wi2

background image

Drgania harmoniczne

– wielkość drgająca zmienia się

sinusoidalnie lub cosinusoidalnie w czasie

Drgania – zjawiska powtarzające się okresowo

Ruch drgający

Przykłady drgań:
• wahadło zegara
• drgania mostu, wywołane przejeżdżającymi pojazdami
• drgania skrzydeł samolotu
• drgania atomów (molekuł) w węzłach sieci krystalicznej
• obwód drgający LC
• .........

background image

Okres

ruchu harmonicznego (T) – czas trwania jednego

pełnego drgania, czas powtarzania się każdego pełnego
przemieszczenia lub cyklu

Częstotliwość

drgań () – liczba drgań (cykli) w jednostce czasu

]

Hz

[

1

T

Położenie równowagi

– położenie, w którym na punkt

materialny nie
działa żadna siła

Przemieszczenie

– odległość drgającego punktu od

położenia równowagi w dowolnej chwili



2

2

T

Wielkości opisujące ruch harmoniczny

background image

0

+A

-A

background image

kx

F

2

2

dt

x

d

m

dt

dv

m

F

kx

dt

x

d

m

2

2

0

2

2

x

m

k

dt

x

d

Na oscylator działa siła harmoniczna

Z II zasady dynamiki Newtona

Jest to równanie różniczkowe drgań harmonicznych

background image

Wahadło wykonuje ruch
harmoniczny. Papier rejestratora
przesuwa się ze stałą prędkością v
– pozostawiony ślad –

wychylenie

wahadła z położenia równowagi

-

można opisać funkcją okresową

v

x(t)

background image

3

2

1

cos

2

cos

2

2

0

cos

0

cos

0

0

0

A

A

A

x

A

x

cos

0

0

A

x

x

t

Jeśli, np.

t

A

x

o

cos

0

+A

-A

x

0

background image

t

A

a

dt

x

d

t

A

v

dt

dx

o

a

o

v

cos

sin

max

max

2

0

2

2

0

t

A

x

o

cos

0

2

2

x

m

k

dt

x

d

0

cos

cos

2

0

t

A

m

k

t

A

o

o

m

k

m

k

0

2

0

0

Przemieszczenie, prędkość i
przyspieszenie zmieniają się w ruchu
harmonicznym okresowo.

częstość
drgań
własnych

częstość drgań
własnych zależy od
współczynnika
sprężystości i masy
ciała

background image

Energia kinetyczna drgań

t

A

m

mv

E

k

0

2

2

0

2

2

sin

2

2

Energia potencjalna drgań

t

A

m

x

m

kx

E

p

0

2

2

2

0

2

2

0

2

cos

2

1

2

1

2

1

Energia całkowita

2

2

0

0

2

2

2

0

0

2

2

2

0

2

1

cos

2

1

sin

2

1

A

m

t

A

m

t

A

m

E

E

E

E

p

k

background image

max

2

2

2

2

2

0

;

0

2

1

2

1

2

1

v

v

x

v

A

x

x

A

m

k

v

kA

kx

mv

E

E

p

k

zależność prędkości
punktu drgającego od
wychylenia

Punkt drgający przechodzi przez położenie równowagi z
maksymalna prędkością. W punktach zwrotnych prędkość = 0.

background image

Wahadło wychylone z położenia
równowagi porusza się dzięki
składowej siły ciężkości

dla małych kątów 

Z równości tych sił

Wahadło matematyczne

sin

mg

F

kx

F

l

x

mg

mg

F

2

0

m

l

mg

k

kx

l

x

mg

g

l

T

T

l

g

2

2

2

2

0

mg

N

F

okres drgań
wahadła
matematycznego

background image

kąt

[stopnie]

kąt

[radian

y]

sinus

0

0

0

2

0.0349

0.0349

5

0.0873

0.0872

10

0.1745

0.1736

15

0.2618

0.2588

background image

Wahadło fizyczne

mg

d

O

Moment siły

sin

mgd

M

2

2

dt

d

I

I

M

0

2

2

2

o

I

mgd

dt

d

Dla małych kątów

sin

mgd

I

T

o

2

2

D

mgd

D – moment kierujący wahadła

background image

Składanie drgań równoległych

metodą diagramów wektorowych

Wektor obraca się z prędkością kątową - jego rzut na oś x
zmienia się w czasie zgodnie z zależnością

Rzut końca wektora

na oś x wykonuje drgania harmoniczne z

częstością i amplitudą a . Drganie harmoniczne możemy
przedstawić w postaci wektora o długości równej amplitudzie
drgań a kierunek wektora tworzy z osią x kąt równy fazie
początkowej drgań.

t

a

x

o

cos

o

background image

Zgodnie z

zasadą superpozycji

, drganie wypadkowe jest

sumą wektorową drgań składowych. Ponieważ częstość
drgań składowych jest jednakowa, obydwa wektory
amplitud będą obracać się z tą samą prędkością kątową.
Kąt pomiędzy wektorami pozostaje stały w czasie.

2

0

2

1

0

1

2

0

2

2

1

0

1

1

cos

cos

cos

cos

t

a

t

a

x

t

a

x

t

a

x

0

x

a

background image

cos

2

2

1

2

2

2

1

2

a

a

a

a

a

 

1

2

2

1

180

180

1

2

2

1

2

2

2

1

2

cos

2

a

a

a

a

a

cos

)

180

cos(

1

1

a

2

a

2

a

Twierdzenie cosinusów

background image

2

2

1

1

sin

sin

a

a

sin

cos

cos

sin

sin

1

1

2

2

2

1

sin

cos

cos

sin

sin

cos

cos

sin

a

a

1

1

2

2

2

1

sin

cos

tan

cos

tan

sin

a

a

2

1

1

2

1

2

2

1

cos

cos

sin

sin

tan

a

a

a

a

t

a

x

cos

Twierdzenie sinusów

background image

Składanie drgań prostopadłych

x

y

x

v

y

v

t

a

x

cos

t

b

y

cos

t

a

x

cos

2

2

2

1

cos

1

sin

a

x

t

t

background image

 

sin

sin

cos

cos

cos

t

t

b

t

b

y

2

2

1

sin

a

x

t

sin

1

cos

2

2

a

x

a

x

b

y

t

a

x

cos

2

2

2

2

sin

1

cos





 

a

x

a

x

b

y

background image

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

sin

1

cos

cos

2

sin

1

cos













 

a

x

a

x

a

x

b

y

b

y

a

x

a

x

b

y

2

2

2

2

2

sin

cos

2

a

x

b

y

a

x

b

y

Ogólne równanie elipsy

background image

x

a

b

y

a

x

b

y

 

0

2

2

2

2

2

2

2

sin

cos

2

a

x

b

y

a

x

b

y

x

a

b

y

a

x

b

y

 

0

2

1

0

background image

3

2

1

2

2

2

2

a

x

b

y

b

a

2

2

2

a

x

y

elipsa

okrąg

background image

Drgania tłumione

v

F

t

kx

F

0

2

2

2

2

x

m

k

dt

dx

m

dt

x

d

v

kx

dt

x

d

m

Na ciało o masie m działają siły:

Równanie Newtona

background image

0

5

10

15

20

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

t

0

20

t

e

A

x

t

sin

0

x

background image

t

e

A

x

t

sin

0

t

t

e

A

t

e

t

e

A

v

dt

dx

t

t

t

cos

sin

cos

sin

0

0

 

t

t

t

e

A

t

t

e

A

t

t

e

A

a

dt

x

d

t

t

t





sin

cos

2

sin

sin

cos

cos

sin

2

2

0

2

0

0

2

2

Znajdziemy rozwiązanie równania ruchu w postaci

background image

0

2

4

-6

-4

-2

0

2

4

6

x(

t)

t

0

2

4

-6

-4

-2

0

2

4

6

v(

t)

t

0

2

4

-6

-4

-2

0

2

4

6

a(

t)

t

Porównanie zależności od
czasu: wychylenia z położenia
równowagi, prędkości i
przyspieszenia w drganiach
harmonicznych i tłumionych

background image

0

2

4

6

8

10

-8

-4

0

4

8

t

0

2

4

6

8

10

-8

-4

0

4

8

t

e

x

t

2

sin

2

2

.

0

t

t

e

v

t

2

cos

2

2

sin

2

.

0

2

2

.

0

t

t

t

e

a

t

2

sin

4

2

cos

8

.

0

2

sin

04

.

0

2

2

.

0

background image

m

2

2

2

0

współczynnik tłumienia

częstość drgań tłumionych

background image

Drgania wymuszone

v

F

t

kx

F

t

m

F

x

m

k

dt

dx

m

dt

x

d

t

F

v

kx

dt

x

d

m

sin

sin

0

2

2

0

2

2

t

A

x

sin

t

F

t

F

sin

)

(

0

 

t

A

x

sin

Na ciało o masie m działają siły

oraz siła wymuszająca

Równanie ruchu

Rozwiązanie równania ruchu

background image

0

2

4

6

8

10

-2

0

2

x=

3c

os

(2

t+



4

t

0

10

-6

0

6

F

=

5c

os

2t

Należy wyznaczyć

amplitudę

drgań wymuszonych A i

przesunięcie fazowe

między siłą a przemieszczeniem 

 - kąt o jaki maksimum przemieszczenia wyprzedza maksimum siły

background image

m

k

2

2

tan



2

2

2

2

2

0

0

4

1

m

F

A

Przesunięcie fazowe

Amplituda

background image

0

0



k

F

m

F

A

0

2

0

0

1.

2

2

2

2

2

0

0

4

1

m

F

A

0

,

0

2

tan

2

0

2



Jak amplituda drgań wymuszonych i przesunięcie fazowe zależą
od częstości siły wymuszającej?

amplituda nie zależy od częstości

background image



0

2

0

m

F

A

2.

2

2

2

0

2

2

4

0

2

2

2

2

2

0

0

4

1

1

4

1

4

1

m

F

m

F

m

F

A

background image

0

4

2

sin

2

2

2

2

2

0



1

4

cos

2

2

2

2

2

0

2

2

0

background image

0

3.

2

2

2

2

2

0

0

4

1

m

F

A



m

F

A

2

0

1

4

2

sin

2

2

2

2

2

0



0

4

cos

2

2

2

2

2

0

2

2

0

2

A

0

background image

0

4

4

2

8

2

2

2

2

2

2

2

0

2

2

2

2

2

0

2

2

2

0

0

m

F

d

dA

2

2

0

2

2

0

2

2

2

2

0

2

2

2

0

2

2

0

2

0

8

2

2

rez

Rezonans – amplituda osiąga wartość
maksymalną

częstość rezonansowa

background image

0

2

4

6

8

10

-3,0

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

F1
F2
F3
F4
F5
F6
F7
F8
F9
F10

background image


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WI2
WI2

więcej podobnych podstron