Cele i zadania współczesnej

epidemiologii

(rola epidemiologii w medycynie wg. WHO. Zadania

stawiane przed epidemiologią w Polsce)

Zbigniew Marchocki

Maciej Lewandowski

Sebastian Kwiatek

„

„

Znacznie lepiej jest zapobiegać chorobie niż ją

Znacznie lepiej jest zapobiegać chorobie niż ją

leczyć, podobnie jak lepiej jest zawczasu

leczyć, podobnie jak lepiej jest zawczasu

przewidzieć burzę i ratować się przed nią niż być

przewidzieć burzę i ratować się przed nią niż być

przez nią porwanym…”

przez nią porwanym…”

Bernard Ramzzini „De morbis artificium diatriba”(1653-1714)

Bernard Ramzzini „De morbis artificium diatriba”(1653-1714)

Zakres epidemiologii

Zakres epidemiologii

Epidemiologia

Epidemiologia

– nauka o rozpowszechnieniu i o

– nauka o rozpowszechnieniu i o

czynnikach warunkujących występowanie

czynnikach warunkujących występowanie

związanych ze zdrowiem stanów lub zdarzeń w

związanych ze zdrowiem stanów lub zdarzeń w

określonych populacjach oraz jako dyscyplina

określonych populacjach oraz jako dyscyplina

służąca do kontroli problemów zdrowotnych (Last

służąca do kontroli problemów zdrowotnych (Last

1995)

1995)

Wg WHO

Wg WHO

1.

1.

Epidemiologia to badanie czynników określających

Epidemiologia to badanie czynników określających

częstotliwość i rozprzestrzenianie chorób wśród ludności

częstotliwość i rozprzestrzenianie chorób wśród ludności

2.

2.

Epidemiologia to badanie warunków występowania chorób i

Epidemiologia to badanie warunków występowania chorób i

niepełnosprawności grupach ludzkich oraz czynników które

niepełnosprawności grupach ludzkich oraz czynników które

mają na to wpływ.

mają na to wpływ.

Rola epidemiologii wg WHO

Rola epidemiologii wg WHO

•

Pomiar stanu zdrowia społeczeństwa

Pomiar stanu zdrowia społeczeństwa

•

Badania potrzeb zdrowotnych społeczeństw (ustalanie

Badania potrzeb zdrowotnych społeczeństw (ustalanie

planów zdrowotnych)

planów zdrowotnych)

•

Konstrukcji oraz działań promocji zdrowia i profilaktyki

Konstrukcji oraz działań promocji zdrowia i profilaktyki

Epidemiologia zajmuje się i służy ochronie
zdrowia ludności a wyniki jej badań

nie mogą

być wykorzystane do innych celów.

ZASTOSOWANIA

ZASTOSOWANIA

EPIDEMIOLOGII WG WHO

EPIDEMIOLOGII WG WHO

W ciągu minionych 50 lat epidemiologia
znacznie się rozwinęła. Głównym jej
wyzwaniem jest teraz badanie i działanie
w zakresie czynników społecznych
związanych ze zdrowiem i chorobą
(Beaglehole, Bonita, 1997)

ROLA EPIDEMIOLOGII W

ROLA EPIDEMIOLOGII W

POLSCE

POLSCE

Zadania epidemiologii w Polsce

Zadania epidemiologii w Polsce

1.

1.

Pomiary zapotrzebowania ludności na

Pomiary zapotrzebowania ludności na

działalność usługową publicznej służby zdrowia

działalność usługową publicznej służby zdrowia

tj. na promocję zdrowia, profilaktykę, leczenie i

tj. na promocję zdrowia, profilaktykę, leczenie i

rehabilitację.

rehabilitację.

2.

2.

Ocena ciągła działalności służby zdrowia w

Ocena ciągła działalności służby zdrowia w

podnoszeniu jakości usług medycznych, usług

podnoszeniu jakości usług medycznych, usług

profilaktycznych szczególnie w zakresie zdrowia

profilaktycznych szczególnie w zakresie zdrowia

publicznego.

publicznego.

Ad. 2

Ad. 2

Główna rola w zakresie ochrony

Główna rola w zakresie ochrony

społeczeństwa przed skutkami niszczenia i zmian

społeczeństwa przed skutkami niszczenia i zmian

środowiska życia (rezultat rozwoju społecznego) a

środowiska życia (rezultat rozwoju społecznego) a

także ochrony przed jatrogennym

także ochrony przed jatrogennym

prowokowaniem niewłaściwych postaw i reakcji

prowokowaniem niewłaściwych postaw i reakcji

społecznych)

społecznych)

Zadania epidemiologii w Polsce

Zadania epidemiologii w Polsce

3.

3.

Nadzór epidemiologiczny nad wpływami środowiska

Nadzór epidemiologiczny nad wpływami środowiska

życia na zdrowie populacji szczególnie w odniesieniu do

życia na zdrowie populacji szczególnie w odniesieniu do

szybkich zmian środowiska naturalnego, przyrodniczego

szybkich zmian środowiska naturalnego, przyrodniczego

i aktualnie stosowanych oddziaływań psychologicznych

i aktualnie stosowanych oddziaływań psychologicznych

(środki masowego przekazu) na zdrowie przyszłych

(środki masowego przekazu) na zdrowie przyszłych

pokoleń. (m.in. Wynaturzenia psychiczne i niekorzystne

pokoleń. (m.in. Wynaturzenia psychiczne i niekorzystne

modyfikacje genotypu w narządach rozrodczych)

modyfikacje genotypu w narządach rozrodczych)

Zadania epidemiologii w Polsce

Zadania epidemiologii w Polsce

Zadania epidemiologii w Polsce

Zadania epidemiologii w Polsce

1.

1.

Epidemiologia teoretyczna

Epidemiologia teoretyczna

2.

2.

Epidemiologia praktyczna

Epidemiologia praktyczna

Epidemiologia teoretyczna

•

Potrzeba uogólniania spostrzeganych zjawisk

Potrzeba uogólniania spostrzeganych zjawisk

dotyczących zdrowia i choroby dalszego ulepszania

dotyczących zdrowia i choroby dalszego ulepszania

i opracowywania nowych założeń teoretycznych,

i opracowywania nowych założeń teoretycznych,

odkrywanie nowych praw i zależności między

odkrywanie nowych praw i zależności między

organizmem, środowiskiem i działania ludzi, które

organizmem, środowiskiem i działania ludzi, które

mają wpływ na zdrowie jednostek i populacji.

mają wpływ na zdrowie jednostek i populacji.

Epidemiologia praktyczna

Epidemiologia praktyczna

1.

1.

Potrzeby promocji zdrowia w oparciu o dane

Potrzeby promocji zdrowia w oparciu o dane

epidemiologiczne szerszego szkolenia

epidemiologiczne szerszego szkolenia

przeddyplomowego i podyplomowego w

przeddyplomowego i podyplomowego w

zakresie ochrony zdrowia populacji.

zakresie ochrony zdrowia populacji.

Duże znaczenie praktyczne ma realizowanie

Duże znaczenie praktyczne ma realizowanie

gromadzenia danych epidemiologicznych w

gromadzenia danych epidemiologicznych w

celu planowania zadań jednostek głównie

celu planowania zadań jednostek głównie

pino sanitarno – epidemiologicznego i

pino sanitarno – epidemiologicznego i

administracji państwowej.

administracji państwowej.

Epidemiologia praktyczna

Epidemiologia praktyczna

2.

2.

Konieczność unifikacji

Konieczność unifikacji

(standaryzacji) metod liczenia,

(standaryzacji) metod liczenia,

mierzenia, analizy zjawisk

mierzenia, analizy zjawisk

zdrowotnych. Konieczne jest

zdrowotnych. Konieczne jest

wprowadzanie nowoczesnych metod

wprowadzanie nowoczesnych metod

analizy opartych na

analizy opartych na

unowocześnionych urządzeniach

unowocześnionych urządzeniach

diagnostycznych

diagnostycznych

Medycyna po 2000 roku powinna być

Medycyna po 2000 roku powinna być

medycyną zapobiegawczą opartą na

medycyną zapobiegawczą opartą na

precyzyjnym śledzeniu zjawisk

precyzyjnym śledzeniu zjawisk

zdrowotnych w populacji i

zdrowotnych w populacji i

natychmiastowym stosowaniu środków

natychmiastowym stosowaniu środków

zapobiegawczych…

zapobiegawczych…

BIBLIOGRAFIA

BIBLIOGRAFIA

•

L. Jabłoński - „Epidemiologia” Podręcznik dla studentów i
lekarzy. Lublin 1999

•

A. Czupryna, St. Poździoch, A Ryś, W. Cezary – „Zdrowie
Publiczne” Kraków 2000

•

T. Marcinkowski – „Podstawy Higieny”

•

L. Jabłoński, D. Karwat - „Podstawy Epidemiologii Ogólnej i
Chorób Zakaźnych”

•

Serwis internetowy UNITED NATIONS

•

Serwis internetowy UNESCAP

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ