ANALIZA KOSZTÓW
PRODUKCJI
ANALIZA KOSZTÓW
PRODUKCJI
Koszty księgowe i koszty
ekonomiczne
Koszty księgowe obejmują wyłącznie faktycznie
udokumentowane wydatki pieniężne związane z
prowadzeniem działalności gospodarczej; Koszty
te określa się mianem kosztów explicite;
Koszty ekonomiczne utożsamiane są z pojęciem
kosztów alternatywnych; Jest to równowartość
dochodów, które dany czynnik produkcji mógłby
przynieść gdyby wykorzystano go w innym,
możliwie najlepszym zastosowaniu. Oprócz
kosztów explicite uwzględnia się także koszty
implicite, inaczej koszty domniemane, a więc
koszty, których przedsiębiorstwo faktycznie nie
ponosi, ale które teoretycznie mogłoby ponosić.
Koszty w krótkim okresie
Koszty stałe i koszty zmienne
Koszty stałe (K
s
) – koszty których wielkość
w zasadzie nie zmienia się wraz ze zmiana
rozmiarów produkcji (np.. Koszty
administracji, amortyzacja);
Koszty zmienne (K
z
) – koszty które
zmieniają się wraz ze zmiana rozmiarów
produkcji (płace pracowników
produkcyjnych, koszty zużytych surowców i
materiałów).
Koszty całkowite, przeciętne i
krańcowe
Koszty całkowite (K
c
) to suma kosztów
stałych (K
s
) i kosztów zmiennych (K
z
)
K
c
= K
s
+ K
z
Koszt przeciętny, jednostkowy (K
p
) to
koszt przypadający na jednostkę
wyrobu
K
p
= K
c
/Q
Q – wielkość produkcji
Koszty całkowite, przeciętne i
krańcowe c.d.
Koszty krańcowe (K
k
) – przyrost
kosztów całkowitych związanych
ze wzrostem produkcji o
jednostkę
K
k
= ΔK
c
/ΔQ
Zależność pomiędzy rozmiarami
produkcji a kosztami
Wielkoś
ć
produk
cji Q
Koszt
y
stałe
K
s
Koszty
zmien
ne K
z
Koszt
całkowit
y K
c
Koszt
krańco
wy K
k
Koszty przeciętne
jednostkowe
K
s
/Q
K
z
/Q
K
c
/Q
0
1
2
3
4
5
6
10
10
10
10
10
10
10
0
8,0
9,4
11,4
15,2
21,5
38,0
10,0
18,0
19,4
21,4
25,2
31,5
48,0
-
8,0
1,4
2,0
3,8
6,3
16,5
-
10,0
5,0
3,3
2,5
2,0
1,7
-
8,0
4,7
3,8
3,8
4,3
6,3
0
18,0
9,7
7,1
6,3
6,3
8,0
Krzywe kosztów całkowitych,
stałych i zmiennych
K
s
K
z
K
c
Produkcja
K
o
sz
ty
Krzywe przeciętnych kosztów
całkowitych, stałych, zmiennych i
krańcowych
K
o
sz
ty
Produkcja
K
s
/Q
K
z
/Q
K
c
/
Q
Δ
K
s
/
Δ
Q
Geometryczna interpretacja
kosztów stałych
C
a
łk
o
w
it
y
k
o
sz
t
st
a
ły
Produkcja
A
B
C
K
s
K
s
/Q
Produkcja
A’
B’ C’
P
rz
e
c
ię
tn
y
k
o
sz
t
st
a
ły
Krzywa kosztów całkowitych jest
podstawa wyznaczania kosztów
przeciętnych i kosztów
krańcowych.
Koszty w długim okresie
Wszystkie czynniki prodikcji sa
zmienne;
Nie występują koszty stałe,
ponieważ wszystkie koszty są
zmienne;
Nie działa prawo malejących
przychodów;
Korzyści i niekorzyści skali.
Korzyści i niekorzyści skali
Jeżeli koszty całkowite rosną wolniej
niż rozmiary produkcji, krzywa
długookresowego kosztu przeciętnego
opada (DK
p
), koszty przeciętne maleją.
Oznacza to, że przedsiębiorstwo
osiąga korzyści skali;
W sytuacji odwrotnej występują
niekorzyści skali.
Uzyskiwanie korzyści skali jest jednym z
głównych argumentów wyjaśniającym
dominacje dużych przedsiębiorstwa w
gospodarce światowej;
Korzyści skali mogą wynikać z
uwarunkowań technologicznych,
marketingowych i finansowych
zapewniających obniżanie się
przeciętnych kosztów wraz ze
zwiększaniem produkcji.
Technologiczne źródła
korzyści skali:
Możliwość korzystania z efektów
specjalizacji;
Możliwość wykorzystywania
niepodzielnych czynników produkcji
(np. dźwigi budowlane);
Istnieje możliwość wprowadzenia
produkcji wielofazowej,
Bardziej racjonalne wykorzystywanie
odpadów.
Marketingowe źródła korzyści
skali
Możliwość negocjacji niższych
cen przy zakupach hurtowych;
Koszty pakowania i transportu nie
wzrastają proporcjonalnie do
ilości zamawianych i
sprzedawanych towarów;
Niższe koszty marketingowe.
Finansowe źródła korzyści
skali
Łatwiejszy i na korzystniejszych
warunkach dostęp do kredytów
bankowych;
Możliwość korzystania z wielu
źródeł finansowania działalności;
Korzyści skali a niekorzyści
skali
Ciągłe zwiększanie rozmiarów
firmy i skali produkcji prowadzi
do narastania trudności i
pojawiania się niekorzyści skali;
Głównych źródłem niekorzyści
skali są trudności związane ze
sprawnym zarządzaniem dużą
firma;