Samorząd

powiatowy.

1. Zadania powiatu.

2. Władze powiatu.

3. Mienie i finanse powiatu.

4.Zadania powiatu w dziedzinie bezpieczeństwa.

Regulacja prawna.



Status powiatu w Polsce reguluje

USTAWA Z DNIA 5 CZERWCA 1998 r.
O SAMORZĄDZIE POWIATOWYM.

SAMORZĄD POWIATOWY-



jest to związek społeczności lokalnej,

wyodrębniony w strukturze państwa, który
funkcjonuje w randze powiatu.



Z mocy prawa jest powołany do

samodzielnego wykonywania zadań
administracji publicznej, oraz posiada środki
materialne, które umożliwiają realizację
nałożonych mu zadań.



Samorząd powiatowy stanowi drugi

szczebel samorządu terytorialnego
w Polsce obok samorządu
gminnego i samorządu
województwa.



Sam kształtuję własną organizację

wewnętrzną, m.in. sam wybiera
organy samorządu powiatu np.
rade powiatu, zarząd powiatu, co
pozwala na lepsze zorganizowanie
samorządu powiatowego, oraz daje
możliwość stanowienia aktów
prawa miejscowego poprzez te
organy.

Powiat obejmuje część obszaru województwa i
tworzony jest z kilku gmin:



wiejskich,



wiejsko-miejskich,



miejskich.

„powiat ziemski”



czyli powiaty, które składają się

z kilku lub kilkunastu gmin

„powiat grodzki”-



czyli miasta na prawach powiatu, są to z

reguły miasta powyżej 100tys. mieszkańców.
Niemniej miasta na prawach powiatu nawet w
niektórych aktach prawnych nazywane są
powiatami.

Powiaty w
ujęciu
historycznym



Po raz pierwszy pojęcie powiatu zaistniało w

drugiej połowie czternastego wieku, kiedy to
likwidowano tak zwane *kasztelanie.



W końcu czternastego wieku powstał nowy system
podziału terytorialnego, który opierał się na ustroju
sądowo – ziemskim.



Termin "powiat" wywodzi się od "dnia wietnego" czyli
"wiecu", zgromadzenia sądowego o z góry wyznaczonym
terminie.



Oddzielny, dla każdej z ziem, zarząd majątkiem władcy
spoczywał w rękach specjalnych rządców, zwanych od
połowy XV wieku starostami. Starosta posiadał bardzo
szeroką władzę, miedzy innymi do niego należała opieka
nad wykonywaniem wyroków sądowych oraz nadzór nad
aparatem skarbowym, sądzenie przestępców.



Powiaty funkcjonowały w okresie II

Rzeczypospolitej, a później w PRL do
1975, kiedy to zlikwidowano duże
województwa podzielone na powiaty,
wprowadzając w ich miejsce 49
mniejszych województw. Podział na
powiaty przywróciła reforma
administracyjna, która weszła w życie 1
stycznia 1999.

Polskie powiaty mają
ściśle określony zakres
możliwości
wykonawczych.

ZADANIA POWIATU

1. Powiat wykonuje określone ustawami
zadania publiczne o charakterze
ponadgminnym w zakresie:



1) edukacji publicznej,



2) promocji i ochrony zdrowia,



3) pomocy społecznej,



3a) wspierania rodziny i systemu pieczy

zastępczej,



4) polityki prorodzinnej,



5) wspierania osób niepełnosprawnych,



6) transportu zbiorowego i dróg publicznych,



7) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad

zabytkami,



8) kultury fizycznej i turystyki,



9) geodezji, kartografii i katastru,



10) gospodarki nieruchomościami,



11) administracji architektonicznobudowlanej,



12) gospodarki wodnej,



13) ochrony środowiska i przyrody,



14) rolnictwa, leśnictwa i rybactwa

śródlądowego,



15) porządku publicznego i

bezpieczeństwa obywateli,



16) ochrony przeciwpowodziowej, w

tym wyposażenia i utrzymania
powiatowego magazynu
przeciwpowodziowego,
przeciwpożarowej i zapobiegania innym
nadzwyczajnym zagrożeniom życia i
zdrowia ludzi oraz środowiska,



17) przeciwdziałania bezrobociu oraz

aktywizacji lokalnego rynku pracy,



18) ochrony praw konsumenta,



19) utrzymania powiatowych obiektów i

urządzeń użyteczności publicznej oraz
obiektów administracyjnych,



20) obronności,



21) promocji powiatu,



22) współpracy i działalności na rzecz

organizacji pozarządowych oraz podmiotów
wymienionych w art 3 ust. 3 ustawy z dnia 24
kwietnia 2003 r. o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie

Działalnością pożytku publicznego jest
działalność społecznie użyteczna, prowadzona
przez organizacje pozarządowe w sferze zadań
publicznych określonych w ustawie



23) działalności w zakresie

telekomunikacji.



Do zadań publicznych powiatu należy
również zapewnienie wykonywania
określonych w ustawach zadań i
kompetencji kierowników powiatowych
służb, inspekcji i straży.



Na uzasadniony wniosek
zainteresowanej gminy powiat
przekazuje jej zadania z zakresu swojej
właściwości na warunkach ustalonych w
porozumieniu, trzeba jednak pamiętać
,że zadania powiatu nie mogą naruszać
zakresu działania gmin.

Ciekawostki.

Statystyka:



w Polsce jest 314 powiatów oraz 65 miast na prawach
powiatu, które są gminami, ale realizują także zadania
powiatów.



w Polsce jest 335 miast powiatowych, 44 z nich są
jednocześnie siedzibami powiatów i miastami na prawach
powiatu.

największe:



największym powiatem pod względem powierzchni jest
powiat białostocki (2984,64 km²)



największym miastem na prawach powiatu pod względem
powierzchni jest Warszawa (517,24 km²).



największym powiatem pod względem liczby mieszkańców
jest powiat poznański (319 258)



największym miastem na prawach powiatu pod względem
liczby mieszkańców jest Warszawa (1 697 596)



najgęściej zaludnionym powiatem jest powiat pruszkowski
(586 osób/km²)



najgęściej zaludnionym miastem na prawach powiatu są
Świętochłowice (4084 osób/km²)

najmniejsze:



najmniejszym powiatem pod względem powierzchni jest
powiat bieruńsko-lędziński (158 km²)



najmniejszym miastem na prawach powiatu pod względem
powierzchni jest miasto Świętochłowice (13 km²)



najmniejszym powiatem pod względem liczby mieszkańców
jest powiat sejneński (21 452)



najmniejszym miastem na prawach powiatu pod względem
liczby mieszkańców jest Sopot (40 075)



najrzadziej zaludnionym powiatem jest powiat bieszczadzki
(19,56 osób/km²)

2. Władze Powiatu



Władze powiatu określa Rozdział 3 ustawy.

Zgodnie z art. 8 mieszkańcy powiatu
podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu
powszechnym - poprzez wybory i referendum
powiatowe - lub za pośrednictwem organów
powiatu. 

Organami Powiatu są :



rada powiatu



zarząd powiatu



Działalność organów powiatu jest

jawna. Ograniczenia jawności mogą
wynikać wyłącznie z ustaw. Jawność
działania organów powiatu obejmuje
w szczególności prawo obywateli do
uzyskiwania informacji, wstępu na
sesje rady powiatu i posiedzenia jej
komisji, a także dostępu do
dokumentów wynikających z
wykonywania zadań publicznych, w
tym protokołów posiedzeń organów
powiatu i komisji rady powiatu.
Zasady dostępu do dokumentów i
korzystania z nich określa statut
powiatu.



Nadzór nad działalnością powiatu

sprawuje Prezes Rady Ministrów
oraz wojewoda, a w zakresie
spraw finansowych - regionalna
izba obrachunkowa (art 76).
Organy nadzoru mogą wkraczać w
działalność powiatu tylko w
przypadkach określonych
ustawami. Nadzór nad związkiem
powiatów sprawuje wojewoda
właściwy dla siedziby związku.
Nadzór nad wykonywaniem zadań
powiatu sprawowany jest na
podstawie kryterium zgodności z
prawem (art. 77).



Zgodnie z art. 78 Starosta

zobowiązany jest do przedłożenia
wojewodzie uchwał rady w ciągu 7 dni
od dnia ich podjęcia. Uchwały organów
powiatu w sprawie wydania przepisów
porządkowych podlegają przekazaniu
w ciągu dwóch dni od ich podjęcia.
Na powyższych zasadach Starosta
przedkłada regionalnej izbie
obrachunkowej uchwałę budżetową,
uchwałę w sprawie absolutorium dla
zarządu oraz inne uchwały objęte
zakresem nadzoru izby.



Wg art. 79 uchwała organu powiatu sprzeczna

z prawem jest nieważna. O nieważności
uchwały w całości lub w części orzeka organ
nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od
dnia jej doręczenia organowi nadzoru. Organ
nadzoru, wszczynając postępowanie w
sprawie stwierdzenia nieważności uchwały lub
w toku tego postępowania, może wstrzymać
wykonanie uchwały.



W razie powtarzającego się naruszenia

przez radę powiatu Konstytucji lub
ustaw, Sejm, na wniosek Prezesa Rady
Ministrów, może w drodze uchwały
rozwiązać radę powiatu (art. 83).
Rozwiązanie rady równoznaczne jest z
rozwiązaniem wszystkich organów
powiatu. Prezes Rady Ministrów na
wniosek ministra właściwego do spraw
administracji publicznej wyznacza
wówczas osobę, która do czasu
wyborów nowych organów powiatu
pełni funkcję tych organów.



Jeżeli powtarzającego się naruszenia

Konstytucji lub ustaw dopuszcza się zarząd
powiatu, wojewoda wzywa radę powiatu do
zastosowania niezbędnych środków, a jeżeli
wezwanie to nie odnosi skutku - za
pośrednictwem ministra właściwego do spraw
administracji publicznej - występuje z
wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o
rozwiązanie zarządu powiatu.



W razie rozwiązania zarządu, do czasu wyboru

nowego zarządu, funkcję zarządu pełni osoba
wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrów.

W razie nierokującego nadziei na szybką poprawę
i przedłużającego się braku skuteczności w
wykonywaniu zadań publicznych przez organy
powiatu, Prezes Rady Ministrów, na wniosek
ministra właściwego do spraw administracji
publicznej, może zawiesić organy powiatu i
ustanowić zarząd komisaryczny na okres do 2 lat,
nie dłużej jednak niż do wyboru zarządu przez
radę kolejnej kadencji (art. 84).

3. Mienie i
finanse
powiatu.

„mienie powiatu”



Przez termin „mienie powiatu” rozumiemy

własność oraz inne prawa majątkowe nabyte
przez powiat drogą ustawy, przez przekazanie
mienia w związku z utworzeniem lub zmianą
granic powiatu bądź poprzez inne czynności
prawne.



Mienie powiatu stanowią: prawo własności,

użytkowanie wieczyste, pozostałe ograniczone
prawa rzeczowe, obligacyjne prawa majątkowe
oraz inne prawa majątkowe. Mieszkańcom
powiatu nie przysługuje żadna odrębna
kategoria mienia w przeciwieństwie do mienia
gminnego.

Mienie nabywane jest przez osoby
prawne (powiat oraz samorządowe
jednostki organizacyjne).

Nabycie mienia może nastąpić :



-w drodze ustawy, jeśli mienie nie

należy do jakiejkolwiek gminy,



- przez przekazanie mienia, za

porozumieniem powiatów



- w wyniku przejęcia go od Skarbu

Państwa na podstawie porozumienia



-przez inne czynności prawne.

Na podstawie budżetu powiat
samodzielnie prowadzi swą
gospodarkę finansową

Do dochodów budżetu powiatu należą :



-środki zapisane bądź darowizny,



-dochody z majątku powiatu,



-dotacje celowe z budżetu



-środki finansowe na rachunkach

bankowych.



Powiaty nie mają dochodów z podatków i opłat

lokalnych, które zasilają budżety gmin. Za
realizację budżetu odpowiada zarząd.



Powiat nie ponosi odpowiedzialności za

zobowiązania innych powiatowych osób
prawnych, chyba, że przepis szczególny
stanowi inaczej.



Inne powiatowe osoby prawne nie ponoszą

odpowiedzialności za zobowiązania powiatu.

4. Zadania powiatu w
dziedzinie
bezpieczeństwa.



Zapewnienie bezpieczeństwa jest najważniejszym
elementem funkcjonowania państwa.



Do podstawowych zadań powiatowych jednostek
samorządu terytorialnego należy więc zapewnienie
bezpieczeństwa publicznego oraz ochrona porządku
publicznego na terenie powiatu



Zgodnie z przepisem art. 166 ust. 1 Konstytucji RP,
zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb
wspólnoty samorządowej są wykonywane przez
jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania
własne.



Za bezpieczeństwo na terenie powiatu

odpowiada starosta. W celu realizacji zadań
starosty w zakresie zwierzchnictwa nad
powiatowymi służbami, inspekcjami i
strażami oraz zadań określonych w ustawach
w zakresie porządku publicznego i
bezpieczeństwa obywateli, tworzy się komisję
bezpieczeństwa i porządku



Rada powiatu może tworzyć powiatowe przepisy

porządkowe mające na celu ochronę porządku
publicznego zapewnienie bezpieczeństwa . W
zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach
lub innych przepisach powszechnie
obowiązujących, w szczególnie uzasadnionych
przypadkach, rada powiatu może wydawać
powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to
niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia
obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo
do zapewnienia porządku, spokoju i
bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te
występują na obszarze więcej niż jednej gminy.

Komisja jest organem opiniodawczo-
doradczym starosty

do zadań komisji należy :



-ocena zagrożeń porządku publicznego i

bezpieczeństwa obywateli na terenie powiatu,



-opiniowanie pracy Policji i innych

powiatowych służb, inspekcji i straży, a także
jednostek organizacyjnych wykonujących na
terenie powiatu zadania z zakresu porządku
publicznego i bezpieczeństwa obywateli,



-przygotowywanie projektu powiatowego

programu zapobiegania przestępczości oraz
porządku publicznego i bezpieczeństwa
obywateli,



-opiniowanie projektów innych programów

współdziałania Policji i innych powiatowych
służb, inspekcji i straży oraz jednostek
organizacyjnych wykonujących na terenie
powiatu zadania z zakresu porządku
publicznego i bezpieczeństwa obywateli,



-opiniowanie projektu budżetu powiatu - w

stosownym zakresie



-oraz opiniowanie projektów aktów prawa

miejscowego i innych dokumentów w zakresie
bezpieczeństwa.

Przewodniczącym Komisji Bezpieczeństwa i Porządku jest starosta powiatowy.

W jej skład wchodzą również :



-radni delegowani przez radę powiatu,



-trzy osoby powołane przez starostę spośród osób wyróżniających
się wiedzą o problemach będących przedmiotem prac komisji oraz
cieszących się wśród miejscowej społeczności osobistym
autorytetem i zaufaniem publicznym, w szczególności
przedstawicieli samorządów gminnych, organizacji pozarządowych,
pracowników oświaty, a także instytucji zajmujących się
zwalczaniem zjawisk patologii społecznych i zapobieganiem
bezrobociu,



-dwóch przedstawicieli delegowanych przez komendanta
powiatowego (miejskiego) Policji, a w przypadku miasta stołecznego
Warszawy delegowanych przez Komendanta Stołecznego Policji.



W pracach komisji mogą brać udział prokurator

oraz powołani przez starostę przedstawiciele
służb, straży i inspekcji, wykonujący zadania z
zakresu porządku publicznego i
bezpieczeństwa obywateli na terenie powiatu.
Osoby te mają głos doradczy w pracach
komisji.



Komisja przy wykonywaniu swoich zadań

może współpracować z samorządami gmin z
terenu powiatu, a także ze stowarzyszeniami,
fundacjami, kościołami i związkami
wyznaniowymi oraz innymi organizacjami i
instytucjami.

Paulina
Grzejszcza
k

Anna
Karczewska Olga

Karmalsk
a

