ANATOMIA STAWÓW
RĘKI
STAWY RĘKI
•
Staw promieniowo-nadgarstkowy
•
Staw śródnadgarstkowy
•
Stawy międzynadgarstkowe
•
Stawy nadgarstkowo-śródręczne i
międzyśródręczne
•
Stawy śródręczno-paliczkowe
•
Stawy międzypaliczkowe
KOŚCI
WIĘZADŁA
Więzadło poboczne łokciowe,
Więzadło poboczne promieniowe
Więzadło pierścieniowate
Więzadło czworokątne
Więzadło promieniowe nadgarstka grzbietowe
Więzadło łokciowe nadgarstka dłoniowe
BŁONA MIĘDZYKOSTNA
PRZEDRAMIENIA
Należy ona do więzozrostów. Wypełnia przestrzeń
pomiędzy obu kośćmi przedramienia i
przyczepia się do ich brzegów międzykostnych.
NACZYNIA I NERWY STAWÓW RĘKI
unaczynienie
stawów nadgarstka
stanowi sieć
nadgarstka dłoniowa
i grzbietowa, które
lezą na torebkach
stawowych.
MIĘŚNIE
•
M. zginacz powierzchowny palców
•
M. zginacz głęboki palców
•
M. zginacz łokciowy nadgarstka
•
M. zginacz długi kciuka
•
M. zginacz promieniowy nadgarstka
•
M. odwodziciel długi kciuka
•
M. dłoniowy długi
•
M. prostownik palców
•
M. prostownik łokciowy nadgarstka
•
M. prostownik promieniowy długi nadgarstka
•
M. prostownik promieniowy krótki nadgarstka
•
M. prostownik wskaziciela
•
M. prostownik długi kciuka
•
M. prostownik palca małego
•
Mm. glistowate
•
M. zginacz krótki palca małego
•
Mm. międzykostne dłoniowe i grzbietowe
•
M. odwodziciel palca małego
MIĘŚNIE KCIUKA
•
M. zginacz długi kciuka
•
M. zginacz krótki kciuka
•
M. przywodziciel kciuka
•
M. prostownik długi kciuka
•
M. prostownik krótki kciuka
•
M. odwodziciel krótki kciuka
•
M. odwodziciel długi kciuka
•
M. międzykostny grzbietowy I
•
M. przeciwstawiacz kciuka
STAWY MIĘDZYNADGARSTKOWE
Stawy międzynadgarstkowe występują
między zwróconymi do siebie
powierzchniami kości nadgarstka
zarówno szeregu bliższego, jak i
dalszego. Jamy tych stawów otwierają
się do jamy stawu śródnadgarstkowego.
BIOMECHANIKA
STAWÓW RĘKI
STAW PROMIENIOWO-
ŁOKCIOWY DALSZY
Oba stawy promieniowo-łokciowe bliższy i
dalszy są stawami czynnościowo sprzężonymi.
Ruchy odbywają się w nich zawsze
równocześnie. Są to stawy obrotowe. Ruchy
odbywają się dookoła osi biegnącej przez
środek głowy k. promieniowej , skośnie przez
przestrzeń międzykostną , równolegle lub
prawie równolegle (pod kątem 20 °) do
kierunku włókien części środkowej błony
międzykostnej oraz przez głowę k. łokciowej.
Gdy ręka jest odwrócona , obie kości
przedramienia leżą równolegle zwrócone do
siebie brzegami między-kostnymi. Gdy ręka
jest nawrócona , k. promieniowa krzyżuje od
przodu k. łokciową.
STAW PROMIENIOWO – NADGARSTKOWY
I ŚRÓDNADGARSTKOWY.
W położeniu anatomicznym reki osie palca 3 ,
kości główkowatej , i przedramienia leżą na
jednej prostej. W położeniu tym torebki
stawowe na całym swym obwodzie są
równomiernie i słabo napięte. W ruchach ręki
odróżniamy : ruchy obrotowe – odbywają się
one w obu stawach promieniowo – łokciowych ,
i potęgują się w stawie ramiennym ; zgięcie
dłoniowe i grzbietowe ; odwodzenie łokciowe i
promieniowe; ruchy obwodzenia stanowiące
kombinację ruchów zgięcia i odwodzenia . Gdy
łączymy ruchy obwodzenia z ruchami
obrotowymi , ręka może wykonywać ruchy jak
w stawach kulistych.
ZGIĘCIE DŁONIOWE I GRZBIETOWE
W ruchach zgięcia biorą udział zarówno staw
promieniowo- nadgarstkowy jak i
śródnadgarstkowy. Tylko stopień ich udziału
jest różny. W ruchach zgięcia grzbietowego reki
zakres ruchu stawu bliższego jest mniejszy niż
dalszego . w Ruchach zgięcia dłoniowego
stosunek jest odwrotny. Na ogół zgięcie
grzbietowe ręki jest mniejsze niż dłoniowe z
powodu położenia panewki kości promieniowej ,
która nie jest skierowana ściśle ku dołowi, lecz
nieco do przodu. Osie obu stawów ręki biegną
poprzecznie do długiej osi reki. W ruchu zgięcia
grzbietowego guzek kości łódeczkowatej silnie
występuje po stronie dłoniowej , w zgięciu
dłoniowym w tym miejscu zaznacza się dołek.
ODWODZENIE PROMIENIOWE I
ŁOKCIOWE
W ruchu odwodzenia promieniowego k. łódeczkowata
przesuwa się w kierunku dłoniowym , k. trójgraniasta – w
kierunku grzbietowym, tak że na grzbiecie ręki jest
wyraźnie wyczuwalna. W ruchu tym k. czworoboczna
większa zbliża się do dalszego końca k. promieniowej , k.
grochowata oddala się od k. łokciowej. W celu
umożliwienia takiego położenia kość łódeczkowata obraca
się dłoniowo w ten sposób , że między kością promieniową
a czworoboczną większą ustawia się swym krótszym
wymiarem poprzecznym, w tym położeniu odwiedzenia
promieniowego dołeczek promieniowy położony na stronie
grzbietowo promieniowej ręki poniżej wyrostka
rylcowatego k. promieniowej bardzo pogłębia się. W ruchu
odwodzenia łokciowego przesunięcia te i przekształcenia
odbywają się w odwrotnym kierunku. Odległość miedzy k .
czworoboczna większą a k. promieniową zwiększa się ,
między k. grochowata a łokciową – zmniejsza. Dołek
promieniowy wypełnia się prawie całkowicie przesuwającą
się w kierunku grzbietowym k. łódeczkowata.
DZIAŁANIE MIESNI:
Na ruchy stawów nadgarstka najsilniej działają
zginacze. Mięśnie odwodzące w stronę
promieniową i łokciową są znacznie słabsze , przy
czym pierwsze są nieco silniejsze niż drugie.
Najsilniejszymi zginaczami dłoniowymi ręki Są oba
zginacze palców , znacznie słabiej działają zginacz
długi kciuka i oba zginacze nadgarstka. Najsłabiej
zgina dłoniowo odwodziciel długi kciuka. Zgięcie
grzbietowe ręki najsilniej wykonuje prostownik
palców , słabiej pracują wszystkie trzy prostowniki
nadgarstka , najsłabiej zaś prostownik wskaziciela
i długi kciuka. Odwodzenie łokciowe jest
spowodowane współdziałaniem prostownika
łokciowego nadgarstka i zginacza łokciowego
nadgarstka. Odwodzenie promieniowe wykonuje
głownie prostownik promieniowy długi nadgarstka.
STAWY ŚRÓDRĘCZNO PALICZKOWE
Są to ograniczone stawy kuliste, w których czynne ruchy obrotowe
nie dają się wykonywać. Ruchy główne to zgięcie dłoniowe i
grzbietowe dookoła osi poprzecznej oraz ruchy odwodzenia
promieniowego i łokciowego dookoła osi grzbietowo – dłoniowej
biegnącej przez główkę k. śródręcza. Zakres ruchów zgięcia
grzbietowego i dłoniowego wynosi ok. 110 °, wiele osób może
czynnie znacznie przeginać palce w kierunku grzbietowym; ruchy
odwodzenia i przywodzenia są możliwe gdy palce są
wyprostowane , zakres tych ruchów zmniejsza się tym silniej , im
silniej zginamy palce w kierunku dłoniowym , i wreszcie ruch
odwodzenia ustaje całkowicie , gdy palce SA ustawione pod kątem
prostym. Palec środkowy w stosunku do długiej osi reki może być
odwiedziony w kierunku promieniowym i łokciowym, zakres ruchu
w każdą stronę wynosi ok. 20 °, pozostałe palce mogą byś do
niego zbliżone lub oddalone. Palec wskazujący ma największą
ruchomość (60 °) nieco mniejszą palec V (50 °) , najmniejsza palce
III i IV . (40 °) ruchy obwodzenia powstają z kombinacji ruchów
zgięcia dłoniowego i grzbietowego oraz ruchów odwodzenia.
Czynne ruchy obrotowe nie są możliwe, możemy natomiast w
stawie śródręczno – paliczkowym wykonywać je biernie.
STAW ŚRÓDRĘCZNO – PALICZKOWY KCIUKA
W przeciwieństwie do pozostałych
stawów jest czynnym stawem
zawiasowym. Ruchy dookoła osi
grzbietowo- dłoniowej , jak również
ruchy obrotowe nie występują.
Zachowane są tylko ruchy zawiasowe
dookoła osi poprzecznej , przy czym są
one tutaj mniejsze niż na pozostałych
palcach. (50 ° -70 °)
STAWY MIĘDZYPALICZKOWE RĘKI
Staw bliższy i staw dalszy czterech palców strony łokciowej
są podobnie zbudowane. Są to stawy czysto zawiasowe.
Główka stawowa tworzy bloczek , który poszerza się po
stronie dłoniowej. W stawach tych są możliwe ruchy zgięcia i
prostowania. Zakres ruchów w stawie bliższym wynosi około
120
°
, w dalszym ok. 70
°
. Wyłączne zginanie w stawie
dalszym wymaga znacznego wyćwiczenia zginacza głębokiego
palców. Szczelina stawów śródręczno – paliczkowych i
międzypaliczkowych wszystkich pięciu promieni znajduje się
znacznie niżej od uwypuklających się grzbietowo głów kości
śródręcza i paliczków. Prostowanie środkowego i dalszego
paliczka palców II – V wykonują głównie mięśnie glistowate i
międzykostne , działanie długich prostowników palców jest
nieznaczne , w ruchu zgięcia jest odwrotnie : długie zginacze
są głównymi mięśniami ruchu , przy czym zginacz
powierzchowny palców obsługuje wyłącznie staw bliższy , zaś
zginacz głęboki palców staw bliższy i dalszy wspólnie.
Zginacze są znacznie silniejsze niż prostowniki i to warunkuje
postawę w stanie spoczynku.
STAW MIĘDZYPALICZKOWY KCIUKA
Jest to również staw zawiasowy w którym
możliwe są stawy zginania i prostowania ,
zakres ruchów wynosi ok. 90° , torebka
stawowa i więzadła poboczne nie pozwalają na
przegięcie ku tyłowi. Zginanie tak samo jak na
pozostałych palcach , jest wykonywane zarówno
w stawie śródręczno-paliczkowym , jak i
międzypaliczkowym przez dwa mięsnie: zginacz
kciuka długi i krótki. Prostowanie kciuka może
odbywać się dla każdego stawu oddzielnie w
przeciwieństwie do stawów pozostałych palców.
Staw śródręczno – paliczkowy prostuje
prostownik krótki kciuka , staw
międzypaliczkowy – prostownik długi kciuka.