HUMAN
DEVELOPMENT
INDEX (HDI)
Wskaźnik Rozwoju Społecznego -
dla krajów Ameryki Łacińskiej
.
HDI został opracowany przez
pakistańskiego ekonomistę Mahbub’a ul
Haq’a w 1990 r.
Od 1993 r. wskaźnik ten jest
wykorzystywany w corocznych raportach
agendy ds. rozwoju (UNDP) działającej przy
ONZ
Opisuje społeczno-ekonomiczny rozwój
danego kraju i uwzględnia, w odróżnieniu
od statystyk ekonomicznych i poziomu PKB,
rozwój ludzki i jakość życia w
poszczególnych krajach, a także związek
między dochodem i dobrobytem
Wskaźniki brane pod uwagę
przy wyliczaniu HDI:
oczekiwana długość życia przy narodzinach
stopień alfabetyzacji (literacy rate)
średni odsetek skolaryzacji na wszystkich
poziomach edukacji (gross enrollment
ratio)
produkt krajowy brutto per capita (GDP -
gross domestic product - per capita)
Do obliczenia GDP używa się dolarów PPP (Purchasing Power
Parity – parytet siły nabywczej). PPP opiera się na teorii
jednej ceny, zgodnie z którą za określoną liczbę jednostek
danej waluty w każdym kraju w tym samym czasie można
kupić tyle samo dóbr.
Oczekiwana długość
życia
jest wskaźnikiem stanu zdrowia
populacji danego kraju
wyliczonym w oparciu o
prawdopodobny wiek zgonu
najpowszechniej stosowanym
wskaźnikiem jest oczekiwana długość
życia liczona przy narodzinach,
osobno dla mężczyzn i kobiet
Stopień alfabetyzacji
umiejętność pisania i czytania u osób
dorosłych
wg kryteriów UNESCO - powyżej 15.
roku życia
Combined Gross
Enrolment Ratio
Średni odsetek skolaryzacji na
wszystkich poziomach nauczania
wskaźnik uwzględniający wszystkie trzy
poziomy nauczania i wyrażający ogólną
liczbę uczniów uczęszczających do szkół
w danym kraju w stosunku do liczby
wszystkich obywateli tego kraju
będących w wieku szkolnym
Produkt krajowy brutto
per capita
Produkt Krajowy Brutto (PKB/GDP) to jeden z
podstawowych mierników dochodu narodowego;
jeden z najczęściej stosowanych na świecie
mierników zamożności państwa
opisuje zagregowaną wartość dóbr i usług
finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w
określonej jednostce czasu; jest to suma wartości
dodanej ze wszystkich gałęzi gospodarki
narodowej
PKB per capita = wartość Produktu Krajowego
Brutto danego państwa podzielona przez liczbę
jego mieszkańców
Pojęcie PKB per capita wprowadzono ze względu
na nieścisłość w podawaniu dochodu narodowego
państw jako niepodważalnej miary ich zamożności.
Country
GDP (PPP) per capita
international dollars
Argentina
14,109
Chile
11,937
Costa Rica
10,434
Mexico
10,186
Uruguay
10,028
8,584
7,565
7,283
7,203
6,186
5,983
4,555
4,511
4,316
4,155
3,636
3,000
3,009
2,817
1,783
Latin America
8,105
Raport 2007
Kraje wysoko rozwinięte
(HDI powyżej 0.800):
Argentyna (0.869)
38 miejsce w
rankingu
Chile (0.867)
Urugwaj (0.852)
Kostaryka (0.846)
Kuba (0.838)
Meksyk (0.829) 52
Kraje średnio rozwinięte
(HDI między 0.500 a 0.800):
Brazylia (0.800) 70 miejsce w rankingu
Wenezuela (0.792)
74
Kolumbia (0.791)
Dominikana (0.779)
Peru (0.773)
Ekwador (0.772)
Paragwaj (0.755)
El Salwador (0.735)
Nikaragua (0.710)
Honduras (0.700)
Boliwia (0.695)
117
Gwatemala (0.689)
Haiti (0.529)
146
HDI dla wybranych krajów AŁ w
latach: 1995, 2000, 2007
KRAJ
1995
2000
2007
Argentyna 0.836
0.862
0.869
Meksyk
0.786
0.814
0.829
Brazylia
0.753
0.789
0.800
Wenezuela 0.770
0.776
0.792
Boliwia
0.639
0.677
0.695
Haiti
brak
danych
0.487
0.529
Argentyna (raport 2007r.)
Wartoś
ć HDI
Oczekiwan
a długość
życia (przy
narodzinac
h)
Stopień
alfabetyza
cji
Średni
odsetek
skolaryz
acji
PKB
per
capita
0.869
74.8 lat
97.2 %
ludzi
powyżej 15
roku życia
89.7 %
14.280
(PPP
US $)
Meksyk
Wartoś
ć HDI
Oczekiwan
a długość
życia (przy
narodzinac
h)
Stopień
alfabetyza
cji
Średni
odsetek
skolaryz
acji
PKB
per
capita
0.829
75.6 lat
91.6 %
75.6 %
10.751
Brazylia
Wartoś
ć HDI
Oczekiwan
a długość
życia (przy
narodzinac
h)
Stopień
alfabetyza
cji
Średni
odsetek
skolaryz
acji
PKB
per
capita
0.800
71.7 lat
88.6 %
87.5 %
8.402
Wenezuela
Wartoś
ć HDI
Oczekiwan
a długość
życia (przy
narodzinac
h)
Stopień
alfabetyza
cji
Średni
odsetek
skolaryza
cji
PKB
per
capita
0.792
73.2 lat
93.0 %
75.5 %
6.632
Boliwia
Wartoś
ć HDI
Oczekiwan
a długość
życia (przy
narodzinac
h)
Stopień
alfabetyza
cji
Średni
odsetek
skolaryz
acji
PKB per
capita
0.695
64.7 lat
86.7 %
86.0 %
2.819
Haiti
Wartoś
ć HDI
Oczekiwan
a długość
życia (przy
narodzinac
h)
Stopień
alfabetyzac
ji
Średni
odsetek
skolaryz
acji
PKB per
capita
0.529
59.5 lat
-
-
1.663
.
średnia wartość wskaźnika HDI dla całego
regionu AŁ oraz Karaibów wyniosła 88.6, a
zatem więcej niż dla innych rozwijających
się regionów (HDI=57.6 dla Południowej
Azji, HDi=63.2 dla Afryki Subsaharyjskiej)
wszystkie kraje Ameryki Łacińskiej
zaklasyfikowano jako wysoko lub średnio
rozwinięte
należy jednak pamiętać, że HDI jako
wskaźnik złożony może maskować
rozbieżności w danym regionie lub
społeczeństwie – nie jest on więc
wskaźnikiem doskonałym.
.
Wskaźnikiem przydatnym przy określaniu rozbieżności w
dystrybucji bogactwa jest stosunek części PKB
przypadającej na najbogatsze 10% danego społeczeństwa
i 10 % najbiedniejszych obywateli tego społeczeństwa.
W krajach rozwiniętych waha się on pomiędzy 5 i 15.
W Ameryce Łacińskiej stosunek ten wynosi:
19 w Urugwaju, ale aż 85 w Brazylii i 70 w Paragwaju;
oznacza to, że na 85% mieszkańców Brazylii przypada
zaledwie 10 % PKB kraju.
Wskaźnik HDI nie uwzględnia takich informacji. Nie
mówi nam też o tym, jaki procent ludności żyje poniżej
granicy ubóstwa (czyli za 1 dolara dziennie na osobę). W
Boliwii (w 2004r.) poniżej granicy ubóstwa żyło aż 63%
ludzi. W Brazylii, pomimo bardzo szybkiej stopy rozwoju,
skrajne ubóstwo dotyczy ponad 20% ludności.
.
http://hdr.undp.org/en/
http://hdr.undp.org/en/statistics/
http://hdrstats.undp.org/countries/
Aleksandra Brudny