Budowa komputera PC
Budowa komputera PC
Płyta główna
Płyta główna
Komputery klasy PC są
Komputery klasy PC są
skonstruowane tak, aby
skonstruowane tak, aby
była możliwość ich
była możliwość ich
rozbudowy, dlatego też
rozbudowy, dlatego też
jest tak ważne
jest tak ważne
odpowiednie dobranie
odpowiednie dobranie
płyty głównej do naszego
płyty głównej do naszego
komputera. Płyta o małej
komputera. Płyta o małej
możliwości rozbudowy,
możliwości rozbudowy,
może w przyszłości
może w przyszłości
ograniczyć wymianę
ograniczyć wymianę
procesora lub
procesora lub
uniemożliwić
uniemożliwić
rozszerzenie pamięci
rozszerzenie pamięci
operacyjnej .
operacyjnej .
Budowa płyty głównej
Budowa płyty głównej
Standardowa płyta główna
Standardowa płyta główna
dla komputera PC
dla komputera PC
wyposażonego w procesor
wyposażonego w procesor
Pentium zawiera
Pentium zawiera
następujące komponenty:
następujące komponenty:
Zasilanie bateryjne .
Zasilanie bateryjne .
Złącze zasilania płyty
Złącze zasilania płyty
głównej .
głównej .
Złącze kontrolera IDE .
Złącze kontrolera IDE .
Gniazda pod moduły SIMM
Gniazda pod moduły SIMM
.
.
Gniazda rozszerzeń PCI .
Gniazda rozszerzeń PCI .
ISA .
ISA .
BIOS .
BIOS .
Gniazdo pod procesor .
Gniazdo pod procesor .
Kontroler klawiatury .
Kontroler klawiatury .
Magistrala ISA
Magistrala ISA
ISA
ISA
- Większość komputerów
- Większość komputerów
stosowanych w naszym kraju,
stosowanych w naszym kraju,
wyposażona jest w szynę ISA.
wyposażona jest w szynę ISA.
Oryginalna magistrala AT-ISA
Oryginalna magistrala AT-ISA
ma 16- bitową szynę danych.
ma 16- bitową szynę danych.
Teoretyczna maksymalna
Teoretyczna maksymalna
szybkość przesyłania danych
szybkość przesyłania danych
wynosi 8 MB/s (gdyż dane
wynosi 8 MB/s (gdyż dane
taktowane są zegarem 8
taktowane są zegarem 8
MHz). W praktyce standard
MHz). W praktyce standard
ISA pozwala na traser 1.5 -1.8
ISA pozwala na traser 1.5 -1.8
MB/s. Jest to, w porównaniu z
MB/s. Jest to, w porównaniu z
szybkością procesora wąskie
szybkością procesora wąskie
gardło, powodujące
gardło, powodujące
spowolnienie pracy
spowolnienie pracy
komputera.
komputera.
Złącze ISA składa się z dwóch
Złącze ISA składa się z dwóch
sekcji: 62-stykowej i 36-
sekcji: 62-stykowej i 36-
stykowej .
stykowej .
Magistrala PCI
Magistrala PCI
PCI
PCI
(Peripheral Component
(Peripheral Component
Intercnnect)
Intercnnect)
- magistrala PCI
- magistrala PCI
pracuje z częstotliwością 33 MHz,
pracuje z częstotliwością 33 MHz,
przesyłając dane cała szerokością
przesyłając dane cała szerokością
32-bitowej szyny. Pozwala więc
32-bitowej szyny. Pozwala więc
przesyłać dane z maksymalną
przesyłać dane z maksymalną
szybkością 132 MB/s. wiele
szybkością 132 MB/s. wiele
współczesnych płyt wyposażonych
współczesnych płyt wyposażonych
jest w gniazdo PCI z reguły trzy
jest w gniazdo PCI z reguły trzy
sztuki). W przeciwieństwie do
sztuki). W przeciwieństwie do
innych magistrali lokalnych w
innych magistrali lokalnych w
gnieździe PCI można instalować
gnieździe PCI można instalować
dowolny sterownik (kontrolery
dowolny sterownik (kontrolery
dysków twardych, karty grafiki,
dysków twardych, karty grafiki,
sieciowe, multimedialne, itd.) każda
sieciowe, multimedialne, itd.) każda
więc karta pasująca do gniada PCI
więc karta pasująca do gniada PCI
będzie pracować bez problemów.
będzie pracować bez problemów.
Podczas operacji zapisu procesor
Podczas operacji zapisu procesor
przesyła ciąg bajtów do bufora, skąd
przesyła ciąg bajtów do bufora, skąd
pobiera je sterownik PCI od
pobiera je sterownik PCI od
magistrali lokalnej procesora za
magistrali lokalnej procesora za
pomocą mostka/sterownika pozwala
pomocą mostka/sterownika pozwala
dołączyć nawet do 10 "odbiorników"
dołączyć nawet do 10 "odbiorników"
.
.
Pamięci SIMM
Pamięci SIMM
SIMM -
SIMM -
W starszych płytach głównych
W starszych płytach głównych
pamięć operacyjna RAM tworzyły
pamięć operacyjna RAM tworzyły
scalone układy rozmieszczone w
scalone układy rozmieszczone w
dwurzędowych podstawkach typu DIP.
dwurzędowych podstawkach typu DIP.
Np.: 9 układy 41256, daje łączną
Np.: 9 układy 41256, daje łączną
pojemność 256 k z bitem parzystości.
pojemność 256 k z bitem parzystości.
Aby uzyskać pojemność 1MB, należało
Aby uzyskać pojemność 1MB, należało
na płycie głównej umieścić 36 "kostek"
na płycie głównej umieścić 36 "kostek"
typu 41256.
typu 41256.
Współczesne płyty główne wyposażane
Współczesne płyty główne wyposażane
są w złącza typu SIMM
są w złącza typu SIMM
(Sinsle Inline
(Sinsle Inline
Memory Modules)
Memory Modules)
, umożliwiające
, umożliwiające
rozszerzenie pamięci RAM do kilku
rozszerzenie pamięci RAM do kilku
dziecięciu lub nawet kilkuset MB.
dziecięciu lub nawet kilkuset MB.
Moduły SIMM są to podłużne płytki na
Moduły SIMM są to podłużne płytki na
których umieszczono "kostki" pamięci,
których umieszczono "kostki" pamięci,
wyposażone w złącze krawędziowe.
wyposażone w złącze krawędziowe.
Moduły te wykonywane są w dwóch
Moduły te wykonywane są w dwóch
wersjach 30-stykowej i 72-stykowej i
wersjach 30-stykowej i 72-stykowej i
mogą mieć pojemność od 256 KB do
mogą mieć pojemność od 256 KB do
kilku mega bajtów. Obecnie najbardziej
kilku mega bajtów. Obecnie najbardziej
popularne wydają się SIMM-y o
popularne wydają się SIMM-y o
pojemnościach od 8 do 32 MB, czas
pojemnościach od 8 do 32 MB, czas
dostępu modułów SIMM zawiera się w
dostępu modułów SIMM zawiera się w
granicach 30 - 40 nanosekund.
granicach 30 - 40 nanosekund.
BIOS
BIOS
BIOS -
BIOS -
Wszystkie współczesne komputery PC wykorzystają
Wszystkie współczesne komputery PC wykorzystają
specjalny system obsługi wejścia/wyjścia zwany BIOS (Basic
specjalny system obsługi wejścia/wyjścia zwany BIOS (Basic
Input/Output System) do sterowania funkcjami sprzętowymi. Po
Input/Output System) do sterowania funkcjami sprzętowymi. Po
włączeniu komputera do sieci (lub po wyzerowaniu), BIOS
włączeniu komputera do sieci (lub po wyzerowaniu), BIOS
wykonuje testy POST (Power On Sef Test) procesora i głównych
wykonuje testy POST (Power On Sef Test) procesora i głównych
bloków funkcyjnych płyty głównej, po czym następuje inicjacja
bloków funkcyjnych płyty głównej, po czym następuje inicjacja
karty graficznej; na ekranie pojawia się wtedy informacja o typie
karty graficznej; na ekranie pojawia się wtedy informacja o typie
kraty graficznej i systemie BIOS zainstalowanym na płycie
kraty graficznej i systemie BIOS zainstalowanym na płycie
głównej. Następnie jest wykonywany test pamięci RAM
głównej. Następnie jest wykonywany test pamięci RAM
komputera, a w dalszej kolejności testowana i inicjalizowana jest
komputera, a w dalszej kolejności testowana i inicjalizowana jest
klawiatura i poszczególne urządzenia dołączone do systemu
klawiatura i poszczególne urządzenia dołączone do systemu
(mysz, dyski elastyczne i twarde). Rezultat sprawdzania
(mysz, dyski elastyczne i twarde). Rezultat sprawdzania
konfiguracji porównywany jest z zawartością pamięci COMS
konfiguracji porównywany jest z zawartością pamięci COMS
(podtrzymywanej za pomocą baterii umieszczonej na płycie
(podtrzymywanej za pomocą baterii umieszczonej na płycie
głównej), w której użytkownik umieścił informacje dotyczące
głównej), w której użytkownik umieścił informacje dotyczące
konfiguracji systemu. W przypadku niezgodności sygnalizowany
konfiguracji systemu. W przypadku niezgodności sygnalizowany
jest błąd.
jest błąd.
Gniazdo zasilania
Gniazdo zasilania
Gniazdo zasilania
Gniazdo zasilania
znajduje się
znajduje się
najczęściej zaraz obok gniazd
najczęściej zaraz obok gniazd
pamięci w prawym, górnym rogu
pamięci w prawym, górnym rogu
płyty głównej.
płyty głównej.
W płytach ATX jest to 20-stykowe
W płytach ATX jest to 20-stykowe
gniazdo, natomiast w płytach AT -
gniazdo, natomiast w płytach AT -
12-stykowe.
12-stykowe.
Podłączenie kabla z zasilacza z
Podłączenie kabla z zasilacza z
końcówką ATX nie jest trudne.
końcówką ATX nie jest trudne.
Dzięki specjalnemu wyprofilowaniu
Dzięki specjalnemu wyprofilowaniu
wtyczki i gniazda nie da się
wtyczki i gniazda nie da się
połączyć zasilania błędnie. Inaczej
połączyć zasilania błędnie. Inaczej
jest ze standardem AT. Tutaj należy
jest ze standardem AT. Tutaj należy
połączyć dwie bliźniacze, 6-
połączyć dwie bliźniacze, 6-
stykowe wtyczki do 12-stykowego
stykowe wtyczki do 12-stykowego
gniazda.
gniazda.
Ważne jest ,aby zostały tak
Ważne jest ,aby zostały tak
podłączone do gniazda, by
podłączone do gniazda, by
przewody koloru czarnego (masa)
przewody koloru czarnego (masa)
obu wtyczek znajdowały się obok
obu wtyczek znajdowały się obok
siebie. Uwaga ! Odwrotne
siebie. Uwaga ! Odwrotne
połączenie może spowodować
połączenie może spowodować
uszkodzenie płyty głównej.
uszkodzenie płyty głównej.
Zasilanie bateryjne
Zasilanie bateryjne
Bateria zasila wewnętrzny zegar
Bateria zasila wewnętrzny zegar
systemowy, ale również pamięć
systemowy, ale również pamięć
CMOS, w której przechowywane
CMOS, w której przechowywane
są najważniejsze informacje
są najważniejsze informacje
konfiguracyjne jak np. parametry
konfiguracyjne jak np. parametry
twardego dysku. Istnieje wiele
twardego dysku. Istnieje wiele
typów pamięci CMOS, a czas ich
typów pamięci CMOS, a czas ich
życia znacznie się różni. Baterie
życia znacznie się różni. Baterie
litowe instalowane w
litowe instalowane w
komputerach w ciągu ostatnich
komputerach w ciągu ostatnich
dwóch lat powinny wytrzymać od
dwóch lat powinny wytrzymać od
pięciu do sześciu lat, starsze
pięciu do sześciu lat, starsze
średnio około trzy lata. Baterie
średnio około trzy lata. Baterie
CMOS "umierają" powoli. Zużyta
CMOS "umierają" powoli. Zużyta
bateria powoduje wyświetlanie
bateria powoduje wyświetlanie
komunikatu "CMOS Read Error"
komunikatu "CMOS Read Error"
lub "CMOS Battery Failure" po
lub "CMOS Battery Failure" po
włączeniu komputera. Oznacza
włączeniu komputera. Oznacza
to, że komputer nie wie jak
to, że komputer nie wie jak
zainstalować działanie
zainstalować działanie
komponentów, ponieważ stracił
komponentów, ponieważ stracił
kluczowe informacje o systemie.
kluczowe informacje o systemie.
Montaż w płycie głównej
Montaż w płycie głównej
Po zainstalowaniu wcześniej
Po zainstalowaniu wcześniej
wymienionych komponentów
wymienionych komponentów
na płycie głównej należy
na płycie głównej należy
wpiąć w odpowiednie otwory
wpiąć w odpowiednie otwory
plastykowe kołki. Następnie
plastykowe kołki. Następnie
zainstaluj płytę tak, aby
zainstaluj płytę tak, aby
każdy z plastykowych kołków
każdy z plastykowych kołków
wszedł w podłużny otwór w
wszedł w podłużny otwór w
blacie. Uwaga! W
blacie. Uwaga! W
standardzie ATX plastykowe
standardzie ATX plastykowe
kołki należy najpierw wkręcić
kołki należy najpierw wkręcić
w blat, a dopiero potem
w blat, a dopiero potem
zainstalować płytę główną.
zainstalować płytę główną.
Płytę powinno się także
Płytę powinno się także
przykręcić do metalowego
przykręcić do metalowego
kołka, co usztywni
kołka, co usztywni
konstrukcję.
konstrukcję.
Procesor – co to jest?
Procesor – co to jest?
Centralna jednostka przetwarzająca
Centralna jednostka przetwarzająca
(ang. Central Processing Unit)
(ang. Central Processing Unit)
to główny element każdego
to główny element każdego
komputera osobistego, który
komputera osobistego, który
przetwarza większość poleceń
przetwarza większość poleceń
wydawanych komputerowi. W
wydawanych komputerowi. W
większości komputerów osobistych,
większości komputerów osobistych,
CPU jest pojedynczym
CPU jest pojedynczym
mikroprocesorem składającym się z
mikroprocesorem składającym się z
jednostki sterującej, jednostki
jednostki sterującej, jednostki
arytmetyczno-logicznej i pamięci
arytmetyczno-logicznej i pamięci
roboczej. Rodzaj procesora stanowi
roboczej. Rodzaj procesora stanowi
bardzo często podstawowe
bardzo często podstawowe
kryterium podziału komputerów.
kryterium podziału komputerów.
Amerykańska firma Intel wyposaża
Amerykańska firma Intel wyposaża
większość komputerów PC w
większość komputerów PC w
procesory Pentium, Pentium MMX,
procesory Pentium, Pentium MMX,
Pentium PRO, Pentium II. Również
Pentium PRO, Pentium II. Również
amerykańska firma Motorola
amerykańska firma Motorola
zajmuje się produkcją procesorów -
zajmuje się produkcją procesorów -
ale dla użytkowników komputerów
ale dla użytkowników komputerów
MacIntosh. Z tej firmy pochodzą
MacIntosh. Z tej firmy pochodzą
procesory 680x0 oraz PowerPC.
procesory 680x0 oraz PowerPC.
Zasada działania
Zasada działania
procesora
procesora
W procesorze układ sterowania działa cyklicznie, wykonując cykl
W procesorze układ sterowania działa cyklicznie, wykonując cykl
rozkazowy. Cykl rozkazowy składa się z dwóch faz:
rozkazowy. Cykl rozkazowy składa się z dwóch faz:
W fazie pobrania rozkazu
W fazie pobrania rozkazu
na magistralę adresową wysyłana
na magistralę adresową wysyłana
jest zawartość licznika rozkazów. Licznik rozkazów zawiera
jest zawartość licznika rozkazów. Licznik rozkazów zawiera
adres komórki pamięci, która zawiera rozkaz, który ma być w
adres komórki pamięci, która zawiera rozkaz, który ma być w
danej chwili wykonany. Po odczytaniu z pamięci rozkaz wędruje
danej chwili wykonany. Po odczytaniu z pamięci rozkaz wędruje
magistralą danych do procesora i wpisuje się do rejestru
magistralą danych do procesora i wpisuje się do rejestru
rozkazów. Na końcu fazy pobrania rozkazów układ sterowania
rozkazów. Na końcu fazy pobrania rozkazów układ sterowania
zwiększa zawartość licznika o 1.
zwiększa zawartość licznika o 1.
W fazie wykonania rozkazów
W fazie wykonania rozkazów
układ sterowania odczytuje z
układ sterowania odczytuje z
rejestru rozkazów rozkaz, dokonuje jego dekodowania i w
rejestru rozkazów rozkaz, dokonuje jego dekodowania i w
zależności od rodzajów rozkazów generuje odpowiednie sygnały
zależności od rodzajów rozkazów generuje odpowiednie sygnały
sterujące. We współczesnych procesorach oba te cykle
sterujące. We współczesnych procesorach oba te cykle
wykonywane są jednocześnie. W czasie wykonywania rozkazu
wykonywane są jednocześnie. W czasie wykonywania rozkazu
pobierany jest już następny. Zbiór wszystkich możliwych do
pobierany jest już następny. Zbiór wszystkich możliwych do
wykonania przez procesor rozkazów nazywamy listą rozkazów.
wykonania przez procesor rozkazów nazywamy listą rozkazów.
Ustawianie prędkości
Ustawianie prędkości
zegara procesora
zegara procesora
Analogicznie jak w przypadku
Analogicznie jak w przypadku
pierwszy należy ustawić zworki
pierwszy należy ustawić zworki
odpowiedzialne za dopasowanie płyty
odpowiedzialne za dopasowanie płyty
głównej do prędkości procesora.
głównej do prędkości procesora.
Chodzi tu głównie o ustawienie
Chodzi tu głównie o ustawienie
częstotliwości szyny głównej (BUS);
częstotliwości szyny głównej (BUS);
60 lub 66 MHz oraz jej mnożnika
60 lub 66 MHz oraz jej mnożnika
(RATIO); 1,5, 2, 2,5 lub 3. Ustawienie
(RATIO); 1,5, 2, 2,5 lub 3. Ustawienie
właściwych ustawień jest proste jeśli
właściwych ustawień jest proste jeśli
np. instalujemy procesor Intel 166 to
np. instalujemy procesor Intel 166 to
musimy stawić szynę = 66 i mnożnik
musimy stawić szynę = 66 i mnożnik
= 2,5 ponieważ 66x2,5 = ~`166.
= 2,5 ponieważ 66x2,5 = ~`166.
Zwykle zworki odpowiedzialne za
Zwykle zworki odpowiedzialne za
ustawienie procesora znajdują się w
ustawienie procesora znajdują się w
pobliżu gniazda procesora i są
pobliżu gniazda procesora i są
kolorowe. Błędne ustawienie zworek
kolorowe. Błędne ustawienie zworek
prędkości nie spowoduje uszkodzenie
prędkości nie spowoduje uszkodzenie
jakich kolwiek części komputera ,
jakich kolwiek części komputera ,
jedynie może spowodować , że
jedynie może spowodować , że
komputer po załączeniu będzie
komputer po załączeniu będzie
wolniej pracował lub będzie się
wolniej pracował lub będzie się
"zawieszał".
"zawieszał".
Montaż procesora na płycie
Montaż procesora na płycie
głównej
głównej
Montaż procesora rozpocznij od
Montaż procesora rozpocznij od
zamontowania na nim radiatora
zamontowania na nim radiatora
z wentylatorem. Zwróć uwagę na
z wentylatorem. Zwróć uwagę na
to, aby oba elementy ściśle do
to, aby oba elementy ściśle do
siebie przylegały. Podnieść
siebie przylegały. Podnieść
dźwignie podstawki do pozycji
dźwignie podstawki do pozycji
pionowej. Przyjrzyj się
pionowej. Przyjrzyj się
procesorowi , jeden z czterech
procesorowi , jeden z czterech
rogów jest lekko ścięty lub
rogów jest lekko ścięty lub
oznaczony kropką, a układ nóżek
oznaczony kropką, a układ nóżek
jest inny niż w pozostałych
jest inny niż w pozostałych
narożnikach. Należy go zatem
narożnikach. Należy go zatem
odpowiednio ułożyć wkładając w
odpowiednio ułożyć wkładając w
podstawkę . należy przy tym
podstawkę . należy przy tym
uważać , aby nie zgiąć nóżek
uważać , aby nie zgiąć nóżek
procesora. Po dokładnym
procesora. Po dokładnym
włożeniu CPU w podstawkę
włożeniu CPU w podstawkę
unieś dźwignię w pozycję
unieś dźwignię w pozycję
poziomą do momentu
poziomą do momentu
zatrzaśnięcia się .
zatrzaśnięcia się .
Rodzaje procesorów
Rodzaje procesorów
Rodzaje procesorów według ich
Rodzaje procesorów według ich
chronologicznego powstania
chronologicznego powstania
:
:
8086 , 8088 , 80286, 80386DX ,
8086 , 8088 , 80286, 80386DX ,
80386SX , 486 , 486DX , 486SX
80386SX , 486 , 486DX , 486SX
Pentium , Pentium MMX , Pentium
Pentium , Pentium MMX , Pentium
PRO, Pentium II , Pentium III
PRO, Pentium II , Pentium III
Wydajność procesorów
Wydajność procesorów
Szybkość procesora
Szybkość procesora