Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Systemy Baz

Danych

(cz. 1.2)

PHP

Prof. dr hab.

inż

. Sławomir Wiak

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

PHP, Apache oraz MySQL

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

PHP jest to język skryptowy wykonywany, podobnie

jak

CGI

czy

ASP

po stronie serwera (server-side), a

nie po stronie użytkownika (client-side), więc nie
jest zależny od rodzaju przeglądarki, czy od systemu
operacyjnego (jak wiemy różne elementy mogą być
odmiennie wyświetlane na różnych przeglądarkach),
tylko od oprogramowania serwera.

Wszystko to połączone z stosunkowo dużą łatwością

obsługi i ogromnymi możliwościami sprawia, że

PHP

staje się bardzo poważnym konkurentem

innych

server-side'owych języków, chociażby CGI.

Twórcą PHP jest Rasmus Lerdorf, który w 1994 roku

użył tego języka na swojej stronie domowej.
Zadaniem tej pierwszej, niepublikowanej wersji PHP
było zbieranie informacji o osobach odwiedzających
witrynę, a spośród ciekawych funkcji należy
wymienić możliwość umieszczania pytań SQL w
stronach WWW.

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Już w następnym roku

PHP (Personal Home Page

Tools)

zyskało sobie dość dużą popularność i

zostało udostępnione użytkownikom Sieci. Nie

miało ono jeszcze wtedy zbyt dużych możliwości.

Obsługiwało

proste

instrukcje,

pozwalało

realizować popularne usługi (licznik, księga gości,

itp...)

wykorzystywane

stronach

WWW.

Wkrótce pojawiły się jednak liczne sugestie

dotyczące rozszerzenia możliwości parsera PHP.

Wyraźnie

brakowało

pętli,

instrukcji

warunkowych, czy bogatszych struktur danych.

W 1995 roku narodziło się

PHP/FI (PHP2),

uzupełnione o pakiet interpretujący dane z

formularzy HTML (

FI = Form Interpreter

) oraz

możliwość obsługi baz danych

mSQL

. Kiedy ludzie

zaczęli dodawać swój kod, nastąpił niewiarygodny

rozwój nowej wersji PHP. Technologii tej używano

na coraz większej liczbie witryn WWW.

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Kolejna zmiana nastąpiła dwa lata później. PHP

przestało być jedynie osobistym projektem
Rasmusa i garstki zapaleńców, stając się dziełem
zespołowym. Zeev Suraski i Andi Gutmans,
pisząc część kodu zupełnie od nowa, stworzyli
nowy parser, będący podstawą PHP3.

Najnowsza wersja (PHP4) korzysta z potężnej

platformy skryptowej Zend (

http://www.zend.

com)

, co zwiększa jej wydajność oraz może

działać jako moduł serwera innego niż Apache.
Obecnie PHP4 dostarczane jest z wieloma
komercyjnymi produktami, a z technologii tej
korzysta już ponad 5 milionów strona na całym
świecie.Kod źródłowy PHP jest powszechnie
dostępny na zasadzie Open Source (

http://www.

opensource.com

)

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

PHP a serwer WWW

PHP może być zainstalowany

w dwojaki

sposób

Pierwszy

, najbardziej popularny, to

instalacja jako moduł serwera, np. Apache'a.

Wówczas skrypt PHP jest wykonywany na

prawach

użytkownika,

który

jest

właścicielem Apache'a - zwykle nobody.

Drugi,

rzadziej

stosowany

sposób

instalacja PHP jako programu CGI. Wówczas

skrypty PHP umieszczane są w katalogu ze

skryptami CGI (najczęściej jest to katalog

cgi-bin). Należy również pamiętać, taki

skrypt jest pełnoprawnym programem

CGI

(Common Gateway Interface)

i musi mieć

odpowiednie uprawnienia (755, czyli -rwxr-

xr-x) oraz w pierwszej linii pliku ścieżkę do

interpretera języka.

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Rozszerzenia plików PHP

Pliki stron WWW zawierających skrypty PHP mogą

mieć różne rozszerzenia w zależności od
konfiguracji serwera. Najczęściej stosowane to:

*.php, *.php3, *.phtml

. Jeżeli chcesz, aby pliki

PHP miały także inne rozszerzenia, musisz w
pliku httpd.conf (lub srm.conf) wpisać w sekcji
AddType

następującą

linię:

AddType

application/x-httpd-php .<nowe rozszerzenie>

następnie,

aby

plik

index

nowym

rozszerzeniem był traktowany jako domyślny
plik katalogu

, w sekcji

DirectoryIndex

dopisać:

DirectoryIndex index

.<nowe rozszerzenie>

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Umieszczanie skryptów w HTML-u

Skrypty PHP (obecnie Hypertext Preprocessor)

wykonywane są po stronie serwera, ale
umieszczane bezpośrednio w kodzie strony.

Serwer interpretuje kod PHP i przekazuje

przeglądarce stronę WWW bez wstawek PHP.
Kod PHP umieszczany jest na stronie za pomocą
następujących znaczników:

<?php i ?>
<? i ?>
<script language=php> i </script>
<% i %>

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Drugi typ znaczników, nazywany

Short Tags

(krótkie znaczniki), dostępny jest, jeżli w pliku
konfiguracyjnym PHP (

c:\apache\php\php.ini w

win32

) włączona jest opcja

short_open_tag

short_open_tag = On

lub po wywołaniu funkcji short_tags().

Czwarty typ znaczników pochodzi

z języka ASP

nie jest dostępny w standardowej konfiguracji

PHP

Aby

uaktywnić

należy

włączyć

następującą opcję:

asp_tags = On

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Przykładowy skrypt PHP

W celu przedstawienia podstawowych cech PHP

zostanie zaprezentowany i omówiony przykładowy

skrypt odpowiedzialny za wyświetlenie na stronie

aktualnej daty.

<html>

<head>

<title>Skrypt PHP</title>

</head>

<body>

/* skrypt PHP

drukowanie aktualnej daty */

$aktualna_data = date("d-m-Y"); // pobieramy datę

do zmiennej

echo("Dziś jest $aktualna_data"); // drukujemy linię

#koniec drukowania aktualnej daty

</body>

</html>

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Wynikiem działania tego skryptu będzie:
<html>

<head>
<title>Skrypt PHP</title>
</head>
<body>
Dziś jest: 27-07-2001
</body>
</html>

Zwrócony tekst zastąpi znaczniki skryptu (<? i ?>)

wraz z umieszczonym między nimi kodem i
komentarzami.

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

PHP – Personal Home Page

w odróżnieniu od

HTMLa jest kompilowany po stronie serwera

Odciąża to w znacznym stopniu

komputer

klienta i znacznie zwiększa możliwości
zabezpieczenia

zarówno

wymienianych

informacji jak i samego kodu strony:
użytkownik widzi jedynie zwracane przez
serwer informacje, a nie tak jak w HTML cały
kod.

Dodatkową korzyścią jest fakt

, iż strona jest

niezależna od przeglądarki internetowe –
tutaj za wszystko jest odpowiedzialny serwer.
Ponadto PHP umożliwia dostęp do baz
danych, a to daje już bardzo duże możliwości.

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Pozwala nam stworzyć na przykład:

sklep

internetowy, serwis ogłoszeniowy, bazę danych

firmy

gdzie oddziały z innych miast będą na

bieżąco zaznaczały swoje przychody, rozchody,

zamówienia itp., forum dyskusyjne na wybrany

przez nas temat, internetowy terminarz firmy

pozwalający zawsze i o każdej porze sprawdzić

co w najbliższym czasie jest do zrobienia w

pracy, a kierownictwu znacznie ułatwi podział

zadań – nie trzeba informować każdego z

osobna... Można jeszcze długo wymieniać.

Sam

kod PHP łączymy z plikami HTML poprzez

zamknięcie go w znacznikach <? oraz ?>

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Cechy i opis MySQL

MySQL może zostać zainstalowany i pracować

pod

praktycznie

każdym

systemem

operacyjnym

(MS Windows, systemy z

rodziny Unix, Mac OS, OS/2).

Wersja dla

systemów MS Windows jest wersją 30
dniową.

pozostałych

przypadkach

program można używać bez konieczności
wnoszenia

opłat.

Producent

MySQL-a

oferuje także szeroki wachlarz usług
związanych z programem oraz pełne
wsparcie techniczne.

Niżej

wymienione

możliwości

MySQL-a

sprawiają, że stanowi on silną konkurencję
dla podobnych, aczkolwiek komercyjnych
produktów:

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak



baza danych zdolna pomieścić nawet
kilkadziesiąt milionów rekordów –
wielkość ta zależy jedynie od fizycznych
możliwości komputera;



interfejsy API dla najważniejszych języków
programowania (m.in. C, PHP, Perl);



wykorzystanie mocy komputerów
wieloprocesorowych;



nieograniczona liczba użytkowników
mogących jednocześnie korzystać z bazy
danych;



duża szybkość działania wynikająca
jednak w pewnym stopniu z braku
niektórych funkcji – np. obsługi transakcji

Prof. dr hab. inż. Sławomir W
iak

Serwer MySQL jest produktem bardzo

dobrze zaprojektowanym, dzięki czemu
możliwe stało się uzyskanie bardzo dużej
szybkości przetwarzania danych, przy
zachowaniu bardzo dobrej stabilności i
funkcjonalności.

Unikalnym rozwiązaniem jest oddzielenie

jądra

serwera

mechanizmów

zarządzania bazami i tabelami (fizycznie
są to katalogi i pliki). Między innymi
dlatego

uzyskano

niezwykle

dużą

wydajność

serwera,

znacznie

przewyższającą