PATOFIZJOLOGIA

PATOFIZJOLOGIA

ZABURZEŃ RYTMU

ZABURZEŃ RYTMU

SERCA

SERCA

dr med. Arkadiusz Styszyński

dr med. Arkadiusz Styszyński

Katedra i Zakład Patofizjologii

Katedra i Zakład Patofizjologii

Uniwersytet Medyczny w

Uniwersytet Medyczny w

Poznaniu

Poznaniu

Czynność elektryczna serca

Czynność elektryczna serca

Podstawy anatomiczne

Podstawy anatomiczne



Układ bodźcoprzewodzący

Układ bodźcoprzewodzący

–

Węzeł zatokowo-przedsionkowy

Węzeł zatokowo-przedsionkowy

–

Pęczki międzywęzłowe

Pęczki międzywęzłowe



Przedni – Bachmana

Przedni – Bachmana



Środkowy – Wenckebacha

Środkowy – Wenckebacha



Tylny – Thorela

Tylny – Thorela

–

Węzeł przedsionkowo-komorowy

Węzeł przedsionkowo-komorowy

–

Pęczek przedsionkowo-komorowy Hisa

Pęczek przedsionkowo-komorowy Hisa



Prawa odnoga

Prawa odnoga



Lewa odnoga

Lewa odnoga

–

Przednia wiązka

Przednia wiązka

–

Tylna wiązka

Tylna wiązka

–

Miocyty układu przewodzącego (Purkinjego)

Miocyty układu przewodzącego (Purkinjego)

Czynność elektryczna serca

Czynność elektryczna serca

Podstawy anatomiczne

Podstawy anatomiczne

Czynność elektryczna serca

Czynność elektryczna serca

Podstawy fizjologiczne

Podstawy fizjologiczne



Cykliczna, spontaniczna depolaryzacja

Cykliczna, spontaniczna depolaryzacja

komórek układu bodźco-przewodzącego

komórek układu bodźco-przewodzącego



Narastanie fazy depolaryzacyjnej

Narastanie fazy depolaryzacyjnej

–

Zwiększony napływ kationów sodowych

Zwiększony napływ kationów sodowych

do komórek (wolne kanały sodowe)

do komórek (wolne kanały sodowe)

–

Zwiększony napływ kationów wapnia do

Zwiększony napływ kationów wapnia do

komórek

komórek

–

Zmniejszony wypływ kationów potasu z

Zmniejszony wypływ kationów potasu z

komórek

komórek



Częstość występowania potencjałów

Częstość występowania potencjałów

czynnościowych w poszczególnych

czynnościowych w poszczególnych

odcinkach układu bodźco-

odcinkach układu bodźco-

przewodzącego

przewodzącego

–

Węzeł zatokowo-przedsionkowy 60-100

Węzeł zatokowo-przedsionkowy 60-100

pobudzeń/min.

pobudzeń/min.

–

Węzeł przedsionkowo-komorowy 50-60

Węzeł przedsionkowo-komorowy 50-60

pobudzeń/min.

pobudzeń/min.

–

Włókna Purkinjego 30-40 pobudzeń/min.

Włókna Purkinjego 30-40 pobudzeń/min.

Czynność elektryczna serca

Czynność elektryczna serca

Podstawy fizjologiczne

Podstawy fizjologiczne



Węzeł zatokowy – nomotopowy

Węzeł zatokowy – nomotopowy

rozrusznik serca

rozrusznik serca



Szybkość rytmu serca zależna

Szybkość rytmu serca zależna

od:

od:

–

Elektroujemności wnętrza

Elektroujemności wnętrza

komórek węzła zatokowego

komórek węzła zatokowego

–

Szybkości narastania fazy

Szybkości narastania fazy

depolaryzacji

depolaryzacji

–

Wartości potencjału progowego

Wartości potencjału progowego



Układ współczulny

Układ współczulny

–

Zwiększa ilość wolnych

Zwiększa ilość wolnych

kanałów sodowych

kanałów sodowych

–

Przesuwa potencjał w kierunku

Przesuwa potencjał w kierunku

wartości elektroujemnych

wartości elektroujemnych



Układ przywspółczulny

Układ przywspółczulny

–

Zwiększa elektroujemność

Zwiększa elektroujemność

wnętrza komórek węzła

wnętrza komórek węzła

zatokowego

zatokowego

Czynność elektryczna serca

Czynność elektryczna serca

Podstawy fizjologiczne

Podstawy fizjologiczne



Komórki robocze mięśnia sercowego

Komórki robocze mięśnia sercowego

–

Posiadają szybkie kanały sodowe

Posiadają szybkie kanały sodowe

sterowane potencjałem – krótkotrwały,

sterowane potencjałem – krótkotrwały,

ale szybki napływ sodu do komórek

ale szybki napływ sodu do komórek

–

Potencjał spoczynkowy bez

Potencjał spoczynkowy bez

spontanicznej depolaryzacji

spontanicznej depolaryzacji

–

Potencjał czynnościowy trwa długo

Potencjał czynnościowy trwa długo

(charakterystyczne plateau) – kiedy

(charakterystyczne plateau) – kiedy

potencjał czynnościowy osiąga końcowe

potencjał czynnościowy osiąga końcowe

części myocardium, części początkowe

części myocardium, części początkowe

są nadal w fazie refrakcji – mechanizm

są nadal w fazie refrakcji – mechanizm

zabezpieczający przed re-entry

zabezpieczający przed re-entry

–

Czas trwania potencjału

Czas trwania potencjału

czynnościowego zależy od częstości

czynnościowego zależy od częstości

pracy serca – zabezpieczenie działa

pracy serca – zabezpieczenie działa

nawet przy bardzo szybkich albo bardzo

nawet przy bardzo szybkich albo bardzo

wolnych rytmach

wolnych rytmach

Rozprzestrzenianie się

Rozprzestrzenianie się

pobudzenia w sercu

pobudzenia w sercu

Zapis EKG – podstawy

Zapis EKG – podstawy

Mechanizmy powstawania

Mechanizmy powstawania

zaburzeń rytmu serca

zaburzeń rytmu serca



Rytm zastępczy

Rytm zastępczy



Rytm ektopowy

Rytm ektopowy



Automatyzm wyzwolony

Automatyzm wyzwolony

–

Wczesna depolaryzacja następcza

Wczesna depolaryzacja następcza

–

Późna depolaryzacja następcza

Późna depolaryzacja następcza



Zjawisko pobudzenia nawrotnego – re-

Zjawisko pobudzenia nawrotnego – re-

entry

entry



Dodatkowe drogi przewodzenia

Dodatkowe drogi przewodzenia



Zahamowanie przewodzenia bodźców

Zahamowanie przewodzenia bodźców

Rytm ektopowy – przyczyny

Rytm ektopowy – przyczyny

Rytm ektopowy – przykłady

Rytm ektopowy – przykłady

Rytm ektopowy a rytm

Rytm ektopowy a rytm

zastępczy

zastępczy

Automatyzm

Automatyzm

wyzwolony

wyzwolony

Pobudzenie nawrotne

Pobudzenie nawrotne

Zespół preekscytacji

Zespół preekscytacji