 
Środki zwiotczające 
mięśnie poprzecznie 
prążkowane
 
Środki zwiotczające mięśnie 
poprzecznie prążkowane to związki, 
które wywołują w sposób odwracalny 
wiotkie porażenie mięśni szkieletowych.
Stosowane są głównie w trakcie 
znieczulenia ogólnego i u pacjentów 
leczony w OIT.
 
Kurara jest najstarszym środkiem 
zwiotczającym   ( zawiera d-
tubokurarynę, prototyp obecnie 
stosowanych środków 
zwiotczających).
 
Głównym punktem uchwytu 
działania środków zwiotczających 
jest płytka motoryczna (połączenie 
nerwowo-mięśniowe)
W tym miejscu pobudzenie jest 
przenoszone z nerwu na włókna 
mięśniowe
 
Na podstawie mechanizmu 
działania rozróżnia się dwie grupy 
środków zwiotczających 
działających obwodowo:
-
związki niedepolaryzujące
-
związki depolaryzujące
 
Środki zwiotczające wywołują 
odmienne rodzaje blokady 
nerwowo-mięśniowej:
-blok niedepolaryzacyjny
-blok depolaryzacyjny
-blok podwójny ( II fazy)
 
Blok niedepolaryzacyjny
Powstaje pod wpływem niedepolaryzujących
środków zwiotczających
Środki te , to naładowane
uczwartorzędowione zasady amonowe, które
konkurują z acetylocholiną o podjednostki
alfa receptora cholinowego
Jest to blok kompetycyjny
Blok ten wykazuje duży margines
bezpieczeństwa
Przy szybkim pobudzeniu amplituda
wywołanych skurczów stale maleje (tzw.
fanding)
 
Blok depolaryzacyjny
Wywołany jest przez
chlorsuccynylodwucholinę
Związek ten wiąże się z receptorami
pre-post-, pozasynaptycznymi
Początkowo „scolina” wywiera efekt
podobny do acetylocholiny
Płytka motoryczna jest trwale
zdepolaryzowana i występuje
porażenie wiotkie.
 
Dopiero ,gdy „scolina” opuści szczelinę 
synaptyczną ,płytka motoryczna może 
powrócić do stanu spoczynkowego, a 
potem wyzwolić potencjały czynnościowe
Pojawiają się drżenia włókienkowe 
mięśni
Jest to blok niekompetycyjny
Nie ulega odwróceniu przez leki 
cholinergiczne, a nawet nasileniu
 
Blok podwójny
Powstaje pod wpływem ponawianych
iniekcji lub ciągłego wlewu
dożylnego scoliny
Zamiast krótkotrwałego rozwija się
blok długotrwały
Odgrywa tu rolę bezpośrednie
zamknięcie kanału receptora,
skręcenie podjednostek, zaburzenia
cytoplazmatyczne mechanizmów
komórki mięśniowej
 
ED95- to dawka środka zwiotczającego 
mięśnie, która prowadzi do 95% 
blokady nerwowo-mięśniowej. Jest 
podawana w mg/.kg.m.c lub μg/kg.m.c
Dawka intubacyjna- to dawka 
potrzebna do uzyskania warunków 
potrzebnych do intubacji.Odpowiada 
ona najczęściej dwukrotnej ED95.
 
Niedepolaryzujące środki 
zwiotczające
Nazwa międzynarodowa Nazwa
preparatu
1.
Galamina Flaxedil
2.
Alkuronium Alloferin
3.
Wekuronium Norcuron
4.
Pankuronium Pavulon
5.
Atrakurium Tracrium
6.
Cis-atrakurium Nimbex
7.
Rokuronium Esmeron
8.
Mivacurium Mivacron
 
Długo działające środki 
zwiotczające ( > 50 minut):
1.d-tubokuraryna,
        2.bromek 
pancuronium(Pavulon),                   
            
   3.bromek pipekuronium(Arduan),
   4. alkuronium(Alloferin), 
   5. chlorek doksakurium(Nuromax)
 
Średnio-długo działające środki 
zwiotczające (35 – 45 minut): 
1.bromek wecuronium(Norcuron),
2.bromek rokuronium(Esmeron)
3.benzosulfonian 
atracurium(Tracrium)
4.cis-atracurium(Nimbex)
 
Krótko działające środki 
zwiotczające    (<20 minut ):
mivacurium(Mivacron)
 
Pancuronium
Dawka intubacyjna: 0.08 – 0.12 mg/kg.m.c
Czas do osiągnięcia maksymalnego działania
: 3 – 5 minut
Czas działania 80 – 90 minut
Nie nadaje się do błyskawicznej intubacji
Działanie pancuronium może być
wzmocnione : anestetykami wziewnymi,
antybiotykami, hipotermią
15 –40 ulega metabolizmowi w wątrobie
Stosowany tylko przy długotrwałych
zabiegach i w OIT
 
Działanie niepożądane: 
tachykardia, wzrost ciśnienia 
tętniczego, wzmożone wydzielanie 
śliny, przedłużone działanie, kurcz 
oskrzeli
Preparaty: 2 mg/1ml, 4 mg/2ml
 
Wekuronium
Bromek wekuronium jest analogiem 
steroidowym pankuronium o średnio 
długim czasie działania.
Nie działa na czynność zwojów 
autonomicznych i pozazwojowych 
receptorów muskarynowych.
Dawka intubacyjna 0.08 – 0.1 mg/kg.m.c
Czas działania 30 – 45 minut
Preparat: Norcuron , proszek do 
sporządzania roztworu do wstrzykiwań 
i.v. 10 mg , proszek i rozp. do 
sporządzania roztworów do wstrzykiwań  
 
Atrakurium
Niedepolaryzujący środek zwiotczający o średnio
długim czasie działania
Rozkład środka następuje dwoma drogami:
eliminacja Hofmanna i hydrolizę estru
Rozkład jest niezależny od czynności nerek i
wątroby oraz aktywności pseudocholinoesterazy
Przy rozkładzie atracurium powstają dwa toksyczne
produkty: laudanozyna i monoakrylan
Dawka intubacyjna : 0.3 –0.5 mg/kg.m.c
Atracurium uwalnia histaminę
Większe dawki mogą spowodować hipotonię i
tachykardię
Wlew ciągły : 6 – 8 μg/kg.m.c/minutę
 
Zastosowanie w prekuraryzacji dawki 50
μg/kg.m.c mogą spowodować 
zaburzenia połykania,              75 
μg/kg.m.c  - osłabienie uścisku ręki
Atrakurium należy przechowywać w 
lodówce
 
Cis - atracurium
Jest jednym z 10 izomerów atracurium
Dawka intubacyjna: 0.1 – 0.15 mg/kg.m.c
Cis – atracurium jest około 5 razy silniejsze od 
atracurium
czas działania około 45 minut
Rozkład drogą eliminacji Hofmanna
Zalety w porównaniu z atracurium:
-
słabsze uwalnianie histaminy
-
tworzenie mniejszej ilości laudanozyny
 
Laudanozyna wywiera działanie pobudzające 
układ nerwowy i neurotoksyczne.
Objawy widoczne są przy dłuższym
stosowaniu.
 
Miwakurium
Krótko działający, niedepolaryzujący środek
zwiotczający
Roztwór zawiera 3 izomery, z których dwa (trans-
trans i cis-trans) są 10 krotnie bardziej aktywne i
silniej działające niż trzeci izomer, cis-cis.
Czas działania Miwakurium wynosi 20 – 25 minut
Dawka intubacyjna 0.2 – 0.25 mg/kg/m.c
Miwakurium nie nadaje się do szybkiej intubacji
Miwakurium jest inaktywowane przez
pseudocholinoesterazy osoczowe.
Jeśli aktywność cholinoesterazy osoczowej jest
ograniczona, działanie miwakurium jest
przedłużone.Należy brać pod uwagę przede
wszystkim dwa mechanizmy:
-
uwarunkowaną genetycznie atypową esterazę
cholinową
-
niewydolność wątroby
 
Miwakurium jest stosowane do krótkich 
zabiegów operacyjnych oraz do operacji 
wykonywanych ambulatoryjnie.
Miwakurium dobrze nadaje się do wlewu 
ciągłego: dawkowanie przy znieczuleniu 
złożonym wynosi                6 – 8 
μg/kg.m.c/min., a dla znieczulenia wziewnego  
         4 – 5 μg/kg.m.c/min.
 
Rokuronium
Aminosteroid, pochodna wekuronium
Jest najszybciej działającym 
niedepolaryzujacym środkiem zwiotczającym
Dawka intubacyjna: 0.6 – 1.2 mg/kg.m.c
Po dawce 0.6 mg/kg.m.c w ciągu 60 – 90 
sekund osiąga się dobre warunki do intubacji
Czas działania dawek 0.6 – 0.9 mg/kg.m.c 
wynosi średnio 35 minut
 
Rokuronium, podobne w budowie chemicznej 
do wekuronium wykazuje w porównaniu z nim 
następujące różnice:
-
rokuronium jest w postaci roztworu gotowego 
do użycia
-
działanie rokuronium rozpoczyna się znacznie 
szybciej
 
Rokuronium do
błyskawicznej 
intubacji ?!!!
 
Chlorsukcynylodwucholina
(suksametonium)
Jedyny depolaryzujący środek stosowany w 
klinice
Przed porażeniem mięśniowym występuje 
drżenie włókienkowe
Drżenie włókienkowe trwa tylko kilka sekund, 
potem występuje porażenie mięśni które 
utrzymuje się około 5 – 10 minut
Suksametonium pobudza cholinergiczne zwoje 
autonomiczne tzn. receptory nikotynowe w 
zwojach współczulnych i przywspółczulnych, 
ponadto muskarynowe cholinergiczne receptory 
w węźle zatokowym serca
 
Dawkowanie: 1.0 – 1.5 mg/kg.m.c
Intubacja jest możliwa po 48 – 50 
sekundach od podaży dożylnej
Wskazania do podania 
sukcynylodwucholiny:
-
intubacja dotchawicza
-
błyskawiczna intubacja u pacjentów z 
pełnym żołądkiem
-
repozycja złamań kości
-
krótkie zabiegi endoskopowe
-
przeciwdziałanie kurczowi krtani
-
elektrowstrząsy