KULTURA I JEJ WPŁYW NA ŻYCIE 

SPOŁECZNE 

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

KULTURA I JEJ WPŁYW NA ŻYCIE SPOŁECZNE 

• Wszystko,  co  człowiek  czyni  i  w  czym  się 

wyraża  jako  człowiek  jest  kulturą  (  Prof. 
Leon Dyczewski)

• W  tym  znaczeniu  do  kultury  należy  każdy 

materialny 

i 

niematerialny 

wytwór 

człowieka. (rozróżnienie na kulturę materialną i 
kulturę duchową (artystyczną)).

• PRZYKŁADY:  język,  wartości  i  normy,  wzory 

zachowania,  wytwory  –  budynek,  pomnik, 
zwyczaje,  obyczaje,  prawa,  tabu,  znaki, 
symbole, gesty.

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

Szczególnie omówimy tu 2 

kwestie:

• kultura popularna (masowa), jako 

podstawowa kultura współczesnego 
społeczeństwa

• wielokulturowość, jako wyzwanie 

dla współczesnych społeczeństw

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

KULTURA I JEJ WPŁYW NA ŻYCIE SPOŁECZNE 

• Podział Prof. Antoniny Kłoskowskiej
 (zm. 1998):
• kultura ludowa
• kultura elitarna 
• kultura masowa (popularna) 

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

kultura ludowa

• To  autentyczna,  „żywa  kultura”,  związana 

z  życiem  człowieka,  z  cyklem  pór  roku,  z 
pracą, religią.

• kultura pierwotna
•  oparta na bezpośrednim przekazie
• elementy  są  łatwo  zrozumiałe,  proste  w 

odbiorze

• wyróżniała  ona  społeczności  lokalne, 

wiejskie 

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

kultura elitarna

 

• Można  ją  określić  jako  trudną  i  z  tego 

właśnie względu - elitarną.

• odbiór  jej  treści  wymaga  szczególnych 

kwalifikacji 

• trudno  dostępna  (nieliczne  egzemplarze 

dzieł) oraz kosztowna

• oryginalna 

twórczość 

uznana 

przez 

krytyków artystycznych oraz specjalistów

• stanowi podstawę oceny innych produktów 

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

kultura masowa (popularna)

• określana  jest  również  mianem  kultury 

popularnej

• szeroki  zasięg  -  odbiorcami  są  liczne 

kategorie osób z wszelkich klas społecznych

• rezultat 

zastosowania 

środków 

technicznych masowego komunikowania 

• wiąże  się  z  rozrywką,  z  tworzeniem  form 

sztuki służącej zabawie

• przekazuje    dobrze  znane,  szeroko  uznawane 

wartości, nie jest więc twórcza i oryginalna

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

kultura masowa (popularna)

• Kultura masowa jest przedmiotem wielu 

krytycznych ocen. 

• ZARZUTY:

a)wulgarność i ograniczenia 
intelektualne b)manipulowanie i 
zniewalanie
c)bierność
 

d)uniformizujące 

działanie 

na 

wyobraźnię

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

Wielokulturowość jako fakt i wyzwanie 

dla współczesnych społeczeństw

• Wielokulturowość z ang. Multicultural
• Zawiera trzy elementy:
• płaszczyzna  poznawczo-opisowa
•  określona polityka rządowa
• nazwa pewnej ideologii, ideału 

społecznego

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

Płaszczyzna poznawczo-opisowa

•  wielokulturowość to fakt
• to współwystępowanie na tej samej 

przestrzeni 2 lub więcej grup 
społecznych o odmiennych cechach  
(język, wyznanie religijne, system 
wartości i norm, wygląd)

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

Określona polityka rządowa

• powinna zmierzać do niwelacji 

napięć, np. w obszarze państwa

• państwo sankcjonuje kwestię 

wielokulturowości przy pomocy 
różnych regulacji

• (asymilacja, marginalizacja, izolacja, 

integracja)

dr Katarzyna Ferszt-Piłat 

nazwa pewnej ideologii, ideału 

społecznego

• wielokulturowość zakłada szacunek dla 

wartości różnych grup oraz przyznaje im 
takie same prawa

• podstawowy wyznacznik stanowi tu 

tolerancja, rozumiana jako akceptacja 
kultury „innego”

• W tym samym społeczeństwie (państwie) 

mogą działać różnorodne grupy kulturowe, 
religijne, etniczne na bazie wzajemnego 
konsensusu

dr Katarzyna Ferszt-Piłat