Finanse przedsiębiorstw
Wykład 1
Finanse przedsiębiorstw
Wykład 1
Zasady zaliczenia
Ćwiczenia: pozytywna ocena
(warunek konieczny przystąpienia do
egzaminu)
Wykład: egzamin (test i zadania)
Skala ocen:
◦
0-50%
2
◦
51%-60% 3
◦
61%-70% 3,5
◦
71%-80% 4
◦
81%-90% 4,5
◦
91%-100% 5
2
Literatura
M. Sierpińska, D Wędzki,, Zarządzanie
płynnością finansową w przedsiębiorstwie,
Warszawa 2001, PWN
J. Czekaj, Z. Dresler, Podstawy zarządzania
finansami firm (Wyd. 2 zmienione i
rozszerzone, Warszawa 1998, PWN
W. Bień, Zarządzanie finansami
przedsiębiorstw, Warszawa 1995, Stow. Księg
w Polsce
E. F. Brigham, Podstawy zarządzania
finansami, Warszawa 2005, PWN
3
4
Niechęć do ryzyka
Podejmując decyzje inwestorzy kierują się
dwoma parametrami: oczekiwaną stopą
dochodu i ryzykiem. Podejmą wyższe
ryzyko jeśli oczekiwana stopa dochodu
będzie odpowiednio wyższa, czyli
zrekompensuje to ryzyko.
Aksjomat 1
Wartość pieniądza w
czasie
100 zł dziś jest warte więcej niż 100 zł za
rok.
5
Aksjomat 2
Gotówka, nie zysk, się
liczy
Wpływ gotówki (cash flow), a nie księgowy
zysk, mogą być reinwestowane.
6
Aksjomat 3
Przepływy przyrostowe
– to jest ważne
Przepływ przyrostowy to różnica między
przepływem w sytuacji, gdy przyjęto
projekt, a przepływem, gdy go odrzucono.
7
Aksjomat 4
Przekleństwo konkurencji
Początkowa przewaga i duże zyski szybko
zanikają „dzięki” konkurencji.
8
Aksjomat 5
Efektywne rynki kapitałowe
Efektywny rynek dostarcza obiektywnej
informacji dotyczącej wartości spółek
akcyjnych i weryfikuje podejmowane
decyzje.
9
Aksjomat 6
Problem agencji
Rozdzielenie funkcji własności
(akcjonariusze) od funkcji zarządzania
(płatny zarząd – agenci) powoduje konflikt
interesów.
10
Aksjomat 7
Podatki mają wpływ na
decyzje
Zwrot z inwestycji powinien być liczony w
wartościach po opodatkowaniu.
11
Aksjomat 8
Ryzyko ryzyku nie równe
Pewne ryzyka mogą być zdywersyfikowane,
a niektórych nie da się uniknąć.
„Don’t put all of your eggs in one
basket.”
12
Aksjomat 9
Nie zapominajmy
o etyce
Nieetyczne decyzje powodują utratę
zaufania, a utrata społecznego zaufania w
etyczne standardy firmy to najszybsza
droga do samozniszczenia.
13
Aksjomat 10
Finanse przedsiębiorstw
To zjawiska i procesy finansowe zachodzące
w firmie
Aspekt funkcjonalny:
◦
Procesy gromadzenia kapitału (decyzje finansowe)
◦
Procesy jego wykorzystania (decyzje inwestycyjne)
Aspekt przedmiotowy:
◦
Działalność bieżąca
◦
Działalność rozwojowa
◦
Planowanie działań
◦
Analiza finansowa ich przebiegu
Zakres:
◦
Zjawiska wewnątrz firmy
◦
Zjawiska związane z otoczeniem
14
Co jest głównym celem
działalności przedsiębiorstwa?
Maksymalizacja zysku?
Przetrwanie?
Maksymalizacja sprzedaży?
Redukcja kosztów?
…?
15
Maksymalizacja wartości
przedsiębiorstwa
Cele cząstkowe:
◦
Zarządzanie kapitałem obrotowym
◦
Kształtowanie wielkości i struktury kapitału
◦
Planowanie finansowe
◦
Inne
Cel główny
16
Teoretyczne podstawy
decyzji
Wartość i czas
Oczekiwana stopa dochodu i ryzyko
Teoria portfela
Stopa procentowa
17
Wartość i czas (aksjomat
2)
Opóźnienie dochodu pieniężnego
koszt utraconych możliwości:
◦
Odroczona konsumpcja
◦
Nieuzyskany dochód
Wartość pieniądza w czasie:
◦
PV – wartość dzisiejsza
◦
FV – wartość przyszła
◦
r – stopa dyskontowa
◦
T – czas
18
Wartość dzisiejsza
Jednorazowa płatność
w przyszłości
Strumień przyszłych płatności otrzymywanych
przez określony czas (renta okresowa)
Strumień przyszłych płatności
otrzymywanych bezterminowo
(renta wieczysta)
19
T
r
FV
PV
1
T
T
r
FV
r
FV
r
FV
PV
1
...
1
1
2
2
1
1
r
FV
PV
Oczekiwana stopa dochodu i
ryzyko (aksjomat 1)
Przyszły dochód (z powodu ryzyka) jest
zmienną losową, którą można
scharakteryzować za pomocą dwóch
parametrów:
◦
Wartość oczekiwana
◦
Odchylenie standardowe
20
Oczekiwany dochód
Oczekiwana stopa zwrotu dla zmiennej
skokowej to średnia ważona przyszłych
możliwych zwrotów
21
Scenariu
sz
Prawdop. Firma X
Firma Y
1
0,5
25%
10%
2
0,5
5%
0%
n
i
i
i
p
r
r
E
1
)
(
Ryzyko a niepewność
Niepewność – rozkład prawdopodobieństwa
przyszłych zdarzeń nie jest znany
Ryzyko – znany jest rozkład
prawdopodobieństwa przyszłych zdarzeń,
można je mierzyć odchyleniem
standardowym
22
zwrot
zwrot
p
ra
w
d
o
p
o
d
o
b
ie
ń
st
w
o
p
ra
w
d
o
p
o
d
o
b
ie
ń
st
w
o
Odchylenie standardowe
Dla zmiennej skokowej:
23
n
i
i
i
p
r
E
r
Var
1
2
)
(
Która z firm jest lepsza?
24
Firma X
Firma Y
Oczek.zwro
t
15%
5%
Odch.stand.
10%
5%
Z
w
ro
t
Ryzyko
Teoria portfolio (aksjomat
9)
Inwestujemy nasze środki po połowie
w akcje firm X i Y (portfolio) – jaki
będzie oczekiwany zwrot i ryzyko
naszej inwestycji?
25
0
1
2
3
4
5
6
7
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
X
Y
0,5*X+0,5*Y
Teoria portfolio
26
czas
zw
ro
t
Niewielka zmiana
Znowu inwestujemy nasze środki po połowie w
akcje firm X i Y (portfolio) – jaki będzie teraz
oczekiwany zwrot i ryzyko naszej inwestycji?
27
Scenarius
z
Prawdop
.
Firma X
Firma Y
1
0,5
25%
0%
2
0,5
5%
10%
Teoria portfolio
28
0
1
2
3
4
5
6
7
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
X
Y
0,5*X+0,5*Y
zw
ro
t
czas
Teoria portfolio – magiczne
wzorki
Oczekiwany zwrot z portfela:
Odchylenie standardowe portfela:
29
Y
Y
X
X
P
w
w
XY
Y
X
Y
X
Y
Y
X
X
P
w
w
w
w
2
2
2
2
2
Dywersyfikacja – wnioski
Inwestycja w więcej niż jeden walor zwykle
redukuje ryzyko
Jeśli aktywa są idealnie dodatnio
skorelowane, wtedy dywersyfikacja nie jest
możliwa
Jeśli aktywa są idealnie ujemnie
skorelowane, wtedy możliwa jest redukcja
ryzyka do zera
Czy inwestując we wszystkie akcje na
giełdzie możemy całkowicie wyeliminować
ryzyko?
30
Im więcej aktywów, tym niższe ryzyko,
ale tylko do pewnego poziomu
31
Ryzyko rynkowe
Ryzyko
specyficzne
ry
zy
ko
liczba walorów
Rodzaje ryzyka
Ryzyko rynkowe – ryzyko, którego nie da
się wyeliminować (ryzyko systematyczne)
◦
Zmiany stóp procentowych
◦
Zmiany kursów walutowych
◦
Zmiany stóp podatkowych
◦
Wydarzenia polityczne, gospodarcze, pogodowe
Ryzyko specyficzne – ryzyko, które można
wyeliminować (ryzyko dywersyfikowalne)
◦
Zmiany personalne w zarządzie
◦
Strajki pracowników
32
Stopa procentowa
Cena, jaką płaci dłużnik wierzycielowi
za udostępnione fundusze pieniężne.
Teorie stopy procentowej:
◦
Klasyczna – wynagrodzenie za powstrzymanie się
od konsumpcji
◦
Koncepcja preferencji płynności (Keynes):
motyw transakcyjny,
motyw ostrożności,
motyw spekulacyjny
33
Czynniki wpływające na stopę
procentową
Inflacja: stopa realna, stopa nominalna
Okres zapadalności – czasowa struktura
stopy procentowej
Ryzyko
r
n
– stopa nominalna
r
r
– stopa realna
r
i
– stopa inflacji
r
rp
– premia za ryzyko
r
lp
– premia za rezygnację z płynności
34
lp
rp
i
r
n
r
r
r
r
r