Pionowa
budowa
atmosfery.
Skład i
struktura.
Promieniowani
e słoneczne

Atmosfera ziemska to najbardziej
zewnętrzna i gazowa część naszej planety.

Oprócz mieszaniny gazów,
atmosfera ziemska zawiera
unoszącą się w niej
zawiesinę cząstek stałych i
ciekłych zwaną aerozolem
atmosferycznym.

Stałymi
składnikami
atmosfery są:

– azot – zajmuje
78,09% objętości
powietrza,

– tlen – zajmuje 20,95%
objętości powietrza,

– oraz inne gazy, w tym
szlachetne (argon, hel,
krypton, ksenon, neon,
wodór), tworzące
ogółem ok. 1%
objętości powietrza.

Zmienne składniki

atmosfery to:

– para wodna - w

powietrzu znajduje się

średnio 0,2-2,5%;

– dwutlenek węgla –

średnio w atmosferze

zajmuje 0,03% objętości.

– ozon - tworzy warstwę

ochronną dla organizmów

żywych, gdyż zatrzymuje

promieniowanie

ultrafioletowe.

– aerozole - występują w

przyziemnej części

atmosfery. Ich zawartość

systematycznie wzrasta.

Pionowa struktura atmosfery jest
niejednorodna. Ciśnienie
atmosferyczne, które na poziomie
morza wynosi średnio 1013 hPa,
wraz ze wzrostem wysokości szybko
spada. Na wysokości ok. 5 km
wynosi już tylko połowę wartości
osiąganej na poziomie morza, na
wysokości ok. 20 km jest równe
0,05, a na wysokości 100 km — ok.
0,000002 tej wartości

Atmosferę ziemską można podzielić na sferyczne

warstwy otaczające Ziemię

Najbardziej charakterystyczną cechą
troposfery jest spadek temperatury wraz z
wysokością średnio o 0,6° C na każde 100 m.
Przy górnej granicy troposfery temperatura
wynosi ok. –55 (–60)° C.

Troposfera

W górnej części warstwy, pod
wpływem promieniowania
słonecznego, zachodzi przemiana
tlenu w ozon – na wysokości 25-30
km wydzielono strefę ozonową, tzw.
ozonosferę.

Stratosfera

Mezosfer
a

Charakteryzuje się stałym spadkiem temperatury wraz z wysokością do ok. –120°C i ciśnieniem ok. 0,01 hPa.era

Charakteryzuje się stałym spadkiem temperatury wraz z wysokością do ok. –120°C i ciśnieniem ok. 0,01 hPa.era

Charakteryzuje się stałym spadkiem temperatury wraz z wysokością do ok. –120°C i ciśnieniem ok. 0,01 hPa.era

Charakteryzuje się stałym
spadkiem temperatury wraz z
wysokością do ok. –120°C i
ciśnieniem ok. 0,01 hPa.

Termosfera

Warstwa bardzo silnie rozrzedzonego
powietrza na wysokości od 90 km do 500-
800 km. Ciśnienie w termosferze jest
bardzo niskie i na wysokości 500 km spada
do 10-9 hPa.

Egzosfera

Zewnętrzna, bardzo słabo
zbadana, warstwa atmosfery
ziemskiej leżąca powyżej
termosfery i stopniowo
przechodząca w przestrzeń
międzyplanetarną.

Promieniowanie słoneczne

Najwięcej energii na powierzchnię Ziemi
dostarczane jest przez Słońce. Energia
słoneczna docierająca na Ziemię w ciągu ok.
50 minut teoretycznie pokryłaby
zapotrzebowanie całoroczne człowieka – jest
ona 10000 razy większa niż obecne zużycie
energii.

Słońce jest tanim, bezpiecznym i niewyczerpalnym źródłem energii.
Rola Słońca jako życiodajnej siły dla Ziemi nie zmieniła się przez 4,5
miliarda lat ewolucji naszej planety, chociaż samo Słońce podlegało w
tym okresie przemianom.

Udało się
dokładnie określić
skład
docierających do
naszej planety
wiązek
promieniowania.
Promieniowanie
słoneczne jest
strumieniem
energii,
wysyłanym przez
Słońce
równomiernie we
wszystkich
kierunkach.

Rodzaje
promienowania:

1. Krótkofalowe
promieniowanie
elektromagnetyczne:
- promieniowanie widzialne
- promienie podczerwone
- promieniowanie
nadfioletowe
(ultrafioletowe)

2. Promieniowanie
elektromagnetyczne

Około 30%
promieniowania
słonecznego
dochodzącego do naszej
planety jest odbijane
przez atmosferę. W
trakcie przechodzenia
przez atmosferę ziemską
promieniowanie
słoneczne na skutek
pochłaniania i
rozproszenia w
atmosferze ulega
osłabieniu o kolejne 20%.

Literatur
a:

1. K. Kożuchowski Atmosfera, klimat, ekoklimat, Warszawa 1998. [1]
2. Krzysztof Jahn, Krzysztof Chyży Encyklopedia geograficzna świata, tom VIII, Kraków 1997. [2]
3. Krzysztof Jakubowski, Piotr Jakubowski Leksykon szkolny planeta Ziemia, Warszawa 1993. [3]

1. K. Kożuchowski Atmosfera, klimat, ekoklimat, Warszawa
1998.
2. Krzysztof Jahn, Krzysztof Chyży Encyklopedia
geograficzna świata, tom VIII, Kraków 1997.
3. Krzysztof Jakubowski, Piotr Jakubowski Leksykon szkolny
planeta Ziemia, Warszawa 1993.

Kinga
Bondarczuk