NAWIGACJA
SATELITARNA
ZASTOSOWANIE -
RATOWNICTWO
MEDYCZNE POLSKA
mgr Paweł Czyrka
Nawigacja satelitarna
Rodzaj radionawigacji wykorzystujący
fale radiowe ze sztucznych satelitów w
celu określania położenia punktów i
poruszających się odbiorników wraz z
parametrami ich ruchu w dowolnym
miejscu na powierzchni Ziemi.
GPS
Najpopularniejszym systemem nawigacji
satelitarnej jest GPS (Global Positioning
System).
Rys historyczny
Dzisiejsze systemy satelitarne zostały
zapoczątkowane przez system TRANSIT,
stworzony w 1958 w Laboratorium Fizyki
Stosowanej Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa
w USA. System ten miał praktyczne
zastosowanie w nawigacji morskiej oraz
służył jako pomoc geodezyjna.
W 1967 ZSRR uruchomiło swój pierwszy
system nawigacyjny CYKADA.
Zasada działania w pigułce.
Zasada działania systemu nawigacji
satelitarnej,
polega
na
pomiarze
przebytej drogi sygnału wysłanego przez
satelitę,
poruszającego
się
po
zdefiniowanej
orbicie,
do
anteny
terminalu odbiorczego.
Rodzaje systemów
nawigacji satelitarnej :
GPS Najnowocześniejszy z satelitarnych systemów
nawigacyjnych, satelitarny system nawigacyjny Navstar
(Navigational Satellite Time and Ranging) znany pod
nazwą GPS (Global Positioning System) został
zaprojektowany jako precyzyjny system określania
położenia o zasięgu globalnym.
GLONASS (Global Navigation Satellite System) jest
rosyjskim odpowiednikiem GPS Navstar. Oba systemy
działają na zasadzie biernego pomiaru odległości między
odbiornikiem, a satelitami. Metoda pomiaru i działanie
systemu są podobne.
GALILEO W 2002 UE wraz z Europejską Agencja
Kosmiczną zdecydowały się na wprowadzenie
alternatywy dla GPS, nazwanej systemem Galileo. System
ma się składać z 30 satelitów (27 operujących i trzech w
rezerwie) znajdujących się na trzech kołowych orbitach.
W Europie mają powstać dwa centra kontrolujące pracę
satelitów
Rodzaje c.d.
BEIDOU Chiński system nawigacji satelitarnej, który w chwili
uruchomienia będzie obejmował swym zasięgiem tylko region Chin i
państw sąsiadujących. Do końca 2008 roku wystrzelono 35 satelitów.
Odbiorcom komercyjnym zapewni badanie położenia z dokładnością
do 10 metrów oraz szybkości z precyzją do 0,2 metra na sekundę.
DORIS (Doppler Orbitography and Radio-positioning Integrated by
Satellite), to system nawigacyjny stworzony przez Francję.
GNSS W fazie projektów i wstępnych realizacji jest stworzenie
ogólnoświatowego cywilnego systemu nawigacji, określanego jako
Global Navigation Satellite System (GNSS). Pierwszy etap
tworzenia wspólnego systemu jest określany jako GNSS-1.
Koncepcja systemu zakłada eliminację typowych niedomagań GPS
poprzez zwielokrotnienie źródeł informacji pozycyjnej, zapewnienie
nieprzerwanego dopływu danych korekcyjnych oraz możliwość
stałego monitoringu jakości danych pozycyjnych. GNSS-1 bazuje na
istniejących segmentach orbitalnych GPS Navstar i rosyjskiego
systemu GLONASS. Rozwinięciem GNSS-1 ma być GNSS-2.
Konstelacja satelitów nawigacyjnych będzie obejmować satelity GPS
Navstar typu II F, GLONASS M i nowe satelity europejskie o roboczej
nazwie Galileo.
Zastosowanie nawigacji
satelitarnej:
Oprócz
zastosowań
militarnych,
system
nawigacji satelitarnej jest obecnie spotkany w
bardzo
wielu
różnych
dziedzinach
gospodarczych m.in. w:
Ratownictwie - nadajniki określające pozycję,
pozwalają na szybką lokalizację zaginionych
pojazdów, samolotów, statków oraz osób.
Transporcie zarówno morskim, drogowym,
lotniczym
jak
i
kolejowym.
Nawigacja
satelitarna ma zastosowanie w automatycznej
identyfikacji poruszających się obiektów, do
sterowania ich trasami i ostrzegania o
potencjalnych zagrożeniach.
Zastosowanie c.d.
Nawigacji osobistej, zaczynając od pomocy w
identyfikacji nieznanego terenu i dostarczaniu o
nim adekwatnych informacji, poprzez nadzór
nad pracownikami podczas pracy w sytuacjach
zagrożenia, aż do szeroko rozumianej rekreacji.
Administracji publicznej np. w finansach,
bankowości. Systemy nawigacji satelitarnej ze
swymi certyfikowanymi znacznikami czasu będą
mogły
zapewnić
autentyczność
i
bezpieczeństwo
elektronicznego
systemu
przesyłania
danych.
Prawdopodobieństwo
nadużyć ulegnie zmniejszeniu, a wszelkie
transakcje będą archiwizowane w jednorodnym
i godnym zaufania systemie czasu.
Nawigacja w karetkach.
Nowoczesny system nawigacji satelitarnej
wdrażany w Stacjach Ratownictwa
Medycznego w Polsce umożliwia:
Monitorowanie miejsca aktualnego pobytu
karetek.
Skraca czas dojazdu karetek do pacjenta.
Umożliwia sprawniejsze zarządzanie
ambulansami w mieście.
Zalety w praktyce:
Dyspozytor nie musi czekać, aż
ambulans powróci do miejsca
wyczekiwania.
Może skierować do zdarzenia karetkę,
która znajduje się najbliżej miejsca
wypadku.
Zalety c.d.
Dyspozytor na specjalnej, nawigacyjnej mapie widzi
miejsca aktualnego pobytu karetek.
Każda z nich oznaczona jest specjalnym kolorem,
który wskazuje na jej status:
- wolny,
- zajęty,
- z pacjentem,
- w szpitalu itp.
Na tej samej mapie dyspozytor po przyjęciu
zgłoszenia o zdarzeniu widzi miejsce wypadku.
Dzięki czemu może określić, który z wolnych pojazdów
znajduje się najbliżej tego punktu.
Skierować go do akcji.
Zalety c.d.
Do tej pory dyspozytor wysyłał do akcji
karetki z jednego z kilkunastu punktów
wyczekiwania, znajdującego się najbliżej
miejsca wypadku. Dzięki zastosowaniu
systemu, będzie mógł dysponować nie
tylko karetkami, które już dojechały do
punktu wyczekiwania, ale także tymi,
które wracając z akcji, przejeżdżają blisko
miejsca kolejnego zdarzenia.
Funkcjonowanie w praktyce.
Aby było to możliwe, wszystkie zespoły
ratownictwa Medycznego działające na
danym terenie zostaną wyposażone w
terminale
łączności,
służące
do
przekazywania informacji o statusie pojazdu
oraz odbiorniki GPS, dzięki którym możliwe
jest określenie pozycji pojazdu. Dodatkowo w
karetkach znajduje się drukarka, drukująca
informacje o zdarzeniu oraz moduł transmisji
danych oparty o transmisję GPRS, służący do
obustronnej
komunikacji
z
centrum
dyspozytorskim
Funkcjonowanie w praktyce –
c.d.
Centrum dyspozytorskie uzyska
nowoczesne oprogramowanie
zawierające moduł wizualizacji pozycji
zespołów ratowniczych i zdarzeń oraz, co
ważne, tras przejazdów.
Funkcjonowanie w praktyce -
c.d.
Jednym z najważniejszych elementów
modułu jest mapa nawigacyjna, opracowana
w oparciu o warunki techniczne.
Jest ona na bieżąco aktualizowana i
uzupełniana o informacje o ewentualnych
remontach i przebudowach wszystkich tras
na danym terenie.
W ten sposób dyspozytor może sprawniej i
szybciej określić najkorzystniejszą trasę
przejazdu ambulansu do miejsca zdarzenia.
Koszty!
Koszt realizacji przedsięwzięcia w jednym
z największych miast Polski (np. Warszawa,
Łódź czy Kraków) to ok. 1,3 mln zł, z czego
50% pochodzi ze środków Samorządowych,
a kolejne 50% - z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego.
Dziękuję za uwagę
?