Polityka Unii Europejskiej

w obszarze spraw wewnętrznych

i wymiaru sprawiedliwości wobec

walki z terroryzmem

i przestępczością zorganizowaną

Funkcje organizacji

międzynarodowej



Regulacyjna –

tworzenie norm i

wzorców o charakterze politycznym i
prawnym.



Kontrolna –

proces ustalania stanu

faktycznego oraz kontrolowania go z
treścią przyjętych norm i wzorców.



Operacyjna –

świadczenie usług

przez organizację na podstawie
własnych decyzji, jej personelu i
zasobów materiałowych.

Podział funkcji według zasięgu

terytorialnego

 zewnętrzna,
 wewnętrzna,

Funkcja wewnętrzna to:

 zapewnienie bezpieczeństwa i

porządku publicznego

 ochrona mienia i zdrowia obywateli,
 zabezpieczenie systemu własności.

Polityka UE - definicja

Polityka Unii Europejskiej w obszarze

spraw wewnętrznych i wymiaru
sprawiedliwości –

działania

podejmowane przez instytucje UE na
rzecz tworzenia struktur, jak również
mechanizmy współpracy państw
członkowskich w zakresie
zapewnienia bezpieczeństwa i
porządku publicznego.

Elementy ograniczające walkę

z przestępczością

 podziały polityczne,
 granice,
 suwerenność terytorialna państw,

Kompetencje policji, służb granicznych,

imigracyjnych, sądów, wymiaru
sprawiedliwości zawsze ograniczały się
do jednego państwa

(korzystna sytuacja

dla przestępców).

Rozwój współpracy

 1956 r. – powstanie Międzynarodowej

organizacji Policji Kryminalnej

Interpol.

 1971 r. – powstanie Grupy Pompidou

(zwalczanie narkomanii i nielegalnego
handlu narkotyków).

 Przełom lat 60-tych i 70-tych – okres

zagrożenia terrorystycznego w Europie
zachodniej.

 1971-1972 - dyskusje o zagrożeniu

terrorystycznym dla Wspólnoty.

Rozwój współpracy

 1975 r. – powstanie z inicjatywy

Wielkiej Brytanii

Grupy TREVI

(zwalczanie terroryzmu na terenie
państw członkowskich wspólnoty
Europejskiej).

System TREVI był oparty na

współpracy międzyrządowej.

Podejmowanie decyzji – w drodze

konsensusu.

Rozwój współpracy

Grupy robocze TREVI:

 TREVI – I: zwalczanie terroryzmu,
 TREVI – II: wymiana informacji dotyczących:
 wyposażenia policji,
 porządku i bezpieczeństwa publicznego,
 szkoleń funkcjonariuszy policji,
 medycyny sądowej,
 programów badawczych,
 analizy wyników konferencji i seminariów organizowanych przez

TREVI,

 TREVI – III: przeciwdziałanie międzynarodowej przestępczości,
 TREVI – IV: ochrona i bezpieczeństwo instalacji i urządzeń

nuklearnych,

 TREVI – V: działalność przy klęskach żywiołowych,

Rozwój współpracy

W ramach państw EWG powstały n/w

grupy robocze:

 TREVI 92

(stworzenie systemu

komputerowego na potrzeby
współpracy policji),

 Grupa Ad Hoc ds. migracji

(uzgadnianie

narodowych strategii dotyczących
podań o imigrację wydawania wiz,
przyznawania azylu, wydaleń),

Rozwój współpracy

 Europejska Jednostka Łącznikowa

(łączność

z jednostkami specjalnymi policji w ramach
Wspólnoty),

 Grupa Robocza Policji ds. Terroryzmu,
 Grupa Ad Hoc w sprawie Europolu

(przygotowanie przepisów do powołania
Europolu),

 Grupa Wzajemnej Pomocy (MAG)

– (przemyt

narkotyków, komputerowy system informacyjny,
granice zewnętrzne, wspólne ćwiczenia),

Rozwój współpracy

Unijna grupa zadaniowa "Atlas"
 Inicjatorem stworzenia Grupy Atlas była belgijska

jednostka DSU, zaś jej formalne powstanie datuje się od
szczytu 15 dowódców europejskich jednostek
antyterrorystycznych w Brukseli w październiku 2001 roku.

Na spotkaniu tym zdefiniowano główne założenia Grupy

oraz zasady jej funkcjonowania.

Grupa Atlas, zrzeszająca centralne jednostki

antyterrorystyczne Policji państw Unii Europejskiej, została
powołana celem zapewnienia jej mieszkańcom wysokiego
poziomu bezpieczeństwa poprzez wzajemną współpracę,
wymianę informacji oraz doświadczeń pomiędzy
odpowiednimi siłami policyjnymi.

Rozwój współpracy

Unijna grupa zadaniowa "Atlas"
 Do głównych założeń Atlasu należy stałe

podnoszenie poziomu profesjonalizmu należących do
niego jednostek, wzajemne wsparcie, prowadzenie
wspólnych projektów oraz operacji, w przypadku
zagrożenia terrorystycznego na dużą skalę.

 Przed powołaniem Grupy Atlas współdziałanie

europejskich jednostek rozwijało się pomyślnie,
jednakże z braku ustrukturyzowanych zasad
współpracy oraz stałych konsultacji, kontakty te
miały zasadniczo charakter dwustronny bądź były
ograniczone do niewielkiej liczby państw.

Rozwój współpracy

Unijna grupa zadaniowa "Atlas"

Przypieczętowaniem współdziałania jednostek zgrupowanych w Atlasie

jest formalizacja austriackiej inicjatywy, wyrażona w Decyzji Rady Unii
Europejskiej z dnia 23 czerwca 2008 roku w sprawie usprawnienia
współpracy pomiędzy specjalnymi jednostkami interwencyjnymi państw
członkowskich Unii Europejskiej w sytuacjach kryzysowych.

Powyższa Decyzja z dniem 1 stycznia 2009 roku umożliwia udzielenie

pomocy przez jednostkę policyjną należącą do Atlasu innemu państwu
europejskiemu, w przypadku wystąpienia danego państwa z prośbą o
pomoc bądź ekspertyzę.

 Jednostka przybywająca z pomocą jest zobowiązana przestrzegać

prawa obowiązującego w goszczącym ją państwie, natomiast koszty
wynikające z jej interwencji pokrywa państwo zapraszające.

Choć Decyzja weszła już w życie, jeszcze nigdy nie została

zastosowana.

Rozwój współpracy

Unijna grupa zadaniowa "Atlas"

W chwili obecnej w skład Atlasu wchodzi 35

specjalnych jednostek policyjnych z 27 państw Unii
Europejskiej, powołanych do fizycznego zwalczania
terroryzmu.

Jednostki z Norwegii oraz Szwajcarii uczestniczą w

pracach Atlasu , jednakże jako reprezentanci państw
spoza Unii Europejskiej nie mają prawa głosu oraz nie
korzystają z unijnych środków finansowych.

Polskę w Atlasie reprezentuje Biuro Operacji

Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji

(BOA).

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Europejskie Kolegium Policyjne (CEPOL)

CEPOL – powstało z myślą o wyższych

funkcjonariuszach policji z całej Europy.

Jego zadaniem jest promowanie

międzynarodowej współpracy na polu
zwalczania przestępczości, a także
utrzymywania prawa i porządku oraz
bezpieczeństwa publicznego.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

 CEPOL organizuje rocznie 80 do 100

szkoleń, seminariów i konferencji o
różnorodnej tematyce, które
odbywają się w szkołach policyjnych
państw członkowskich.

Jego roczny budżet wynosi około 7,5

mln euro

(dane na rok 2007).

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Komitety CEPOLU:
 Komitet Programowy
 Komitet Administracyjno-Budżetowy
 Komitet Strategii
 Komitet ds. Badań i Szkolenia

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE



Zadaniem

Europejskiego Urzędu ds.

Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)

jest:

 ochrona interesów finansowych Unii

Europejskiej,

 walka z oszustwami, korupcją i jakąkolwiek

niewłaściwą działalnością, włączając w to
niewłaściwe postępowanie w obrębie Instytucji
Europejskich.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

 OLAF wypełnia swoją misję, prowadząc niezależnie

wewnętrzne i zewnętrzne dochodzenia.

 Organizuje bliską i regularną współpracę pomiędzy

właściwymi władzami w państwach członkowskich,
mając na celu koordynację ich działalności.

OLAF dostarcza krajom członkowskim niezbędnej

pomocy i wiedzy technicznej w zakresie zwalczania
oszustw.

Wspomaga przy tworzeniu strategii walki z oszustwami

w Unii Europejskiej i podejmuje inicjatywy wzmocnienia
odpowiedniego ustawodawstwa.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Europejskie Centrum Monitorowania

Narkotyków i Narkomanii

- to

zdecentralizowana agencja Unii Europejskiej,
której zadaniem jest dostarczanie UE i jej
państwom członkowskim obiektywnych,
rzetelnych i porównywalnych informacji o
narkotykach i narkomanii.

Centrum działa od 1995 roku.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

 Monitorowaniu przez centrum podlegają:
profilaktyka,
lecznictwo,
skala używania narkotyków,
sposoby używania narkotyków,
 dostępność narkotyków,
 problemy związane z narkotykami,
 przestępczość związana z narkotykami,
 postawy społeczne wobec narkotyków i narkomanii.

Centrum udostępnia zebrane dane publikując co roku raport.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Europejskie Centrum

Monitorowania Rasizmu i
Ksenofobii

- obecnie

Agencja

Praw Podstawowych Unii
Europejskiej

jest niezależną

agencją Unii Europejskiej

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

 ZADANIA:

 Zbiera i rozpowszechnia w formie publikacji i raportów obiektywne i

wiarygodne informacje o przestrzeganiu praw podstawowych w
państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Prowadzi prace badawcze, w ramach których analizowane są

przyczyny, przejawy i skutki zjawisk antyspołecznych

(m.in. rasizmu,

ksenofobii, homofobii czy antysemityzmu).

 Wskazuje kierunki działań w celu minimalizacji tych zjawisk w

poszczególnych krajach członkowskich.

EUMC publikuje dwa raporty roczne, z których

pierwszy opisuje wyniki

działalności EUMC w danym roku,

drugi zaś dostarcza informacji na

temat zjawiska rasizmu i ksenofobii we Wspólnocie i poszczególnych
krajach członkowskich, uwypuklając przykłady dobrej praktyki.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Frontex – Europejska Agencja

Zarządzania Współpracą
Operacyjną na Zewnętrznych
Granicach Państw Członkowskich
Unii Europejskiej

Aby zapewnić spójność działań agencja jest w stałym kontakcie z takimi

instytucjami jak:

- EUROPEJSKI URZĄD POLICJI
- EUROPEJSKIE KOLEGIUM POLICYJNE
- EUROPEJSKI URZĄD DS. ZWALCZANIA OSZUSTW

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Zintegrowane zarządzanie granicami

zewnętrznymi Unii Europejskiej:

• Zapewnienie koordynacji działań państw

członkowskich

• Ujednolicenie na wysokim poziomie

kontroli granicznej

• Bardziej skuteczna ochrona granic

zewnętrznych UE

Działania instytucji

wyspecjalizowanych

wynikające

z polityki wewnętrznej UE

• Zapewnienie komisji UE i Państwom

Członkowskim wsparcia technicznego
i eksperckiego z zakresie zarządzania
granicami

• Promowanie solidarności pomiędzy

Państwami Członkowskimi

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

ZADANIA FRONTEXU

 Koordynowanie współpracy operacyjnej
pomiędzy Państwami Członkowskimi w
zakresie kontroli ruchu granicznego i ochrony
granicy na granicach zewnętrznych.

 Wspieranie Państw Członkowskich w
szkoleniu narodowych Straży Granicznych.

 Przeprowadzanie analizy ryzyka.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Prowadzenie bieżącej obserwacji rozwoju badań w zakresie kontroli ruchu granicznego i ochrony granicy na granicach

zewnętrznych.

Wspieranie Państw Członkowskich w przypadkach, w których wymagana jest zwiększona pomoc techniczna i operacyjna na

granicach zewnętrznych.



Koordynowanie współpracy operacyjnej pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie wydaleń obywateli państw

trzecich nielegalnie przebywających w Państwach Członkowskich.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

EUROPOL

powstał z przekształcenia

EAN i uzyskał nowy, większy niż

dotychczas zakres obowiązków.

Od Stycznia 1999 r. zajmuje się już nie

tylko wyłącznie sprawami

narkotykowymi, ale również

zorganizowaną przestępczością

międzynarodową.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Zakres działań i cele EUROPOLU:

Oficerowie danej jednostki są uprawnieni tylko do prowadzenia

szkoleń instruktażowych, pracy wywiadowczej i analiz; nie mogą
natomiast prowadzić śledztw i zatrzymywać podejrzanych.

Cele:

• walka z terroryzmem i jego finansowaniu;
• zwalczanie przestępczości międzynarodowej;
• przeciwdziałanie prania brudnych pieniędzy;
• zapobieganie handlu narkotykami;
• zwalczanie sieci imigracyjnych;
• zapobieganie fałszowaniu pieniędzy;

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Współpraca z organami Policji:

EUROPOL przewiduje 3 poziomy współpracy

operacyjnej z organami policji poszczególnych
państw:

• Pierwszy poziom to współpraca techniczna i

prowadzenie szkoleń.

• Drugi poziom to wymiana informacji i doświadczeń

z zwalczaniu przestępczości zorganizowanej.

• Trzeci poziom to wymiana danych osobowych.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

System Informacyjny Europolu
Jeden z trzech systemów (obok

Systemu Informacji Celnej i Systemu
Informacyjnego Schengen)
stworzonych z myślą o potrzebie
współpracy policyjnej na poziomie
europejskim.

Działania instytucji

wyspecjalizowanych wynikające

z polityki wewnętrznej UE

Eurojust -

Jest to organ Unii Europejskiej,

który ustanowiono w 2002 roku w celu
usprawniania współpracy między
organami sądowymi państw
członkowskich Unii Europejskiej w
zakresie dochodzeń i ścigania
przestępstw w przypadku przestępczości
międzynarodowej i zorganizowanej.

Literatura

• Wawrzyk P.(2007). Sprawy wewnętrzne i wymiar sprawiedliwości w Unii

Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

• Wawrzyk P.(2007). Polityka Unii Europejskiej w obszarze spraw

wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości. Warszawa: Wydawnictwo
Akademickie i Profesjonalne.

• Pływaczewski E.(2004). Przestępczość zorganizowana. Świadek koronny,

terroryzm w ujęciu praktycznym. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.

• Michalska-Warius A.(2006). Przestępczość zorganizowana i prawnokarne

formy jej przeciwdziałania. Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba.

• Shakir Mahmoud Amin (2002). Współpraca w zakresie wymiaru

sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w Unii Europejskiej, zarys
zagadnienia. Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora.