Błędy popełniane przez uczniów
dyslektycznych w nauce szkolnej.
„Czasem tak trudno napisać
wszystko to, co chciałoby się
wyrazić słowami”.
Błędy popełniane przez uczniów
dyslektycznych w nauce szkolnej.
„Czasem tak trudno napisać
wszystko to, co chciałoby się
wyrazić słowami”.
•
„Dekalog dla nauczycieli dzieci dyslektycznych”
NIE
•
Nie traktuj ucznia jak chorego, kalekiego, niezdolnego, złego lub leniwego.
•
Nie karz, nie wyśmiewaj w nadziei, że zmobilizujesz do pracy.
•
Nie łudź się, że „sam z tego wyrośnie”, „weźmie się w garść”, „przysiądzie fałdów” lub, „że ktoś
go z tego wyleczy”.
•
Nie spodziewaj się, że kłopoty ucznia pozbawionego specjalistycznej pomocy ograniczą się do
czytania i pisania i skończą się w młodszych klasach szkoły podstawowej.
•
Nie ograniczaj uczniowi zajęć pozalekcyjnych, aby miał więcej czasu na naukę, ale i nie
zwalniaj go z systematycznych ćwiczeń i pracy nad sobą.
TAK
•
Staraj się zrozumieć swojego ucznia, jego potrzeby, możliwości i ograniczenia, aby zapobiec
pogłębianiu się jego trudności szkolnych i wystąpieniu wtórnych zaburzeń nerwicowych.
•
Spróbuj, jak najwcześniej, zaobserwować trudności ucznia: na czym polegają i co jest ich
przyczyną. Skonsultuj problemy dziecka ze specjalistą (psychologiem, logopedą, pedagogiem, a
w razie potrzeby z lekarzem).
•
Aby jak najwcześniej pomóc uczniowi:
•
bądź w kontakcie z poradnią, wykorzystuj wyniki badań i zalecenia specjalistów zawarte w
opinii psychologicznej,
•
ustal kontakt pomiędzy Tobą, Rodzicami i Dzieckiem, który określa reguły współpracy: dziecko
uczyń odpowiedzialnym za pracę nad sobą, rodziców za pomaganie dziecku, a nauczyciela za
bycie doradcą,
•
zaobserwuj podczas codziennych lekcji, co najskuteczniej pomaga dziecku,
•
bądź w stałym kontakcie z jego nauczycielem – terapeutą i, korzystając z jego wskazań, włączaj
w zajęcia dydaktyczne potrzebne dziecku ćwiczenia.
•
Opracuj program indywidualnych wymagań wobec ucznia dostosowany do jego możliwości i
wkładu pracy. Oceniaj go na podstawie odpowiedzi ustnych i treści prac pisemnych. Nie każ mu
czytać głośno przy całej klasie. Pozwól mu korzystać ze słownika i daj więcej czasu na zadania
pisemne. Dyktanda i prace pisemne oceniaj jakościowo (opisowa ocena błędów) pod warunkiem
systematycznej pracy, znajomości reguł ortografii i korekty błędów w zeszytach. Nagradzaj za
wysiłek i pracę, a nie za jej efekty.
•
Bądź życzliwym, cierpliwym przewodnikiem ucznia w jego problemach.
•
Oprac. Prof. Marta Bogdanowicz
•
• W systemie szkolnym funkcjonuje
pewna grupa uczniów, którzy powinni
być
inaczej traktowani
niż ich koledzy.
Do tej grupy zalicza się uczniów z
dysleksją. Zdaniem profesor Marty
Bogdanowicz od 10 do 15% populacji
uczniów przeżywa trudności w nauce
czytania i pisania mające
podłoże
dyslektyczne
. Dysleksja 5 razy
częściej dotyka chłopców niż
dziewczęta.
• Dysleksja rozwojowa
to specyficzne trudności w
uczenia się m. in. pisania, czytania, liczenia.
Wynikają one z pewnych zakłóceń w rozwoju
czynności mowy, spostrzegania, pamięci
(słuchowej i wzrokowej), sprawności manualnej,
koncentracji, orientacji przestrzennej i lateralizacji.
• Dysleksja rozwojowa
nie
jest wynikiem
wolniejszego rozwoju umysłowego. Dzieci
dyslektyczne często osiągają bardzo dobre wyniki
w testach na inteligencję, a w odpowiedziach
ustnych są czasami lepsze od dzieci bez dysleksji.
• Około 11 % dyslektyków ma wybitne osiągnięcia w
matematyce.
Aby zmniejszyć lub zlikwidować ryzyko
dysleksji należy objąć opieką terapeutyczną
już dzieci w wieku przedszkolnym.
• Wiek przedszkolny (
3-5lat)
- opóźniony rozwój mowy,
- słabe umiejętności językowe: trudności z
wypowiadaniem złożonych wyrazów,
zapamiętywanie nazw;
- opóźniony rozwój ruchowy;
- mała sprawność ruchowa i koordynacja
ruchów podczas czynności
samoobsługowych, rysowaniu czy zabaw
ruchowych.
Grupa „O” (6-7lat)
• wadliwa wymowa, błędy gramatyczne;
• trudności z zapamiętywaniem wiersza czy piosenki;
• trudności z różnicowaniem głosek podobnych oraz z
wydzielaniem sylab i głosek z wyrazów i ich syntezą;
• niechęć do rysowania, trudności z odtwarzaniem
wzorów graficznych i szlaczków;
• niechęć do układanek;
• oburęczność, mylenie prawej i lewej ręki, trudności z
używaniem określeń prawo-lewo, nad-pod itp.;
• trudności w nauce czytania.
Wiek szkolny (powyżej 7 roku życia)
• trudności z zapamiętywaniem szeregu nazw (dni tygodnia,
miesiąca), z zapamiętywaniem tabliczki mnożenia, dat oraz
błędne zapisywanie liczb wielocyfrowych;
• mylenie liter podobnych pod względem kształtu (p-b-d-g; l-
t-ł; m-n;w-u);
• mylenie liter odpowiadającym głoskom podobnym
fonetycznie (d-t; s-z; w-f);
• trudności ze zmiękczeniami;
• opuszczanie, dodawanie, przestawianie liter;
• trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (w tym błędy
ortograficzne);
• brzydkie pismo, niezdarny rysunek;
• trudności w automatyzacji czytania (czytanie nierytmiczne)
oraz trudności w rozumieniu czytanego tekstu.
"Tydzień" - Brzechwa Jan
Tydzień dzieci miał siedmioro:
- Niech się tutaj wszystkie zbiorą,
ale przecież nie tak łatwo
radzić sobie z liczną dziatwą:
Poniedziałek już od wtorku
poszukuje kota w worku.
Wtorek środę wziął pod brodę
- chodźmy sitkiem czerpać wodę.
Czwartek w górze igłą grzebie
i zaszywa dziury w niebie.
Chcieli pracę skończyć w piątek
a to ledwie był początek.
Zamyśliła się sobota:
to dopiero jest robota.
Poszli razem do niedzieli
tam porządnie odpoczęli.
Tydzień drapie się w poniedziałek
- No a gdzie jest poniedziałek?
Poniedziałek już od wtorku
poszukuje kota w worku...
Specjaliści wyróżniają różne formy
dysleksji rozwojowej:
*
dysleksja
- trudności w czytaniu,
*
dysortografia
- trudności w opanowaniu
poprawnej pisowni (w tym robienie błędów
ortograficznych),
*
dysgrafia
– trudności w opanowaniu
czytelnego pisania,
*
dyskalkulia
– trudności w uczeniu się
matematyki.
U jednej osoby mogą występować
wszystkie
lub kilka
form dysleksji rozwojowej.
Dysleksja czyli zaburzenia czytania
• Symptomy dysleksji:
• trudności w odkodowywaniu sensu słów i symboli,
• brak zróżnicowania głosek zbliżonych fonetycznie,
• problem ze zróżnicowaniem wyrazów podobnie brzmiących,
• nieprawidłowe przetwarzanie informacji językowej,
• niezrozumienie przeczytanej treści, dłuższej wypowiedzi, szeregu
informacji, serii poleceń,
• czytanie bez modulacji głosu w wolnym tempie, z zastosowaniem
intonacji zdania oznajmującego,
• pomijanie przy czytaniu fragmentów tekstu lub ponowne czytanie tego
samego fragmentu,
• trudności w uczeniu się pamięciowym,
• trudności w wyszczególnieniu dźwięków, rozpoznawaniu rymujących się
sylab i doborze właściwych słów,
• gubienie lub dodawanie liter, zmiana ich kolejności podczas czytania,
• nieprawidłowe łączenie lub rozdzielanie wyrazów,
• problemy z wymową bardziej złożonych i dłuższych wyrazów,
• duże trudności z zapamiętaniem słówek i struktur gramatycznych.
Symptomy dysortografii:
• przestawianie liter lub sylab w wyrazie,
• mylenie liter, które w języku polskim i obcym mają ten
sam lub podobny obraz graficzny ale inne brzmienie (np.
polskie i niemieckie spółgłoski „s”, „z”),
• problem z pisaniem w języku niemieckim przegłosów,
dyftongów, rozróżnianiem długich i krótkich samogłosek,
zapisem głosek: „sch”, „tz”, „tsch”, „ck”, „sp”, „pf”, „st”,
„qu”,
• pomijanie w języku niemieckim niemego „h”,
• pisanie liter zwierciadlanych, pisanie wyrazu od strony
prawej do lewej: pismo lustrzane,
• występowanie wyrazów bezsensownych w wyniku
pojawiania się w jednym wyrazie kilku błędów,
• mylenie wielkich i małych liter,
• opuszczanie znaków diakrytycznych,
• brak poczucia błędu.
Symptomy
dysgrafii:
• nieprawidłowo zagospodarowana przestrzeń w zeszycie,
trudności ze zmieszczeniem się w liniaturze zeszytu,
• trudności z kreśleniem kształtu liter - litery mają różne
wymiary, są nieproporcjonalne, drżące, nachylone w różnym
kierunku,
• pismo jest mało czytelne,
• nieestetyczny zeszyt (podziurawione kartki, zamazany
tekst),
• wolne tempo pisania, problem z ukończeniem zadania w
wyznaczonym czasie,
• łączenie dwóch liter w jedną,
• pojawienie się dodatkowych elementów w literze, wyrazie,
• brak łączenia liter ze sobą lub wadliwe ich łączenie.
Błędy popełniane przez uczniów dyslektycznych
w nauce szkolnej.
•W czytaniu:
•Pomijanie wyrazów lub ich dodawani, zniekształcenie wyrazów i
odczytywanie innych, podobnych w skutek domyślania się całego wyrazu
na podstawie przeczytanych pierwszych głosek.
•Gubienie się w tekście, pomijanie linii, lub odczytywanie jej powtórne.
•Niepewność czytania krótkich wyrazów takich jak od - do.
•Trudność dzielenia dłuższych wyrazów na sylaby i syntetyzowanie sylab
na wyrazy we właściwym porządku.
•Pomijanie interpunkcji.
•Przestawianie liter w wyrazie.
•Niewłaściwe łączenia liter.
•Trudność ze zrozumieniem sensu czytanego tekstu, przy nadmiernym
skupieniu się na stronie technicznej czytania.
•Trudności w rozumieniu treści zawierającej pojęcia dotyczące stosunków
przestrzenno-czasowych oraz struktur gramatyczno-logicznych.
•Trudności w orientacji na mapie i planach.
•Zaburzona orientacja w stronach świata ( wzrokowe ujmowanie
stosunków przestrzennych na mapie).
•Mylenie pojęć, które są przyswajane werbalnie.
•Trudności w rozumieniu zadań z zakresu geometrii.
W pisaniu:
• Słaby poziom pracy pisemnej w porównaniu z odpowiedziami ustnymi.
• Niski poziom graficzny i estetyczny prac pisemnych.
• Utrzymywanie się trudności z różnicowaniem liter: p-b, p-g, u-n, m-w.
• Niewłaściwy dobór liter do głosek podobnych fonetycznie w wyniku ich
niewłaściwego różnicowania: t-d, p-b, m-n.
• Mylenie nazw liter głosek.
• Niewłaściwe stosowanie małych i dużych liter.
• Trudności w różnicowaniu wyrazów podobnie brzmiących.
• Dodawanie, pomijanie, przestawianie liter, sylab, lub całych wyrazów.
• nieprawidłowe rozmieszczenie pracy pisemnej w przestrzeni.
• Tracenie wątku podczas zapisywania opowiadania.
• Brak, lub niewłaściwe używanie interpunkcji.
• Błędy typowo ortograficzne.
• Pomijanie drobnych elementów graficznych, w tym ogonków przy ą lub
ę.
• Pomyłki w zadaniach arytmetycznych.
• Trudności w tworzeniu wykresów.
• Zamiana kierunków w rysunkach geometrycznych.
• Zakłócenia stosunków przestrzennych i proporcji elementów.
• Ze względu na zaburzenia funkcji
percepcyjno - motorycznych
(spostrzegania wzrokowego, słuchowego,
motoryki, lateralizacji i orientacji
przestrzennej), można wyróżnić
następujące trudności występujące u
uczniów z dysleksją rozwojową::
• TRUDNOSCI W UCZENIU
UWARUNKOWANE ZABURZENIAMI
PERCEPCJI SŁUCHOWEJ
Wypowiadanie się
• Występują trudności w wypowiadaniu
się. Zasób słów ubogi,
niegramatyczne wypowiadanie się.
Często występuje wada wymowy.
Przekręcanie wymowy mało znanych
wyrazów. Niekiedy kłopoty w
wypowiedziach, wynikające z
trudności w rozumowaniu,
wnioskowaniu i uogólnianiu na
materiale werbalnym.
Pisanie
• Szczególnie nasilone trudności w pisaniu ze słuchu,
wynikające z niemożności dokonywania prawidłowej analizy
słuchowej dyktowanych wyrazów i zdań.
Zniekształcenie pisowni, niekiedy trudne do odczytania.
Duże trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniami,
dwuznakami, głoskami tracącymi dźwięczność, w
różnicowaniu pisowni: i-j, odróżnianiu samogłosek
nosowych,:ą-ę, om-on.
Trudności w pisaniu wyrazów nieznanych.
Mylenie kolejnych wyrazów w zapisie, wolne tempo pisania.
W pisaniu ujawniają się występujące wady mowy, niekiedy
już przezwyciężone.
Ogromną trudnością jest przepisywanie tekstu, nie
występuje tu dyktowanie sobie tekstu.
Czytanie
• Trudności w zestawieniu dźwięku w
całość - utrzymujące się długi czas
literowanie, trudności z
modulowaniem głosu.
Brak znaków przestankowych w
czytanym tekście.Liczne błędy w
czytaniu, zmiany, opuszczenia
głosek, mylenie wyrazów zbliżonych
artykulacyjnie.
Rozumienie czytanej treści
• Trudności w rozumieniu przeczytanej
treści wynikają z niedokładnego
rozumienia określeń słownych,
mylenia znaczenia wyrazów o
podobnym brzmieniu.
Trudności z innymi przedmiotami
szkolnymi
• Szczególnie duże problemy z nauką języków
obcych.
Trudności w uczeniu się pamięciowym (wiersze,
ciągi słowne), gorsza pamięć słuchowa.
Trudności w uczeniu tabliczki mnożenia, kłopoty ze
zrozumieniem instrukcji, objaśnień nauczyciela,
zapamiętywaniem.
Trudności w przyswajaniu materiału
gramatycznego.
W matematyce zbyt szybkie oderwanie od
konkretów utrudnia przyswajanie pojęć
matematycznych.
TRUDNOSCI W UCZENIU
UWARUNKOWANE ZABURZENIAMI
PERCEPCJI WZROKOWEJ
• Wypowiadanie się
• Występują trudności w
rozpoznawaniu przedmiotów na
obrazkach i rozumienia
przedstawionej treści. W związku z
powyższym opis obrazka jest ubogi, a
liczba zaobserwowanych szczegółów
i elementów uboga
Rysowanie
• Trudności w odwzorowywaniu
prostych figur geometrycznych (koło,
kwadrat, trójkąt, romb). Rysunki
bywają ubogie w szczegóły.
Niewłaściwe proporcje między
elementami, trudności w
rozplanowaniu.
Pisanie
• Trudności w przepisywaniu, pisaniu z pamięci
i ze słuchu. W początkach nauki trudności z
zapamiętywaniem kształty liter, mylenie liter
podobnych (a-o, a-ą, e-c, e-ę, ł-l-t, m-n, u-n,
m-w), różniących się w położeniu w stosunku
do osi pionowej (p-b, b-d), lub poziomej (w-
m, n-u,b-p, d-g). Pomijanie drobnych
elementów graficznych (kreseczki, ogonki -
a,ę). Błędy typowo ortograficzne wynikające
z gorszej pamięci wzrokowej.
Czytanie
• W początkach nauki, trudności w kojarzeniu dźwięku z
odpowiednim znakiem graficznym. Mylenie liter o
podobnym wyglądzie (p-b, h-k). "Zgadywanie" napisów
po cechach przypadkowych (przy zastosowaniu
obrazków). Trudności w rozpoznawaniu liter oraz
wzrokowym wyróżnieniu większej całości ( sylaby,
wyrazy), czytanie nierytmiczne. Długi czas literowanie.
Przy odczytywaniu mała dokładność, przekręcanie
końcówek, zgadywanie, gubienie się w tekście, wolne
tempo czytania, zwiększona męczliwość. W
późniejszym okresie nauki, trudności z automatyzacją
czytania, niewspółmierne wysiłki do efektów, włożony
wysiłek w czytanie utrudnia rozumienie treści.
Rozumienie czytanej treści
• Trudności wytwarzania jasnych
wyobrażeń związanych z czytanym
tekstem. Koncentracja na technicznej
stronie czytania utrudnia rozumienie
czytanej treści.
Trudności z innymi przedmiotami
szkolnymi
• Trudności w geografii( znajomość
mapy, słaba orientacja w stronach
świata), pomyłki w zadaniach
arytmetycznych (błędy,
przepisywanie słupków), trudności w
nauce obcych języków, geometrii
(słabe rozumienie pojęć: góra-dół,
wyżej-niżej).
TRUDNOSCI W UCZENIU
UWARUNKOWANE ZABURZENIAMI
ROZWOJU
RUCHOWEGO W ZAKRESIE
SPRAWNOŚCI MANUALNEJ
Rysowanie
• Rysunki "brzydkie', "prymitywne",
"kanciaste", gwałtowne lub
zwolnione, zbyt duży lub zbyt mały
nacisk ołówka na papier. Przeważają
linie proste, brak lub mało linii
falistych. Przy rysowaniu często
występują synkinezje (współruchy,
np. wysuwanie języka).
Pisanie
• W wyniku obniżonej sprawności manualnej mała precyzja
ruchów dłoni i palców, wolne tempo wykonywania
czynności. Pismo od strony graficznej brzydkie, litery
"drżące", za małe, nierówne, nie mieszczą się w liniaturze.
Za duże lub za małe odstępy między literami. Pismo
niekształtne, mało czytelne. Wskutek powolnego pisania,
luki w zeszytach, nienadążanie za tempem klasy.
Nierównomierny nacisk pióra, brak wiązania liter ze sobą,
trudności zespoleniu pojedynczych ruchów w całość
(zaburzenia melodii kinetycznej). Trudności w
wykorzystaniu własnych notatek. Niestaranne zeszyty z
licznymi przekreśleniami, poprawieniami, plamami. Szybkie
męczenie się ręki podczas pisania, niski poziom graficzny
prac, pismo niekiedy trudne do odczytania.
Trudności z innych przedmiotów
szkolnych
• Przy ogólnej niskiej sprawności
ruchowej trudności w wykonywaniu
wszelkich ćwiczeń na lekcjach
wychowania fizycznego. Nieudolność
w grach i zabawach sportowych.
Trudności w majsterkowaniu, szyciu,
lepieniu, kreśleniu, malowaniu.
Trudności w wykonywaniu modeli,
wykresów, konstrukcji.
TRUDNOSCI W UCZENIU
UWARUNKOWANE ZABURZENIAMI
PROCESU LATERALIZACJ
Pisanie
• W początkach nauki pisania, głównie w
przypadkach lateralizacji skrzyżowanej
(lewooczność-praworęczność, Prawooczność-
Leworęczność) może występować pismo
lustrzane. Odwracanie pojedynczych liter, cyfr,
zmiana ich kolejności, opuszczanie końcówek,
a nawet całych wyrazów. Trudności związane z
techniką pisania, zniekształcenie graficznej
strony pisania (zwłaszcza u dzieci lewo i
oburęcznych).
Czytanie
• Przekręcanie słów polegające na
zmianie kolejności odczytywania liter,
przestawiania kolejności sylab,
opuszczania całego wiersza w
czytanym tekście. Wolne tempo
czytania, niekiedy w nieprawidłowym
kierunku tj. od strony [prawej do
lewej. Odwracanie liter i
odczytywanie zamiast: b-o, g-p, u-n,
m-w, Dynamiczne odwracanie
krótkich wyrazów: wór-rów ( tzw.
Inwersja dynamiczna)..
Rozumienie czytanej treści
• Odwracanie porządku liter zmienia
sens szczególnie krótkich wyrazów:,
od-do, co utrudnia rozumienie
czytanego i pisanego tekstu.
Trudności z innych
przedmiotów
• Zmiana kierunków w rysunkach
geometrycznych, trudności w
orientacji na mapie i planach.
Trudności w rozróżnianiu stron ciała,
uniemożliwiają prawidłowe
wykonywanie ćwiczeń na lekcjach
wychowania fizycznego. Zaburzenia
koordynacji wzrokowo-ruchowej.
TRUDNOSCI W UCZENIU
UWARUNKOWANE ZABURZENIAMI ORIENTACJI PRZESTRZENNEJ
Wypowiadanie się
• Trudności rozumienia przedstawionej sytuacji
na obrazku, trudności w wypowiadaniu się na
temat umiejscowienia przedmiotu, określenia
wzajemnego położenia przedmiotów,
trudności w przyswajaniu pojęć (i operowaniu)
w zakresie stosunków przestrzennych: nad,
obok, na ukos, prawo, lewo, od. Pojęcia i
definicje mogą być niewłaściwie stosowane z
braku ich właściwego rozumienia.
Rysowanie
• Zakłócenia stosunków
przestrzennych, w rysunkach
zakłócenia proporcji elementów,
trudności w rozplanowaniu, rysunki
chaotyczne, źle rozmieszczone na
kartce.
Pisanie
• Mylenie znaków graficznych
różniących się od siebie jedynie
położeniem (u-n, b-p-d-g), źle
wykonane wszelkie tabelki, zapisy w
słupkach, Mylenie kierunku zapisu,
niewłaściwe rozmieszczanie liter i
zapisów, zły wybór linijek.
Czytanie
• Przestawianie liter oraz całych
cząstek wyrazowych wskutek
mylenia kierunków. Opuszczanie liter
lub sylab, zmiana ich kolejności.
"Przeskakiwanie" linijek druku przy
czytaniu.
Rozumienie czytanej treści
• Trudności w rozumieniu treści
zawierającej pojęcia dotyczące
stosunków przestrzenno - czasowych
oraz struktur gramatyczno -
logicznych.
Trudności z innymi przedmiotami
szkolnymi
• Trudności w geografii (wzrokowe
ujmowanie stosunków
przestrzennych na mapie - orientacja
w stronach świata) w geometrii
(mylenie pojęć, które są przyswajane
werbalnie, trudności w rozumieniu i
rozwiązywaniu zadań). Trudności w
robotach ręcznych, brak umiejętności
zaplanowania.
Oto kilka propozycji, które mogą usprawnić
pracę z uczniem dysfunkcyjnym:
• Nowy materiał wprowadzamy w powiązaniu z
wcześniej poznanym i często go powtarzamy. Z
uwagi na fakt, że powtarzanie jest procesem
nudnym i każdy dyslektyk jest inny należy
stosować różnorodne techniki:
– budować połączenia pomiędzy różnymi elementami
języka (rodziny wyrazów),
– używać pomocy wizualnych (plakaty, obrazki, plansze,
mapy, itp.),
– korzystać ze skojarzeń jako techniki wspomagania
pamięci,
– wybierać tematy osobiście interesujące dla ucznia,
– bawić się z uczniami (drama, gry planszowe, itp.).
Korzystać z różnorodnych technik
nauczania i uczenia się:
• stosować nauczanie polisensoryczne, angażując jak
najwięcej zmysłów (wzrok, słuch, dotyk, smak),
• korzystać z nagrań tekstów, umożliwiając uczniowi
jednoczesne słuchanie i czytanie,
• odtwarzać tekst z kasety po raz pierwszy w
wolniejszym tempie, a następnie w normalnym,
• zachęcać do słuchania tekstów w domu,
• zwiększyć koncentrację ucznia poprzez słuchanie z
zamkniętymi oczami,
• preferować ciche czytanie,
• zrozumienie tekstu sprawdzać odpowiedziami na
pytania lub logicznym kończeniem zdań na podstawie
informacji,
• nie odpytywać z głośnego czytania przy klasie,
• nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi lecz dać czas
do namysłu,
• powtarzać chórem trudniejsze, złożone słowa i dźwięki,
• zwracać uwagę na wyraźną wymowę,
• na kolorowo zaznaczać trudności ortograficzne w
wyrazach,
• uczyć kojarzenia pisowni słów sprawiających trudność,
• segregować słówka pod kątem tematyki,
• zachęcać ucznia do korzystania ze słownika,
• podawać wiedzę ortograficzną w sposób jak najbardziej
uporządkowany,
• wydłużyć czas wykonywania ćwiczeń przez ucznia ze
względu na jego wolniejsze tempo pracy,
• mobilizować ucznia do pracy poprzez stosowania
różnorodnych ćwiczeń na lekcji, a także zadawanie
dodatkowych ćwiczeń do samodzielnej pracy w domu.
Zrobić wszystko, aby lekcja była dobrą zabawą zarówno dla
ucznia jak i nauczyciela:
• korzystać z rymowanek, wierszyków,
piosenek, krzyżówek, zabaw graficznych,
magicznych kwadratów
• bawić się w odgrywanie roli, historyjek,
• przynosić na lekcje gry,
• stosować ćwiczenia polegające na wyborze
odpowiedzi lub łączeniu wyrazu z jego
przeciwieństwem lub definicją,
• stosować zabawę w kaligrafię i pisanie bez
odrywania ręki,
• angażować uczniów do wykonywania
pomocy dydaktycznych i organizowania gier
i zabaw.
Sposoby egzekwowania, oceniania wiedzy i umiejętności:
– na pracy pisemnej uczeń zaznacza „D”, jeśli sam chce
być oceniany według kryteriów dla uczniów
dyslektycznych. Jeśli test lub tekst oceniamy według tych
kryteriów, ocenę wpisujemy dopiero po oddaniu przez
ucznia ostatecznej wersji,
– oceniając pracę pisemną nie bierzemy pod uwagę
błędów literowych, nie zmieniających sensu wyrazu.
Wyjątkiem są błędy typowo gramatyczne,
charakterystyczne dla danego języka,
– prace pisemne ucznia powinny być oceniane przede
wszystkim pod względem merytorycznym, czyli treści,
kompozycji tekstu, składni, słownictwa, itp.,
– błędy ortograficzne i interpunkcyjne w pracach z języków
obcych nie powinny powodować obniżenia oceny ogólnej,
– testy powinny być układane tak, aby zminimalizować
liczbę wyrazów pisanych przez ucznia,
– dajemy więcej czasu na napisanie testu, czy wypracowania na lekcji,
– prace powinny być poprawiane wspólnie z uczniem, zaczynając rozmowę
od wymienienia zalet, a następnie stopniowym pokazywaniu i omawianiu
błędów,
– nie należy prosić ucznia dyslektycznego o czytanie w klasie tekstu
wcześniej nieprzerobionego i unikać odpytywania go z głośnego czytania
w obecności innych uczniów,
– uczeń dyslektyczny powinien być oceniany głównie na podstawie
odpowiedzi ustnych,
– zamiast odpytywać ucznia przy tablicy, można zadawać mu prace
domowe,
– sprawdzając słuchanie ze zrozumieniem nie bierzemy pod uwagę błędów
gramatycznych, tylko logiczne,
– możemy zmniejszyć ilość wymaganego materiału do nauczenia, jeśli
widzimy, że uczeń ma trudności z zapamiętywaniem (np. ograniczyć
liczbę słówek do zapamiętania, czy liczbę zwrotek wiersza do nauczenia
się na pamięć),
– w sytuacjach wyjątkowych oceny z prac pisemnych traktujemy jako
drugorzędne. Ocenę końcową wystawiamy głównie na podstawie
wypowiedzi ustnych, słuchania ze zrozumieniem i aktywności na lekcjach,