KOBIETA W CIĄŻY
KOBIETA W CIĄŻY
KOBIETA W CIĄŻY
KOBIETA W CIĄŻY
ZAGADNIENIA
ZAGADNIENIA
• Anatomia i fizjologia
• Patofizjologia
• Ocena i postępowanie
URAZ U KOBIETY W CIĄŻY
URAZ U KOBIETY W CIĄŻY
• Dwoje pacjentów z odrębnymi
potrzebami
– Matka
– Płód
• Dwa cele postępowania
– Pomoc matce
– Rozpoznanie potrzeb płodu
FIZJOLOGICZNE ZMIAN U KOBIETY
W CIĄŻY
FIZJOLOGICZNE ZMIAN U KOBIETY
W CIĄŻY
• Zmiany związane z ciążą
• Główne zmiany w krążeniu
polegają na zwiększeniu
przepływu krwi przez macicę
• Ciężarne są bardziej narażone
– Zwiększone ryzyko urazów
– Mniejsza zdolność do kompensacji
wstrząsu
ZMIANY W KRĄŻENIU
I UKŁADZIE ODDECHOWYM
ZMIANY W KRĄŻENIU
I UKŁADZIE ODDECHOWYM
• Zwiększenie objętości wyrzutowej o
20-30%
• Wzrost
tętna o 10-15 uderzeń /min.
• Obniżenie
CTK o 10-15 mmHg
• Wzrost spoczynkowej częstości
oddechu
• Uniesienie przepony przez macicę i
zmniejszenie objętości oddechowej
OBJĘTOŚĆ KRWI
OBJĘTOŚĆ KRWI
• Wzrost ilości osocza
• Wzrost ilości krwinek czerwonych
• Zwiększenie objętości krwi o 45-50%
• “Anemia ciężarnych”
– Wzrost ilości osocza jest większy niż wzrost
objętości krwinek czerwonych
– Wynikiem tego jest “względna” anemia
BRZUCH
BRZUCH
• Opóźnione opróżnianie żołądka
– Zwiększone ryzyko wymiotów i
zachłyśnięcia
• Macica staje się największym
narządem w jamie brzusznej
– Większe prawdopodobieństwo uszkodzenia
w wyniku urazów tępych i drążących
ZMIANY W UKŁADZIE MOCZOWYM
ZMIANY W UKŁADZIE MOCZOWYM
• Pęcherz moczowy jest
przesunięty ku górze i do przodu
przez powiększoną macicę
• Zwiększone ryzyko tępego i
penetrującego urazu pęcherza
ZMIANY W MACICY
ZMIANY W MACICY
• Zwiększony przepływ krwi przez macicę
– nieciężarne = 2% rzutu serca
– ciężarne = 20% rzutu
• Wyrzut katecholamin we
wczesnym
wstrząsie wywołuje skurcz naczyń
krwionośnych macicy
– 20-30% zmniejsza się przepływ krwi w macicy
– zwiększa się ryzyko hipoksji i śmierci płodu
PRZYCZYNY POURAZOWEJ ŚMIERCI
PŁODU
PRZYCZYNY POURAZOWEJ ŚMIERCI
PŁODU
#1 - Śmierć matki
#2 - Wystąpienie wstrząsu u
matki
#3 - Odklejenie się łożyska
ROZWÓJ PŁODU
ROZWÓJ PŁODU
UCISK ŻYŁY PRÓŻNEJ DOLNEJ
UCISK ŻYŁY PRÓŻNEJ DOLNEJ
• Powiększająca się macica
powoduje ucisk na żyłę próżną,
kiedy matka leży na wznak
– Zredukowanie powrotu żylnego i rzutu
serca nawet o 30%
– Może występować po 20 tygodniu ciąży
UCISK NA ŻYŁĘ PRÓŻNĄ DOLNĄ
MOŻE POWODOWAĆ
UCISK NA ŻYŁĘ PRÓŻNĄ DOLNĄ
MOŻE POWODOWAĆ
• Hipotensję matki
• Omdlenia
• Bradykardię u
płodu
NIE POMYL PRAWIDŁOWYCH
WARTOŚCI PARAMETRÓW
ŻYCIOWYCH CIĘŻARNEJ Z
OBJAWAMI WSTRZĄSU
NIE POMYL PRAWIDŁOWYCH
WARTOŚCI PARAMETRÓW
ŻYCIOWYCH CIĘŻARNEJ Z
OBJAWAMI WSTRZĄSU
• Tętno jest
szybsze
- 10-15
uderzeń/min
• CTK jest
niższe
- 10-15 mmHg
WSTRZĄS U KOBIETY W CIĄŻY
WSTRZĄS U KOBIETY W CIĄŻY
•
Może utracić 30% objętości krwi zanim
wystąpią istotne zmiany ciśnienia krwi
•
Może maskować objawy krwawienia
wewnątrzmacicznego lub do jamy
brzusznej
– Macica jest bardzo dobrze unaczyniona
– Bolesność uciskowa może nie wystąpić
jako wczesny objaw razem z objawami
krwawienia
POSTĘPOWANIE –
GDY BRAK URAZU
• Ocena stanu przytomności
Przytomna:
kontrola ABC
– pozycja
półsiedząca lub pozycja na wznak
z
przechyleniem tułowia o 30° w lewą stronę
–
tlenoterapia 100% tlenem
Nieprzytomna:
kontrola ABC
zachowane oddech i tętno:
pozycja bezpieczna na lewym boku
–
tlenoterapia 100% tlenem – termoizolacja
brak oddechu i tętna:
resuscytacja w pozycji na wznak z
uniesieniem
prawego biodra lub przesunięciem macicy w
lewą stronę
Kobieta w ciąży w stanie zagrożenia życia/zdrowia
Ocena stanu przytomności
Przytomna
Kontrola ABC
Nieprzytomna
Kontrola ABC
Pozycja półsiedząca
lub pozycja na wznak
z przechyleniem tułowia o 30°
w lewą stronę
Tlenoterapia 100% tlenem
Zachowane oddech i tętno
Pozycja bezpieczna
na lewym boku
Tlenoterapia 100% tlenem
Termoizolacja
Brak oddechu i tętna
Resuscytacja
w pozycji na wznak
z uniesieniem prawego biodra
lub
przesunięciem macicy
w lewą stronę
Uwaga: w przypadku urazów lub obrażeń postępowanie zgodnie z odpowiedniki procedurami
POSTĘPOWANIE W URAZACH
POSTĘPOWANIE W URAZACH
•
Kolejność oceny taka sama jak u innych
pacjentów urazowych
– Wstępne badanie urazowe
• Wstępna ocena
• Szybkie badanie urazowe lub badanie miejscowe
– Badanie dalsze
•
W przypadku urazów lub obrażeń
postępowanie zgodnie z odpowiednimi
procedurami
PRZYGOTOWANIE DO EWAKUACJI
KOBIETY CIĘŻARNEJ
PRZYGOTOWANIE DO EWAKUACJI
KOBIETY CIĘŻARNEJ
• Pełne unieruchomienie kręgosłupa
• Nachylenie deski ortopedycznej o
20-30° na lewą stronę
• Ręczne przesunięcie macicy na lewą
stronę, metoda mniej efektywna
• Krótka deska i kamizelka KED, nie
są przydatne, ponieważ trudno w
nich unieruchomić ciężarną
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
• Lecz dwóch pacjentów
• Fizjologiczne zmiany powodują wzrost
ryzyka odniesienia urazów i
wystąpienia wstrząsu
• Wcześnie rozpocznij leczenie wstrząsu
• Zapobiegaj i lecz hipoksję
• Zapobiegaj zespołowi żyły próżnej
dolnej
• Często powtarzaj badanie
PYTANIA?
PYTANIA?