Atrybuty Świętych

Święci – widzimy ich na obrazach, freskach,

rzeźbach, witrażach w kościołach, galeriach

czy muzeach.

Często są do siebie podobni. Mężczyźni

poważni, dostojni, siwi, z brodą lub łysinką

na głowie. Niewiasty delikatne

i subtelne. Jak ich rozpoznać, jeżeli brakuje

napisu

z odpowiednim imieniem?

Sztuka posłużyła się atrybutami, czyli

określonymi przedmiotami o charakterze

symbolicznym, ściśle związanymi z

przedstawioną osobą, dodawanymi jako znak

rozpoznawczy. Atrybuty nawiązują do

wydarzeń z życia świętych, ich charyzmatu,

męczeńskiej śmierci, którą ponieśli za wiarę.

Prezentację przygotowała Katarzyna Sobczyk

Kutno, styczeń 2008

Dwaj wielcy święci Kościoła. Ponieśli śmierć
męczeńska w 67r. Ich uroczystość obchodzimy
tego samego dnia – 29 czerwca.

Pierwszy papież. Władzę pasterką
otrzymał od samego Jezusa. Po
Zesłaniu Ducha Świętego stanął na
czele Kościoła. Jego atrybutami są
przede wszystkim dwa klucze
symbolizujące: złoty - związanie a
srebrny - rozwiązanie.
Do dziś klucze widnieją w herbie
papieskim
(np. Jana Pawła II).

Święty
Piotr

Święty
Paweł

Za szerzenie chrześcijaństwa został
skazany na ścięcie mieczem, stąd
miecz w jego ręku. Księga
przypomina listy zawarte w Nowym
Testamencie, które pisał do
pierwszych wspólnot
chrześcijańskich i Dzieje
Apostolskie, opisujące jego podróże
apostolskie.

Jezus powołał 12 apostołów, aby po Jego wniebowstąpieniu

szerzyli chrześcijaństwo, nauczali narody, chrzcili. Wszyscy,

z wyjątkiem najmłodszego Jana, ponieśli śmierć męczeńską.

Atrybuty, które towarzyszą im w ikonografii przypominają

cierpienie i śmierć za wiarę w Chrystusa.

Patron

tynkarzy.

Zginął

prawdopodob

nie żywcem

odarty ze

skóry,

dlatego - tak

jak na fresku

Michała

Anioła –

trzyma w

ręku ludzką

skórę,

czasami nóż.

Święty

Bartłomiej

Święty

Szymo

n

Gorliw

y

Patron

spawaczy.

Na obrazach

przedstawian

y

z piłą, od

której miał

zginąć

w Persji.

Szczególną czcią otaczany

jest

w Kościele Prawosławnym.

Został skazany na śmierć na

krzyżu w kształcie litery „X”.
„Krzyż św. Andrzeja” to jeden

ze znaków drogowych

ustawiany przed przejazdami

kolejowymi.

Andrzej uważany jest za

patrona małżeństw i

zakochanych. Z jego świętem

wiąże się obyczaj wróżenia

na temat zamążpójścia

tzw. „andrzejki” 30 listopada.

Święty
Andrzej

Cieśla z Nazaretu, mąż

Najświętszej Maryi Panny,

opiekun Jezusa Chrystusa.

Wzór życia doskonałego,

patron rodzin, ojców,

szczęśliwej śmierci, a także

rzemieślników,

ludzi pracy.

Przedstawiany z lilią –

symbolem czystości i

kątownicą - narzędziem

niezbędnym w pracy

stolarza, architekta,

cieśli, budowniczego.

Święty
Józef

* Z kątownicą również

przedstawiany jest Tomasz Apostoł –

patron m.in. architektów.

Święty
Maciej

Po samobójczej śmierci

zdrajcy Judasza

apostołowie postanowili

uzupełnić swoje grono

jednym

z uczniów Jezusa. Wybór

został dokonany drogą

losowania.

Los padł na Macieja.

Ikonografia

najczęściej

przedstawia Macieja

z siekierą lub

halabardą –

narzędziami jego

śmierci.

Patron kowali,

rzeźników.

Święty Juda

Tadeusz

Bliski krewny Jezusa.

Patron spraw trudnych

i beznadziejnych. Trzyma w

ręku lub ma zawieszony na

szyi mały portret Jezusa

(mandylion), co nawiązuje

do legendy o królu

z Eddesy. Przybył do niego

Juda

z listem od Jezusa i

odbiciem oblicza Chrystusa,

dzięki któremu król został

uleczony z trądu. Według

różnych tradycji Juda został

zabity maczugą (pałkami).

Święty Jakub

Starszy

(Większy)

Podczas swojej podróży

misyjnej dotarł do Hiszpanii.

Po powrocie pełnił funkcję

biskupa Jerozolimy,

w której został ścięty

mieczem.

Ale czczony jest jako patron

Hiszpanii, gdzie w Santiago

de Compostela mają

spoczywać jego relikwie. Do

tego słynnego sanktuarium

przez setki lat przybywali i
nadal przybywają szlakiem

św. Jakuba pielgrzymi.

Charakterystycznym

symbolem tego szlaku jest

MUSZLA, zbierana na

wybrzeżu, do której

pątnikowi nakładano strawę.

Pielgrzymi przyozdabiali nią

strój

lub kij pątniczy.

Do dziś

muszla,

kij i kapelusz,

będące

atrybutami

św. Jakuba,

są symbolem

pielgrzymując

ych.

Muszla

widoczna jest

również

w herbie

obecnego

papieża

Benedykta

XVI.

Święty
Sebastian

Czczony jako patron

w zaraźliwych chorobach.

Skazany na śmierć przez

zastrzelenie z łuku.

Ciało świętego wrzucono do

kloaki.

Pobożna wdowa wydobyła je

i pochowała w katakumbach.

Nie tylko apostołowie

ginęli śmiercią męczeńską

za szerzenie

chrześcijaństwa.

Całe grono świętych

szczególnie

w pierwszych wiekach

chrześcijaństwa, jak podają

ich żywoty oraz legendy,

zginęło

w okrutny sposób.

Święty
Wawrzyniec

Święty
Florian

Ogień, płomień,

ognisko ....

Diakon, nie chciał oprawom
oddać majątku kościelnego.

Zginął przypalany na ruszcie

(kracie), dlatego na

obrazach widzimy go

trzymającego kratę lub przy

ruszcie, pod który

podkładany jest ogień.

Patron m.in. kucharzy,

piekarzy , bibliotekarzy.

Rzymski oficer, któremu

kazano spalić kadzidło przed

bóstwem. Gdy odmówił,

skazano go na męki i śmierć.

Ciało świętego zatopiono w

rzece. Jako patron strażaków

gasi pożary.

Święty
Mateusz

Święty
Marek

Celnik, apostoł Jezusa.

Patron celników,

bankowców.

Autorzy
Ewangelii

Często przedstawiany jest w

czasie pisania z otwartą

księgą,

a towarzyszy mu

uskrzydlona

postać ludzka (anioł).

Uczeń św. Piotra.

Patron notariuszy i

Wenecji.

W ikonografii zawsze ze
lwem.

Sześćset lat przed narodzeniem Chrystusa Bóg przedstawił

prorokowi Ezechielowi tajemniczą wizję – zapowiedź

czterech ewangelistów:

„Oblicza ich miały taki wygląd – z prawej strony oblicze

człowieka i oblicze lwa, z lewej zaś strony oblicze wołu i

oblicze orła”.

Święty
Łukasz

Święty
Jan

Lekarz, towarzysz

podróży

św. Pawła. Autor

również Dziejów

Apostolskich.

Patron lekarzy,

malarzy –

wg tradycji jest

autorem

Jasnogórskiej ikony

Matki Bożej.

Jego symbolem jest

wół.

Najmłodszy z

grona apostołów.

Oprócz Ewangelii

napisał trzy listy
oraz Apokalipsę.

Patron pisarzy,

producentów

świec.

Symbolizuje go

orzeł.

Święty
Krzysztof

Święty Stanisław

Kostka

Niektórzy święci przedstawiani są z

Jezusem trzymanym np. w

ramionach czy na ramieniu.

„Niosący

Chrystusa”.

Trudnił się

przenoszeniem

ludzi przez rzekę.

Legenda głosi, iż

miał nieść również

Dziecię Jezus.

Patron młodzieży i

Polski.

Patron kierowców,

podróżnych.

W czasie choroby zjawiła mu

się Matka Boża z

Dzieciątkiem,

od której doznał cudu

natychmiastowego powrotu

do zdrowia. Z Jezusem na

ręku przedstawiany jest

również

św. Antoni czy św. Józef.

Święty Jan
Chrzciciel

Święty Franciszek z
Asyżu

Zwierzęta towarzyszące

świętym

Nazwał Jezusa „Barankiem
Bożym, który gładzi grzechy
świata”, gdy Jezus przyszedł
nad Jordan w miejsce
udzielania chrztu przez Jana.
Tradycja przedstawia go więc z
barankiem u stóp, na
ramieniu lub jako chłopca
bawiącego się z barankiem.

Założyciel franciszkanów,

ewangelizator, pierwszy

stygmatyk, miłośnik zwierząt,

patron ekologów. Wg legendy

oswoił dzikiego wilka, który

towarzyszył później świętemu w

podróżach.

Święta
Katarzyna

Święta Łucja

Odmówiła małżeństwa z

poganinem, złożyła ślub

czystości. Jako

chrześcijankę posłano na

śmierć.

Kazała sobie wyłupić

piękne oczy, aby nie

zachwycili się nimi jej

oprawcy. Opiekunka

ociemniałych,

orędowniczka w chorobach

oczu.

Broniła wiary
chrześcijańskiej przed
pogańskimi filozofami,
których udało jej się
nawrócić. Za karę była
miażdżona kołem, które
rozpadło się w ręku kata.
Patronka kolejarzy,
studentów.

Święta Elżbieta
Węgierska

Święta Teresa

od Dzieciątka

Jezus

W ikonografii jest zwykle

przedstawiana z krzyżem i

pękiem róż, co nawiązuje do

słów, które wypowiedziała

przed śmiercią: „Chcę,

przebywając w niebie, czynić

dobro na ziemi. Po śmierci

spuszczę na nią deszcz róż”.

Naręcz róż w fartuchu

(płaszczu) nawiązuje do jej

pracy charytatywnej

na rzecz ubogich. Mimo

zakazu męża wynosiła w

fartuchu chleb i bułki dla

głodnych. Gdy mąż przyłapał

ją na tym

i sprawdził zawartość

fartucha, okazało się, iż

zakwitły w nim róże,

chociaż była zima.

Święte z

różami