PIERWSZA POMOC W OBRAŻENIACH

PIERWSZA POMOC W OBRAŻENIACH

WIELOMIEJSCOWYCH.

WIELOMIEJSCOWYCH.

•

URAZ-

URAZ-

Gwałtowne zadziałanie na organizm

Gwałtowne zadziałanie na organizm

czynnika zewnętrznego.

czynnika zewnętrznego.

•

OBRAŻENIE-

OBRAŻENIE-

Następstwo siły urazu powodujące

Następstwo siły urazu powodujące

dysfunkcję lub utratę funkcji danego obszaru.

dysfunkcję lub utratę funkcji danego obszaru.

•

OBRAŻENIE WIELOMIEJSCOWE-

OBRAŻENIE WIELOMIEJSCOWE-

Obejmuje jeden

Obejmuje jeden

narząd w kilku miejscach( np. uraz kończyny

narząd w kilku miejscach( np. uraz kończyny

dolnej- złamanie w kilku miejscach kości

dolnej- złamanie w kilku miejscach kości

piszczelowej i strzałkowej.

piszczelowej i strzałkowej.

MIEJSCA USZKODZEŃ CIAŁA

MIEJSCA USZKODZEŃ CIAŁA

•

82% GŁOWA

82% GŁOWA

•

47% KLATKA PIERSIOWA

47% KLATKA PIERSIOWA

•

45% KOŃCZYNY DOLNE

45% KOŃCZYNY DOLNE

•

31% KOŃCZYNY GÓRNE

31% KOŃCZYNY GÓRNE

•

29% MIEDNICA

29% MIEDNICA

•

21% BRZUCH

21% BRZUCH

•

14% SZYJA

14% SZYJA

•

Badanie chorego oraz wszystkie czynności

Badanie chorego oraz wszystkie czynności

związane z udzieleniem pierwszej pomocy

związane z udzieleniem pierwszej pomocy

powinny być wykonane bezpośrednio na

powinny być wykonane bezpośrednio na

miejscu wypadku lub w karetce.

miejscu wypadku lub w karetce.

•

Musi obowiązywać zasada, że

Musi obowiązywać zasada, że

poszkodowany nie może być przewożony

poszkodowany nie może być przewożony

do szpitala bez oceny jego stanu i

do szpitala bez oceny jego stanu i

prawidłowego zaopatrzenia.

prawidłowego zaopatrzenia.

•

Po każdym ciężkim urazie dojść może do

Po każdym ciężkim urazie dojść może do

stanu zagrożenia życia, wynikającego z:

stanu zagrożenia życia, wynikającego z:

-

Utraty krwi, czyli wstrząsu

Utraty krwi, czyli wstrząsu

hipowolemicznego, lub

hipowolemicznego, lub

-

Niewydolności oddechowej, lub

Niewydolności oddechowej, lub

-

Pierwotnego lub wtórnego uszkodzenia

Pierwotnego lub wtórnego uszkodzenia

OUN i utraty przytomności.

OUN i utraty przytomności.

PRZEŻYCIE CHORYCH Z CIĘŻKIMI

PRZEŻYCIE CHORYCH Z CIĘŻKIMI

OBRAŻENIAMI CIAŁA ZALEŻY OD

OBRAŻENIAMI CIAŁA ZALEŻY OD

CZASU.

CZASU.

•

BADANIE WSTĘPNE BTLS to

BADANIE WSTĘPNE BTLS to

połączenie oceny miejsca zdarzenia,

połączenie oceny miejsca zdarzenia,

wstępnej oceny chorego oraz

wstępnej oceny chorego oraz

szybkiego badania urazowego

szybkiego badania urazowego

WSTĘPNA OCENA

WSTĘPNA OCENA

POSZKODOWANEGO

POSZKODOWANEGO

•

Bezpieczeństwo własne

Bezpieczeństwo własne

•

Mechanizm urazu

Mechanizm urazu

•

Szybkie określenie stanu świadomości

Szybkie określenie stanu świadomości

•

Stabilizacja ręczna kręgosłupa

Stabilizacja ręczna kręgosłupa

szyjnego

szyjnego

•

Drożność dróg oddechowych

Drożność dróg oddechowych

•

Ocena oddechu-częstość, jakość

Ocena oddechu-częstość, jakość

WSTĘPNA OCENA CD.

WSTĘPNA OCENA CD.

•

Ocena krążenia:

Ocena krążenia:

- Badanie tętna na tętnicy szyjnej lub

- Badanie tętna na tętnicy szyjnej lub

promieniowej

promieniowej

-

Zatamowanie dużych krwotoków zewnętrznych

Zatamowanie dużych krwotoków zewnętrznych

-

Temperatura, wilgotność i kolor skóry

Temperatura, wilgotność i kolor skóry

Jeżeli na podstawie oceny poszkodowanego i

Jeżeli na podstawie oceny poszkodowanego i

mechanizmu urazu stwierdzisz stan zagrożenia

mechanizmu urazu stwierdzisz stan zagrożenia

życia przechodzisz do szybkiego badania

życia przechodzisz do szybkiego badania

urazowego i decydujesz o transporcie .

urazowego i decydujesz o transporcie .

BADANIE MIEJSCOWE

BADANIE MIEJSCOWE

•

Do badania miejscowego jeżeli stan pacjenta

Do badania miejscowego jeżeli stan pacjenta

na to pozwala przeprowadzamy wywiad

na to pozwala przeprowadzamy wywiad

SAMPLE:

SAMPLE:

•

S-symptomy( dolegliwości)

S-symptomy( dolegliwości)

•

A-alergie

A-alergie

•

M- stosowane leki

M- stosowane leki

•

P- przebyte choroby

P- przebyte choroby

•

L- ostatni posiłek przed urazem

L- ostatni posiłek przed urazem

•

E- czy pamięta co się stało?

E- czy pamięta co się stało?

SZYBKIE BADANIE URAZOWE

SZYBKIE BADANIE URAZOWE

•

Jest to zwięzła ocena, mająca na celu

Jest to zwięzła ocena, mająca na celu

stwierdzenie wszystkich obrażeń

stwierdzenie wszystkich obrażeń

stanowiących zagrożenie życia.

stanowiących zagrożenie życia.

•

Główna zasada to „ patrz i wyczuj”

Główna zasada to „ patrz i wyczuj”

•

Badanie zaczyna się od krótkiej oceny:

Badanie zaczyna się od krótkiej oceny:

GŁOWY i SZYI-

GŁOWY i SZYI-

pod kątem zmian

pod kątem zmian

urazowych jak rany, otarcia.

urazowych jak rany, otarcia.

SZYBKIE BADANIE URAZOWE CD.

SZYBKIE BADANIE URAZOWE CD.

•

Oglądając szyję należ zwrócić uwagę na

Oglądając szyję należ zwrócić uwagę na

wypełnienie żył szyjnych( poszerzenie

wypełnienie żył szyjnych( poszerzenie

bywa częstym objawem podwyższonego

bywa częstym objawem podwyższonego

ciśnienia w klatce piersiowej, a nawet przy

ciśnienia w klatce piersiowej, a nawet przy

tamponadzie serca, zapadnięte przy

tamponadzie serca, zapadnięte przy

masywnym krwawieniu)

masywnym krwawieniu)

•

Ułożenie tchawicy( przesunięcie w bok

Ułożenie tchawicy( przesunięcie w bok

może świadczyć o przesunięciu całego

może świadczyć o przesunięciu całego

śródpiersia, a zatem o odmie)

śródpiersia, a zatem o odmie)

•

Po zbadaniu szyi należy założyć

Po zbadaniu szyi należy założyć

kołnierz unieruchamiający kręgosłup

kołnierz unieruchamiający kręgosłup

szyjny.

szyjny.

•

Badając głowę należy zwrócić uwagę

Badając głowę należy zwrócić uwagę

na występowanie krwiaków na

na występowanie krwiaków na

powiekach( tzw. Oczy szopa- mogące

powiekach( tzw. Oczy szopa- mogące

świadczyć o złamaniu przedniego lub

świadczyć o złamaniu przedniego lub

środkowego dołu czaszki). Bada się

środkowego dołu czaszki). Bada się

nos i uszy w aspekcie obecności

nos i uszy w aspekcie obecności

wycieku krwi czy płynu mózgowo-

wycieku krwi czy płynu mózgowo-

rdzeniowego oraz ocenia się stan

rdzeniowego oraz ocenia się stan

źrenic w aspekcie symetrii, szerokości,

źrenic w aspekcie symetrii, szerokości,

reakcji na światło. Nie wskazane

reakcji na światło. Nie wskazane

badanie sztywności karku

badanie sztywności karku

•

OCENA KLATKI PIERSIOWEJ

OCENA KLATKI PIERSIOWEJ

Oceniamy ruch klatki piersiowej

Oceniamy ruch klatki piersiowej

Poszukujemy ran, otarć i zabrudzeń, krwiaków

Poszukujemy ran, otarć i zabrudzeń, krwiaków

i podbiegnięć krwawych (np.od pasów

i podbiegnięć krwawych (np.od pasów

bezpieczeństwa lub od uderzenia),

bezpieczeństwa lub od uderzenia),

trzeszczenia podskórnego.

trzeszczenia podskórnego.

Osłuchując należy stwierdzić obecność i

Osłuchując należy stwierdzić obecność i

symetryczność szmerów oddechowych-

symetryczność szmerów oddechowych-

słuchawkę stetoskopu przykłada się

słuchawkę stetoskopu przykłada się

obustronnie w IV przestrzeń międzyżebrową

obustronnie w IV przestrzeń międzyżebrową

w linii środkowo pachowej.

w linii środkowo pachowej.

•

Jeżeli szmery oddechowe są

Jeżeli szmery oddechowe są

niesymetryczne lub nie stwierdza się ich

niesymetryczne lub nie stwierdza się ich

po jednej stronie należy opukać klatkę

po jednej stronie należy opukać klatkę

piersiową.

piersiową.

Obecność odmy- odgłos bębenkowy

Obecność odmy- odgłos bębenkowy

Krwiak opłucnej- odgłos stłumiony.

Krwiak opłucnej- odgłos stłumiony.

Leczenie odmy otwartej polega na

Leczenie odmy otwartej polega na

dokładnym opatrzeniu rany opatrunkiem

dokładnym opatrzeniu rany opatrunkiem

przykrytym nieprzepuszczalną folią,

przykrytym nieprzepuszczalną folią,

brzegi rany mogą być oklejone plastrem z

brzegi rany mogą być oklejone plastrem z

3 stron, a jedna strona pozostaje wolna.

3 stron, a jedna strona pozostaje wolna.

•

Definitywnie leczenie odmy otwartej

Definitywnie leczenie odmy otwartej

kończy się założeniem drenażu

kończy się założeniem drenażu

ssącego poza obszarem rany,

ssącego poza obszarem rany,

ponadto ranę należy zszyć.

ponadto ranę należy zszyć.

•

Leczenie odmy prężnej polega na

Leczenie odmy prężnej polega na

założeniu drenażu klatki piersiowej w

założeniu drenażu klatki piersiowej w

V-VI przestrzeni międzyżebrowej w

V-VI przestrzeni międzyżebrowej w

linii pachowej środkowej lub tylnej.

linii pachowej środkowej lub tylnej.

•

Obmacując klatkę piersiową, na

Obmacując klatkę piersiową, na

podstawie bolesności uciskowej, a

podstawie bolesności uciskowej, a

zwłaszcza przenośnej w miejscu

zwłaszcza przenośnej w miejscu

złamania( np.. Przy ucisku na

złamania( np.. Przy ucisku na

mostek) oraz patologicznej

mostek) oraz patologicznej

ruchomości, rozpoznaje się złamanie

ruchomości, rozpoznaje się złamanie

żeber, a także obojczyków i mostka.

żeber, a także obojczyków i mostka.

•

BADANIE BRZUCHA

BADANIE BRZUCHA

•

Badając brzuch pytamy o lokalizację

Badając brzuch pytamy o lokalizację

bólu i jego nasilenie w czasie( czy

bólu i jego nasilenie w czasie( czy

narasta , czy ustępuje).

narasta , czy ustępuje).

•

Brzuch badamy oglądaniem-

Brzuch badamy oglądaniem-

poszukujemy śladów urazu, ran, otarć,

poszukujemy śladów urazu, ran, otarć,

wybroczyn i krwiaków. Badamy

wybroczyn i krwiaków. Badamy

dotykaniem- napięcie mięśni powłok

dotykaniem- napięcie mięśni powłok

brzucha oraz bolesność uciskowa.

brzucha oraz bolesność uciskowa.

Badamy również opukiwaniem i

Badamy również opukiwaniem i

osłuchiwaniem.

osłuchiwaniem.

•

Promieniowanie bólu np.. do barku

Promieniowanie bólu np.. do barku

może wystąpić w przypadku

może wystąpić w przypadku

pęknięcia wątroby lub śledziony.

pęknięcia wątroby lub śledziony.

Promieniowanie bólu do pachwiny

Promieniowanie bólu do pachwiny

może wystąpić na skutek pęknięcia

może wystąpić na skutek pęknięcia

dwunastnicy, a także złamania

dwunastnicy, a także złamania

miednicy.

miednicy.

•

BADANIE MIEDNICY

BADANIE MIEDNICY

•

Badając miednicę należy zwrócić uwagę

Badając miednicę należy zwrócić uwagę

na ewentualne zniekształcenia obrysów i

na ewentualne zniekształcenia obrysów i

rany drążące. Podczas dotykania należy

rany drążące. Podczas dotykania należy

szukać oznak trzeszczeń podskórnych lub

szukać oznak trzeszczeń podskórnych lub

niestabilności przez delikatne naciśnięcie

niestabilności przez delikatne naciśnięcie

na spojenie łonowe i delikatne ściśnięcie

na spojenie łonowe i delikatne ściśnięcie

talerzy biodrowych. Badamy

talerzy biodrowych. Badamy

występowanie trzeszczeń i bolesności.

występowanie trzeszczeń i bolesności.

•

BADANIE KOŃCZYN DOLNYCH( UDA I

BADANIE KOŃCZYN DOLNYCH( UDA I

PODUDZIA)

PODUDZIA)

•

Badanie rozpoczynamy od ud, ocenia się

Badanie rozpoczynamy od ud, ocenia się

ewentualne deformacje, bolesność,

ewentualne deformacje, bolesność,

niestabilność, trzeszczenia, obrzęki.

niestabilność, trzeszczenia, obrzęki.

•

Następnie oglądamy podudzia czy są widoczne

Następnie oglądamy podudzia czy są widoczne

rany, obrzęki, zniekształcenia, czy stwierdza

rany, obrzęki, zniekształcenia, czy stwierdza

się patologiczną ruchomość, bolesność,

się patologiczną ruchomość, bolesność,

trzeszczenia, czy może poruszać palcami.

trzeszczenia, czy może poruszać palcami.

•

BADANIE KOŃCZYN

BADANIE KOŃCZYN

GÓRNYCH( RAMION I

GÓRNYCH( RAMION I

PRZEDRAMIENIA)

PRZEDRAMIENIA)

•

Badamy pod kątem widocznych zranień,

Badamy pod kątem widocznych zranień,

obrzęku, deformacji, ruchomości w

obrzęku, deformacji, ruchomości w

stawach, trzeszczenia i bolesności.

stawach, trzeszczenia i bolesności.

•

Czy może poruszać palcami oraz jakie

Czy może poruszać palcami oraz jakie

jest ucieplenie palców.

jest ucieplenie palców.

•

BADANIE PLECÓW

BADANIE PLECÓW

•

Czy są zniekształcenia, stłuczenia,

Czy są zniekształcenia, stłuczenia,

otarcia, rany penetrujące, oparzenia,

otarcia, rany penetrujące, oparzenia,

bolesność, rany cięte, obrzęki, czy

bolesność, rany cięte, obrzęki, czy

występują krwiaki.

występują krwiaki.

BADANIE SZCZEGÓŁOWE

BADANIE SZCZEGÓŁOWE

•

Badanie to przeprowadza się w

Badanie to przeprowadza się w

drodze do szpitala w karetce

drodze do szpitala w karetce

pogotowia polega na dokładnej

pogotowia polega na dokładnej

ocenie, podczas której można

ocenie, podczas której można

stwierdzić mniejsze obrażenia nie

stwierdzić mniejsze obrażenia nie

zauważone w badaniu wstępnym.

zauważone w badaniu wstępnym.

BADANIE SZCZEGÓŁOWE

BADANIE SZCZEGÓŁOWE

OBEJMUJE:

OBEJMUJE:

-

Oznaczenie i udokumentowanie

Oznaczenie i udokumentowanie

wartości parametrów życiowych,

wartości parametrów życiowych,

-

Badanie neurologiczne( skala GCS.

Badanie neurologiczne( skala GCS.

reakcja źrenic, czucie dotyku)

reakcja źrenic, czucie dotyku)

-

Monitoring funkcji życiowych

Monitoring funkcji życiowych

-

Ponowne badanie od głowy do stóp.

Ponowne badanie od głowy do stóp.

SKALA OSTREGO URAZU AIS

SKALA OSTREGO URAZU AIS

•

AIS 1- mały uraz

AIS 1- mały uraz

•

AIS 2- średni uraz

AIS 2- średni uraz

•

AIS 3- poważny uraz

AIS 3- poważny uraz

•

AIS 4- ciężki uraz

AIS 4- ciężki uraz

•

AIS 5- krytyczny uraz

AIS 5- krytyczny uraz

•

AIS 6- śmiertelny uraz

AIS 6- śmiertelny uraz

•

Masywne pęknięcie śledziony z

Masywne pęknięcie śledziony z

rozerwaniem wnęk= AIS 5

rozerwaniem wnęk= AIS 5

•

Liczne rozległe powierzchowne

Liczne rozległe powierzchowne

otarcia= AIS 1

otarcia= AIS 1

ZABIEGI KTÓRE MOŻNA WYKONAĆ

ZABIEGI KTÓRE MOŻNA WYKONAĆ

NA MIEJSCU ZDARZENIA

NA MIEJSCU ZDARZENIA

•

Podłączyć tlen

Podłączyć tlen

•

Unieruchomić kręgosłup szyjny

Unieruchomić kręgosłup szyjny

•

Sztuczna wentylacja lub wspomaganie oddechu

Sztuczna wentylacja lub wspomaganie oddechu

•

RKO jak potrzeba

RKO jak potrzeba

•

Zaopatrywanie dużych krwawień i ran

Zaopatrywanie dużych krwawień i ran

•

Stabilizacja klatki piersiowej

Stabilizacja klatki piersiowej

•

Unieruchamianie kończyn

Unieruchamianie kończyn

•

Odbarczenie odmy prężnej

Odbarczenie odmy prężnej

•

DZIĘKUJĘ ZA

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ

UWAGĘ