TOPNIKI ODLEWNICZE

I DO LUTOWANIA

Kwiek Agata

Topnik

Jest to substancja aplikowana na
powierzchnię stopionego metalu, aby:



Zapobiegać kontaktowi tlenu z
gorącym metalem, co powoduje
utlenienie.



Ułatwić swobodne płynięcie lutowia
(pomaga mu zwilżać powierzchnię
metalu i rozprzestrzeniać się po
niej).

Aby topnik był skuteczny, musi mieć
temperaturę topnienia niższą od
temperatury ogrzewanego metalu,
ale nie powinien łatwo ulegać
wypaleniu ani ulatnianiu.

Topniki stosowane w
stomatologii:



Boraks- uwodniony czteroboran
sodu:



potrafi rozpuszczać tlenki metali

występujące na powierzchni stopów
szlachetnych i wysokoszlachetnych.



Szkło boraksowe- odwodniony
czteroboran sodu:



Bardziej preferowany, bo podczas

ogrzewania nie uwalnia pary wodnej.

Po roztopieniu szkło boraksowe to
przezroczysta, lepka ciecz, która
łatwo się ulatnia pod wpływem
ogrzewania.

Szkło boraksowe można bardziej
upłynnić przez dodanie kwasu
bornego lub innych soli
pomagających w rozprzestrzenianiu
się topnika po powierzchni gorącego
metalu.

Postaci produkowanych topników:



Topnik płynny



Topnik w postaci pasty



Topnik w formie proszku

Topnik płynny



Wykorzystywany jest do lutowania
elementów ortodontycznych i
struktur mostów, tam gdzie
konieczne jest minimum topnika.



Jest to roztwór boraksu i kwasu
bornego.



Do niektórych dodawane są małe
ilości innych soli np. węglan potasu
lub chlorek amonu

Topnik w postaci pasty



Stosowany jest kiedy potrzeba
dużo topnika, który musi zostać
umieszczony w ściśle określonym
miejscu.



Pasta utworzona jest przez
połączenie boraksu z tłuszczem
mineralnym np. wazeliną.

Topnik w postaci proszku



Zazwyczaj używany przy odlewaniu.



Składa się z: boraksu, kwasu
bornego, dodatkowo może zawierać
np. rozdrobniony węgiel drzewny i
krzemionkę (zatrzymuje ona stopiony
topnik na swoim miejscu)



Dodatek węgla drzewnego zapewnia
dodatkową ochronę przez utworzenie
tzw. topnika redukującego.

Topniki do lutowania stali nierdzewnej lub odlewania
stopów na bazie kobaltu zawierających chrom:

Powinny zawierać:

○

50- 60% fluorku potasu

○

25- 30% kwasu bornego

○

6- 8% szkła boraksowego

○

8- 10% węglanu potasu lub

sodu

Pasty do lutowania lub odlewania
stopów zawierających chrom nie
powinny zawierać tłuszczów
pochodzących z ropy naftowej, bo
uwalniany podczas ogrzewania węgiel
zmienia własności stopu.

Przy wyborze właściwego topnika
należy wziąć pod uwagę rodzaj stopu,
który ma być lutowany lub odlewany.



Stop zawierający chrom- topnik
fluorkowy.



Stop szlachetny lub
wysokoszlachetny- topnik
boraksowy

Ważne jest stosowanie ściśle
określonych ilości topnika, aby
zapewnić wysoką jakość stopionego
metalu.



Za dużo topnika- miesza się on ze
stopionym metalem.



Za mało topnika- zostanie
wypalony.

Dziękuję za uwagę!