Dawkowanie leków,

rozpuszczanie leków,

przeliczanie dawek.

Jednostki – gazy

• Przepływy

gazów

mierzymy

w litrach/min (np. tlen w przepływie
15l/min)

• Zapas gazu mierzymy w litrach
• Pojemność wodną butli (objętość wody,

którą można wlać do butli po wykręceniu z
niej zaworu) mierzymy w litrach

• Ciśnienie gazu w butli mierzymy

w

atmosferach,

barach,

megapaskalach

1 MPa = ~10 bar = ~10 at

Obrazowo…

• Podczas sprężania gazów każdy litr

pojemności

wodnej

butli

„magazynuje”

kilka

(kilkanaście,

kilkadziesiąt) litrów gazu z uwagi na

to, że gaz ten jest pod ciśnieniem

(gaz jest ściśliwy – w miarę wzrostu

ciśnienia zajmuje coraz mniejszą

objętość – więc w każdym litrze

pojemności wodnej „zmieści” się

kilka litrów sprężonego gazu. Gaz jest

„ciaśniej upchnięty”…

Zapas gazu w butli

[Zapas gazu w butli] =

[pojemność wodna butli] x

[ciśnienie]

np.
Pojemność wodna butli 2,7

litra

Ciśnienie

150bar

Zapas gazu

?????

Obliczanie

2,7 l

[pojemność wodna

butli]

x

150 bar

[ciśnienie

gazu w butli]

=

405 l

[zapas gazu]

Na ile minut wystarczy te

405 litrów???

Przepływ (zużycie

minutowe)

• Oznacza ile litrów gazu zużywamy

podczas każdej minuty

• Jest to wartość ustawiana przez

ratownika (np. 6 l/min, 15 l/min itp.)
w zależności od potrzeb pacjenta

Czas pracy

• Jest to czas na jaki zapas gazu pozwoli

nam utrzymać podaż gazu przy założonym

przepływie

• Jeśli ustawimy przepływ 5 l/min to 405

litrów gazu dostępnego w butli wystarczy

nam na 81 minut pracy

• Jeśli ustawimy przepływ 15 l/min to 405

litrów wystarczy nam na 27 minut (bo

trzykrotnie więcej zużywamy podczas

każdej minuty [w porównaniu z 5 l/min] )

Wiązki butli (zestawy

wielobutlowe)

• Pojemność wodną sumujemy (bo

moglibyśmy zużywać butle po kolei)

• Ciśnienie w butli jest takie samo (bo

gaz

wyrówna

ciśnienie

jeśli

połączymy 2 butle o różnych
ciśnieniach)

Przykład

• Ilość butli

2szt.

• Pojemność wodna

2,7 litra

• Ciśnienie

150 bar

• Przepływ

12 l/min

Obliczamy:
• Zapas gazu

???

• Czas pracy

???

Obliczenia

• Sumaryczna pojemność wodna 2

butli:

2,7 litra x 2 szt. = 5,4 litra

• Zapas gazu w 2 butlach:

5,4 litra x 150 bar = 810 litrów

• Czas pracy przy przepływie 12 l/min:

810 litrów : 12 l/min = 67,5 min

Ile litrów pozostało?

• Butla 2,7 litra
• Po poprzednim wyjeździe pozostało

ciśnienie 90 bar

• Ile gazu pozostało w butli?
• Na

ile

minut

wystarczy

przy

przepływie 6l/min?

Obliczenia

• Zapas gazu:

2,7 litra x 90 bar = 243 litry

• Czas pracy przy przepływie 6l/min:

243 litry : 6 l/min = 40,5 min

Jednostki – leki

• Dawki leków mogą być wyrażone w:

– Gramach

[g]

1 g = 1000 mg = 1000000 μg

– Miligramach

[mg]

1 mg = 1000 μg = 0,001 g

– Mikrogramach [mcg] lub [μg]

1 μg = 0,001 mg = 0,000001 g

• A także w:

– Jednostkach międzynarodowych

– Miliekwiwalentach

– Molach

– itp.

Przeliczanie

1 g = 1000 mg
0,1 g = 100 mg
0,01g = 10 mg
0,001g = 1 mg

1 mg = 1000 μg
0,1 mg = 100 μg
0,01 mg = 10 μg
0,001 mg = 1 μg

c.d.

1 g = 1000000 μg

0,1 g = 100000 μg
0,01 g = 10000 μg
0,001 g = 1000 μg
0,0001 g = 100 μg
0,00001 g = 10 μg
0,000001 g = 1 μg

Przelicz na:

• 10 g = … mg = … μg
• 42 g = … mg = … μg
• 0,25 g = … mg = … μg
• … g = 12 mg = … μg
• … g = 1,35 mg = … μg
• … g = 0,040 mg = … μg
• … g = … mg = 123 μg
• … g = … mg = 0,8 μg
• … g = … mg = 75 μg

Ilość leku w ampułce

• Zawartość leku w ampułce może być

różna w różnej objętości

• Pojemności ampułek mierzymy w ml
• W 1 ml może być rozpuszczone 1

mg, 10 mg, 100 mg leku – będzie się
różnił stężeniem np. MORFINA 1ml
ampułka może zawierać 10 mg leku
lub 20 mg leku

Stężenie procentowe

• liczba gramów w 100 g roztworu
• Przyjmujemy, że 100 g roztworu to

100ml

• Stężenie 1% oznacza, że w 100ml

roztworu znajduje się 1 g substancji

Opis ampułki

Np.

CORDARONE

,

• Ampułka o pojemności 3ml zawiera

150 mg Amiodaronu

• Może być opisana dwojako:

– 150mg/3ml, 1ml

(całkowita dawka/całkowita objętość,

ilość mililitrów)

– 50mg/ml, 3ml

(dawka w mililitrze i ilość mililitrów)

Jaki to opis?

Opis procentowy –

ułatwienie

% x obj. amp. x 10 =

mg

np. Adrenalini 0,1%, 1ml

0,1% x 1ml x 10 = 1mg

Dlaczego inne paski na

szyjce?

Ile leku w jednej ampułce?

A co jeśli mamy podać

mniej niż jedną ampułkę???

Amiodaron

• Dawka w pediatrii

5 mg/kg.m.c.

• Dziecko

12kg

• Ampułka

3ml

• Opis amp.

50mg/ml

• Do jakiej strzykawki nabrać?
• Ile cm

3

(ml) nabrać? 1 cm

3

= 1ml

• Czym rozcieńczyć?
• Do ilu cm

3

rozcieńczyć?

Obliczanie

• Dawka dla „całego” dziecka

5 mg/kg x 12 kg = 60 mg

• Ile ml wziąć z ampułki?

2ml (bo 50mg/ml, więc w 2ml =>

100mg)

• Do ilu rozcieńczyć?

Do 10cm

3

, bo wtedy w 1cm

3

=>

10mg

• Ile z tego podać?

Skoro 1cm

3

=> 10mg to 60mg jest w

6cm

3

(4cm

3

pozostaje w strzykawce)

Lub

• Wziąć z ampułki 3ml (150mg)
• Rozcieńczyć

do 15 cm

3

(w 1cm

3

=>

10mg)

• Podać 6cm

3

(pozostaje w strzykawce

9cm

3

)

Lub…
• Wziąć 3ml (150mg)
• Rozcieńczyć

do 10cm

3

(w 1cm

3

=>

15mg)

• Podać 4cm

3

Podaj 150 μg Adrenaliny

dziecku

w anafilaksji…

Obliczanie

• W jednej ampułce jest 1mg/1ml

(bo 0,1%, 1ml)

• Nabieram 1ml
• Rozcieńczam do 10cm

3

(1cm

3

=>

0,1mg => 100 μg)

• Podaję 1,5cm

3

(0,15mg = 150 μg)

Podaj pacjentowi 7mg MF

Podaj pacjentowi 3mg MF

Podaj pacjentowi 0,05 mg

Strzykawka opisana

„MF 10mg/20ml”. Podaj 6mg

Fiolka leku 750 mg

Podaj dziecku 125 mg

Augmentin

• dziecko 20kg,
• dawka 50mg/kg/dobę
• lek podaje się w dwóch dawkach na

dobę

• Postać leku to syrop 457mg / 5ml

Zalecono podanie Betalocu dożylnie.
Ampułki są 5ml, zawierają 0,001g/ml.
Lek rozpuszczono do 20 w soli (0,9%
NaCl). Lekarz zlecił podanie 4mg…

• Rozpuszczono 2 ampułki Clemastine

(2mg/ 2ml ) do 20ml soli.

• Z tego podano pacjentowi 5ml
• Ile mg leku otrzymał pacjent?

Podać 30mg furosemidu

Podaj 300mg

Hydrokortyzonu

Podać pierwszą dawkę 30mg,

powtórzyć 20mg

Antyarytmicznie 100mg i.v.