Temat: Charakterystyka populacji biologicznej- liczebność i struktura przestrzenna.

1. Liczebność to liczba osobników wchodzących w skład populacji. Lepszym wskaźnikiem określającym kondycje populacji jest zagęszczenie, czyli liczba osobników przypadających na jednostkę powierzchni lub objętości. Na liczebność mają wpływ: rozrodczość, śmiertelność i migracje.

   1. Rozrodczość to liczba urodzeń w populacji w jednostce czasu

      Rozrodczość może być fizjologiczna i ekologiczna.

      Fizjologiczna to maksymalna w idealnych warunkach a ekologiczna jest pomniejszana o nacisk środowiska czyli rzeczywiście występująca w realnych warunkach. Organizmy wykazują dwie strategie rozrodczości: TYPU R, gdy wydawane jest na świat bardzo dużo potomstwa anie niewiele przeżywa oraz TYPU K, gdy jest mało młodych ale zwiększa się ich szanse przeżycia przez opiekę nad potomstwem.

      Śmiertelność to liczba zgonów w populacji w jednostce czasu, może być fizjologiczna, czyli minimalna w idealnych warunkach oraz ekologiczna, czyi powiększona o nacisk środowiska.

      Śmiertelność ma różne przyczyny

      1. osobnicze, np. wady genetyczne

      2. populacyjne, np. konkurencja

      3. biocenotyczne np. drapieżnictwo

      4. środowiskowe, np. powódź

2. Migracje mogą zwiększyć pulę genową populacji, czyli działać na zasadzie imigracji przez przynoszenie nowych alleli oraz zmniejszać różnorodność genetyczna przez emigracje.

   Obszar zajmowany przez jednego osobnika, w obrębie którego wykonuje on swoje funkcje życiowe nazywamy terytorium.

   Terytoria osobników należących do populacji mogą się nakładać jeżeli konkurencja nie jest zbyt nasilona lub są odrębne i wtedy organizmy nazywamy terytorialnymi, które bronią swojego obszaru bo jest on niezbędny do ich przeżycia, np. ptaki drapieżne lub kaktusy kontrolujące obszar wokół siebie aby mieć odpowiednią przestrzeń do pobierania wody. Suma wszystkich terytoriów osobniczych daje AREAŁ POPULACYJNY. Suma terenów zajmowanych przez populacje daje zasięg określający granicę występowania danego gatunku. Granice zasięgu to zwykle duże przeszkody geograficzne, np. góry lub rzeki.

   W Polsce granicą zasięgu wielu gatunków jest Wisła i Karpaty.

   Organizmy w obrębie populacji rozmieszczają się na trzy sposoby: Skupiskowo, Losowo i Równomiernie.

   1. Rozmieszczenie Skupiskowe jest najczęściej występujące w środowisku. Dają organizmom możliwość obrony przed drapieżnikami, a drapieżnikom łatwość upolowania zdobyczy, łatwiej zdobyć partnera do rozrodu, opiekować się potomstwem, a nasila się konkurencja. Wykazują je zwierzęta stadne, np. jelenie oraz rośliny o ciężkich nasionach i rozmnażające się przez rozłogi.

   2. Rozmieszczenie Losowe zachodzi, gdy organizmy młodociane rozprzestrzeniają się z wykorzystaniem czynnika losowego, np. pająki wędrujące na listkach babiego lota, których rozmieszczenie będzie zależeć od kierunku i siły wiatru. Podobnie nasiona mniszka lekarskiego.

   3. Rozmieszczenie równomierne charakteryzuje organizmy terytorialne, które muszą mieć określony obszar żeby przeżyć. Przykładem mogą być kaktusy, które kontrolują teren wokół siebie bo każdy konkurent o wodę uniemożliwia przeżycie.