1
Serwonapędy prądu
przemiennego z silnikiem
synchronicznym
2
Idea silnika
bezszczotkowego
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Silniki bezszczotkowe DC
Zalety
• przewaga na silnikami DC ( lepsze
odprowadzanie ciepła,większe momenty
przy mniejszych bezwładnościach),
• sterowanie z wykorzystaniem metod jak
dla silników DC ,
Wady
• trudno uzyskać stałą wartość S.E.M.
(tętnienia momentu) ,
• duże prądy wirowe
15
16
17
18
Sterowanie metodą orientacji wektora pola pozwala
zbliżyć właściwości silnika prądu przemiennego do
właściwości silnika prądu stałego.
19
20
Wektory wodzące:
Um można zapisać w postaci liczby zespolonej:
W funkcji czasu:
gdzie: Um(t) – wektor wodzący dla wielkości Um
t
Um
t
u
sin
)
(
j
e
Um
j
Um
m
U
)
sin
(cos
t
j
e
Um
t
j
t
Um
t
m
U
)
sin
(cos
)
(
21
Równania wartości chwilowych napięć fazowych
dla wyidealizowanego silnika PMSM mają
postać:
dt
d
I
R
U
sf
sf
s
Dla stojana:
gdzie:
)
(p
cos
)
(p
cos
)
(p
cos
3
2
3
2
c
b
a
t
t
t
sf
)
(p
cos
)
(p
cos
)
(p
cos
U
3
2
3
2
c
b
a
t
t
t
u
u
u
U
)
(p
cos
)
(p
cos
)
(p
cos
I
3
2
3
2
c
b
a
t
t
t
i
i
i
sf
I
s
s
s
R
0
0
0
R
0
0
0
R
R
Oznaczenia ze strzałką
oznaczają wektory mające
sens fizyczny, oznaczenia z
kreską wektory na
płaszczyźnie zespolonej
22
t
j
e
ia
t
j
t
ia
a
i
)
sin
(cos
3
2
)
3
2
sin(
)
3
2
(cos(
t
j
e
ib
t
j
t
ib
b
i
3
4
)
3
4
sin(
)
3
4
(cos(
t
j
e
ic
t
j
t
ic
c
i
23
)
3
4
cos
3
2
cos
(
ic
ib
ia
k
i
s
)
3
4
sin
3
2
sin
(
ic
ib
k
i
s
0
ic
ib
ia
24
d
q
i
Sq
Dla położenia osi q zgodnego z położeniem wektora
prądu stojana is otrzymujemy max. moment obrotowy
wirnika
Prąd stojana
N
S
M
Sd
S
Sd
I
L
Sq
S
Sq
I
L
Sq
Sd
d
S
Sd
dt
d
I
R
U
Sd
Sq
q
S
Sq
dt
d
I
R
U
i
Sd
i
S
dt
d
dt
i
d
L
i
R
U
M
S
S
S
S
)
(
,
dt
d
i
R
U
S
S
S
S
M
S
i
L
M
sd
s
F
sq
sq
s
sq
I
L
I
dt
d
L
I
R
U
S
sq
s
F
sd
s
sd
s
sd
I
L
I
L
dt
d
I
R
U
m
25
d,q – współrzędne wirujące związane z wirnikiem
Strumień wirnika
S
N
M
M
sd
s
F
sq
sq
s
sq
I
L
I
dt
d
L
I
R
U
S
sq
s
F
sd
s
sd
s
sd
I
L
I
L
dt
d
I
R
U
m
26
S
S
m
S
S
S
I
L
dt
d
I
R
U
Po transformacji z układu stacjonarnego na obrotowy
d,q:
S
S
m
S
S
S
m
S
S
j
S
S
j
j
m
j
S
j
m
j
S
j
m
j
S
j
I
jX
j
dt
I
d
L
I
R
I
L
j
dt
I
d
L
I
R
U
e
dt
d
I
jL
dt
I
d
Le
dt
d
e
j
e
I
L
e
dt
d
e
I
L
e
dt
d
e
I
R
e
U
)
(
)
(
)
(
Dla warunków stacjonarnych Is=const
t
j
S
S
e
I
I
0
S
S
m
S
I
jX
j
I
R
U
t
j
S
S
e
I
I
0
- kąt pomiędzy osiami wsp.
i d,q
27
dt
d
L
I
R
U
S
S
S
S
S
S
M
i
L
S
S
m
S
I
jX
j
I
Rs
U
s
s
s
s
q
q
d
M
d
d
q
I
L
I
Rs
d
U
I
L
I
Rs
q
U
)
(
Dla stanu stabilnego
Iq
Lq
Id
Rs
Ud
)
(
M
Id
Ld
Iq
Rs
Uq
m
28
q
I
Lq
d
I
Rs
d
U
d
I
Ld
q
I
Rs
q
U
M
)
(
Dla stanu stabilnego i Id=0
29
Równania stanu silnika
synchronicznego
a)Dla układu trójfazowego A, B, C:
o
c
b
a
J
1
s
L
1
s
L
1
s
L
1
c
b
a
J
t
k
3
2
J
m
k
3
2
J
m
k
J
m
k
3
2
s
L
e
k
s
L
s
R
3
2
s
L
e
k
s
L
s
R
s
L
e
k
s
L
s
R
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
)
(p
sin
)
(p
sin
)
(p
sin
)
(p
sin
0
0
)
(p
sin
0
0
)
(p
sin
0
0
d
d
d
c
d
d
b
d
d
a
d
M
u
u
u
i
i
i
t
t
t
t
t
t
t
t
i
t
i
t
i
30
b)Dla układu osi prostokątnych :
o
J
1
s
L
1
s
L
1
J
t
k
J
m
k
2
3
J
m
k
2
3
s
L
e
k
s
L
s
R
s
L
e
k
s
L
s
R
d
d
d
d
d
d
0
0
0
0
0
0
)
(p
cos
)
(p
sin
)
os(p
0
)
(p
sin
0
M
u
u
i
i
t
t
t
c
t
t
t
i
t
i
31
c)Dla układu osi prostokątnych d, q:
o
q
d
J
1
s
L
1
s
L
1
q
d
J
t
k
J
m
k
2
3
0
s
L
e
k
s
L
s
R
0
0
0
s
L
s
R
d
d
d
q
d
d
d
d
0
0
0
0
0
0
M
u
u
i
i
t
t
i
t
i
32
Strategie sterowania:
1. Zachowanie stałego kąta mocy
Prąd Id=0,
Is
km
Me
Is
p
Iq
p
Me
M
M
2
3
2
3
2
3
33
2. Zachowanie maksymalnego współczynnika mocy cos=1
sin
2
3
Is
p
Me
S
34
3. Zachowanie stałego
strumienia stojana
sin
2
3
Is
p
Me
M
ψ
S
= ψ
M
=const
35
36
Zabezpieczenia
T2
T4
T6
T3
T5
TH
RH
c
b
a
Sterownik bramkowy
T1
Rezolwer
L1
L2
L3
PE
Pomiar położenia
i prędkości -
przetwornik RDC
Interfejsy rezolwera i enkodera
Generator PWM
Pr
ze
tw
o
rn
ik
i
a
/c
A, B, NM
In
te
rf
e
js
y
P
IO
i
S
IO
DSP
U
K
ŁA
D
S
T
E
R
O
W
A
N
IA
N
A
D
R
Z
Ę
D
N
E
G
O
V
dc
i
a
i
b
V
dc
Temp.
Interfejsy szeregowe do
komputera nadrzędnego
CS, SCLK, DATA
U
sin
U
cos
U
ref
SILNIK
AC
Przerwania
37
38
39
+
-
+
-
+
-
K o m p a r a t o r A
K o m p a r a t o r B
K o m p a r a t o r C
A
B
C
U = 3 0 0 V
R
T 1
T 2
T 3
T 4
T 5
T 6
R e g u l a c j a
c z ę s t o t l i w o ś c i
R e g u l a c j a
n a p i ę c i a
G e n e r a t o r p r z e b i e g u
m o d u l u j ą c e g o
S = A s i n ( t + 1 2 0 )
C
0
S = A s i n ( t - 1 2 0 )
B
0
S = A s i n t
A
G e n e r a t o r p r z e b i e g u
t r ó j k ą t n e g o
F
A
L
O
W
N
I
K
40
41
42
S
A
S
B
S
C
T 1
T 2
T 3
T 4
T 5
T 6
0
U
C z a s
C z a s
C z a s
C z a s
C z a s
C z a s
C z a s
43
44
UDC
Ubn
UDC
Uan
UDC
Ucn
3
1
3
1
3
2
45
)
3
4
cos
3
2
cos
(
ic
ib
ia
k
i
s
)
3
4
sin
3
2
sin
(
ic
ib
k
i
s
46
47
T
0
– czas wektora
zerowego
48
M
sd
s
F
sq
sq
s
sq
i
L
i
dt
d
L
i
R
u
S
sq
s
F
sd
s
sd
s
sd
i
L
i
L
dt
d
i
R
u
m
Sterowanie wektorowe metodą orientacji
wektora pola (FOC)
49
Tabela optymalnych
przełączeń wektora
napięcia
PWM
PMSM
estymator
M
e
S
N
N=1,2...6
N=1,2...12
m
M
e
z
M
ez
komparator
strumienia
komparator
momentu
Rys. 5.1 Bezpośrednia regulacja momentu elektromagnetycznego i strumienia silnika
synchronicznego o magnesach trwałych zasilanego z falownika napięcia.
Schemat obwodów regulacji.
i
A
i
B
i
i
u
1
u
2
u
u
d
dM
e
Program sterowania
Część energoelektroniczna
50
Przekształca zmierzone sygnały prądów (i
A
, i
B
) w dwóch
fazach silnika i dwóch napięć przewodowych do
stacjonarnego
układu
współrzędnych
Przekształcenie następuje wg zależności:
Strumień stojana można obliczyć całkując wartości
składowe napięcia i prądu:
0
s
0
s
d
R
d
R
t
i
u
t
i
u
)
(
p
2
3
e
i
i
M
2
2
51
Dwustanowe sygnały wyjściowe komparatorów dde
oraz numer sektora, w którym znajduje się wektor
strumienia decydują o wyborze wektora napięcia.
s
2
s
1
s
3
s
4
s
5
s
6
u
1
=(100)
u
2
=(110)
u
3
=(010)
u
4
=(011)
u
5
=(001)
u
6
=(101)
Rys. 5.2 Sześć sektorów (S
1
, S
2
,....S
6
)
i sześć wektorów napięcia (u
1
, u
2
,.....,u
6
)
52
Jeżeli strumień stojana jest w pierwszym sektorze
i ma być zwiększony, a moment
elektromagnetyczny ma być dodatni (to
odpowiada dy=1, dMe=1) wówczas po
rozpatrzeniu sześciu dostępnych wektorów,
wybierany jest wektor napięcia u2.
Z drugiej strony, gdy strumień stojana ma być
zwiększony, ale moment elektromagnetyczny ma
być ujemny (to odpowiada dy=1, dMe=-1),
wówczas wybiera się wektor napięcia u6. Dalej,
gdy strumień stojana ma być zmniejszony, ale
moment elektromagnetyczny ma być dodatni
(dy=-1, dMe=1), należy wybrać u3, i podobnie,
jeżeli strumień stojana ma być zmniejszony, a
moment elektromagnetyczny ujemny (dy=-1,
dMe=-1), to może być uzyskane przez
zastosowanie u5.
53
Zalety DTC:
- proste algorytmy regulacji,
- brak obwodów regulacji prądu,
- brak modulatora PWM,
- możliwość pracy w trybie regulacji prędkości bez
czujników prędkości
i położenia,
- duża dynamika regulacji.
Trudności w realizacji metody DTC:
- trudne dokładne odtwarzanie strumienia przy małych
prędkościach,
- odkształcenie strumienia i momentu przy małych
prędkościach,
- brak kontroli wartości prądu,
- pomiar napięcia mocno zakłócony.
54
55
PROGRAMOWALNE
STEROWNIKI RUCHU
SPRZĘT
SPRZĘT
+
+
OPROGRAMOWANIE
OPROGRAMOWANIE
56
Jednonapędowy
Wielonapędowy
Bez
synchronizacji
Z synchronizacją
Manipulatory
Obrabiarki
. . .
UKŁAD
REGULACJI
INTERFEJS
PRZE-
KSZTAŁTNIK
I SILNIK
OBIEKT
SPRZEŻENIA ZWROTNE
Serwonapędy
Serwonapędy
57
58
59
FireWi
re
60
61
62
63
64
65
66
67
Kierunki rozwoju układów
sterujących dla silników
PMSM
• stopnie mocy z coraz krótszym czasem
załączania i wyłączania,
• coraz większa częstotliwość modulacji
PWM z zachowaniem dużej rozdzielczości
(obecnie do 50kHz z rozdzielczością
8bitową i 3kHz z rozdzielczością 12 bitową),
• skrócenie pętli regulacji (obecnie 100us),
• lepsze modele silników,
• rozbudowa funkcji dodatkowych :
diagnostyka, sterownik PLC, protokoły
komunikacyjne do pracy w układach
hierarchicznych,
68
69
Applications of CNC
System
The CNC milling machine
70
Applications of CNC
Systems
The gas cutting machine in ship building plant
71
Motion Control System
Architecture
4
72
CNC Software
73
Graphical User Interface
74
Permanent Magnets
Synchronous Motor Servo-
Drives
V
dc
T1
a
b
c
Resolver
T6
T5
T4
T3
T2
PI Filter - i
q
PI Filter - i
d
V
q
V
d
rp
i
d
i
q
-
Intelligent
Power
Module
i
a
i
b
i
c
-
i
q
i
d
i
q
i
d
+
+
d
q
Resolver
to Digital
Converter
The ADMC3
Single-Chip
DSP-Based Servo
Motor Controller
(Software and
Servodrive
Control
Peripherals)
Voltage
Decoupling
u
d
u
q
R
i
q
i
d
-
PMSM
PI Filter -
PI Filter -
-
Digital I/O
Serial Ports
A/D
Converters
Encoder
Interface Unit
DAC
23 V/
5 Hz
Fault
TBr
dq
abc
Oscillator
Three-
Phase
PWM
Timing Unit
i
a
i
b
A
NM
B
Host Computer
(USB Converter)
rp
rp
75
DSP Controllers & PMSM
Motors
Controllers
(without housing)
AC Motor