Co to jest AIDS?
AIDS jest skrótem od angielskiego
określenia dla nabytego zespołu
niedoboru odporności
AIDS nie jest pojedynczą chorobą, lecz
zespołem objawów różnych chorób,
które w charakterystyczny sposób
atakują osoby zakażone wirusem HIV.
Wiele z tych chorób występuje
powszechnie i nie są one specjalnie
szkodliwe dla osób z nieuszkodzonym
systemem immunologicznym.
Niemniej jednak dla kogoś, kto ma
poważnie uszkodzony system
odpornościowy, niektóre z tych
chorób mogą być nawet śmiertelne.
Drogi zakażeni wirusem HIV
• Stosunki płciowe z osobą zakażoną
• Wspólne używanie igieł i strzykawek do narkotyków lub
wstrzyknięcia narkotyku zabrudzonego krwią.
• Skaleczenia przedmiotami, na których może znajdować się świeża
krew ( jak żyletki i maszynki do golenia, przybory do tatuażu lub
przekłuwania uszu, szczoteczki do zębów, niewyjałowiony sprzęt
medyczny, części samochodu rozbitego w wypadku.
• Transfuzja krwi ( ryzyko jest minimalne, ponieważ od 1987 roku
bada się krew od dawców).
• Można urodzić się z zakażeniem, ponieważ zakażona matka może
przekazać wirusy swojemu dziecku w czasie ciąży lub porodu (ryzyko
dla dziecka zmniejsza się, jeżeli kobieta żyjąca z HIV podda się
odpowiedniemu leczeniu w czasie ciąży)
Przebieg choroby
Wirus HIV, po dostaniu się do organizmu, łączy
się z komórkami wyposażonymi w receptor CD4.
Są to najczęściej limfocyty. Przy udziale
koreceptorów dochodzi do wniknięcia wirusa i
rozpoczyna się jego namnażanie. U większości
ludzi wspomniany proces przebiega bardzo
intensywnie. W konsekwencji zmniejsza się liczba
limfocytów w organizmie, układ odpornościowy
staje się dysfunkcjonalny. Wirus ulega licznym
modyfikacjom, szybko uodparnia się na leki.
Rozwój AIDS obejmuje następujące
fazy:
•Wniknięcie wirusa do krwioobiegu;
•Okres inkubacji trwający 4 do 6 tygodni;
•Okres ostrych objawów zakażenia odnotowywany u 40- 80%
pacjentów, pojawiają się, po czym samoistnie znikają objawy
podobne do grypy, może wystąpić wysypka, zmiany w śluzówce
jamy ustnej;
•Faza utajenia trwająca od kilku miesięcy do kilku lat;
•Etap objawów klinicznych, wśród których znajdują się:
powiększeniu węzłów chłonnych, permanentne osłabienie, nocne
poty; występują choroby dotykające również ludzi niezakażonych,
ale trudniej i dłużej przebiegają
•Pełnoobjawowa choroba, następują zakażenia, które dla
organizmu z uszkodzonym przez AIDS układem immunologicznym
mają bardzo ciężki przebieg i zagrażają życiu; pojawiają się
nawracające zapalenia płuc, ciężkie zapalenie opon mózgowo-
rdzeniowych i mózgu, nowotwory, demencja
Statystyki
1. Na świecie każdego dnia wirusem HIV ulega zakażeniu około
6,8 tysięcy osób.
2. Tylko w Polsce każdego dnia dwie osoby dowiadują się, że są
nosicielami wirusa HIV.
3. Około 5,7 tysiąca osób każdego dnia umiera na świecie z
powodu AIDS.
4. W Polsce każdego roku wykrywa się około 700 zakażeń.
5. W Polsce aż 50% osób zakażonych wirusem HIV żyje, nie
mając świadomości drzemiącego w nim niebezpieczeństwa.
6. Epidemia HIV jest obecna na świecie od ponad 20 lat.
7. Do największej liczby nowych zakażeń na świecie dochodzi
w regionie Afryki Subsaharyjskiej i Karaibów. W niektórych
państwach afrykańskich odsetek osób żyjących z HIV w
społeczeństwie przekroczył 40%. W przypadku Suazi pojawiają
się opinie o upadku państwa na skutek AIDS.
8. Odsetek kobiet w państwach o najwyższych wskaźnikach
epidemiologicznych osiąga 80%.
Sytuacja epidemiologiczna
HIV/AIDS w Polsce
Dane od początku epidemii (1985) do 31 grudnia
2010 roku
• 13 917 zakażonych ogółem
• 2 440 zachorowań na AIDS
• 1 053 zgonów
• 4 897 pacjentów leczonych ARV
Dane za 2010 rok
• 583 zakażeń HIV wykrytych w 2010 r.
• 90 zachorowań na AIDS wykrytych w 2010 r.
• 39 zgonów osób chorych na AIDS
• 600-800 nowych zakażeń HIV rocznie
• 25-35 000 szacunkowa liczba osób żyjących z HIV i AIDS
Zakażenia HIV, zachorowania na AIDS i zgony
chorych na AIDS w latach 1986-2010
Zachorowania na AIDS rozpoznane w
latach 2006-2010, według grupy ryzyka
Średnia roczna liczba nowo wykrywanych
zakażeń HIV w latach 2006-2010, według
województw
Średnia roczna zapadalność na AIDS w
latach 2006-2010, według województw
Profilaktyka
• używajmy tylko własnych przyborów kosmetycznych,
np. żyletek i sprzętu do golenia i depilacji,
• przekłuwajmy uszy, wykonujmy zabiegi kosmetyczne i
tatuaże tylko w specjalistycznych gabinetach,
• używajmy jednorazowych, sterylnych igieł i strzykawek,
• unikajmy narkotyków i uważajmy, żeby ktoś nam ich
nie podał.
• bądź wierny partnerowi i wymagaj wierności od
partnera,
• nie podejmuj przypadkowych kontaktów seksulanych -
nigdy nie masz pewności, czy Twój nowy partner nie
jest zakażony HIV,
• nie podejmuj kontaktów seksulanych pod wpływem
alkoholu,
• wiedz, że prezerwatywa zmniejsza ryzyko zakażenia
HIV, jednak nigdy nie daje pełnego bezpieczeństwa, na
100 przypadków 10 razy zawodzi,
• jeśli zachowałeś się ryzykownie - zrób test na HIV.
Do zakażeń wirusem HIV nie dochodzi
przez:
• Uścisk dłoni czy obejmowanie się z zarażonym kolegą lub
koleżanką.
• Dotykanie tych samych klamek, ręczników, kredek,
zabawek.
• Kaszel i kichanie.
• Komary i owady.
• Pływanie w tym samym basenie nawet, gdy osoba chora
ma na skórze otarcia i ranki.
• Używanie tych samych sztućców, naczyń czy picie z tego
samego kubka.
• Korzystanie z tej samej toalety.
• Przelotne pocałunki. Zagrożenie istnieje w przypadku, gdy
w buzi osoby chorej są ranki, które krwawią. Przez sam
kontakt ze śliną do zarażenia nie dojdzie.
Problemy psychiczne związane z
AIDS:
Istnieje zależność pomiędzy poziomem
wsparcia społecznego a natężeniem
odczuwanego przez chorych lęku.
U osób doświadczających wysokiego
deficytu wsparcia społecznego poziom
stanu lęku jest istotnie wyższy, niż w
grupie otrzymującej większe wsparcie.
AIDS wywołał nie tylko poważny kryzys
medycyny, lecz także psychologiczny czy
społeczny.
• W razie wystąpienia objawów istnieją podstawy do
obawy o utratę dotychczasowego statusu
społecznego, odtrącenie przez otoczenie i skazanie
na samotność ze swoim cierpieniem.
• W zależności od lokalnej sytuacji kulturowej
problem AIDS wyzwala mniej lub bardziej
agresywne, mniej lub bardziej jawne formy
dyskryminacji w stosunku do osób chorych,
zakażonych lub należących do grup zwiększonego
ryzyka zakażenia.
• Informacje na temat rzeczywistych dróg szerzenia
się infekcji mimo iż są przekazywane przez
profesjonalistów, przyjmowane są w wielu
środowiskach z rezerwą, niedowierzaniem lub jako
celową działalność dezinformacyjną, mająca
wpływać uspokajająco na nastroje społeczne.
• Świadomość społeczeństw przekazuje informacje z
przeszłości, kiedy szerzyły się epidemie chorób
zakaźnych dziesiątkujących ludzkość, przebiegające
w warunkach bezsilności ówczesnej medycyny.
Światowy Dzień AIDS
• święto obchodzone corocznie
1 grudnia z inicjatywy
Światowej Organizacji
Zdrowia (WHO) od 1988
roku.
• w tym dniu na całym
świecie, w tym i Polski,
odbywają się m.in.
konferencje, happeningi oraz
akcje edukacyjne dotyczące
profilaktyki HIV/AIDS.
• czerwona wstążeczka jest
znakiem solidarności z
zakażonymi HIV i chorymi na
AIDS