Organy nadzoru nad
samorządem
terytorialnym
Organy nadzoru nad
samorządem
terytorialnym
Organy nadzoru w
II Rzeczpospolitej przed
1933 r.
-. Z nadzoru „wyjęto” wszystkie
województwa, także śląskie i
poznańskie z pomorskim.
-. Wielość aktów prawnych dotyczących
nadzoru – w praktyce sprawowało go i
państwo i inne szczeble samorządu
terytorialnego.
-. Spory rozstrzygały sądy
administracyjne - Najwyższy Trybunał
Administracyjny.
Organy nadzoru w
II Rzeczpospolitej po 1933 r.
-.Nadzór sprawuje administracja
państwowa (ogólna) i samorządowa
wyższego szczebla (starostowie i
wydziały powiatowe, wojewodowie,
minister spraw wewnętrznych).
-.Elementy podległości „kierowniczej”
ze strony wojewody ( „złożenie z
urzędu”)
Nadzór w PRL
Jednolita, podlegająca jednemu,
państwowemu, centrum
dyspozycyjnemu.
Faktyczny brak nadzoru a zależność
„kierownicza”.
Organy
-.Sejm
-. Prezes Rady Ministrów
-. Wojewodowie
-. Regionalne Izby Obrachunkowe
Sejm
-.Może rozwiązać organy stanowiące
samorządu terytorialnego.
-.Rozwiązanie to następuje tylko na
wniosek władzy wykonawczej.
-.Rozwiązanie to oznacza rozwiązanie
także organu wykonawczego
Prezes Rady Ministrów I
I. Wnioskuje do sejmu o rozwiązanie (w drodze
uchwały !!!) organu stanowiącego jednostki
samorządu terytorialnego jeżeli:
-. Rada gminy narusza w sposób powtarzający
się konstytucję lub inne ustawy
-. Rada powiatu rażąco narusza konstytucję
lub inne ustawy
-. Sejmik wojewódzki narusza rażąco lub
wielokrotnie konstytucję lub inne ustawy
Prezes Rady Ministrów II
II. Ustanawia zarządcę komisarycznego w
miejsce rady i zarządu gminy i powiatu; w
województwie zostaje nim odpowiedni
wojewoda
III. Może zawiesić organ samorządu
terytorialnego na okres do dwóch lat, do
czasu wyboru nowego organu
Rozstrzygnięcia nadzorcze podlegają
zaskarżeniu do sądów.
Wojewoda I
I. Może rozwiązać zarząd powiatu,
jeżeli ten narusza konstytucję lub
inne ustawy. Wcześniej wzywa radę
do podjęcia działań mających
przywrócić stan zgodny z prawem
(zmiana zarządu)
II. Wyznacza zarządcę do czasu
wyboru nowego zarządu
Wojewoda II
III. Może wystąpić do premiera o
rozwiązanie zarządu województwa.
Jeżeli tak – wyznacza zarządcę
IV. Może wystąpić do premiera o odwołanie
wójta, burmistrza lub prezydenta
(wcześniej wzywa go do zaprzestania
naruszeń
prawa). Wyznacza zarządcę.
V. Zarządcę wyznacza na okres do dwóch lat.
Wymagane jest zaciągnięcie opinii sejmiku.
Wojewoda III
VI. Prowadzi bieżący nadzór nad
jednostkami samorządowymi
znajdującymi się na terenie
województwa.
Bieżącemu nadzorowi podlegają wszystkie
uchwały organów stanowiących (poza
finansowymi) i uchwały zarządu województwa.
Rozstrzygnięcia nadzorcze podlegają zaskarżeniu
do sądów.
Regionalna Izba
Obrachunkowa
-.Zajmuje się nadzorem nad działalnością
finansową samorządu terytorialnego.
-.Podlega premierowi i ministrowi
odpowiedzialnemu za administrację.
-.Na bieżąco nadzoruje jednostki
samorządu terytorialnego.
-.Organem RIO jest Kolegium Orzekające
Kolegium Orzekające RIO –
skład I
Przewodniczący (powoływany - z
konkursu - przez Prezesa Rady
Ministrów, na wniosek ministra
odpowiedzialnego za administrację).
Prezesi RIO tworzą Krajową Radę
Regionalnych Izb Obrachunkowych.
Kolegium Orzekające RIO
skład II
Zastępca prezesa RIO (powoływany
przez Prezesa Rady Ministrów, na
wniosek prezesa
Członkowie (powoływani spośród
kandydatów zgłoszonych przez
przewodniczącego).
Wiele składów (po 3 osoby).
Kolegium Orzekające RIO -
kompetencje
Zajmuje się problematyką finansów
samorządowych.
Jest pomocniczym organem orzekającym.
Wydaje orzeczenia. Organem odwoławczym jest
minister finansów.
Kontrolerzy RIO kontrolują samorządowe
jednostki organizacyjne samorządu
terytotialnego.
Sądy administracyjne
Nie są organami nadzoru.
Rozstrzygają spory (odwołania od orzeczeń
nadzorczych samorządów terytorialnych)
między administracją samorządową a
rządową.
Każde rozstrzygnięcie nadzorcze podlega
zaskarżeniu.