Zwarcia wielkoprądowe w
systemach elektroenergetycznych
Marcin Glinka
Zwarcie:
Zwarciem nazywamy przypadkowe lub celowe połączenie
przez względnie małą rezystancję lub impedancję, pomiędzy
dwoma lub więcej punktami obwodu, które w normalnych
warunkach mają różne potencjały. (Prof. Zajczyk).
Zwarcia dzielimy na:
1. Małoprądowe
* ukł. SI (do 0,2 kA)
* ukł. SK (<< 0,2 kA)
* ukł. SUR (do 0,5 kA)
2. Wielkoprądowe
*inne (nawet, do 50 kA)
Przyczyny powstawania:
Zwarcia można podzielić na elektryczne i nieelektryczne.
Powstają one na skutek:
* przepięć atmosferycznych i łączeniowych,
* błędnych operacji w stacjach elektroenergetycznych,
* mechanicznych uszkodzeń kabli, słupów, izolatorów,
* zawilgocenia lub zniszczenia izolacji,
* uszkodzeń słupów linii napowietrznych,
* dotknięcia dźwigów, gałęzi drzew, ludzi i zwierząt,
* zarzutek na przewody gole itp.
Podział zwarć:
Najczęstszy podział zwarć wygląda następująco:
* pojedyncze;
* wielokrotne;
* symetryczne;
* niesymetryczne;
* jednoczesne;
* niejednoczesne.
Rodzaje zwarć:
I
k
”– prąd zwarciowy początkowy
I
k
– prąd zwarciowy ustalony
i
p
– prąd zwarciowy udarowy
I
b
– prąd zwarciowy wyłączeniowy symetryczny
I
th
– prąd zwarciowy cieplny zastępczy
I
DC
– prąd zwarciowy nieokresowy
I
b asym
– prąd wyłączeniowy niesymetryczny
Parametry charakteryzujące zwarcie:
rG
k
I
λ
I
k
N
"
k
Z
3
U
c
m
I
Rodzaje zwarć:
1. Zwarcia w pobliżu generatorów
Występują w: sieciach elektrownianych; sieciach przemysłowych z
łączną dużą mocą silników
2. Zwarcia odległe od generatorów
Występują w: sieciach SN (również w sieciach WN i NN)
Obliczenia prądów zwarciowych:
Zwarcie jednofazowe:
F
0
2
1
0
F
"
k1
L1
"
k1
2
1
0
"
k1
2
2
L3
L2
L1
2
2
2
1
0
2
1
0
2
2
L3
L2
L1
F
"
k1
L1
L3
L2
"
k1
L1
R
3
I
U
U
U
R
I
U
I
3
1
I
I
I
0
0
I
α
α
1
α
α
1
1
1
1
3
1
I
I
I
α
α
1
α
α
1
1
1
1
3
1
I
I
I
I
I
I
α
α
1
α
α
1
1
1
1
I
I
I
R
I
U
0
I
I
I
I
Zwarcie jednofazowe:
Wyróżniamy trzy charakterystyczne przypadki zwarcia
1-fazowego:
Zwarcie dwufazowe:
Zwarcie dwufazowe z ziemią:
Zwarcie dwufazowe z ziemią:
Wyróżniamy trzy charakterystyczne przypadki zwarcia
2-fazowego z ziemią:
Schematy dla zwarć
symetrycznych:
Zwarcie trójfazowe:
R
Z
E
I
I
I
I
I
α
I
I
α
I
I
I
0
I
0
α
α
1
α
α
1
1
1
1
I
I
I
0
U
U
R
Z
E
I
0
I
I
I
I
I
α
α
1
α
α
1
1
1
1
I
I
I
R
I
U
R
I
U
R
I
U
F
1
L3
L2
L1
"
k3
1
L3
1
2
L2
1
L1
1
2
2
L3
L2
L1
2
0
F
1
1
2
0
2
1
0
2
2
L3
L2
L1
F
L3
L3
F
L2
L2
F
L1
L1
Zestawienie zwarć:
Skutki zwarć:
Skutki występowania prądu zwarciowego można pogrupować
w następujący sposób:
* cieplne – zależne od ilości ciepła wydzielonego w elementach
układu podczas przepływu prądu zwarciowego,
*
dynamiczne
–
związane
z
siłami
dynamicznymi,
oddziałującymi pomiędzy sąsiednimi przewodami.
Skutki te to m.in.:
* gwałtowne nagrzewanie urządzeń
* duże siły dynamiczne
* przepięcia w sieciach
* pojawienie się napięć rażeniowych na uziemieniach
* inicjowanie stanów przejściowych elektromechanicznych
* indukowanie sił elektromotorycznych w innych obwodach
Skutki zwarć:
Przykład zadaniowy:
Obliczyć maksymalny prąd zwarcia w zaznaczonym punkcie:
Dane:
Q1: S
kQ
”=3500 [MVA]; U
n
=110 [kV]; X
0
/X
1
=1,5.
Q2: S
kQ
”=2500 [MVA]; U
n
=110 [kV]; X
0
/X
1
=1,5.
G1: S
rG
=75 [MVA]; U
rG
=10,6 [kV]; X
d
”=14 [%]; X
0
/X
1
=0,8.
TB1: S
rT
=80 [MVA]; Δu
z%
= 10,5[%]; t
r
=10/110 [kV/kV].
G2: S
rG
=48 [MVA]; U
rG
=6,3 [kV]; X
d
”=13 [%]; X
0
/X
1
=0,8.
TB2: S
rT
=50 [MVA]; Δu
z%
= 10,5[%]; t
r
=6/110 [kV/kV].
L: X
l
’=0,4 [Ω/km]; X
0
/X
1
=3,5; jednotorowe; L
1
,L
3
=25[km];
L
2
,L
4
=20[km].
Rozwiązanie cz.1:
Założenia: X
1
=X
2
; R=0
Schemat składowej zgodnej:
Rozwiązanie cz.2:
Obliczenia reaktancji dla składowej zgodnej:
X
Q1
== 3,8 [Ω]
X
Q2
== 5,32 [Ω]
X
TB1
== 15,88 [Ω]
X
TB2
== 25,41 [Ω]
X
G1(110)
=*t
r12
= 25,38 [Ω]
X
G2(110)
=*t
r22
= 36,13 [Ω]
X
L1
= X
L3
= X’ * L1 = 10 [Ω]
X
L2
= X
L4
= X’ * L2 = 8 [Ω]
Rozwiązanie cz.3:
Schemat składowej zerowej:
Rozwiązanie cz.4:
Obliczenia reaktancji dla składowej zerowej:
X
0Q1
= * 1,5 = 5,7 [Ω]
X
0Q2
= * 1,5 = 7,98 [Ω]
X
0L1
= * 3,5 = 35 [Ω]
X
0L2
= * 3,5 = 28 [Ω]
X
0L3
= * 3,5 = 35 [Ω]
X
0L4
= * 3,5 = 28 [Ω]
Rozwiązanie cz.5:
Dane:
c=1,1
U
n
=110 [kV]
X
1
= X
Q1
|| X
z
= 2,76 [Ω]
X
0
= X
0Q1
|| X
0z
= 4,48 [Ω]
I”
k3
= = = 25,31 [kA]
I”
k1
= = = 20,96 [kA]
I
max
=
I”
k3
= 25,31 [kA]
Rozwiązanie w programie SCC-EDU:
Rozwiązanie w programie SCC-EDU:
Rozwiązanie w programie SCC-EDU:
Rozwiązanie w programie SCC-EDU:
Rozwiązanie w programie SCC-EDU:
Rozwiązanie w programie SCC-EDU:
Błąd Obliczeniowy:
Wyniki Obliczeniowe:
I”
k3
= 25,31 [kA]
I”
k1
= 20,96 [kA]
Wyniki SCC-Edu
I”
k3
= 25,14 [kA]
I”
k1
= 20,89 [kA]
Błędy obliczeniowe:
dla I”
k3
= 0,17 [kA] = 0,67%
dla I”
k1
= 0,07 [kA] = 0,33%
Dziękuję
za
Uwagę