Rola zawodowa – kto jest
psychologiem
Czy psychologiem jest każdy, kto ukończył
studia psychologiczne ?
Aspekt prawny – tak, jest magistrem
psychologii
Aspekt praktyczny – tylko ten, który wykonuje
zawód psychologa
Wykonywanie zawodu
psychologa
Nie istnieje skończona lista sposobów
wykonywania zawodu psychologa:
- powód:
stale rozwijające się możliwości praktyki
psychologicznej
Historycznie: psycholog kliniczny (pomocnik
psychiatry), psycholog szkolny (pomocnik
nauczyciela – pedagoda)
Nowe pola działalności
psychologicznej
Psychologia organizacji i pracy
Selekcja zawodowa
Terapia uzależnień
Treningi
Psycholog transportu
Wątpliwości
Reklama
Czy to jest wykonywanie zawodu ?
Argument za: wykorzystywanie wiedzy
psychologicznej
Przeciw: kto jest klientem ?
Linia graniczna
Wykorzystywanie wiedzy psychologicznej dla
dobra jednostki
Dlaczego tylko magister
psychologii ?
Wiedza i umiejętności nabywane w trakcie
studiów:
- teoria
- psychometria
- umiejętności psychologiczne
- zasady etyczne
Psychologowie, ale nie
tylko
Psychoterapia:
- każdy, kto ukończył studia wyższe,
specjalistyczne kursy i zdał odpowiednie
egzaminy
Treningi:
- studia wyższe i specjalistyczne
przygotowanie (kursy)
Terapeuci uzależnień
-
brak konkretnych wymagań
Prawne próby
uregulowania
Ustawa o zawodzie psychologa:
- silny opór społeczny zarówno psychologów,
jak i niepsychologów
System certyfikatów specyficznych
umiejętności i kompetencji:
Np. psychoterapeuci, biegli sądowi,
psychologowie transportu
Wykonywanie zawodu z punktu widzenia
standardów:
- tylko po nawiązaniu relacji psycholog-klient
- podstawą jest zawarcie kontraktu
- relacja ma służyć jednostce (grupie)
Problemy
terminologiczne
Klasyczny przykład:
Pomoc psychologiczna a wsparcie psychiczne
Podstawa działalności
psychologa
Niezależnie od miejsca i dziedziny:
- diagnoza
Diagnoza może dotyczyć jednostki (klient
indywidualny lub grupowy), ale może także
dotyczyć funkcjonowania człowieka w
szerszym kontekście – badania naukowe
Społeczny kontekst
działalności
Żadna diagnoza nie odbywa się w pustce
społecznej.
Czynniki wpływające na sytuację diagnozy:
- związane z badanym (pytaniem badawczym)
- związane z psychologiem (między innymi
hierarchia wartości)
- związane z aspektami formalno-prawnymi
Każda diagnoza (także wyniki badań
naukowych) zmienia sytuację osób, których
dotyczy:
- zawsze psychologiczną
- często także prawną
Przykład 1
Badanie psychologiczne w Ośrodku
Diagnostyczno-Konsultacyjnym rodziny, w
trakcie rozwodu rodziców może (i często tak
się dzieje) zadecydować kto stanie się
podstawowym opiekunem dziecka po
rozwodzie.
Przykład 2
Pierwsze amerykańskie badania w dziedzinie
różnic w poziomie inteligencji różnych grup
emigrantów w Stanach Zjednoczonych,
doprowadziły do ustalenia przez Senat USA
kwot imigracyjnych (na szczęście już
nieaktualne)
Inne wrażliwe obszary
Psychologowie sądowi, w tym profilerzy
Psychologowie pracujący z dziećmi
Psychologowie biznesu
Psychoterapeuci
Psychologowie kliniczni (klienci – chorzy
somatycznie, szczególny przypadek chorzy
terminalnie)