Jakie są koszty integracji walutowej
na poziomie mikro i makro
Unia walutowa
• Unia walutowa jest to forma integracji
gospodarczej państw, polegająca na:
- pełnej liberalizacji przepływu kapitału
między tworzącymi ja państwami
- integracji usług bankowych i finansowych
- zamrożeniu kursów walut tworzących ją
państw
- wprowadzeniu wspólnej waluty
Obecnie jedynym przykładem unii
walutowej jest Unia Gospodarcza i
Walutowa w ramach Unii Europejskiej.
Powstawanie unii walutowej w Europie:
• Inicjatywy reform systemu walutowego
we Wspólnotach Europejskich:
– pierwsze plany unii walutowej (tzw. plan
Barre’a i Schillera 1969)
– raport Wernera (przyjęty: marzec 1971);
– Europejski System Walutowy (1978):
wprowadzono Europejski Mechanizm Kursów
Walutowych (ERM); powołanie ECU;
powołanie Europejskiego Funduszu
Współpracy Walutowej; stałe kursy walutowe
(ściśle określone dopuszczalne marginesy
wahań: 2,25% ERM 2: 15%)
Powstanie unii walutowej w Europie c.d.
• Plan wprowadzenia UGW Delorsa (1989);
• Traktat z Maastricht 10 XII 1991
– 3 etapy wprowadzania unii walutowej;
– podstawowym warunkiem ustanowienia unii:
koordynacja polityk gospodarczych;
– kryteria uczestnictwa w unii walutowej:
– stopa inflacji < 1,5 punktu procentowego ponad średnią 3 krajów
o najniższej inflacji;
– średnia długookresowa stopa procentowa obligacji rządowych <
2 punkty procentowe ponad stopę 3 krajów o najniższym
poziomie inflacji;
– deficyt budżetowy < 3% PKB;
– dług publiczny < 60% PKB;
– kurs stały w przewidzianym przedziale wahań co najmniej przez 2
lata poprzedzające wejście do strefy euro.
Powstanie UGW
• Decyzja o zakwalifikowaniu krajów do UGW 3
05 1998 r. Elastyczne podejście do kryteriów;
• Próg inflacji 2,7% (kryterium nie spełniała
Grecja <5,2%>);
• Długoterminowa stopa procentowa 7,8%
• Pewna tolerancja dla wyższego poziomu
długu pod warunkiem wyraźnego trendu
obniżania stopy długu do 60% (Włochy,
Belgia, Grecja miały w 98 r. dług powyżej
100% PKB)
Powstanie UGW c.d.
• W 1998 r. utworzono Europejski System
Banków Centralnych (ESBC);
• skład: EBC plus 12 BC krajów członkowskich
• EBC jest niezależny (niezależność
instytucjonalna, personalna, funkcjonalna i
finansowa);
• EBC podejmuje decyzje dotyczące polityki
pieniężnej. BC krajów członkowskich
wdrażają tę politykę.
Powstanie unii walutowej
• 1.01 1999 utworzenie unii walutowej i
wprowadzenie euro
• 11 krajów członkowskich: Austria, Belgia,
Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia,
Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia,
Włochy.
• 1.01 2001 dołączenie Grecji;
• 1.01 2007 Słowenia;
• 1.01 2008 Cypr i Malta;
• 1.01 2009 Słowacja
Koszty integracji walutowej
• bezpośrednie – to te, które ujawnić
się mogą w krótkim okresie w
rezultacie zmiany warunków
prowadzenia działalności
gospodarczej spowodowanej
przystąpieniem do strefy euro
• pośrednie – są związane z
długookresowymi efektami
wynikającymi z wprowadzenia
wspólnej waluty
Koszty na poziomie makro:
• utracenie możliwości prowadzenia
autonomicznej polityki monetarnej i
walutowej
• możliwa nieadekwatność polityki
Europejskiego Banku Centralnego w
stosunku do krajów średnio rozwiniętych
(jak np. Polska), np. poprzez ustalenie
niewłaściwych stóp procentowych, co
doprowadzić może do inflacji
Koszty na poziomie makro c.d.
• akceptacja przez każdy kraj
członkowski przyjętego przez całą
Unię wspólnego wskaźnika inflacji,
może wpłynąć na ujawnienie się
innego poziomu bezrobocia niż
wynikałoby to z samodzielnej polityki
poszczególnych krajów
• niszczenie starych i wprowadzanie
nowych banknotów i monet
Koszty na poziomie
mikro:
• spadek obrotów niektórych firm,
które korzystają na zmienności
kursów walutowych (np. gdy firma z
Polski zawiera umowę o płatności w
euro, po czym kurs euro znacząco
spada)
• spadek obrotów kantorów z powodu
całkowitego wyeliminowania popytu
na wymianę na linii złotówka - euro
TOOW
W literaturze przedmiotu teoria integracji
walutowej powszechnie jest utożsamiana
z teorią optymalnego obszaru walutowego
(TOOW).
Optymalny obszar walutowy definiuje się jako
grupę krajów, dla których korzyści z posiadania
wspólnej waluty przewyższają koszty takiej formy
integracji. Ten wyższy poziom dobrobytu związany
jest z korzystnymi efektami unii walutowej
– m.in. eliminacją kosztów transakcyjnych i ryzyka
kursowego, obniżką stóp procentowych czy
mniejszymi kosztami utrzymywania rezerw.
• Zastąpienie waluty narodowej wspólną walutą
europejską – euro – jest niezwykle ważną,
strategiczną decyzją powodującą daleko idące
konsekwencje zarówno dla gospodarki jako
całości, jak i dla wszystkich uczestników rynku.
• Należy pamiętać, że ze zamianą waluty krajowej
na wspólną walutę europejską wiąże się:
konieczność przeprowadzenia kampanii
informacyjnej uświadamiającej korzyści i koszty
wprowadzenia wspólnej waluty.
Wnioski:
Wykonała grupa 3