Polityka fiskalna

Polityka dochodów i wydatków sektora finansów publicznych

Sektor publiczny

a sektor finansów publicznych

Sektor publiczny – wszystkie podmioty będące własnością Skarbu Państwa oraz 

jednostek samorządu terytorialnego, w tym także podmioty mieszane z przewagą skarbu 

Państwa (GUS, OECD) 

Sektor finansów publicznych – państwowe i samorządowe instytucje oraz jednostki 

organizacyjne, których działalność jest finansowana wyłącznie bądź głównie z podatków i 

innych dochodów należnych państwu i jednostkom samorządu terytorialnego. Warunkiem 

niezbędny – wykonywanie zadań publicznych na zasadach niekomercyjnych. Sektor ten to 

sektor:
•Rządowy
•Samorządowy
•Ubezpieczeń społecznych

Sektor finansów publicznych tworzą:

1.

organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa 

oraz sądy i trybunały;

2.

jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;

3.

jednostki budżetowe;

4.

samorządowe zakłady budżetowe;

5.

agencje wykonawcze;

6.

instytucje gospodarki budżetowej;

7.

państwowe fundusze celowe;

8.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia 

Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;

9.

Narodowy Fundusz Zdrowia;

10.

samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

11.

uczelnie publiczne;

12.

Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;

13.

państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe;

14.

inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania 

zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego.

Finanse publiczne

Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych 

oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

1.gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;

2.wydatkowanie środków publicznych;

3.finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;

4.finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

5.zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;

6.zarządzanie środkami publicznymi;

7.zarządzanie długiem publicznym;

8.rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Skąd Państwo ma pieniądze?

1. Podatki

2. Składki

Budżet centralny

Budżety JST

System 

ubezp. 

społ.

Opieka 

zdrowotna

obywatele

OBECNY SYSTEM PODATKOWY W POLSCE

Podatki 

mieszan

e

Podatki 

lokalne

Podatki 

centraln

e

Wyszczególnienie

rok

2011

Dochody ogółem w:

 

mld

273,1

%

100,0

1. Dochody podatkowe

88,8

w tym m.in.:

 

1.1. Podatki pośrednie

65,8

- podatek od towarów i usług

43,7

- podatek akcyzowy

21,5

- podatek od gier

0,6

1.2. Podatki bezpośrednie

23,1

- podatek dochodowy od osób prawnych

9,1

- podatek dochodowy od osób 
fizycznych

14,0

2. Dochody niepodatkowe

10,3

z tego m. in.:

 

2.1 Dywidendy

1,3

2.2. Wpłaty z zysku NBP

0,6

2.3. Cło

0,7

2.4. Dochody jednostek budżetowych

0,0

2.5. Wpłaty gmin

0,9

2.6. Pozostałe dochody niepodatkowe

6,8

3. Dochody zagraniczne                           
                            

0,0

4. Wpłaty do budżetu z UE

0,9

DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA

Wstępny projekt budżetu na rok 2012

Budżet według 

ustawy 

budżetowej

Wydatki ogółem

327 813 000

Dotacje i subwencje

156 451 195

Świadczenia na rzecz osób 

fizycznych

23 295 350

Wydatki bieżące jednostek 

budżetowych

60 578 929

Wydatki majątkowe

15 059 893

Obsługa długu publicznego

42 934 900

Środki własne Unii Europejskiej

16 383 586

Finansowanie projektów z 

udziałem środków Unii 

Europejskiej

13 109 147

Dochody gminy

   

dochody własne                       dotacje i 

subwencje

udział                    pozostałe dochody
w podatkach                  własne

Każda gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na 

podstawie budżetu gminy, który uchwalany jest na rok 

kalendarzowy.

Dochody gminy w Polsce

W 2009 wydatki bieżące stanowiły 76,8% wydatków ogólnych 

pozostałą cześć 23,2% stanowiły wydatki majątkowe. 

Struktura wydatków gmin w 2009 roku

SKŁADKI 

1. Ubezpieczenie emerytalne 

(19,52%)

2. Ubezpieczenie rentowe

3. Ubezpieczenie chorobowe

4. Ubezpieczenie wypadkowe

5. Fundusz pracy

6. Ubezpieczenie zdrowotne

ZUS

NFZ

1. System 

repartycyjny

2. System kapitałowy

3. System mieszany

OFE 

Od 1999 roku do 

1 maja 2011 

składka 

przekazywana do 

OFE wynosiła 7,3 

%

Wady i zalety 

różnych 

systemów??

Pozapodatkowe obciążenia wynagrodzeń pracowników

- podział składek pomiędzy pracownika i pracodawcę

*

 ograniczenie podstawy naliczania składki do wysokości 30 – krotnego przeciętnego 

miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej odnotowanej w poprzednim kwartale 
(w 2011 roku 100770 zł) 

Podstawa do obliczania kwoty składki – wynagrodzenie brutto

Minimalne składki przedsiębiorców 

(2012 rok)

60% przeciętnego 

wynagrodzenia

30% minimalnego 

wynagrodzenia

75% przeciętnego 

wynagrodzenia

75% przeciętnego 

wynagrodzenia

• lutym 2009 - pierwsza emerytura z OFE - 23,65 zł miesięcznie 

• w 2011 r. średnia emerytura z OFE -  94,18 zł miesięcznie

• Od początku istnienia OFE do końca 2008 wpłynęło do OFE 120 mld zł. 

• Koszty transakcyjne - prowizji od składek i tzw. opłaty za zarządzanie - 10,6 mld 

zł 

(prawie 9 proc. przelanych do funduszy składek przyszłych emerytów)

• Koszty funkcjonowania OFE i ZUS. W 2008 roku suma opłat za zarządzanie w 

OFE wyniosła łącznie 1,8 mld zł. Koszty funkcjonowania ZUS to około 4 mld zł

• Średnia stopa zwrotu styczeń 1999 - października 2009   około 170%, 

EFEKTYWNOŚĆ FUNKCJONOWANIA OFE