Rezonans
Magnetyczny MRI
Schemat budowy MRI w przekroju
a) cewka główna,
b) cewka nadawczo
- odbiorcza,
c) cewki korekcyjne,
d) cewki korekcyjne
Sercem aparatury MRI jest impulsowy spektrometr cyfrowy,
który kształtuje sekwencje impulsów pobudzających, kontroluje
proces odbioru sygnału oraz analizuje widmo sygnału
W skład aparatury rezonansu magnetycznego wchodzą:
•
magnes (np. elektromagnes nadprzewodzący, oporowy
lub magnes stały),
•
cewki pola gradientowego,
•
nadajnik z cewkami nadawczymi,
•
odbiornik z cewkami odbiorczymi,
•
system komputerowy.
Elektromagnes nadprzewodzący – stanowi element
umożliwiający wytworzenie niemal jednorodnego
pola magnetycznego o indukcji od 0,4[T] do 3[T] w
dużym obszarze przestrzeni.
Zwoje elektromagnesu zbudowane są z
nadprzewodnika, stopu niobu z tytanem.
Zamknięte są wewnątrz naczyń Dewara
zawierających ciekły hel (dla wytworzenia zjawiska
nadprzewodnictwa wspomnianego stopu).
Poziom szumu elektromagnesu jest bliski zeru
dzięki bezoporowemu przewodzeniu prądu.
Utrzymanie stanu nadprzewodzenia zwojów
warunkuje prawidłową pracę elektromagnesu.
Zasada powstawania obrazu
Atomy zbudowane są z jądra atomowego i powłoki atomowej z
krążącymi elektronami. W skład jądra wchodzą protony i
neutrony, a w przypadku jądra atomu wodoru – tylko protony o
dodatnim ładunku elektrycznym. Protony dokonują obrotu wokół
własnej osi, a zatem posiadają moment pędu, tzw. spin. Z kolei z
ruchem ładunku związane jest powstawanie momentu
magnetycznego, czyli własnego pola magnetycznego. Normalnie
kierunki i zwroty momentów magnetycznych poszczególnych
protonów są przypadkowe, nieuporządkowane. Pod wpływem
silnego, stałego, zewnętrznego pola magnetycznego cewki
aparatu MRI, momenty magnetyczne protonów ustawiają się
równolegle lub antyrównolegle względem kierunku tego pola
(magnetyzacja podłużna). To zewnętrzne pole magnetyczne
oddziałuje na momenty magnetyczne protonów jąder atomu
wodoru.
Występują one w ciele ludzkim przede wszystkim w wodzie.
Na czym polega
badanie?
Umieszczamy pacjenta w komorze aparatu, w stałym polu
magnetycznym o wysokiej energii. Powoduje to, że linie
pola magnetycznego jąder atomów - w organizmie
człowieka - ustawiają się równolegle do kierunku
wytworzonego pola magnetycznego. Dodatkowo sam aparat
emituje fale radiowe, które docierając do pacjenta i jego
poszczególnych tkanek wzbudzają w nich powstanie
podobnych fal radiowych (to zjawisko nazywa się
rezonansem), które z kolei zwrotnie są odbierane przez
aparat. W praktyce jako "rezonator" wykorzystuje się jądro
atomu wodoru. Liczba jąder wodoru w poszczególnych
tkankach jest różna, co między innymi umożliwia
powstawanie obrazu. Komputer dokonując
skomplikowanych obliczeń, na ekranie przedstawia
uzyskane dane w formie obrazów struktur anatomicznych.
Komputer może również dokonać obliczeń w taki sposób,
aby przedstawić obraz anatomiczny w dowolnie wybranej
przez nas płaszczyźnie. Obecnie badanie za pomocą
rezonansu magnetycznego należy do najdroższych badań w
radiologii.
Do czego służy to
badanie?
Ta całkowicie nieinwazyjna metoda pozwala na ocenę
anatomicznych struktur całego człowieka jak i trójwymiarowo.
Metoda ta bardzo dobrze obrazuje szczególnie ocenę układu
nerwowego (mózg i kanał kręgowy) i tkanek miękkich kończyn
(tkanki podskórne, mięśnie i stawy). Na chwilę obecną jest to
najdokładniejsza metoda pozwalająca w najlepszy sposób ocenić
struktury anatomiczne oraz ewentualną patologię z dokładnością
do kilku milimetrów. Badanie służy także nieinwazyjnej ocenie
naczyń całego organizmu (tzw. angiografia rezonansu
magnetycznego). W angiografii rezonansu magnetycznego przy
pomocy aparatu do rezonansu magnetycznego i bez użycia środka
kontrastowego (w sposób nieinwazyjny) można otrzymać obraz
naczyń krwionośnych i ocenić ewentualne patologie (np. tętniaki,
naczynia patologiczne, itp.). Uruchamiając odpowiedni program w
komputerze można uzyskać obraz układu tętnic lub żył organizmu
Badanie angiograficzne tętnic
wewnątrzmózgowych
Rezonans magnetyczny oczodołów
Wykonuje się w przypadku podejrzenia zmian patologicznych w
obrębie oczodołów. Szczególną grupę wskazań stanowią guzy
oczodołów oraz określenie ich zakresu i lokalizacji. Badanie to
wykonuje się również w celu oceny mięśni gałkoruchowych i w
diagnostyce różnicowej obrzęku tarczy nerwu wzrokowego.
Rezonans magnetyczny kręgosłupa
Rezonans magnetyczny barku
Badanie stawu ramiennego wykonuje się przy szeregu
zmian patologicznych w tej okolicy, jako rozszerzenie
badania klinicznego, diagnostyki RTG i USG.
Wskazania:
uszkodzenie stożka rotatorów
niestabilność stawu ramiennego
uszkodzenie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego
zmiany zapalne
martwica aseptyczna głowy kości ramiennej
guzy i zmiany nienowotworowe
inne
Rezonans magnetyczny serca
Jak przygotowujemy się do badania?
Do badania należy zgłosić się na czczo (co najmniej 6
godzin wcześniej nie należy przyjmować pokarmów stałych)
W przypadku badania jamy brzusznej wskazane jest
wcześniejsze zastosowanie środków hamujących
perystaltykę jelit (np. Buscopan).
Przed wejściem do gabinetu należy pozostawić wszelkie
metalowe przedmioty (klucze, breloczki), karty
magnetyczne (karty bankomatowe, kredytowe itp. mogą
ulec rozmagnesowaniu)
Zawsze należy poinformować pacjenta o przebiegu
badania, uprzedzić o efektach akustycznych związanych z
pracą systemu gradientowego (różnicuje on pole w 3
kierunkach x, y, z) oraz zwrócić uwagę na problem
nieporuszania się
Przeciwwskazania
Posiadanie rozrusznika serca, metalowych klipsów na
tętniaku w mózgu, endoprotez lub innych metalowych
części w organizmie (w polu magnetycznym części te mogą
się przemieścić lub nagrzać i spowodować obrażenia
sąsiadujących tkanek)
Rozpoznanie wcześniej alergii lub wystąpienie w
przeszłości jakichkolwiek reakcji uczuleniowych na leki lub
środki kontrastowe.
Klaustrofobia.
Skłonność do krwawień (skaza krwiotoczna)
Ciąża (zwłaszcza 1 trymestr)
W czasie badania zgłaszamy:
Wszelkie nagłe dolegliwości (np. uczucie
klaustrofobii).
Jakiekolwiek objawy po podaniu dożylnego
środka cieniującego (duszność, zawroty
głowy, nudności).