Contact improvisation aims at no goal but rather at an incessant meeting with the evolving physical reality in the right time and space.
Steve Paxton
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kontakt-improwizacja (Contact improvisation CI) to technika tańca, w której konktakt fizyczny jest punktem startowym poszukiwań poprzez improwizację ruchu. Jest to więc forma improwizacji tanecznej i jest to jedna z najbardziej znanych i najbardziej charakterystycznych form tańca postmodernistycznego (postmodern dance)[potrzebne źródło].
Pierwszy przedstawieniem uznawane za Kontakt-Improwizacje jest Magnesium Seve Paxtona (1972), które było wykonane przez Paxtona i studentów w Oberlin College w Warner Main w Warner Center. Pięć miesięcy po Magnesium Paxton poprowadził pierwszą serię swoich performance z użyciem techniki Contact Improvisation w John Weber Art Gallery w Nowym Jorku w których tancerze wykonywali Contact Improvisation w formie maratonu.
Techniki contact improvisation mogą zawierać przeniesieniem wagi ciała, dzieleniem wagi, przeciwwagę, przetaczanie, opadanie, podtrzymywanie i podnoszenie. Używający CI mogą także korzystać z technik stosowanych w:
Sztuk walki, w szczególności Aikido, Taijiquan i capoeira
Z powodu improwizowanej natury CI oraz w zależności od używanej struktury choreograficznej przestawienie CI może zawierać bardzo niewiele fizycznego kontaktu.
Gdy używane jest jako technika choreograficzna, sekwencje ruchów, które powstały w wyniku jamu mogą być zaadaptowane i formować część stałej choreografii mogą być też oddzielnym performancem.
Jak uczymy się mówić, śpiewać, chodzić, biegać? Dzieje się to krok po kroku, z doświadczeniem rozłożonym w czasie, ciągle używając tego co już wiemy, uczymy się jak te wszystkie czynności wprowadzać na coraz to wyższy poziom. Tak samo jest z tańcem. On także ma swój język, swoisty alfabet. Ucząc się go i zgłębiając jego tajniki, tancerz jest w stanie „układać” taniec dokładnie w czasie jego trwania. Kilka literek tego alfabetu, zaprezentowanych jest poniżej.
przelewanie wagi ciała - wymiana ciężaru ciała pomiędzy partnerami przypominająca przelewanie się wody w szczelnie zamkniętej butelce,
balansowanie – utrzymywanie wspólnego środka ciężkości, poprzez oddalanie lub zbliżanie swoich centrów,
rolowanie – obracanie się wokół własnej i czyjejś osi, odbywające się tak na stojąco jak i na poziomie podłogi („sufrowaniem na ciele” – jeden z partnerów, turlając się po podłodze spełnia role „fali”, drugi zaś płynie na nim),
upadanie - obniżanie centrum masy ciała, pozwalanie sile ciężkości na wykonywanie swojej pracy,
podtrzymywanie – bycie dla partnera substytutem podłogi, by mógł odbywać swoją podróż, przechodząc płynnie od jednej pozycji do drugiej (tak jak na podłodze),
noszenie i podnoszenie- gdzie jeden z partnerów jest unoszony bez użycia siły mięśni lecz zasad dynamiki. Osoba unoszona stara się umieścić swoje centrum w coraz wyższych punktach ciała osoby noszącej, np: za pomocą rolowania,
przenoszenie impulsów ruchowych przez stawy kończyn do centrum.
Aby improwizować w kontakcie, potrzebujemy partnera i musimy być partnerem. Idea partnerowania jest niezmiernie ważna. Nie tańczymy dla siebie. Nie staramy się zrealizować naszej wewnętrznej wizji ruchu, ale przez słuchanie bodźców, jakie do nas docierają realizujemy chwilową, wspólną nam choreografię, jaka pojawia się przed nami w każdej sekundzie od nowa. Zwykle, gdy wypowiadamy słowo ”partner”, mamy na myśli kogoś żywego, druga osobę z krwi i kości, która aktywnie współgra z nami, tworząc ruch. W przypadku CI, nie jest to jedyna możliwa interpretacja tego słowa.
Ziemia (podłoga) – jest pierwszym i najważniejszym partnerem w tym tańcu. Zawsze nas gości pozwalając czuć się swobodnie, niezależnie od tego czy leżymy czy klęczymy czy stoimy. Ogromną uwagę zwraca się w praktyce CI na połączenie, jakie tancerz ma z Ziemią. Podpora jaką daje nam powierzchnia, po której stąpamy jest zawsze niezmienna, zawsze w tym samym punkcie. Dlatego bardzo ważnym aspektem improwizacji jest zbudowanie w sobie relacji z Ziemią. Nancy Stark Smith ujęła to w 1987 roku tak:Ziemia jest znacznie większa od ciebie, więc lepiej by było gdybyś nauczył się jak te wiedzę zutylizować
Przestrzeń (powietrze) – na pewnym poziomie „bycia w ciele”, jesteśmy w stanie poczuć dotykające nas powietrze. Nasza skóra odbiera ciągłe bodźce nawet tak subtelne jak pęd powietrza. Jeżeli nasze ruchy rodzą się w centrum ciała i wychodzą z niego w przestrzeń długimi liniami poprzez kręgosłup i kończyny, nasze ciała dadzą nam poczucie znacznie lżejszch. Przestrzeń zaczyna być wtedy realną podporą.
Przedmioty i otoczenie – partnerem mogą być również przedmioty jak ławka, krzesło, załamanie ściany. Subtelniejszą umiejętnością jest wybieranie fragmentów otoczenia i przetwarzanie wrażeń, jakie w nas wywołują w ruch. Np. kawałek kolorowej ściany czy jakiś ruch osoby z przeciwległego końca sali dotykający nas w jakiś sposób, możemy zamienić w obraz ruchowy.
Partner, lub partnerzy – to najbardziej oczywiste wyobrażenie partnera. Możemy tańczyć z jednym, dwoma, wieloma partnerami. Z niektórymi z nich nie będąc w kontakcie (w ścisłym tego słowa znaczeniu). Ich ruchy, kontakt wzrokowy mogą nam pomagać, działać na nas.
Dzięki braku autoryzacji procesu nauczania, taniec ten rozwija się w wolnej przestrzeni pozwalającej na praktykowanie go w różny sposób. Najbardziej otwartą i chyba najpopularniejszą formą są „jam session”. Nazwa wywodzi się z jazzu, i organizowanych przez muzyków spotkań, by przez wspólną grę, eksplorować muzyczne pomysły i poszerzać granice formy. Na gruncie CI grupa ludzi zainteresowanych praktykowaniem tej formy, zbiera się w jakimś miejscu i tańczy. Jest kilka rodzajów i typów jam’ów, i ciągle powstają nowe ich odmiany i fuzje.
Round Robin – ludzie zbierają się w okręgu i jedna osoba rozpoczyna improwizacje solo, druga dołącza i tworzą duet, dołącza trzecia osoba a pierwsza schodzi, dołącza czwarta (tańcząc duet z trzecią), i tak kolejno wymieniają się duety. Ten rodzaj jam’u, pozwala uczestnikom na obserwacje tańca.
Underscore – jam, w którym uczestniczy cała grupa, często dość skomplikowany o ustalonej strukturze. Może być formą rozgrzewkową dla jam’ów trwających dłuższy czas (weekend, tydzień).
See-Drop-Enter – jeden lub kilkoro solistów zaczyna, a reszta osób dołącza do tańca w momencie, gdy są pewni, że decyzja o przyłączeniu się to reakcja na spontaniczną intencje chwili, a nie „plan" lub chęć dopasowania się do jakiejś wyobrażonej formy.
Total open – kto chce tańczy solo, kto chce w duecie lub w grupie, kto akurat woli poobserwować przygląda się zostawiając tańczącym przestrzeń. Obserwujący mogą w każdej chwili stać się aktywnymi uczestnikami, a ci którzy uczestniczą w każdej chwili mogą zamienić się w obserwujących.
Leeding jam – uczestnicy są w jam wprowadzani przez nauczyciela, który proponuje pewną strukturę i potem zostawiając wolna rękę pozwala na jej łamanie i naginanie
Focused jam – jam na zasadzie „total open”, jednak wspomagany muzyką.