1. DANE WYJŚCIOWE |
|
|
|
|
|
|
|
|
Na fundamencie blokowym, posadowionym bezpośrednio na gruncie należy ustawic zespół chłodzący, |
|
|
|
|
|
|
|
|
zespół składa się z wentylatora oraz silnika elektrycznego. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Blok fundamentowy wykonany ma być z betony B15, zbrojonego prętami ze stali St3SX (klasy A-I). |
|
|
|
|
|
|
|
|
Na podstawie badań geotechnicznych stwierdzono, że grunt pod fundamentem stanowi piasek drobny. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. CHARAKTERYSTYKA MASZYN USTAWIONYCH NA FUNDAMENCIE |
|
|
|
|
|
|
|
|
Dane charakterystyczne maszyn: |
|
|
|
|
|
|
|
|
a) wentylator |
|
|
|
|
|
Aw = |
0,70 |
m |
- ciężąr wentylatora |
|
|
Gw = |
31,00 |
kN |
Bw = |
0,60 |
m |
|
|
|
|
|
|
Hw = |
0,90 |
m |
b) silnik elektryczny |
|
|
|
|
|
As = |
0,50 |
m |
- ciężar silnika |
|
|
Gs = |
26,00 |
kN |
Bs = |
0,40 |
m |
- nominalna prędkość obrotowa |
|
|
nm = |
790 |
obr/min |
Hs = |
1,10 |
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. OKREŚLENIE SIŁ DYNAMICZNYCH |
|
|
|
|
|
|
|
|
Charakterystyczne obciążenie dynamiczne wynoszą: |
|
|
|
|
|
|
|
|
a) wentylator |
|
|
|
|
|
|
|
|
Pdw = |
2,10 |
kN |
|
|
|
|
|
|
b) silnik |
|
|
|
|
|
|
|
|
Pds = |
2,50 |
kN |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Oprócz sił wzbudzających, pochodzących od wirujących części maszyny występuje również obciążenie |
|
|
|
|
|
|
|
|
od momentu zwarcia silnika. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Obciążenie to w ninejszym ćwiczeniu projektowym zostało pominięte. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Stan graniczny nośności sprawdza się przyjmując obliczeniowe obciążenie dynamiczne,określone wg. wzoru: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
az - współczynnik zmęczeniowy dla maszyn obrotowych |
|
|
|
|
|
|
|
|
gf - współczynnik obciążenia |
|
|
|
|
|
|
|
|
gn - współczynnik konsekwencji zniszczenia |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
az = |
2 |
(wszystkie maszyny z wyjątkiem młotów) |
|
|
|
|
|
|
gf = |
5 |
(dla maszyn obrotowych) |
|
|
|
|
|
|
gn = |
1 |
(dla maszyn klasy III i IV) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Obliczeniowe obciążenia dynamiczne wynoszą zatem: |
|
|
|
|
|
|
|
|
a) wentylator |
|
|
|
|
|
|
|
|
Pdw max = |
21,00 |
kN |
|
|
|
|
|
|
b) silnik |
|
|
|
|
|
|
|
|
Pds max = |
25,00 |
kN |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. CHARAKTERYSTYKA BLOKU FUNDAMENTOWEGO |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.1 Określenie wielkości i kształtu fundamentu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Przyjęto blok fundamentowy o wymiarach |
|
|
|
|
|
|
|
|
Na rys. 1 przedstawiono szczegółowe wymiary fundamentu oraz usytuowanie maszyny. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ciężar bloku fundamentowego |
|
|
Gf = |
140,00 |
kN |
Af = |
4,00 |
m |
Wymar bloku fundamentowego |
|
|
|
|
|
Bf = |
2,00 |
m |
|
|
|
|
|
|
Hf = |
0,70 |
m |
4.2 Położenie środka ciężkości układu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Zgodnie z normą, środek ciężkości układu składającego się z fundamentu i maszyny powinien się pokrywać |
|
|
|
|
|
|
|
|
w pionie ze środkiem ciężkości podeszwy fundamentu. Dopuszczalny mimośród wynosi 3% długości |
|
|
|
|
|
|
|
|
odpowiedniego boku. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tabela 1 - Zestawienie środków ciężkości |
|
|
|
|
|
|
|
|
Lp. |
element układu |
Ciężar elementu [kN] |
Wsp. środka ciężkości i momenty statyczne mas |
x [m] |
Gx [kNm] |
y [m] |
Gy [kNm] |
z [m] |
Gz [kNm] |
Maszyna |
1 |
wentylator |
31,00 |
1,15 |
35,65 |
1,00 |
31,00 |
1,15 |
35,65 |
2 |
silnik |
26,00 |
3,05 |
79,30 |
1,00 |
26,00 |
1,25 |
32,50 |
Fundament |
3 |
blok fund. |
140,00 |
2,00 |
280,00 |
1,00 |
140,00 |
0,35 |
49,00 |
Razem |
197,00 |
|
394,95 |
|
197,00 |
|
117,15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
środek ciężkości maszyny |
|
|
środek ciężkości fundamentu |
|
|
środek ciężkości układu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x0 = |
2,02 |
m |
x0 = |
2,00 |
m |
x0 = |
2,00 |
m |
y0 = |
1,00 |
m |
y0 = |
1,00 |
m |
y0 = |
1,00 |
m |
z0 = |
1,20 |
m |
z0 = |
0,35 |
m |
z0 = |
0,59 |
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
mimośród układu maszyna fundament: |
|
|
|
|
|
s= |
2,00 |
m |
e = |
0,00 |
m |
0,1% |
|
|
D = |
0,80 |
m |
zatem układ jest dokładnie wycentrowany. |
|
|
|
|
|
D' = |
0,60 |
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.3 Momenty bezwładności mas układu |
|
|
|
|
|
|
|
|
Na rys. 1 przedstawiono maszynę traktowana jako uproszczony układ mas oraz jej ustawienie na fundamencie. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Momenty bezwładności tak przyjętego układu obliczono w tabeli 2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rys. 1 Wymiary maszyny oraz przyjęty układ współrzędnych |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tabela 2 - Zestawienie momentów bezwładności mas układu. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Element układu |
Momenty bezwladności mas względem |
|
|
płaszczyzny x0z0 [kNms2] |
płaszczyzny y0z0 [kNms2] |
płaszczyzny x0y0 [kNms2] |
|
|
|
|
wentylator |
0,06583 |
3,81607 |
1,72201 |
|
|
silnik |
0,07951 |
3,52427 |
1,23401 |
|
|
blok fund. |
4,75705 |
22,50382 |
1,46898 |
|
|
razem |
Qx0z0 = |
4,90240 |
Qy0z0 = |
29,84416 |
Qx0y0 = |
4,42499 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Qx0 = Qx0z0 + Qx0y0 = |
|
9,32739 |
kN·m·s2 |
|
|
|
|
|
Qy0 = Qy0z0 + Qx0y0 = |
|
34,26915 |
kN·m·s2 |
|
|
|
|
|
Qz0 = Qx0z0 + Qy0z0 = |
|
34,74655 |
kN·m·s2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. SCHEMATY DZIAŁANIA SIŁ WZBUDZAJĄCYCH |
|
|
|
|
|
|
|
|
Siły wzbudzające, wywołane pracą silnika i wentylatora działaja na fundament według różnych schematów |
|
|
|
|
|
|
|
|
(rys. 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wartośći wypadkowych sił oraz momentów dynamicznych dla poszczególnych schematów zestawiono w |
|
|
|
|
|
|
|
|
tabeli 3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tabela 3 - Zestawienie sił i momentów wywołanych pracą maszyny. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Schemat |
Px [kN] |
Py [kN] |
Pz [kN] |
M0x [kNm] |
M0y [kNm] |
M0z [kNm] |
|
|
I |
0,00 |
0,00 |
-4,60 |
0,00 |
1,07 |
0,00 |
|
|
II |
0,00 |
0,00 |
0,40 |
0,00 |
4,66 |
0,00 |
|
|
III |
0,00 |
-4,60 |
0,00 |
2,80 |
0,00 |
1,07 |
|
|
IV |
0,00 |
0,40 |
0,00 |
-0,47 |
0,00 |
4,66 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Rys. 2 Schematy działania sił wzbudzających |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. PODŁOŻE POD FUNDAMENTEM |
|
|
|
|
|
|
|
|
6.1 Obliczenie nacisku na grunt. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Średni nacisk wywołany statycznym naciskiem charakterystycznym wynosi: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
24,63 |
kN/m2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Stan graniczny nośności podłoża gruntowego określono zgodnie z punktem 2.3 PN-80/B-03040 oraz |
|
|
|
|
|
|
|
|
załącznikiem 1 normy PN-81/B-03020, według wzorów: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gdzie: |
|
|
|
|
|
|
|
|
mm - współczynnik warunków pracy |
|
|
|
|
|
|
|
|
mm = |
0,8 |
(dla maszyn obrotowych) |
|
|
|
|
|
|
m - współczynnik korekcyjny |
|
|
|
|
|
|
|
|
m = |
0,81 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Obliczeniowy opór jednostkowy podłoża pod fundamentem wyznaczono na podstawie wzoru: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Grunt zalegający pod fundamentem - glina. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Dane gruntu: |
|
|
|
|
|
|
|
|
- stopień plastyczności - stan półzwarty, IL<0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
- wilgotność - małowilgotny |
|
|
wn = |
13 |
% |
|
|
|
- gęstość objętościowa |
|
|
r = |
2,67 |
t/m3 |
|
|
|
- kąt tarcia wewnętrznego |
|
|
fu = |
22,00 |
|
|
|
|
- spójnosć |
|
|
cu = |
40,00 |
kPa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wartości obliczeniowe parametrów gruntu: |
|
|
|
|
|
|
|
|
- gęstość objętościowa |
|
|
rr = |
2,40 |
t/m3 |
|
|
|
- kąt tarcia wewnętrznego |
|
|
fur = |
19,80 |
|
|
|
|
- spójnosć |
|
|
cur = |
36,00 |
|
|
|
|
- współczynniki nośności |
|
|
ND = |
7,82 |
|
|
|
|
|
|
|
NC = |
16,88 |
|
|
|
|
|
|
|
NB = |
2,07 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
B/L= |
0,500 |
|
|
|
|
|
|
|
Dmin = |
0,70 |
m |
|
|
|
qf = |
1010,05 |
kN/m2 |
|
|
|
|
|
|
Średni obliczeniowy nacisk jednostkowy gruntu: |
|
|
|
|
|
|
|
|
qrs = |
27,09 |
kN/m2 |
|
|
|
|
|
|
Spełniony jest zatem warunek normowy: |
|
|
|
|
|
|
|
|
qrs = |
27,09 |
kN/m2 |
< |
qf = |
654,51 |
kN/m2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Obliczeniowy opór jednostkowy podłoża jest znacznie większy od obliczeniowego nacisku i dlatego pominięto |
|
|
|
|
|
|
|
|
sprawdzanie drugiego warunku nośności. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.2 Cechy sprężyste podłoża gruntowego. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Dynamiczny współczynnik podłoża |
|
|
|
|
|
|
|
|
C0 = |
21,00 |
MN/m3 |
|
|
|
|
|
|
Wspołczynnik sprężystego równomiernego pionowego ugięcia Cz: |
|
|
|
|
|
|
|
|
Cz = |
67000,00 |
kN/m3 |
|
|
|
|
|
|
Współczynnik sprężystego równomiernego poziomego przesuwu Cx oraz Cy: |
|
|
|
|
|
|
|
|
Współczynnik Cx = Cy = 0,7Cz = |
|
|
46900 |
kN/m3 |
|
|
|
|
Wspólczynnik sprężystego nierównomiernego pionowego ugięcia Cj: |
|
|
|
|
|
|
|
|
a) w plaszczyźnie xz |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cjxz = |
81556,85 |
kN/m3 |
|
|
|
|
|
|
b) w płaszczyxnie yz |
|
|
|
|
|
|
|
|
Cjyz = |
104858,81 |
kN/m3 |
|
|
|
|
|
|
Współczynnik sprężystego nierównomiernego poziomego przesuwu: |
|
|
|
|
|
|
|
|
Cy = 1,1Cz = |
73700,00 |
kN/m3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sztywność podłoża: |
|
|
|
|
|
|
|
|
Kz = Cz*F = |
|
536000,0 |
kN/m |
|
|
|
|
|
Kx = Ky = Cx*F = |
|
375200,0 |
kN/m |
|
|
|
|
|
Kjxz = Cjxz*Jy = |
|
869939,8 |
kN/m |
|
|
|
|
|
Kjyz = Cjyz*Jx = |
|
279623,5 |
kN/m |
|
|
|
|
|
Ky = Cy*Jz = |
|
982666,7 |
kN/m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7. OBLICZENIE CZĘSTOTLIWOŚĆI DRGAŃ WŁASNYCH FUNDAMENTU |
|
|
|
|
|
|
|
|
Masa układu drgającego: |
|
|
|
|
|
|
|
|
m = |
20,0815494393476 |
kNs2/m |
|
|
|
|
|
|
Częstotliwość kołowa drgań własnych pionowych: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
163,37 |
s-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Częstotliwość kołowa drgań własnych poziomych: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
136,69 |
s-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Częstotliwość kołowa drgań wahadłowych: |
|
|
|
|
|
|
|
|
a) w płaszczyźnie x0z0: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gdzie: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,82834 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21025,12 |
s-2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a zatem częstotliwość drgań wahadłowych w płaszczyźnie xz wynoszą: |
|
|
|
|
|
|
|
|
w1,2xy = |
202,82 |
s-1 |
|
|
|
|
|
|
128,33 |
s-1 |
|
|
|
|
|
|
b) w płaszczyźnie y0z0: |
|
|
|
|
|
|
|
|
J = |
0,43854 |
|
|
|
|
|
|
|
w2jxy = |
13141,31 |
s-2 |
|
|
|
|
|
|
a zatem częstotliwośc drgań wahadłowychw płaszczyźnie yz wynoszą: |
|
|
|
|
|
|
|
|
w1,2yz = |
252,58 |
s-1 |
|
|
|
|
|
|
93,68 |
s-1 |
|
|
|
|
|
|
Częstotliwość kołowa drgań skrętnych: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
168,17 |
s-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Częstotliwość kołowa drgań wymuszających: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
82,73 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
wm = |
82,73 |
< |
wmin = |
93,68 |
|
|
|
|
Ponieważ wm < wmin i nie znajduje się w okolicy ±10%wmin, zatem fundament nie znajduje się w strefie rezonansowej. |
8. OBLICZENIE AMPLITUD DRGAŃ WYMUSZONYCH BLOKU FUNDAMENTOWEGO |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ponieważ fundament nie znajduje się w stanie rezonansu, zatem w obliczeniach amplitud drgań nie uzwględnia |
|
|
|
|
|
|
|
|
się tłunienia gruntu. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1) Amplituda drgań wahadłowych fundamentu, wywołanych charakterystycznym obciążeniem dynamicznym, |
|
|
|
|
|
|
|
|
obliczona według schematu I (płaszczyzna xz) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Amplituda drgań pionowych: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-1,1541508255411E-05 |
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Amplituda drgań obrotowych: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2,21E+11 |
kN2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1,14965319461738E-06 |
rad |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wypadkowa amplituda pionowa bocznej ściany bloku fundamentowego wynosi: |
|
|
|
|
|
|
|
|
s = |
0,00 |
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
-11,54151 |
μm |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2) Amplituda drgań wahadłowych, wywołanych charakterystycznym obciążeniem dynamiczny, |
|
|
|
|
|
|
|
|
obliczonawedług schematu II |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
az = |
1,003609413514E-06 |
m |
|
|
|
|
|
|
aj = |
5,01505874457451E-06 |
rad |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wypadkowa amplituda pionowa wynosi zatem: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a = |
1,00361 |
|
μm |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3) Amplitudy poziome drgań wahadłowych, wywołanych obciążeniem dynamicznym w płaszczyźnie yz, |
|
|
|
|
|
|
|
|
obliczone według schematu III |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wielkość pomocnicza: |
|
|
|
|
|
|
|
|
∆yz = |
5,70E+10 |
kN2 |
|
|
|
|
|
|
Amplituda drgań poziomych: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-9,65784153275617E-06 |
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-6,30545811394854E-06 |
rad |
|
|
|
|
|
|
|
|
Wypadkowa amplituda pozioma górnego naroża fundamentu ma wartość: |
|
|
|
|
|
|
|
|
h1 = |
0,11 |
m |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10,32 |
μm |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Amplitudy drgań poziomych obliczone według schematu IV są znacznie mniejsze od wyżej obliczonych |
|
|
|
|
|
|
|
|
(ze względu na mniejsze wartości sumaryczne sił dynamicznych i momentów) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Amplitudy dopuszczalne drgań wymuszonych zostały określone zgodnie z normą i wynosza: |
|
|
|
|
|
|
|
|
a) dla drgań pionowych |
|
|
|
|
|
|
|
|
adop = |
13,85 |
μm |
|
|
|
|
|
|
b) dla drgań poziomych |
|
|
|
|
|
|
|
|
adop = |
20,00 |
μm |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Największe obliczone amplitudy drgań wymuszonych spełniaja zatem warunki normowe: |
|
|
|
|
|
|
|
|
apion = |
11,54 |
μm |
< |
adop = |
13,85 |
μm |
|
|
apoz = |
10,32 |
μm |
< |
adop = |
20,00 |
μm |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Z przedstawionego zapisu wynika, że fundament został ukształtowany prawidłowo. |
|
|
|
|
|
|
|
|