Polityka fiskalna
Polityka dochodów i wydatków sektora finansów publicznych
Sektor publiczny
a sektor finansów publicznych
Sektor publiczny – wszystkie podmioty będące własnością Skarbu Państwa oraz
jednostek samorządu terytorialnego, w tym także podmioty mieszane z przewagą skarbu
Państwa (GUS, OECD)
Sektor finansów publicznych – państwowe i samorządowe instytucje oraz jednostki
organizacyjne, których działalność jest finansowana wyłącznie bądź głównie z podatków i
innych dochodów należnych państwu i jednostkom samorządu terytorialnego. Warunkiem
niezbędny – wykonywanie zadań publicznych na zasadach niekomercyjnych. Sektor ten to
sektor:
•Rządowy
•Samorządowy
•Ubezpieczeń społecznych
Sektor finansów publicznych tworzą:
1.
organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa
oraz sądy i trybunały;
2.
jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
3.
jednostki budżetowe;
4.
samorządowe zakłady budżetowe;
5.
agencje wykonawcze;
6.
instytucje gospodarki budżetowej;
7.
państwowe fundusze celowe;
8.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
9.
Narodowy Fundusz Zdrowia;
10.
samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
11.
uczelnie publiczne;
12.
Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
13.
państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe;
14.
inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania
zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego.
Finanse publiczne
Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych
oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:
1.gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2.wydatkowanie środków publicznych;
3.finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4.finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
5.zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
6.zarządzanie środkami publicznymi;
7.zarządzanie długiem publicznym;
8.rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.
Skąd Państwo ma pieniądze?
1. Podatki
2. Składki
Budżet centralny
Budżety JST
System
ubezp.
społ.
Opieka
zdrowotna
obywatele
OBECNY SYSTEM PODATKOWY W POLSCE
Podatki
mieszan
e
Podatki
lokalne
Podatki
centraln
e
Wyszczególnienie
rok
2011
Dochody ogółem w:
mld
273,1
%
100,0
1. Dochody podatkowe
88,8
w tym m.in.:
1.1. Podatki pośrednie
65,8
- podatek od towarów i usług
43,7
- podatek akcyzowy
21,5
- podatek od gier
0,6
1.2. Podatki bezpośrednie
23,1
- podatek dochodowy od osób prawnych
9,1
- podatek dochodowy od osób
fizycznych
14,0
2. Dochody niepodatkowe
10,3
z tego m. in.:
2.1 Dywidendy
1,3
2.2. Wpłaty z zysku NBP
0,6
2.3. Cło
0,7
2.4. Dochody jednostek budżetowych
0,0
2.5. Wpłaty gmin
0,9
2.6. Pozostałe dochody niepodatkowe
6,8
3. Dochody zagraniczne
0,0
4. Wpłaty do budżetu z UE
0,9
DOCHODY BUDŻETU PAŃSTWA
Wstępny projekt budżetu na rok 2012
Budżet według
ustawy
budżetowej
Wydatki ogółem
327 813 000
Dotacje i subwencje
156 451 195
Świadczenia na rzecz osób
fizycznych
23 295 350
Wydatki bieżące jednostek
budżetowych
60 578 929
Wydatki majątkowe
15 059 893
Obsługa długu publicznego
42 934 900
Środki własne Unii Europejskiej
16 383 586
Finansowanie projektów z
udziałem środków Unii
Europejskiej
13 109 147
Dochody gminy
dochody własne dotacje i
subwencje
udział pozostałe dochody
w podatkach własne
Każda gmina samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na
podstawie budżetu gminy, który uchwalany jest na rok
kalendarzowy.
Dochody gminy w Polsce
W 2009 wydatki bieżące stanowiły 76,8% wydatków ogólnych
pozostałą cześć 23,2% stanowiły wydatki majątkowe.
Struktura wydatków gmin w 2009 roku
SKŁADKI
1. Ubezpieczenie emerytalne
(19,52%)
2. Ubezpieczenie rentowe
3. Ubezpieczenie chorobowe
4. Ubezpieczenie wypadkowe
5. Fundusz pracy
6. Ubezpieczenie zdrowotne
ZUS
NFZ
1. System
repartycyjny
2. System kapitałowy
3. System mieszany
OFE
Od 1999 roku do
1 maja 2011
składka
przekazywana do
OFE wynosiła 7,3
%
Wady i zalety
różnych
systemów??
Pozapodatkowe obciążenia wynagrodzeń pracowników
- podział składek pomiędzy pracownika i pracodawcę
*
ograniczenie podstawy naliczania składki do wysokości 30 – krotnego przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej odnotowanej w poprzednim kwartale
(w 2011 roku 100770 zł)
Podstawa do obliczania kwoty składki – wynagrodzenie brutto
Minimalne składki przedsiębiorców
(2012 rok)
60% przeciętnego
wynagrodzenia
30% minimalnego
wynagrodzenia
75% przeciętnego
wynagrodzenia
75% przeciętnego
wynagrodzenia
• lutym 2009 - pierwsza emerytura z OFE - 23,65 zł miesięcznie
• w 2011 r. średnia emerytura z OFE - 94,18 zł miesięcznie
• Od początku istnienia OFE do końca 2008 wpłynęło do OFE 120 mld zł.
• Koszty transakcyjne - prowizji od składek i tzw. opłaty za zarządzanie - 10,6 mld
zł
(prawie 9 proc. przelanych do funduszy składek przyszłych emerytów)
• Koszty funkcjonowania OFE i ZUS. W 2008 roku suma opłat za zarządzanie w
OFE wyniosła łącznie 1,8 mld zł. Koszty funkcjonowania ZUS to około 4 mld zł
• Średnia stopa zwrotu styczeń 1999 - października 2009 około 170%,
EFEKTYWNOŚĆ FUNKCJONOWANIA OFE