 
 
Arystokles, Szeroki
427-347r.p.n.e.
36 dialogów
Pismo a przekaz ustny
Drugie żeglowanie
-
I: zmysły i wrażenia
-
II: rozumowanie i postulaty
 
ίδέα i έίδος
„widzenie”
pierwotne jakościowe elementy 
niematerialne
Cechy: 1. inteligibilność (tylko intelekt!) 
2. niecielesność, 3. bytowość, 4. 
niezmienność, 5. samoistność, 6. 
jedność
Relacje: 1. mimesis, 2. methexis 
(partcypacji), 3. koinonia (wspólnota), 4. 
parousia
 
Pierwsze i najwyższe zasady:
Jedno i Diada nieokreślona 
(największe i najmniejsze)
Poziom idei
Liczby i figury idealne
Idee najogólniejsze 
(metaidee)
Idee szczegółowe
Poziom bytów 
matematycznych
Przedmioty matematyki
Przedmioty astronomii
Przedmioty muzyki
Dusza świata i dusze
Poziom świata fizycznego Przedmioty zmysłowe
Hierarchiczna struktura R
 
Najwyższy Umysł
Ten, który jest dobry w sensie 
osobowym
Jednoczy R
 
Anamneza
Nauka: 
1.
sposób mityczny,
2.
sposób dialektyczny (Menon)
Formy poznania:
1.
doksa
2.
episteme
 
Poziomy poznania
Poziomy bytowania
episteme
Noesis 
(intelekcja)
Dianoia 
(poznanie 
pośrednie)
Idee i idea 
Dobra
Przedmioty 
matematyczn
e
Świat 
inteligibiln
y
doksa
Pistis
(wiara)
Eikasia 
(wyobrażeni
e)
Przedmioty
zmysłowe
Obrazy
zmysłowe
Świat 
zmysłowy
 
-
Powstanie państwa: nikt nie jest 
autarkiczny, źródłem – potrzeba
-
Klasy: robotnicy, rzemieślnicy, 
kupcy i rolnicy; strażnicy-wojownicy, 
strażnicy-filozofowie (części duszy: 
rozumna, gniewliwa, pożądliwa)
-
Cnoty państwa: mądrość, męstwo, 
umiarkowanie, sprawiedliwość
 
Klasa strażników: wszystko 
wspólne
Miejsce i rola kobiet
Wyeliminowanie instytucji 
rodziny
Regulacja ślubów i urodzin 
(30-50M, 20-40K)
Rola wychowania
 
Symbolizuje różne stopnie 
ontologiczne R
Symbolizuje płaszczyzny poznania
Symbolizuje aspekt ascetyczny, 
mistyczny i teologiczny platonizmu
Wyraża platońską koncepcję 
polityki
