,
zbiera i zabezpiecza dowody,
w uzasadnionym przypadku stosuje środek
zapobiegawczy
wobec sprawcy przemocy w postaci dozoru
policyjnego lub
tymczasowego aresztowania.
 
SĄDY
Sąd karny
 Art. 207. § 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad 
osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym 
lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo 
nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej 
stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia 
wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Sąd cywilny
rozwód
separacja
alimenty
sposób sprawowania opieki nad dziećmi
 
KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW
ALKOHOLOWYCH
przyjmuje zgłoszenia osób, które w związku z nadużywaniem
alkoholu
        - powodują rozkład życia rodzinnego, 
        - powodują demoralizację małoletnich, 
        - uchylają się od pracy 
        - systematycznie zakłócają spokój lub porządek 
publiczny,
przeprowadza rozeznanie sytuacji (np. wywiad
środowiskowy),
kieruje osoby nadużywające alkoholu na badanie
przez biegłego lekarza,
wzywa osobę nadużywająca alkoholu i stosującą
przemoc na rozmowę ostrzegawczą,
wnioskuje do sądu rejonowego o zastosowanie,
wobec osoby uzależnionej od alkoholu, obowiązku poddania
się
leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego,
 
MIEJSKI LUB GMINNY
OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ
przeprowadza rodzinny wywiad środowiskowy umożliwiający
zdiagnozowanie sytuacji rodzinnej i przyznanie świadczeń
uruchamia procedurę Niebieskich Kart
prowadzi poradnictwo prawne, psychologiczne
pedagogiczne
lub wskazuje miejsca gdzie można uzyskać taką pomoc,
organizuje miejsce schronienia
w uzasadnionych przypadkach udziela pomocy finansowej
rzeczowej
 
OŚRODEK INTERWENCJI KRYZYSOWEJ
prowadzi:
telefoniczną interwencję kryzysową,
hostel (udziela czasowego schronienia np. dla
matek
z dziećmi doznających przemocy),
poradnictwo socjalne, prawne, pedagogiczne,
psychologiczne,
grup wsparcia,
zajęcia warsztatowe i treningowe,
psychoterapię indywidualną i grupową,
interwencje środowiskowe.
 
SŁUŻBA ZDROWIA
PRZYCHODNIA ZDROWIA, 
               - lekarz rodzinny, 
               - lekarz medycyny sądowej
PORADNIA LECZENIA UZALEŻNIEŃ
               - terapeuci uzależnień
               
 
PRZYCHODNIA ZDROWIA
rozpoznaje sygnały świadczące o występowaniu przemocy
w rodzinie, leczy ze skutków przemocy,
wystawia zaświadczenia lekarskiego o stwierdzonych
Obrażeniach,
wystawia obdukcje (ocena stopnia dysfunkcji organizmu),
w przypadku stwierdzenia śladów ciężkiego uszkodzenia
ciała, powiadamia policję lub prokuraturę o podejrzeniu
popełnienia przestępstwa
uruchamia procedurę Niebieskich kart
PORADNIA LECZENIA UZALEŻNIEŃ
prowadzi:
konsultacje dla osób współuzależnionych będących
ofiarami
przemocy
grupy wsparcia dla ofiar przemocy
 
OBDUKCJA
specjalistyczne badanie lekarskie
przeprowadzane przez biegłego lekarza medycyny sądowej,
przeprowadzane:
       - na żądanie poszkodowanego (tzw. badania prywatne),
         odpłatnie (70 - 100 zł),
       - na podstawie postanowienia wydanego przez policję,
prokuraturę
bezpłatne
CEL:
potwierdzenie doznanych obrażeń
prawna ocena czasu naruszania czynności narządów ciała
      naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia
              - trwający krócej niż siedem dni
              - trwający dłużej niż siedem dni
 
PLACÓWKI EDUKACYJNE, WYCHOWAWCZE
PRZEDSZKOLA
SZKOŁY
ŚWIETLICE
DOMY KLTURY
ORGANIZACJE MŁODZIEŻOWE NP. DRUŻYNY HARCERSKIE
       - diagnozowanie przemocy
       - uruchamianie procedury Niebieskich Kart
       - profilaktyka przemocy
       - powiadamianie instytucji specjalistycznych 
         o przemocy w rodzinie
 
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Art. 3. Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się 
pomocy, w szczególności w formie:
1)   poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego i 
socjalnego;
2) interwencji kryzysowej i wsparcia;
3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, poprzez 
uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze 
wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania 
oraz zakazanie kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną;
4) zapewnienia, na żądanie osoby dotkniętej przemocą, 
bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku 
wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie
 
SPECJALISTYCZNY OŚRODEK WSPARCIA 
DLA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE
Działalność ośrodków reguluje
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ
z dnia 6 lipca 2006 r.
w sprawie standardu podstawowych usług
świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia
dla ofiar przemocy w rodzinie,
a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań
korekcyjno-edukacyjnych
 
W ZAKRESIE INTERWENCYJNYM
a) zapewnienie schronienia ofiarom przemocy
    bez skierowania i bez względu na dochód,
    na okres do trzech miesięcy z możliwością przedłużenia
    w przypadkach uzasadnionych sytuacją ofiary,
b) ochrona ofiar przemocy w rodzinie
    przed osobą stosującą przemoc w rodzinie,
c) udzielanie natychmiastowej pomocy psychologicznej, 
    medycznej i wsparcia,
d) rozpoznanie sytuacji ofiary przemocy w rodzinie
    i opracowanie planu pomocy,
e) wspieranie w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej 
    związanej z występowaniem przemocy w rodzinie;
 
W ZAKRESIE POTRZEB BYTOWYCH
a) całodobowy pobyt dla nie więcej niż trzydziestu osób, 
b) pomieszczenie do spania (max – 5 osób)
    z uwzględnieniem sytuacji rodzinnej ofiary przemocy,
c) wspólne pomieszczenie do pobytu dziennego,
d) miejsce zabaw dla dzieci,
e) pomieszczenie do nauki,
f) ogólnodostępne łazienki, dla dorosłych i dzieci 
   (1 łazienka na 5 osób),
g) ogólnodostępna kuchnia,
h) pomieszczenia do prania i suszenia,
i) wyżywienie, odzież i obuwie,
j) środki higieny osobistej i środki czystości,
 
W ZAKRESIE TERAPEUTYCZNO-WSPOMAGAJĄCYM
a) diagnozowanie sytuacji rodziny
b) poradnictwo:
- medyczne,
- psychologiczne,
- prawne,
- socjalne,
- wychowawcze,
c) grupy wsparcia i grupy terapeutyczne,
d) terapia indywidualna,
e) dostęp do pomocy medycznej,
DLA DOROSŁYCH I DZIECI
 
ODDZIAŁYWANIA KOREKCYJNO-EDUKACYJNE
WOBEC OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIE
dla osób stosujących przemoc w rodzinie:
1) osób skazanych za czyny związane ze stosowaniem 
przemocy w rodzinie, odbywających karę pozbawienia 
wolności w zakładach karnych
albo wobec których sąd warunkowo zawiesił wykonanie kary, 
zobowiązując je do uczestnictwa w programie korekcyjno-
edukacyjnym,
2) osób stosujących przemoc w rodzinie, które uczestniczą w 
terapii uzależnienia od alkoholu lub narkotyków
(zawsze najpierw terapia uzależnienia),
3) osób, które w wyniku innych okoliczności zgłoszą się
do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym,
 
Oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych
wobec osób stosujących przemoc w rodzinie
NIE PROWADZI SIĘ W MIEJSCACH,
W KTÓRYCH UDZIELA SIĘ POMOCY I WSPARCIA
OFIAROM PRZEMOCY W RODZINIE.
 
INSTYTUCJE POZARZĄDOWE
fundacje,
stowarzyszenia,
organizacje kobiece,
punkty konsultacyjne
poradnie rodzinne
schroniska,
specjalistyczne telefony zaufania,
Np.
Ogólnopolskie Pogotowie dla ofiar przemocy w rodzinie
Niebieska Linia
Centrum Praw Kobiet
Fundacja Dzieci Niczyje
Fundacja pomocy Kobietom i Dzieciom
Fundacja CEL
itp..