ZASADY WYKONYWANIA PRÓBY

SZCZEGÓŁOWEJ I UPROSZCZONEJ

NA EZT WYKONYWANA W TRAKCIE

PRZEGLADU

PRÓBA

SZCZEGÓŁOWA

OGLĘDZINY UKŁADU

HAMULCA

• Należy pamiętać, że naczelną zasadą jest omówienie zakresu

dokonywania próby hamulców  i współpraca pomiędzy pracownikami
dokonującymi próby (maszynista – rewident).

• I. Pierwszą czynnością jest dokonanie oględzin układu

hamulca.

• Po napełnienia przez maszynistę zbiornika głównego do ciśnienia

maksymalnego i przewodu głównego do 0,5 MPa  rewident dokonuje
oględzin hamulca. Rewident idąc wzdłuż pociągu sprawdza
prawidłowość połączeń sprzęgów hamulcowych i sprzęgów przewodu
zasilającego oraz sprawdza, czy nie występują nieszczelności dające
się wykryć słuchowo. Na końcu składu pociągu sprawdza ciśnienie
sprężonego powietrza w przewodzie głównym. Według wskazań
manometru w ostatniej kabinie maszynisty ciśnienie to powinno
wynosić co najmniej 0,48 MPa; jeśli nie jest możliwe odczytanie
wskazań manometru w kabinie maszynisty, należy posłużyć się
manometrem przenośnym posiadającym legalizację. Schemat:

SCHEMAT OGLĘDZIN EZT

SPRAWDZENIE

SZCZELNOŚCI EZT

• II. Po dokonaniu oględzin hamulca przez rewidenta, sprawdzeniu ciśnienia

w przewodzie głównym na końcu składu pociągu, hamulców ręcznych i
dojściu do czoła pociągu przystępują do sprawdzenia szczelności .
Szczelność składu pociągu przeprowadza się dwustopniowo:

a) Główny zawór maszynisty  ustawić w położenie „odcięcie (podwójna

trakcja)”   i sprawdzić szczelność układu pneumatycznego. Szczelność układu
pneumatycznego uważa się za dostateczną, jeśli spadki ciśnienia (według wskazań
manometrów  w kabinie maszynisty) nie są większe niż: 
- przewód główny -  0,04 MPa w ciągu 5 minut, 
- zbiornik główny –  0,07 MPa w ciągu 5 minut. 
Po sprawdzeniu pierwszego stopnia szczelności i pozytywnej próbie przystępujemy
do drugiego stopnia  sprawdzenia szczelności. Po napełnieniu zbiornika głównego
sprężonym powietrzem do ciśnienia maksymalnego maszynista  wykonuje
hamowanie pełne (pneumatycznie) 
b) przy hamulcu systemu Oerlikon spadek ciśnienia mierzony na manometrze
zbiornika głównego nie może przekroczyć 0,1 MPa w ciągu 10 minut. 
c) hamulec systemu ,,Knorr’’- wykonać pierwszy stopień hamowania; żaden z
cylindrów hamulcowych nie może odhamować w ciągu 10 minut w tej próbie
sprawdzić czy wstawki przylegają do kół i nie wystają poza obręcze.

PRÓBA DZIAŁANIA

HAMULCA EZT

• III. Trzecim etapem próby szczegółowej

jest sprawdzenie działania hamulca
zespolonego.

• Przy hamulcu systemu Oerlikon należy

wykonać następujące czynności:  
1) zahamować przez wdrożenie pierwszego
stopnia hamowania od 0,05-0,15 MPa
2) sprawdzić czy wszystkie wstawki są pewnie
dociśnięte do kół i czy nie wystają poza
obręcze(czy wskaźniki hamulca tarczowego
pokazują zahamowanie . Schemat:

SPRAWDZENIE WSTAWEK I

CYLINDRÓW HAMULCOWYCH

SPRAWDZENIE SKOKU CYLINDRA

HAMULCOWEGO

• 3) odczekać 10 minut i sprawdzić,

czy w ciągu tego czasu hamulec
samoczynnie nie odhamował,
4) wykonać hamowanie pełne(0.15
Mpa) i sprawdzić czy skoki tłoków
poszczególnych cylindrów
hamulcowych w wagonach mieszczą
się w dopuszczalnych granicach(105-
110mm)

SCHEMAT SPRAWDZANIA SKOKU

CYLINDRA HAMULCOWEGO

SPRAWDZENIE ODHAMOWANIA

EZT

5) odhamować i sprawdzić czy tłoki cylindrów

hamulcowych wróciły do położenie odhamowania i czy
wszystkie wstawki hamulcowe odsunęły się od kół(czy
wskaźniki pokazują odhamowanie). W przypadku
stwierdzenia, że skoki tłoków cylindrów hamulcowych
są niewłaściwe należy przekładnię hamulcową
wyregulować, a jeśli wstawki hamulcowe kwalifikują się
do wymiany - regulację należy przeprowadzić po
wymianie wstawek.

6)Przy hamulcu systemu Knorr wykonać czynności 4 i

5 z podanych wyżej dla hamulca Oerlikon- pozostałe
czynności wykonuje się przy sprawdzaniu szczelności
cylindrów hamulcowych

SCHEMAT SPRAWDZANIA PO

ODHAMOWANIU

PRÓBA UPROSZCZONA

EZT

• a) po zahamowaniu zespół trakcyjny hamulcem

elektropneumatycznym, tak aby ciśnienie
sprężonego powietrza w cylindrze hamulcowym
wynosiło (wg wskazań manometru  w kabinie
maszynisty) 0,10 – 0,15 MPa, rewident sprawdza
czy wszystkie wstawki hamulcowe przylegają do
kół (wskaźniki hamulca tarczowego pokazują
zahamowanie)

• b) po odhamowaniu zespołu trakcyjnego rewident

sprawdza, czy wszystkie wstawki hamulcowe
odsunęły się od kół(wskaźniki hamulca tarczowego
pokazują odhamowanie) .Schemat:

SPRAWDZANIE ODHAMOWANIA

ELEKTROPNEUMATYCZNEGO

PO WYKONANIU PRÓBY HAMULCA NALEŻY

SPRAWDZIĆ DZIAŁANIE Z DRUGIEJ KABINY EZT

• Próbę wykonujemy oddzielnie dla

hamulca pneumatycznego
(hamowanie przez obniżenie
ciśnienia  w przewodzie głównym o
0,05 MPa)  i
elektropneumatycznego. 
a) Po dojściu rewidenta do czołowej
kabiny składu pociągu i podaniu
maszyniście sygnału ,,hamowanie’’
maszynista hamuje pneumatykiem. 

UPROSZCZONA PRÓBA

-HAMOWANIEPNEUMATYCZNE

PRÓBA UPROSZCZONA HAMULCA

ELEKTROPNEUMATYCZNEGO EZT

• Po przeprowadzeniu próby

uproszczonej hamulca
pneumatycznego, dokonujemy
sprawdzenia poprzez dokonanie
próby uproszczonej hamulca EP.  
Maszynista po otrzymaniu od
rewidenta sygnału ,,hamować’’
hamuje hamulcem EP, następnie
rewident sprawdza, czy hamulce
dwóch ostatnich wagonów są w
stanie zahamowanym. 

PRÓBA UPROSZCZONA

HAMULCA EP

LUZOWANIE(ODHAMOWA

NIE)EP

• Ostatnia czynnością przy próbach

hamulca jest odhamowanie hamulcem EP,
po otrzymaniu sygnału od rewidenta
,,odhamować’’ maszynista luzuje skład
pociągu hamulcem EP. Rewident
sprawdza, czy hamulce wyluzowały w
dwóch ostatnich wagonach. 

• Po stwierdzeniu, że hamulce działają

prawidłowo przekazuje  maszyniście
sygnał ,,hamulce w porządku’’.

UPROSZCZONA –ODHAMOWANIE

EZT

WYPEŁNIANIE KARTY PRÓBY

HAMULCA

•

Reasumując możemy wyróżnić przy dokonywaniu szczegółowej próby hamulca zespołów trakcyjnych
w trakcie przeglądu podstawowe czynności: 

•

I. Napełnienie przewodu głównego do 0.5 MPa i zbiornika głównego do maksymalnego ciśnienia: 
a) Dokonanie oględzin hamulca (w tym ręcznego)  
b) Sprawdzenie ciśnienia w ostatniej kabinie – min.0,48 MPa 

•

II. Sprawdzenie szczelności układu pneumatycznego – dwustopniowe
c) Pozycja ,,odcięcie’’ – spadek ciśnienia powietrza w ciągu 5 minut nie może przekraczać: 
0,04 MPa – przewód zasilający, 
0,07 MPa – zbiornik główny,
d) Hamowanie pełne – spadek ciśnienia powietrza w ciągu 10 minut nie może przekraczać – 0,1 MPa
w zbiorniku głównym.

•

III. Sprawdzenie działania hamulca zespolonego pneumatycznego 
e) Zahamowanie przez wdrożenie pierwszego stopnia hamowania – 10 minut hamulec nie powinien
samoczynnie wyluzować
f)Wykonanie hamowania pełnego – sprawdzenie skoków tłoka cylindra hamulcowego
g)Odhamowanie.

•

IV. Sprawdzenie działanie hamulca EP 
h) Zahamowanie (ciśnienie w cylindrach hamulcowych 0,10 - 0,15 MPa 
i) Odhamowanie  

•

V. Dokonanie próby uproszczonej hamulca z końcowej kabiny składu pociągu 
j) Hamulec pneumatyczny
k) Hamulec elektropneumatyczny