Uzależnienie od tytoniu
Uzależnienie od tytoniu
a POChP
a POChP
- rola lekarza
- rola lekarza
pierwszego kontaktu
pierwszego kontaktu
W Stanach Zjednoczonych palenie papierosów jest
odpowiedzialne za
co piąty zgon.
W Polsce POChP jest
czwartą
co do częstości przyczyną
zgonów.
Istnieją 2 podstawowe mechanizmy, za sprawą których dym
tytoniowy doprowadza do chorób płuc:
Stan zapalny
Rakotwórcze zmiany mutagenne
Obturacja oskrzeli
jest związana z nieprawidłową
odpowiedzią zapalną płuc na wdychanie szkodliwych
cząsteczek gazów, przede wszystkim dymu tytoniowego.
Stan zapalny w POChP dotyczy:
Centralnych i obwodowych oskrzeli
Tkanki śródmiąższowej
Naczyń płucnych
W początkowym okresie choroby
W początkowym okresie choroby
przeważają zmiany w
przeważają zmiany w
górnych płatach
górnych płatach
,
,
ale w zaawansowanej chorobie
ale w zaawansowanej chorobie
mogą dotyczyć
mogą dotyczyć
całego miąższu płuc
całego miąższu płuc
.
.
Obturację oskrzeli ocenia się na podstawie
Obturację oskrzeli ocenia się na podstawie
badania spirometrycznego
badania spirometrycznego
mierząc:
mierząc:
*
*
FVC
FVC
– natężoną pojemność życiową
– natężoną pojemność życiową
*
*
FEV1
FEV1
– Natężoną objętość wydechową
– Natężoną objętość wydechową
pierwszosekundową
pierwszosekundową
*Obturację oskrzeli rozpoznaje się, gdy wskaźnik
*Obturację oskrzeli rozpoznaje się, gdy wskaźnik
FEV1/FVC<0,7
FEV1/FVC<0,7
W przebiegu POChP u osób palących obserwuje się
W przebiegu POChP u osób palących obserwuje się
stopniowe narastanie obturacji oskrzeli, wyrażone
stopniowe narastanie obturacji oskrzeli, wyrażone
obniżaniem się wskaźnika
obniżaniem się wskaźnika
FEV1
FEV1
o ponad
o ponad
40ml
40ml
rocznie
rocznie
(Fizjologiczne obniżanie tego wskaźnika u osób
(Fizjologiczne obniżanie tego wskaźnika u osób
niepalących wynosi 1-20ml/rok)
niepalących wynosi 1-20ml/rok)
POChP jest chorobą rozwijającą się przez kilkanaście
POChP jest chorobą rozwijającą się przez kilkanaście
lat.
lat.
Początkowe objawy są nieswoiste i często
Początkowe objawy są nieswoiste i często
lekceważone przez chorego np.
lekceważone przez chorego np.
poranny kaszel ze
poranny kaszel ze
skąpym odksztuszaniem.
skąpym odksztuszaniem.
Z czasem narasta
Z czasem narasta
duszność wysiłkowa
duszność wysiłkowa
, pojawiają
, pojawiają
się
się
objawy niewydolności oddechowej i
objawy niewydolności oddechowej i
prawokomorowej niewydolności krążenia.
prawokomorowej niewydolności krążenia.
Palenie tytoniu odpowiada za postęp choroby,
Palenie tytoniu odpowiada za postęp choroby,
dlatego bardzo ważne jest rzucenie tego nałogu.
dlatego bardzo ważne jest rzucenie tego nałogu.
Metody walczenia z uzależnieniem od nikotyny:
Metody walczenia z uzależnieniem od nikotyny:
Z powodu uzależniającyh własności nikotyny zaledwie
Z powodu uzależniającyh własności nikotyny zaledwie
1-2% palaczy potrafi samodzielnie rzucić palenie
1-2% palaczy potrafi samodzielnie rzucić palenie
Leczenie farmakologiczne:
Leczenie farmakologiczne:
1. NTZ – Nikotynowa Terapia Zastępcza
1. NTZ – Nikotynowa Terapia Zastępcza
2. Bupropion – Nienikotynowy lek przeciwdepresyjny
2. Bupropion – Nienikotynowy lek przeciwdepresyjny
Leczenie farmakologiczne należy zawsze uzupełnić
Leczenie farmakologiczne należy zawsze uzupełnić
wsparciem psychologicznym !
wsparciem psychologicznym !
ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
1. Szczególnej uwagi wymagają osoby palące po 40
1. Szczególnej uwagi wymagają osoby palące po 40
r.ż. z:
r.ż. z:
* nawracającymi zakażeniami układu oddechowego
* nawracającymi zakażeniami układu oddechowego
* cierpiące na poranny kaszel z odkrztuszaniem
* cierpiące na poranny kaszel z odkrztuszaniem
niewielkiej
niewielkiej
ilości plwociny
ilości plwociny
* Duszność wysiłkowa
* Duszność wysiłkowa
2. Pacjent, który pali co najmniej
2. Pacjent, który pali co najmniej
20 papierosów dziennie od ponad 10 lat
20 papierosów dziennie od ponad 10 lat
W TYCH PRZYPADKACH
W TYCH PRZYPADKACH
NALEŻY WYKONAĆ
NALEŻY WYKONAĆ
BADANIE SPIROMETRYCZNE
BADANIE SPIROMETRYCZNE
FEV1/FVC <70%
FEV1/FVC <70%
WSKAZUJE NA OBTURACJĘ PŁUC !!!
WSKAZUJE NA OBTURACJĘ PŁUC !!!
*** Krótka 3 – minutowa porada antynikotynowa
*** Krótka 3 – minutowa porada antynikotynowa
udzielona przez lekarza rodzinnego powoduje
udzielona przez lekarza rodzinnego powoduje
zaprzestanie palenia przez 5% badanych
zaprzestanie palenia przez 5% badanych
.
.
POChP JEST CHOROBĄ BARDZO
KOSZTOWNĄ SPOŁECZNIE
KONIECZNE JEST JEJ WCZESNE
WYKRYWANIE W BADANIACH
SPIROMETRYCZNYCH U WSZYSTKICH
PALACZY I BYŁYCH PALACZY PO 40 R.Ż.
KAŻDY LEKARZ PODSTAWOWEJ OPIEKI
POWINIEN KAŻDEMU PALACZOWI
DORADZAĆ ZAPRZESTANIE PALENIA.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ