Znaczenie ryb i bezkręgowców
morskich jako źródło witamin.
Ochrona Środowiska
Rok II IIº
Proekologiczne Systemy Produkcji Żywności
Surowe mięso i wątroba oraz
oleje z całych ryb, wątrób i
wnętrzności są, w
porównaniu z innymi
surowcami żywnościowymi,
bardzo bogatym źródłem
witamin.
Na ogół w surowym mięsie ryb i
skorupiaków jest więcej witamin niż w
wołowinie, mleku i jajach.
Ryby tłuste, a w szczególności oleje z ryb,
są bogate w witaminy A i D, a mięso i narządy
wewnętrzne ryb chudych oraz mięso
skorupiaków zawierają dużo witamin z grupy
B.
Dzięki temu produkty rybne, przygotowane
do spożycia w łagodnych warunkach są
bardzo cennymi składnikami pokarmowymi.
Witaminy A, D i E zawarte w rybach
zapobiegają tworzeniu się wolnych
rodników, które to naukowcy wiążą z
powstawaniem komórek
nowotworowych.
Dieta bogata w ryby dostarcza
odpowiednich dawek wapnia, fosforu i
witaminy D - niezbędnych do
budowania mocnych i zdrowych kości.
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
Różne części ciała ryby mają niejednakową
zdolność gromadzenia witaminy A, zmienną
w cyklu rocznym. Największe ilości witaminy
są w wątrobach ryb, od kilkuset do
kilkudziesięciu tysięcy j.m.w 1 g. Udział
witaminy w oleju z wątroby zwiększa się z
wieki ryb i zwiększa ze wzrostem oleju w
wątrobie.
Mięsnie są zazwyczaj co najmniej o rząd
wielkości uboższe w witaminę A niż wątroba.
Tabela 1. Witamina A w wątrobie i
mięśniach ryb.
Gatunek
Udział oleju w
wątrobie %
Zawartość witaminy A
W oleju z
wątroby 1000
j.m./g
W mięśniach
j.m./g
Plamiak
40-85
0,2-0,3
50
Rdzawiec
4-42
0,5-130
81-100
Makrela kolias
3-32
1,4-420
61-80
Sardynka
6-8
30-65
300
Śledź pacyficzny
3-5
30-60
61-80
Tuńczyk
4-6
25-100
81-100
Włócznik
8-35
24-100
1600
Halibut
8-30
5-250
400
Koleń
40-60
1-7
700-1000
Żarłacz błękitny
10-60
0,1-43
0-20
[Higashi H.:Vitamins in fish-with special refernce o edible parts. In: Fish as foofd. Vol.1.Chap.13 New York,
Academic Press 1962.]
Występowanie witamin D w surowcach
rybnych jest podobne jak witamin A-
najbogatszy jest olej z wątrób.
W 100g mięsa tłustych ryb takich jak
sardynki i tuńczyk jest od kilkuset do
kilku tysięcy j.m.witaminy D.
Gatunek
Udział oleju w
wątrobie %
Zawartość
witaminy D w
oleju z wątroby
j.m./g
Dorsz atlantycki
20-70
20-300
Plamiak
40-85
50-75
Makrela
5-20
750-600
Germon
7-20
25000-250000
Włócznik
8-35
2000-2500
Haliubut
8-30
550-20000
[Higashi H.:Vitamins in fish-with special refernce o edible parts. In: Fish as foofd. Vol.1.Chap.13 New York,
Academic Press 1962.]
Tabela 2. Witamina D w wątrobie i
mięśniach ryb.
Wnioski
Największa zawartość witaminy A w oleju z
wątroby występuje u makreli(1,4-420
j.m./g) oraz włócznika (20-400 j.m./g).
Najniższą zawartością charakteryzuje się
olej z wątroby u plamiaka (0,2-0,3 j.m./g).
Biorąc pod uwagę zawartość witaminy A w
mięśniach najwyższą zawartością
charakteryzuje się koleń (700-1000 j.m./g),
najniższą odnotowano u żarłacza
błękitnego (0-20 j.m./g)
Wnioski
Najwyższą zawartość witaminy D w
oleju z wątroby odnotowano u
germona (25000-250000 j.m./g).
Najniższą zawartością
charakteryzuje się plamiak (50-75
j.m./g)
Literatura
Sikorski Z.E.: Ryby i bezkręgowce morskie.
Pozyskiwanie, właściwości i przewarzanie.
Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa
2004.
Higashi H.:Vitamins in fish-with special
refernce o edible parts. In: Fish as foofd.
Vol.1.Chap.13 New York, Academic Press 1962